Ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών, προσωπικότητα μυθική,με έργο άκρως ελκύστικο για τους φιλότεχνους όλου του κόσμου, κορυφαίος στην επόχη του αλλά και αντικείμενο αυξανόμενου ενδιαφέροντος στις μέρες μας, ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος, γνωστός ως Ελ Γκρέκο, είναι οικείος και αινιγματικός,αφού – παρά τις συνεχείς έρευνες, μουσιακές και εκδόσεις- δεν είναι ακόμη γνωστά όλα εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη ζωή και το έργο του.
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1541 και πέθανε στο Τολέδο το 1614. Πολύ νωρίς όμως, σε ηλικία 20 χρόνων, αποχωρίζεται την πατρίδα του και μεταβαίνει στη Βενετία, το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό κέντρο τέχνης της εποχής. Εκεί, μαθήτευσε δίπλα σε μεγάλους ζωγράφους της εποχής, όπως ο περίφημος Tiziano και τελειοποίησε τη ζωγραφική του έκφραση. Σιγά – σιγά, αρχίζει να κερδίζει την εκτίμηση της αστικής κοινωνίας και των ομοτέχνων του και να διακρίνεται για το προσωπικό του στυλ. Είναι η εποχή που αποκτά και το ψευδώνυμο ΄΄El Greco΄΄ με το οποίο έγινε παγκοσμίως γνωστός και πέρασε στο πάνθεο των μεγάλων ζωγράφων. Το 1577 εγκαθίσταται μόνιμα στο Τολέδο, όπου διαμορφώνει το προσωπικό και αξεπέραστο στυλ και φιλοτεχνεί τα σημαντικότερα έργα του.
Η γενική εικόνα της ζωγραφικής του έρχετε εύκολα στο νου, όχι μόνο των ειδικών αλλά και των καθημερινών απλών ανθρώπων : ανθρώπινες φιγούρες μεγαλοπρεπείς, στενόμακρες, φωτοσκιασμένες θεατρικά και σε διάλογο μεταξύ τους, έτσι ώστε να αφηγούνται επιγραμματικά ένα επεισόδιο είτε απο την ζωή των αγίων της εκκλησίας είτε σπανιότερα,από την σύγχρονή του Ισπανία, μέσα από πορτρέτα και τοπία.
Από τα πιο πολυζωγραφισμένα βιβλικά θέματά του είναι η Παναγία σε διάφορες στιγμές της ζωής της. Τα πιο χαρακτηριστικά του έργα είναι «Η Παρθένα με το θείο βρέφος» 1597-99, «Η Αγία Οικογένεια και η Μαρία η Μαγδαληνή» 1590-95, «Η Πεντηκοστή» 1596-1600 και η «Άσπιλη Σύλληψη» 1607-1613. Στα περισσότερα από αυτά η Παναγία απεικονίζεται με έντονα θλιμμένο βλέμμα, απόμακρο και σε άλλες περιπτώσεις αγωνιώδες για την τύχη του Υιού της. Αλλά αυτή η εκφραστικότητα της Παναγίας και η τραγικότητά της, την κάνουν πρόσωπο-σύμβολο στα μάτια του θεατή, αφού εκφράζει την βαθιά αγάπη και αιώνια αγωνία της Μητέρας.
Επίσης, η μορφή του Ιησού όπως απεικονίζεται στα έργα του El Greco είναι συγκλονιστική. Εμφανίζεται σαν τραγική μορφή πάνω στον πάνω στο σταυρό, στο δρόμο προς το Γολγοθά και πληγωμένος από τα Πάθη του. Η μορφή του Ιησού είναι γεμάτη πόνο. Στο απογοητευτικό και πικραμένο βλέμμα του απεικονίζεται όλη η ανθρωπότητα που αγωνιά και θλίβεται για τα δεινά και το αβέβαιο μέλλον της.
Ο El Greco όμως υπήρξε παράδειγμα πνευματικού ατόμου και μεγάλου καλλιτέχνη που κατόρθωσε να μεταφέρει τον πλούσιο εσωτερικό του κόσμο στους θαυμάσιους πίνακές του, μοναδικούς στο είδος τους.
Την εθνικότητα του μεγάλου αυτού ζωγράφου έχουν διεκδικήσει και οι τρεις πατρίδες του, η Κρήτη, η Ιταλία, η Ισπανία. Μελετώντας κανείς, όμως την καλλιτεχνική του πορεία και δημιουργία, αντιλαμβάνεται ότι μικρή σημασία έχει η αντιδικία αυτή, αφού η Τέχνη ανήκει στον Άνθρωπο. Άλλωστε, το διεθνώς αποδεκτό όνομα του ζωγράφου «EL GRECO» καθρεφτίζει μοναδικά την ταυτότητά του: el (Ισπανία) Greco (Ιταλία) με τη σημασία «ο Έλληνας».
Όποια και αν είναι η εθνική του ταυτότητα, πάντως, γεγονός αδιαμφισβήτητο είναι πως ανήκει στους πιο μεγάλους ζωγράφους που έχει να επιδείξει το ανθρώπινο πνεύμα και ψυχή. Οπουδήποτε εκτίθενται τα έργα του στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Αμερική, κερδίζουν το θαυμασμό και το σεβασμό απέναντι στο μεγάλο ζωγράφο που συνδύασε τις τεχνικές με το δικό του αξεπέραστο τρόπο, ξεχωρίζοντας από τους ομότεχνούς του ταυτίζοντας το ανθρώπινο δράμα με το δράμα του Θεανθρώπου.
Έργα του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου ανήκουν σε προσωπικές συλλογές σε διάφορα μέρη της γης, Κοπεγχάγη, Ν. Υόρκη, Γλασκόβη, Βουδαπέστη, ενώ τα περισσότερα βρίσκονται στη Ισπανία στους ναούς που φιλοτέχνησε ή στο Μουσείο προς τιμήν του στο Τολέδο (Casa del Greco), στο Εθνικό Μουσείο του Πράδο στη Μαδρίτη, στο Επαρχιακό Μουσείο της Σεβίλλης και στο Σκευοφυλάκιο του Καθεδρικού Ναού στο Τολέδο. Επίσης, έργα του εκτίθενται και στην Ιταλία, στο Εθνικό Μουσείο ντι Καποντιμόντε, στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, καθώς και στις Η.Π.Α. στην Εθνική Πινακοθήκη του Τολέδο στην Ουάσιγκτον, στο Ινστιτούτο Τέχνης στη Μιννεάπολη, στο Μουσείο Τέχνης στο Οχάιο, στο Young Memorial Museum στο Σαν Φρανσίσκο και στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Ν. Υόρκη.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.