Μην βιάζετε την γνώμη!

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου *

Μία πολύμορφη βία ερμηνευτικού χαρακτήρα, στα όρια της βαρβαρότητας, δεχόμαστε όσοι άνθρωποι δίχως δεσμεύσεις και χωρίς ιδιοτελείς σκοπιμότητες, εκφράζουμε ελεύθερα την γνώμη μας ως προς συγκεκριμένες πτυχές του πολιτικού φαινομένου στην Ελλάδα. Τα πράγματα πάντα χειροτερεύουν όταν δρομολογούνται εκλογές. Μοιάζει ένας μεγάλος αριθμός αναγνωστών να προσπαθεί ανηλεώς να μας τοποθετήσει σε κάποιο κομματικό πλαίσιο. Φαίνεται η κοινή ερμηνευτική δομή των Ελλήνων να είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τον κομματισμό. 

Ό, τι και αν πεις, όπως και να το γράψεις, θεωρείται από τους περισσότερους ότι έρχεται να υποστηρίξει έναν συγκεκριμένο κομματικό φορέα, ή ότι ευθυγραμμίζεται σε μία συγκυριακή κομματική γραμμή. Είναι σαν, όσοι θεωρούμε ότι έχουμε κάτι να προσφέρουμε για πολιτικό προβληματισμό, ως πληροφορία ή ως γενικότερη άποψη που αποτελεί εμπειρικό προϊόν γνώσης, το οποίο έρχεται να συμβάλλει στην σύσταση μίας νέας γνώσης ενόψει της τρέχουσας εμπειρίας, να υποκινούμεθα από κάποιο κομματικό ελατήριο, αν δεν είμαστε ατζέντηδες κάποιων αφανών δαιμόνων.

Τραγικό φαινόμενο, βασανιστική βία, που όχι απλώς αποκαρδιώνει τον πομπό (αρθρογράφο), αλλά τις περισσότερες φορές μετά την ανάγνωση των «σχολίων» νοιώθεις κυριολεκτικά «μικρότερος», στενότερος, λερωμένος. Αβάσταχτα συμπιεσμένος σε κομματικές αφηγήσεις και εικόνες κομμάτων από τις οποίες δεν έχεις οργανική εξάρτηση, ασχέτως αν ο λόγος σου ταιριάζει περισσότερο ή λιγότερο σε μία συγκεκριμένη κομματική περιγραφή της πραγματικότητας και οι προτάσεις σου βρίσκονται κοντά σε εκείνες που αρθρώνει κάποιος κομματικός παράγοντας.

Η διαφορά στην άρθρωση ενός ανεξάρτητου, ακηδεμόνευτου πολιτικού λόγου σε σχέση με τις ιδιαίτερες κομματικές αφηγήσεις, ασχέτως αν και τα δύο συγκλίνουν σε κάποιο βαθμό σε όμοια ή παρόμοια μορφή δράσης, θα έπρεπε να είναι ευδιάκριτη και απολύτως σεβαστή από έναν αναγνώστη υψηλής πολιτικής κουλτούρας. Στον βαθμό που η διάκριση αυτή δεν γίνεται αντιληπτή, η βαρβαρότητα στην ερμηνεία κυριαρχεί και πλέον το μήνυμα αδέσμευτων πολιτικών αφηγητών, ειδικών και ευρύτερα διανοητών, ισοπεδώνεται. Είναι σαν ο αποδέκτης, για να αφομοιώσει τι επιχειρείς να πεις, θα πρέπει πρώτα να περάσει πάνω σου με μπουλντόζα και αφού σε κάνει ένα με το έδαφος του κομματισμού, να κοιτάξει πίσω για να ανακαλύψει από το ίχνος που άφησες, εν ονόματι ποιού κόμματος μιλάς, ή ποια ακριβώς κομματικά συμφέροντα ή επιδιώξεις προπαγανδίζεις. Έτσι, προφανώς, ζημιώνεται αφάνταστα η επικοινωνία. Και εσύ, ο πομπός, αφυδατώνεσαι και σε μεγάλο βαθμό ακυρώνεσαι, ενώ η άποψή σου πάει χαράμι, ενώ ο αποδέκτης (αναγνώστης) δεν κερδίζει απολύτως τίποτα, εάν δεν καταλήγει να αποπροσανατολίζεται απολύτως!

Κύρια αιτία της παθογένειας αυτής είναι η πολιτισμική διαστροφή ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού να αναζητεί τί κρύβεται πίσω από κάθε πολιτικό κείμενο, ποιο κόμμα και ποια ιδιαίτερα συμφέροντα κινούν τα δάχτυλα πάνω στο πληκτρολόγιο αυτού που εκφέρει γνώμη, αναλύει ή «διαφωτίζει». Γέμισε πονηρούληδες το διαδίκτυο, οι οποίοι στις περισσότερες των περιπτώσεων, δεν μπαίνουν καν στον κόπο να ταλαιπωρηθούν προσεγγίζοντας αναλυτικά, κριτικά αυτό που διαβάζουν. Η κριτική τους συνήθως αφορά κάτι που δεν αφορά τον ίδιο τον συγγραφέα. Σχολιάζουν αυτό που έχουν στο μυαλό τους και τους βασανίζει με αφορμή το κείμενο που τους προσφέρεται. Κάπως έτσι δημιουργείται ένα ερμηνευτικό κομφούζιο που εμποδίζει την αφομοίωση οποιασδήποτε πληροφορίας ή απλής λογικής συνάρτησης που θα μπορούσε να πλουτίσει την ίδια την ερμηνευτική δομή του αναγνώστη. Είπαμε, φίλοι, πονηρεμένα να διαβάζετε τα κείμενα, με τεντωμένες τις κεραίες σας και αυστηρή κριτική ματιά, αλλά όχι με κακεντρέχεια που αναζητεί κάθε φορά έναν κομματικό ή οικονομικό δόλο κατά τον σχηματισμό του μηνύματος. Βλέπετε, οι περισσότεροι που ανήκετε στην κατηγορία εκείνων που με βία επιχειρούν να κολλήσουν κάποια κομματική ταμπέλα δίπλα από την οποιαδήποτε ανάρτηση άρθρου, διαπνέεστε οι ίδιοι από κομματισμό. Είστε δηλαδή φορείς, παράγοντες ενός κράτους πατρωνίας. Το κόμμα για εσάς αποτελεί τον δίαυλο της πατρωνίας και έξω από αυτόν δεν μπορείτε να φανταστείτε ότι μπορεί να υπάρξει και να λειτουργήσει ένα διαφορετικό και ξεχωριστό σύμπαν: ένας άλλος, ακηδεμόνευτος, ακαθοδήγητος, σε μεγάλο βαθμό κομματικά απροκατάληπτος και «μη–βίαιος» κόσμος.

Και όμως υπάρχει! Όμως αν δεν ξεφύγεις εσύ, ο ίδιος ο αναγνώστης από την βαρβαρότητα του κομματισμού, δεν πρόκειται να τον ανακαλύψεις. Ασφαλώς όσοι μελετούμε το πολιτικό φαινόμενο και ασκούμε κριτική στο πολιτικό σύστημα, δεν κατοικούμε στον Άρη. Η κριτική δεν γίνεται από αποστειρωμένους, απομακρυσμένους από τα πολιτικά δρώμενα διανοούμενους. Δεν ασκούμε κριτική από κάποιο μοναστήρι, ούτε μετά από επιφοίτηση κάποιου πνεύματος. Η κριτική μας είναι εμπειρικού χαρακτήρα που συνδυάζει ιστορία και μεθοδολογία και δεν αποτελεί μία αφηρημένη πνευματική άσκηση. Εάν επρόκειτο για το τελευταίο, τότε δεν θα μιλάγαμε για κριτική άρθρωση πολιτικής γνώμης, αλλά μάλλον για υπερβατική δοξασία. Μεταξύ κομματικού μάρκετινγκ και δοξασίας υπάρχει πολύς χώρος για να αναπτυχθεί η κριτική (πολλών ειδών κριτική σκέψη). Μην ισοπεδώνετε λοιπόν τον ενδιάμεσο, καρποφόρο για τον πολιτισμό χώρο. Κατεβείτε από τον οδοστρωτήρα της κομματοκρατίας. Πάψτε να μας εντάσσετε στο πελατειακό σύμπαν της χώρας μας. Σταματήστε να τοποθετείτε με βία την σφαίρα της κοινωνίας των πολιτών σε εκείνη του πολιτικού συστήματος, Σεβαστείτε αυτή την αρχή λειτουργίας του σύγχρονου κοινοβουλευτισμού. Γλυτώσαμε το «καπέλο» των κομμάτων, δεν είναι ανεχτό το «καπέλο» που επιχειρεί να μας τοποθετήσει ντε και καλά ο αναγνώστης!

Δεν σκεφτήκατε ποτέ ότι οι αναλυτικές, ανοιχτόμυαλες ή και καινοτόμες ώρες-ώρες  προσεγγίσεις μας, οι ανησυχίες μας, όπως και οι προτάσεις μας, θα μπορούσαν να εμπλουτίσουν τον πολιτικό λόγο των κομμάτων; Δεν βλέπετε ότι σε κάποιο βαθμό αυτό ήδη συμβαίνει; Κακό είναι τούτο ή η ομορφιά της δημοκρατίας; Εμείς παίρνουμε από τα κόμματα ή τα κόμματα από εμάς; Τα επεξεργάζονται με τα ιδιαίτερα κομματικά τους κριτήρια, τα διαφοροποιούν και τα εντάσσουν στην δική τους αφήγηση, μορφοποιώντας αλλιώς, έστω και ανεπαίσθητα, το μήνυμα. Αλλά πάντα το κομματικό μήνυμα είναι και θα είναι διακριτό από το δικό μας, στο βαθμό ασφαλώς που κάποια κόμματα μας δίνουν σημασία. Και αυτό είναι υπέροχο! Δεν καθοδηγούμε, ασφαλώς τα κόμματα, δεν καθοδηγούμε κανέναν, αμφισβητούμε με την ίδια μας την διαλεκτική την καθοδήγηση. Είμαστε έξω από το πελατειακό καθεστώς, έξω από το κομματικό καθεστώς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ψηφίζουμε κάποιο κόμμα ή ότι είμαστε υπεράνω του πολιτικού συστήματος. Είμαστε προφανώς πιο κοντά σε κάποιο κόμμα σε σχέση με τα υπόλοιπα, όχι ψυχικά, όχι ιδεαλιστικά, όχι ασφαλώς επαγγελματικά ή εκ παραδόσεως, αλλά αποκλειστικά εξαιτίας της συγκυριακής κριτικής μας προσέγγισης. Αυτό δεν μας ταυτίζει με το συγκεκριμένο κόμμα σε καμία περίπτωση. Μη μας ταυτίζετε και εσείς! Είναι επικοινωνιακό-ερμηνευτικό αμάρτημα που βλάπτει σοβαρά την εξέλιξη της δημοκρατίας στον τόπο μας. Μην μας κάνετε να φοβόμαστε να εκφραστούμε ελεύθερα μήπως και παρεξηγηθούμε!