Η απάτη του "αγίου" φωτός

Ιστορική περίληψη

Περί τον 9ο αιώνα οι Χριστιανοί επισκέπτονταν τους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσουν τα εδάφη όπου έζησε(μάλλον) ο Ιησούς Χριστός. Όταν η Ιερουσαλήμ πέρασε στα χέρια των Σαρακηνών οι οποίοι ήταν οπαδοί του Μωάμεθ, οι προσκυνητές σταμάτησαν να την επισκέπτονται Θέλοντας να ανανεώσει το ζήλο των προσκυνητών, ο Αυτοκράτορας της Δύσης , με άδεια του Καλιφά, βασιλιά των Σαρακηνών, στόλισε την Ιερουσαλήμ με Μοναστήρια και Εκκλησίες. Μετά τον θάνατο και των δύο αρχόντων οι Άραβες άρχισαν πάλι τις καταστροφές και έτσι οι προσκυνητές και πάλι λιγόστεψαν, όπως και τα... κέρδη των μοναχών.

Ο Κοραής έγραψε: «Οι Μοναχοί, ως φρόνιμοι, δεν άργησαν να θεραπεύσωσι την δυστυχίαν, επινοήσαντες στο θαύμα του αγίου φωτός». Έτσι, για κάποιο διάστημα, με «νύχια και με δόντια» οι μοναχοί κράτησαν το εφεύρημα τους αυτό γεμίζοντας τα φυλακτήρια τους με τα αργύρια των αφελών πιστών. Στις αρχές του 11ου αιώνα, ο Σουλτάνος της Αιγύπτου, Αχέμ Βαμριλλάχ, «ακούσας ότι εγίνετο με δόλον των ιερέων θαύμα ετήσιον εις την Ιερουσαλήμ, ωργίσθη τόσον, ώστε και τον Ναόν του Αγίου Τάφου κατέσκαψε, και όλα τα ευρεθέντα εις αυτό πλούτη μετέφερεν εις το βασιλικόν του θυσαυρόν» (MOSHEM).

Παρ' όλα αυτά, οι μοναχοί κατόρθωσαν να ανοίξουν και πάλι την επικερδή επιχείρηση του προσκυνήματος και με το πρεστίζ του «θαύματος».Το μόνο που έμενε να ρυθμίσουν, ήταν η απαλλαγή απο την ενόχληση των Αράβων και κάτι τέτοιο έγινε με την επινόηση και την εγκληματική εκστρατεία των Σταυροφοριών Μετά τις Σταυροφορίες, οι Λατίνοι παρέμειναν για 88 χρόνια στην Ιερουσαλήμ, και έθρεψαν με το θαύμα τους αυτό την ακολασία τους. Μετά το επικερδές αυτό εμπόριο πέρασε στα χέρια των Ανατολικών, και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα

Το "θαύμα"

Υπάρχουν πολλές καταγεγραμμένες αναφορές σχετικά με τη βίωση του "θαύματος" του αγίου φωτός της Ιερουσαλήμ ανά τους αιώνες. Μια από τις πρώτες, βρίσκουμε στο οδοιπορικό της Αιθερίας, που αναφέρεται στην περιήγηση μιας μοναχής στους αγίους τόπους κατά τον 4ο ή 6ο αιώνα.
Γύρο στον 9ο αιώνα αρχίζει να παρουσιάζεται από προσκυνητές το εν λόγω φως ως θαύμα, ως θεόπεμπτο δώρο που "κατέρχεται ουρανόθεν στον Άγιο Τάφο". Μια ακόμη μαρτυρία, από τις πρώτες που αποδίδουν υπερφυσικό χαρακτήρα στο άναμμα του Αγίου Φωτός ήταν αυτή του Γάλλου Βερνάρδου (Bernardus Monachus), Καθολικού μισιονάριου και μοναχού, ο οποίος έκανε προσκυνηματικό ταξίδι στην Αίγυπτο και την Παλαιστίνη μεταξύ του 865 έως το 870 μ.Χ. και αποδίδει σε άγγελο τη μετάδοση του φωτός στον Πατριάρχη.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η καταγραφή του γεγονότος από τον Φουσέ της Σαρτρ (Foucher de Chartres, 1059-1127), τον Γάλλο ιερέα και χρονικογράφο της Α' Σταυροφορίας, έναν από τους αξιόπιστους μάρτυρες των ιστορικών γεγονότων της εποχής.

Ο κοινός παρονομαστής σε κάθε πιθανή μαρτυρία περί θαύματος είναι ότι αυτές γίνονταν από εκκλησιαστικά πρόσωπα, ή πρόσωπα των οποίων το πολιτικό μέλλον ήταν εξαρτώμενο από τη θρησκεία. Φυσικά υπήρξαν και μερικές εξαιρέσεις όπως αυτή του Πάπα Γρηγορίου Η' (Αρχιερατεία: 1227-1241)που αποκήρυξε το Άγιο Φως ως απάτη, του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Εφραίμ Β΄ (1766-1771).ο οποίος κατάργησε την τελετή του αγίου φωτός ως «χειροποίητον μηχανουργίαν κ.α.

Στο άρθρο μας θα κάνουμε σαφές ότι οι καιροσκοπικές και κερδοσκοπικές αυτές μαρτυρίες είναι ψευδείς,γεγονός το οποίο δυστυχώς, καθιστά τους ανθρώπους που εμπλέκονται ως σήμερα σε αυτές, ανίκανους να μεταδώσουν την αλήθεια του χριστιανισμού

Η απάτη

Το 1964 κληρικός του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων αποκάλυψε: «Τα περί του λεγομένου θαύματος του αγίου φωτός, δεν είναι δυνατόν να κοινοποιηθούν, λόγω σκανδάλου. Ευχαρίστως όμως, εφ’ όσον μ’ ερωτάτε, θα σας είπω εν περιλήψει πως γίνεται η τελετή και πώς λαμβάνεται το «άγιον» φως». «Την Μεγάλην Παρασκευήν και μετά την περιφοράν του επιταφίου πέριξ του Παναγίου Τάφου, ο Πατριάρχης τοποθετεί τον Επιτάφιον επί του Τάφου. Κατόπιν τούτου σβήνουν όλα τα κανδήλια τα εντός και εκτός του Τάφου. Την επομένην, Μέγα Σάββατον, ο Σκευοφύλαξ μεταφέρει κεκαλυμμένην με αργυρούν κάλυμμα, μία ειδικήν κανδήλα αναμμένην, την οποίαν τοποθετεί εντός του Παναγίου Τάφου. Εν συνεχεία ο διοικητής των Ιεροσολύμων σφραγίζει τον Τάφον. Ενώ λοιπόν, πάντα τα φώτα και τα κανδήλια έχουν σβυσθή, η ειδική κανδήλα εντός του Τάφου παραμένει αναμμένη. Την 10ην ώραν και μετά την σχετικήν λιτανείαν πέριξ του Αγίου Τάφου, κατά την οποίαν ψάλουν το λυχνικόν «φως ιλαρόν», ανοίγονται αι πύλαι του Ναού του Παναγίου Τάφου και εισέρχεται ο λαός. Συγχρόνως ανοίγει και η πύλη του Κουβουκλίου εις την οποίαν ευρίσκεται ο Τάφος και εισέρχεται ο Πατριάρχης, αφού προηγουμένως τυπικώς αφαιρεί τα αρχιερατικά του άμφια και μένει μόνον με το στιχάριον. Μετά από μίαν σχετικήν τυπικήν προσευχήν, λαμβάνει το «άγιον» φως, όχι βεβαίως θαυματουργικώς, δια να είμαι ειλικρινής, αλλά ανάπτει τον πυρσόν του από την αναμμένην ειδικήν κανδήλα την οποίαν είχε μεταφέρει προηγουμένως ο Σκευοφύλαξ. Αυτή με λίγα λόγια είναι είναι η διαδικασία περί του «αγίου» φωτός».

Μια πιο σύγχρονη και επιστημονική εξήγηση αφορά μια αρχαία, απόκρυφη εφαρμογή που οργανώνεται απί τους κληρικούς του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων,σύμφωνα με την οποία τα κεριά έχουν εμβαπτιστεί προηγουμένως σε φώσφορο, ο οποίος έχει την ιδιότητα της αυτοανάφλεξης μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Οι υποστηρικτές του "θαύματος" επιχειρηματολογούν λέγοντας ότι ο φώσφορος ανακαλύφθηκε τον 17ο αιώνα ωστόσο είναι γνωστό πως στη μέση ανατολή από την αρχαιότητα ακόμα, υπήρχαν ουσίες με παρόμοιες ιδιότητες.

Ένας άλλος ισχυρισμός σχετικά με την αγιότητα της ελεύσεως του φωτός προκύπτει από το γεγονός ότι η φλόγα των 33 κεριών του δεν καίει εάν την αγγίξεις για μερικά δευτερόλεπτα Αν και η φλόγα που δεν καίει χρησιμοποιείται συχνά από πλανόδιους μάγους και κομπάρσους σε τσίρκο, ως μη κανονική φλόγα, έχει δοθεί εξήγηση και σε αυτό. Είναι γνωστό, ότι η αυτοανέφλεξη του φωσφόρου δεν προκαλεί θερμότητα στην αρχή και η φλόγα είναι σχετικά ψυχρή. Έτσι εξηγείται επιστημονικά το φαινόμενο της ακαΐας. Κατά την καύση των 33 κεριών, παράγεται ισχυρό ανοδικό ρεύμα, και η φλόγα που δημιουργείται πάλλεται. Η παλλόμενη φλόγα σε συνδυασμό με το παλλόμενο χέρι δημιουργούν μια παροδική ανοχή του σώματος μας σε αυτήν, εφόσον δεν παρεμβάλλονται ουσίες ταχείας καύσης όπως πχ τρίχες.

Αυτή το "ιερό" κατασκεύασμα προσέλκυσης τουριστών-προσκυνητών είχαν το θράσος να απαιτήσουν να γίνει "μυστήριο" και να αναγράφεται ως "τελετή του μυστηρίου του αγίου Φωτός" αλλά ευτυχώς ο τότε μητροπολίτης Κυριακουπόλεως Αριστόβουλος, αντέδρασε, λέγοντας πως κάτι τέτοιο είναι ανίερο, αφού αποτελεί ανθρώπινο κατασκεύασμα.

Ο σοφός διδάσκαλος του γένους, Αδαμάντιος Κοραής, μας πληροφορεί σχετικά στον τρίτο τόμο του βιβλίου του «ΑΤΑΚΤΑ», ότι, "οι χριστιανοί Πατέρες δεν αναφέρουν τίποτα μέχρι τον 9ον μ.Χ αιώνα περί του «αγίου» φωτός", και αφού αναγνωρίζει μόνο τον Ιησού Χριστό ως το Αληθινό Φως, αποκαλεί τους Αγιοταφίτες ιερείς λαοπλάνους, και συνεχίζει λέγοντας «Το ψευδόθαυμα αυτό το πιστεύουν ολίγοι, ίσως τινές δια μωρίαν και άλλοι δι΄ αισχροκέρδειαν... Ουδέ ο Χρυσόστομος το επίστευεν ή μάλλον ουδέ το εγνώριζε, διότι, άν εις τον καιρόν του εθαυματουργείτο το άγιον φώς, πώς ήτο δυνατόν να λέγη ότι δέν εγίνοντο πλέον θαύματα;»

Από Ραμνούσια