Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου *
Διαβάζω για κάτι συμφέροντα που αποσκοπούν στην διάλυση του παρόντος πολιτικού συστήματος με την διαμόρφωση κλίματος που κατατείνει στην αύξηση των κομμάτων που θα εκπροσωπούνται στην επόμενη βουλή.
Σε κάθε περίπτωση οι ανησυχούντες προβληματίζονται στη βάση της λογικής του ΚΚΕ σχετικά με την πρόσφατη κίνηση πατατοπαραγωγών να παρακάμψουν τους μεσάζοντες. Αν το εξετάσεις μακροπολιτικά, δίκιο έχει το ΚΚΕ. Αν το δεις σε επίπεδο μικροσχέσεων εξουσίας (και οικονομίας της αγοράς φυσικά), δίκιο έχει ο χειραφετημένος από τον χονδρέμπορο, παραγωγός. Ναι, αλλά τελικά ποιος έχει δίκιο;
Κανείς, με τον τρόπο που ετέθη στην αρχή το ζήτημα από το ΚΚΕ και τους υποστηρικτές του «κινήματος». Όλοι, μετά την σχετική διαβούλευση και τις επανατοποθετήσεις! Στην αγορά δεν υπάρχει «δίκιο», μόνον ικανοποίηση ή, αν θέλετε, συγκυριακό όφελος και κέρδος. Μα εμείς δεν συζητάμε με όρους αγοράς! Τότε, γιατί ασχολείστε με τις πωλήσεις και τις τιμές, το πολιτικό μάρκετινγκ και την τοποθέτηση (προβολή) προϊόντων, καθώς και την διαπραγματευτική ισχύ των μονοπωλίων απέναντι στον παραγωγό; Πού είπαμε ότι διαμορφώνεται η αξία; Στην αγορά και μάλιστα στιγμιαία κατά την φάση της συναλλαγής. Όποιος ελέγχει την αγορά δεν κατασκευάζει απλώς τις τιμές, αλλά και τον παραγωγό που τον συμφέρει σε συνδυασμό με τον καταναλωτή, ο οποίος πρέπει κάθε φορά να θεωρεί ότι έκανε μια έξυπνη (συμφέρουσα) αγορά. Δύσκολη δουλειά αυτή των Ηνωμένων Εμιράτων της Διαπλοκής (ελληνική πολιτικομεγαλοεπιχειρηματική τάξη), στον έλεγχο των ροών (πολιτικών, οικονομικών και προσωπικού).
Σας μπέρδεψα εγώ ή το «κίνημα» της πατάτας στην πολιτική; Μάλλον ο παράγοντας που προκαλεί σύγχυση συνδέεται με την απειλή εξοβελισμού του κομματικού χονδρεμπόρου επ’ ωφελεία του «Supermarket» (μακροχρονίως), του παραγωγού και του καταναλωτή (στη συγκυρία). Ή, στην περίπτωσή μας, επ’ ωφελεία των Ηνωμένων Εμιράτων της Διαπλοκής (μακροχρονίως), προσωπικοτήτων (: (1) η φιλοδοξία των οποίων δεν εξυπηρετείται με τον ιδανικότερο τρόπο εντός των υφιστάμενων κομματικών φορέων ή (2) απλώς ανθρώπων με ηγετικό ταπεραμέντο που θεωρούν τον εαυτό τους ξένο ως προς τα κυρίαρχα ρεύματα συμφερόντων εντός των παλαιών «μαντριών»), αλλά και για την ικανοποίηση των πολιτών που αναζητούν συγκυριακό απεγκλωβισμό από τον δικομματισμό ή και από φορείς που στήθηκαν για να τον διασφαλίσουν από αριστερά και δεξιά, ως αποσβεστήρες πιέσεων για ριζική αλλαγή του πολιτικού συστήματος.
Εγώ σας μπέρδεψα και όχι οι «πατάτες», αλλά είχα καλό σκοπό! Σας μπέρδεψα για να τα ξεμπερδέψουμε. Πάντα έτσι κάνω όταν εισαγάγω ένα νέο προβληματισμό στον δημόσιο διάλογο. Αυτό είναι το τέχνασμα της απομυθοποίησης μέσω της κριτικής κονστρουκτιβιστικής προσέγγισης. Είδες, φίλε πολιτικέ, που μου έλεγες με ικανοποίηση και ύφος αυθεντίας ότι «το σύστημα στην Ελλάδα ολοκληρώθηκε», τι τραβάνε τα ολοκληρωμένα συστήματα, όσο προφασίζονται ότι παραμένουν δημοκρατικά; Είδες κι εσύ φίλε πολιτικέ, που με συμβούλευες να «κρατάω λόγια», τι μπορεί να συμβεί όταν η αφήγηση συνδέσει το εμπόριο της πατάτας με το εμπόριο της ψήφου, τοποθετώντας και τα δυο στο ίδιο πολιτικό τσουβάλι;
Αυτός που απειλείται από μια ενδεχόμενη αύξηση των κομμάτων που θα περάσουν το κατώφλι της νέας βουλής είναι αποκλειστικά ο χοντρέμπορος, ο πολιτικός μεσάζων που ρυθμίζει τον πολιτικό ανταγωνισμό: κάτι μεγαλοδημοσιογράφοι, κάτι αχυράνθρωποι και τυχοδιώκτες των ΜΜΕ και γενικότερα του ευρύτερου παραδοσιακού κυκλώματος του πολιτικού μάρκετινγκ. Οι Νταβάδες απλώς δυσκολεύονται στην διαχείριση συγκυριακά, ανησυχώντας μήπως μέσα στην αναμπουμπούλα χάσουν τον πολιτικό έλεγχο, αλλά είναι σίγουροι ότι αν κινηθούν ενωμένοι με καλό συντονισμό ως ένα σώμα μια ψυχή, στο τέλος θα βάλουν στο χέρι και το αναμορφωμένο πολιτικό σύστημα που πιθανότατα θα προκύψει μετεκλογικώς. Πρόκειται για το δίλημμα μεγάλων αλυσίδων «Supermarket» σχετικά με τον χειρισμό ανεξάρτητων, αυτονομημένων παραγωγών από το χονδρεμπόριο. Αν δεις τον χονδρέμπορο να κλονίζεται, παράκαμψέ τον, είναι άχρηστος ως κόμβος ρύθμισης της αγοράς. Έτσι αλλάζει ρόλο, ύφος και διαλεκτική το καθεστώς συγκέντρωσης και μονοπωλιακής δομής. Πάμε σε απευθείας διάθεση, αλλά γιατί να παρακαμφτεί το «Supermarket», που στο κάτω-κάτω μπορεί να διασφαλίσει στον παραγωγό το μέλλον του καλύτερα από τον εκβιαστή χονδρέμπορο και ένα συγκυριακά υψηλότερο αντίτιμο, τώρα που βγήκε από τη μέση ο μεσάζων! Ποιος μεσάζων; Το «Supermarket» δεν είναι μεσάζοντας;
Όχι, το «Supermarket» είναι «πλατεία του δήμου», κανάλι πανελλαδικής μετάδοσης αντικειμενικών ειδήσεων, χώρος απεικόνισης και γενικότερα αναπαράστασης της διαβούλευσης της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και τράπεζα και αλυσίδα εμπορικής και πολιτικής επικοινωνίας, δημοσιογραφικός και εκδοτικός οργανισμός, εταιρία μετρήσεων της κοινής γνώμης και κάθε δομή που συνθέτει αυθεντικά αναπαραστάσεις του πολιτικοοικονομικού φαινομένου – τα κόμματα συμπεριλαμβάνονται φυσικά σε αυτήν!! Φυσικά και το «Supermarket» είναι μεσάζων, αλλά με εντελώς διαφορετικό πολιτικό χαρακτήρα από τον παραδοσιακό χονδρέμπορο: είναι η δομή της αγοράς που επαναδομεί τη σχέση παραγωγού-καταναλωτή (κομματικής ηγεσίας- εκλογικού σώματος). Άρα είναι ο κορυφαίος πολιτικός παράγοντας. Αυτός που ρυθμίζει την αναπαράσταση της πολιτικής-κομματικής αξίας και μέσω αυτής την αναπαράσταση της αξίας της ψήφου. Δίνει φαντασιακά χαρακτηριστικά στην πρόθεση ψήφου, κατασκευάζοντας απολύτως αυθαίρετα κομματικές ποιότητες.
Συμφέρει τα «Supermarket» και τα Ηνωμένα Εμιράτα της Διαπλοκής, που τα ελέγχουν και καθορίζουν την μονοπωλιακή τους πολιτική, ο πολυκερματισμός του πολιτικού συστήματος και η τάση αυτοδιάθεσης των εγκλωβισμένων στο χονδρεμπόριο του δικομματισμού και των αριστερών και ακροδεξιών οριζουσών του πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης; Ναι και μην εκπλήσσεστε καθόλου, από τη στιγμή που ελέγχουν μονοπωλιακά την αγορά. Με την έννοια ότι μπορούν ακόμη να ισχυρίζονται ότι είναι αυθεντικές δομές του αντικειμενικού και να παρουσιάζουν ένα «θέατρο» δήθεν ανταγωνισμού μεταξύ τους.
Στην συγκυρία, δεν είναι οπωσδήποτε οικονομικά και διοικητικά συμφέρουσα λύση για το «Supermarket» η εξάλειψη του κομματικού (με την έννοια όχι απλώς φορέων, αλλά κυρίως προσώπων) χονδρεμπόρου. Το καθεστώς ταλανίζεται, ενώ υπάρχει ανάγκη για crisis management στο «Supermarket», αλλά αν δεν χαθεί τελικά ο έλεγχος, μακροχρονίως η «Ευγενής Τάξη» των διαπλεκομένων θα βγει κερδισμένη, ανανεωμένη και ίσως απαλλαγμένη από κάτι δυσάρεστα κουτσαβάκια και τσιμπούρια που ζέσταινε (ταΐζε) στον κόρφο της με την μορφή του «χονδρεμπόρου». Άρα, αν όλα εξελιχθούν ομαλά και η διοίκηση των «Supermarket» κινηθεί έξυπνα και στρατηγικά, θα κερδίσει το παιχνίδι μακροχρονίως, διαμορφώνοντας σε δεύτερο στάδιο ένα νέο καθεστώς πολιτικοκομματικών αξιών που θα επηρεάσουν ασφαλώς και την αντίληψη του συμφέροντος στην διαμόρφωση των αξιών ευρύτερα στην αγορά. Αυτό που φαίνεται λοιπόν να χαλάει τη «συνταγή του Νταβά» στην συγκυρία, μια χαρά θα μπορούσε να τον ανανεώσει και σταθεροποιήσει σε μια άλλη βάση νομιμοποίησης, στο άμεσο μέλλον, αρκεί τα «Supermarket» του να εμφανίσουν σήμερα «προοδευτικά» χαρακτηριστικά, υποστηρίζοντας το φαινόμενο ανανέωσης του πολιτικού σκηνικού, με τους όρους που επιθυμεί ασφαλώς και δίχως παραδοσιακούς μεσάζοντες.
Πράγματι, στο επίπεδο μεσαίων και ανώτερων στελεχών της διαπλοκής (χονδρεμπόρων), η πολιτική απορρύθμιση και το τέλος του δικομματισμού, σε συνδυασμό με τις άμεσες κοινωνικές συνέπειες της πτώχευσης κράτους και τραπεζών, προκαλεί αναστάτωση και εύλογη ανασφάλεια. Ο κίνδυνος αποδυνάμωσης των χονδρεμπόρων είναι μεγάλος, στο πλαίσιο της τάσης πολιτικής υπερσυσσώρευσης των διαπλεκομένων, δίχως τους γνωστούς μεσαζόντες. Όμως, φίλοι, στελέχη του μηχανισμού της διαπλοκής, κάντε κουράγιο και σκεφθείτε ότι στη ζωή υπάρχουν και άλλα πράγματα που θα μπορούσατε να πουλήσετε, εκτός από …πατάτες!
Φίλοι, μη-διαπλεκόμενοι και μη-κομματικοί πελάτες, επιτρέψτε μου να επαναλάβω τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ περί «κορυφαίου παραδείγματος αυτοοργάνωσης των παραγωγών, απέναντι στις ασύδοτες πρακτικές των μεσαζόντων», σχολιάζοντας την πιθανότητα μιας μεγάλης πολυκομματικής βεντάλιας στο νέο κοινοβούλιο. Και να προσθέσω ότι αυτό δεν αναιρεί την αντίληψη του ΚΚΕ περί ισχυροποίησης του μονοπωλιακού καθεστώτος που υπηρετούν τα «Supermarket». Εγώ προτείνω το σπάσιμο του μονοπωλίου της διαπλοκής στην Ελλάδα. Την κατεδάφιση, δηλαδή, των Ηνωμένων Εμιράτων της Διαπλοκής. Αυτό, όμως, δυστυχώς ούτε την συγκυριακή στρατηγική του ΚΚΕ, ούτε του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε κανενός άλλου μοιάζει να απασχολεί σοβαρά. Το μέσον είναι μήνυμα, πόσο μάλλον ένας σύνθετος μηχανισμός οικονομικών – κοινωνικών – κομματικών – εκτελεστικών – δικαιϊκών φορέων, οι οποίοι με έναν ολοκληρωτικό τρόπο δομούν το μήνυμα που κυριαρχεί στην ελληνική κοινή γνώμη. Κρίσιμη σημασία, λοιπόν, δεν έχει ποια συμφέροντα συνηγορούν υπέρ του πολυκερματισμού των δυνάμεων που συνθέτουν το κομματικό φαινόμενο στην χώρα και ούτε η αντίδραση των χονδρεμπόρων της πολιτικής. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι στον βαθμό που οι προοδευτικές – κοινωνικές δυνάμεις δεν παρεμβαίνουν από κοινού με ένα στρατηγικό πλάνο ανατροπής του καθεστώτος διαμόρφωσης του μηνύματος στην Ελλάδα, το παιχνίδι για την κοινωνία και την πολιτική κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να θεωρείται χαμένο, τουλάχιστον για τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Το πώς οι προοδευτικές - κοινωνικές δυνάμεις θα έπρεπε να δράσουν συλλογικά για να ανατρέψουν τις σχέσεις εξουσίας στην Ελλάδα, που ελέγχονται απολύτως από τα λεγόμενα διαπλεκόμενα συμφέροντα, το έχω προσεγγίσει διεξοδικά την τελευταία 5ετία και ιδιαίτερα έντονα μετά την εκδήλωση της κρίσης. Δυστυχώς πρωτοβουλίες επί των προτάσεων που διατύπωσα είδα να αναπτύσσονται από ελάχιστους. Αυτό σημαίνει ότι, είτε δεν έχει γίνει γενικότερα αντιληπτή η σύνθετη λειτουργία των διαπλεκομένων, που δομεί στην συγκυρία τις σχέσεις εξουσίας στην χώρα μας ενώ προσδίδει δυναμική στην εξέλιξη του κομματικού φαινομένου, είτε η διαπλοκή έχει απλώσει παντού τα πλοκάμια της κι έτσι είναι μάλλον περιττό να συζητάμε για την διάθεση της … πατάτας έξω από κυκλώματα και εναντίον των συμφερόντων των ιδιοκτητών «Supermarket».
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.