«ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ» Περιουσιολόγιο στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής

Της Μαρίας Βουργάνα

Το «Μεγάλο Φορολογικό Αδερφό» που θα ελέγχει τα εισοδήματα, τα περιουσιακά στοιχεία, τις συναλλαγές και ταυτόχρονα θα παρακολουθεί την καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων δημιουργεί το υπουργείο Οικονομικών.

Με τη νέα φορολογική μεταρρύθμιση, το οικονομικό επιτελείο επιδιώκει να θέσει σε εφαρμογή ένα φιλόδοξο σχέδιο για τον ηλεκτρονικό και αποτελεσματικό έλεγχο του «πόθεν έσχες» όλων των φορολογουμένων. Το νέο «όπλο» κατά της φοροδιαφυγής δεν είναι άλλο από το «περιουσιολόγιο» το οποίο όπως προανήγγειλε ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Μαυραγάνης, θα εφαρμοστεί από το 2013 και θα περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για την κινητή και ακίνητη περιουσία των φορολογουμένων σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Προσδιορισμός εισοδημάτων
Με την πλήρη καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων, το υπουργείο Οικονομικών θα ενεργοποιήσει ένα νέο σύστημα που θα προσδιορίζει τα εισοδήματα των φορολογουμένων και θα εντοπίζει εστίες φοροδιαφυγής. Για παράδειγμα, θα μπορούν πλέον εύκολα να εντοπιστούν ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι δηλώνουν χαμηλό εισόδημα αλλά πραγματοποιούν υψηλές δαπάνες ή διαθέτουν μεγάλες καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς.

Το σύστημα αυτό, θα βασίζεται στην υποβολή ηλεκτρονικών δηλώσεων «πόθεν έσχες» και στον έλεγχο της προέλευσης όλων των χρηματικών ποσών που διαθέτουν οι φορολογούμενοι, για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, για καταναλωτικές δαπάνες αλλά και για αποταμίευση. Σε περίπτωση που τα εισοδήματα των φορολογουμένων δεν επαρκούν για να καλύψουν τα ποσά που δαπάνησαν ή αποταμίευσαν τότε ο συνολικός φόρος εισοδήματος θα υπολογίζεται με βάση το άθροισμα των δαπανών και των αποταμιεύσεων ενώ θα επιβάλλονται και πρόσθετοι φόροι και πρόστιμα.

Ταυτόχρονα, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων θα αρχίσει να συγκεντρώνει αναλυτικά στοιχεία για το περιουσιακό και καταναλωτικό προφίλ των φορολογουμένων που αφορούν σε τραπεζικούς λογαριασμούς, πιστωτικές κάρτες, καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια, ασφαλιστήρια ζωής, ακόμα και τους λογαριασμούς τηλεφώνου αλλά και την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος και νερού. Μόλις ολοκληρωθεί η αποστολή όλων των στοιχείων για τις συναλλαγές των φορολογούμενων με τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία και ιδιωτικές κλινικές, οι ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών θα μπορούν με το πάτημα ενός πλήκτρου στον υπολογιστή να έχουν πλήρη εικόνα για το οικονομικό προφίλ του φορολογουμένου.

Τι προβλέπει το σχέδιο
Πιο συγκεκριμένα το σχέδιο που προωθεί το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει τα εξής:

1 Όλοι οι φορολογούμενοι από το 2013 και μετά, μαζί με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος θα υποβάλλουν υποχρεωτικά ηλεκτρονική δήλωση «πόθεν έσχες». Στη δήλωση αυτή, κάθε φορολογούμενος θα υποχρεωθεί να γράψει αναλυτικά στοιχεία για την κινητή και την ακίνητη περιουσία που κατέχει σε Ελλάδα και εξωτερικό, τις αποταμιεύσεις του και τη συμμετοχή του σε παντός είδους επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριμένα θα υποχρεωθεί, να δηλώσει:

• Καταθέσεις στις τράπεζες σε Ελλάδα και εξωτερικό.
• Τοποθετήσεις σε μετοχές, ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια.
• Κατοικίες, επαγγελματικά ακίνητα, πισίνες, οικόπεδα, αγροτεμάχια.
• Κινητά περιουσιακά στοιχεία όπως αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, σκάφη αναψυχής, αεροπλάνα, ελικόπτερα, έργα τέχνης, κοσμήματα κ.λπ.
• Δαπάνες για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων.
• Συμμετοχές σε επιχειρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής: Κεφάλαια τοποθετημένα σε ανώνυμες εταιρείες, ΕΠΕ, Ομόρρυθμες ή Ετερόρρυθμες Εταιρείες και ατομικές επιχειρήσεις.
• Έσοδα που εισπράχθηκαν από τη ρευστοποίηση επενδύσεων ή την πώληση περιουσιακών στοιχείων.

Τον έλεγχο και τη διασταύρωση των δηλώσεων «πόθεν έσχες» αναλαμβάνει η ΓΓΠΣ η οποία θα αντλεί στοιχεία για τις οικονομικές συναλλαγές των φορολογουμένων και πληροφορίες για την περιουσιακή τους κατάσταση από τις τράπεζες και διάφορες άλλες υπηρεσίες και επιχειρήσεις. Οι φορολογούμενοι που δεν θα δηλώσουν τα ακριβή περιουσιακά στοιχεία τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με υπέρογκα πρόστιμα και ποινικές κυρώσεις.

2 Στις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν το 2013, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να δηλώσουν αναλυτικά όλα τα έξοδα διαβίωσης (καταναλωτικές δαπάνες, ενοίκια, δίδακτρα, δαπάνες επισκευής και συντήρησης κατοικιών, αυτοκινήτων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων).

3 Η ΓΓΠΣ, εντός του Φθινοπώρου θα αρχίσει να συλλέγει σε ηλεκτρονική μορφή, αναλυτικά στοιχεία για όλες τις δαπάνες που θα έχουν πραγματοποιήσει οι φορολογούμενοι κατά τη διάρκεια του 2012, για ασφαλιστικές εισφορές, κινητή και σταθερή τηλεφωνία, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο, ύδρευση, οικιακές υπηρεσίες, δίδακτρα, ασφάλιστρα ζωής, νομικές και ιατρικές υπηρεσίες, εξόφληση πάσης φύσεως δανείων και πιστωτικών καρτών κ.λπ.

Ειδικότερα:

• Τράπεζες, χρηματοδοτικά ιδρύματα, και τα ιδρύματα πληρωμών θα διαβιβάζουν στη ΓΓΠΣ στοιχεία που αφορούν σε πληρωμές δόσεων για δάνεια προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
• Τα ταμεία κύριας και επικουρικής ασφάλισης θα αποστείλουν σε ηλεκτρονική μορφή το περιεχόμενο των βεβαιώσεων που χορηγούν στους ασφαλισμένους τους για τις καταβληθείσες εισφορές σε αυτά.
• Οι εταιρείες σταθερής και κινητής τηλεφωνίας θα στείλουν στοιχεία για τα τέλη σταθερής και κινητής τηλεφωνίας που πλήρωσαν οι συνδρομητές τους.
• Οι εταιρείες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας θα ενημερώσουν για την κατανάλωση και το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας των πελατών τους.
• Οι εταιρείες ύδρευσης θα στείλουν αναλυτικά στοιχεία για την κατανάλωση και το κόστος νερού των πελατών τους.
• Οι επιχειρήσεις ιδιωτικής ασφάλισης θα διαβιβάσουν το περιεχόμενο των βεβαιώσεων για το ύψος ποσών των ασφαλίστρων ζωής που κατέβαλαν, το προηγούμενο έτος, οι πελάτες τους. Πρόκειται για τις βεβαιώσεις που οι εταιρείες αυτές χορηγούν στους πελάτες τους για να τύχουν της ωφέλειας της μείωσης φόρου εισοδήματος.

Ορισμένα ποσά από τις παραπάνω κατηγορίες δαπανών θα εμφανίζονται προεκτυπωμένα στις ηλεκτρονικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που θα υποβληθούν το επόμενο έτος από τα φυσικά πρόσωπα.

Tι θα παρακολουθεί το ηλεκτρονικό «μάτι» της εφορίας

• Kαταθέσεις στις τράπεζες σε Eλλάδα και εξωτερικό.
• Mετοχές, ομόλογα. αμοιβαία κεφάλαια.
• Kατοικίες, πισίνες, οικόπεδα.
• Aυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, αεροπλάνα, ελικόπτερα, έργα τέχνης, κοσμήματα κ.λπ.
• Συμμετοχές σε επιχειρήσεις.
• Aγορές καταναλωτικών αγαθών, ενοίκια, δίδακτρα, ιατρικά έξοδα, ασφάλιστρα.
• Πληρωμές σε δάνεια και πιστωτικές κάρτες.
• Aσφαλιστικές εισφορές.
• Δαπάνες σε σταθερή και κινητή τηλεφωνία.
• Kατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος.
• Kατανάλωση νερού.

Ηλεκτρονική «ταυτότητα» στην εφορία
Θα υποβάλλονται ηλεκτρονικές δηλώσεις «πόθεν έσχες» και θα ελέγχεται η προέλευση όλων των χρηματικών ποσών που διαθέτουν οι φορολογούμενοι, για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, για καταναλωτικές δαπάνες αλλά και για αποταμίευση.

Σε περίπτωση που τα εισοδήματα των φορολογουμένων δεν επαρκούν για να καλύψουν τα ποσά που δαπάνησαν ή αποτα­μίευσαν, τότε ο συνολικός φόρος εισοδήματος θα υπολογίζεται με βάση το άθροισμα των δαπανών και των αποταμιεύσεων ενώ θα επιβάλλονται και πρόσθετοι φόροι και πρόστιμα.

ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ
Ελεγχος σε βάθος χρόνου

Μέσω των ηλεκτρονικών δηλώσεων «πόθεν έσχες» και των φορολογικών δηλώσεων η εφορία θα έχει στη διάθεσή της όλες τις πληροφορίες για τα εισοδήματα, τα έσοδα, την κινητή και ακίνητη περιουσία, τις αποταμιεύσεις και τις δαπάνες διαβίωσης των φορολογουμένων. Έτσι, θα είναι πλέον εύκολο στις φορολογικές αρχές να παρακολουθούν διαχρονικά πώς εξελίσσονται τα εισοδήματα, τις αλλαγές στο επίπεδο διαβίωσης και της περιουσιακής κατάστασης των φορολογουμένων. Όπου διαπιστώνουν περιπτώσεις απόκτησης περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας ή καταθέσεων μεγάλου ύψους ή αδικαιολόγητες δαπάνες διαβίωσης, θα επεμβαίνουν επιβάλλοντας πρόσθετους φόρους και πρόστιμα.

πηγή