Μισό περίπου αιώνα γυρίζοντας ταινίες (συνολικά 72) με τέσσερις προτάσεις για Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας, με βραβεία σε πολλά φεστιβάλ («Χρυσή άρκτος» στο Βερολίνο για την πρώτη ταινία του «Οι 12 ένορκοι»), έφυγε αθόρυβα ο Σίντνεϊ Λουμέτ. Πέθανε το Σάββατο από κακοήθη νόσο σε ηλικία 87 χρόνων, αλλά δεν το ‘βαζε ποτέ κάτω. Δεν ξεχνώ ότι μόλις πριν από 4 χρόνια σε ηλικία 83 χρόνων μάς είχε δώσει ένα σπάνιο αριστούργημα. Το «Πριν ο διάβολος καταλάβει ότι είσαι νεκρός».
Αν δεν έπεφτε τότε πάνω στους Κοέν («Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους»), σίγουρα του άξιζαν τα Όσκαρ.
Αν δεν έπεφτε τότε πάνω στους Κοέν («Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους»), σίγουρα του άξιζαν τα Όσκαρ.
Μεγάλη ειδικότητά του το δικαστικό μελόδραμα (θυμίζω χαρακτηριστικά «12 ένορκοι», «Η ετυμηγορία», «Ένοχος σαν αμαρτία», «Findtheguilty» και άλλα) και η εξαιρετική σκιαγράφηση της εγκληματικότητας στη Νέα Υόρκη («Σκυλίσια καταδίωξη», «Σέρπικο», «Τον λέγανε πρίγκιπα της πόλης» κτλ.). Όμως, τόλμησε και διαχειρίστηκε και άλλα άκρως ριζοσπαστικά θέματα. Ας πούμε, την καταστροφική επίδραση των τηλεοπτικών reality shows στο περίφημο «Δίκτυο».Την ψυχαναλυτική «δυσκολία» σε μια προσέγγιση πολλαπλής καταπίεσης στο «Έκβους» από το ομώνυμο, θεατρικό έργο. Τον κίνδυνο να ξεσπάσει πυρηνικό ολοκαύτωμα από λάθος στον εξαιρετικό, ασπρόμαυρο «Συναγερμό του θανάτου». Ακόμα, για τα συστήματα παρακολούθησης και άμεση αναφορά στο σκάνδαλο Γουότεργκέιτ στη «Μεγάλη ληστεία της Νέας Υόρκης». Ακόμα, στους image makers των πολιτικών και στη χειραγώγηση της κοινής γνώμης στη «Γοητεία της εξουσίας». Θα μου μείνει αξέχαστο το εκπληκτικό, κοινωνικό, ασπρόμαυρο δράμα- σχόλιο για τη βία (που σε βρίσκει όπου κι αν κρυφτείς) «Ενεχυροδανειστής». Αλλά κι όταν χρειάστηκε να γυρίσει ψυχολογικό νουάρ, τα κατάφερε υπέροχα, μια και έχω ταχτικά σημείο αναφοράς «Τον κατάσκοπο του Λονδίνου».
Ήταν εγκεφαλικός σκηνοθέτης. Του άρεσε να κινηματογραφεί σε κλειστούς, θεατρογενείς χώρους, επέλεγε πολύ διάλογο, αργούς, αφηγηματικούς ρυθμούς. Κάποιες φορές μπορεί να σε «κούραζε», αλλά τελικά είχε ΠΑΝΤΑ κάτι σπουδαίο να πει. Απόδειξη μια ταινιάρα του 1988, που πέρασε απαρατήρητη από το πλατύ κοινό, γνώρισε εμπορική αποτυχία, ίσως γιατί λαθεμένα θεωρήθηκε πολύ «μικρή». Κι όμως, τη συστήνω ανεπιφύλακτα. Το «Τρέχοντας στο κενό» («Runningonempty») με το μακαρίτη Ρίβερ Φίνιξ ανέλυε με άκρως διεισδυτικό και πειστικό τρόπο την ψυχολογική φαντασίωση των συνεχώς μετακινούμενων ατόμων με την αίσθηση μιας καταδίωξης. Ο Λουμέτ με αξιοπρεπές δάκρυ κάνει το ρέκβιεμ της χαμένης γενιάς των ακτιβιστών του `70.
Το 2007 με την τελευταία ταινία του («Πριν ο διάβολος καταλάβει ότι είσαι νεκρός») έβαλε ένα στοίχημα και το κέρδισε επί … 1000! Στα 83 του, θεωρούμενος «τελειωμένος», έχοντας και την ευγενική ρετσινιά της παλαιομοδίτικης, αραχνιασμένης, ακαδημαϊκής σκηνοθεσίας, ΚΑΤΑΦΕΡΕ και γύρισε ένα τόσο μοντέρνο, αφηγηματικό φιλμ, που θα το ζήλευαν και 25άρηδες. Τα φλας και το ζιγκ ζαγκ των χρόνων πρωτοποριακά, ενώ η τραγική (με την αρχαιοελληνική διάσταση του όρου) ανατομία της διαλυμένης, αμερικανικής οικογένειας ήταν άψογη.
Καλή του ώρα, αθάνατος στην κυριολεξία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.