ΚΑΥΣΙΜΑ: Η ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ;

Πιστεύω ακράδαντα ότι το μόνο που πρέπει να μας φοβίζει είναι ο ίδιος ο φόβος.

Φράνκλιν Ρούσβελτ

 4 Μαρτίου 1933

Του Δημήτρη Μάρδα *

Σε μια περίοδο όπου ο δείκτης έκφρασης της δυσαρέσκειας των πολιτών έχει ξεπεράσει το κόκκινο και ο κόσμος απεγνωσμένος προσπαθεί να μαντέψει τι μέλει γενέσθαι,  κάποιοι χρυσοφόροι τομείς της οικονομίας παραμένουν ανέγγιχτοι. Έτσι ακόμη ψάχνουμε, μαζί με τους φοροφυγάδες, τους κύριους παίχτες που ελέγχουν το παρεμπόριο, όπως και τους όποιους επώνυμους ή ανώνυμους που κινούν τα νήματα του λαθρεμπορίου και της νοθείας των καυσίμων.

Ως προς το τελευταίο ντοσιέ, ενώ διάφοροι συντηρητικοί υπολογισμοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι διαφυγόντες έμμεσοι φόροι είναι της τάξης των 500 εκατομμυρίων, άλλες εκτιμήσεις ανεβάζουν το ποσό αυτό στο ένα δις ευρώ ή ακόμη και παραπάνω.  Είναι πολύ δύσκολο να υπάρχουν ακριβείς εκτιμήσεις αναφορικά με το μέγεθος του λαθρεμπορίου και της νοθείας των καυσίμων, όταν δεν υφίστανται συλλήψεις λαθραίων ή νοθευμένων καυσίμων σε μεγάλη κλίμακα. Από την άλλη, έκθεση του ΔΝΤ, αγγίζοντας μια δεύτερη πτυχή του θέματος, σημειώνει ότι η έλλειψη ανταγωνισμού στον υπό εξέταση χώρο κοστίζει στους έλληνες καταναλωτές ένα δις ευρώ.

Ένα προϊόν εύφλεκτο, ογκώδες και με ιδιαίτερη οσμή κινείται παράνομα σε όλα τα μήκη και πλάτη του ελληνικού χώρου. Το λαθρεμπόριο καυσίμων αρχίζει με την ελεύθερη κυκλοφορία των βενζινών / ντίζελ στους δρόμους μέσω βυτιοφόρων ή στη θάλασσα με τα ειδικά πλοιάρια εφοδιασμού των πλοίων. Συνεχίζει με την αποθήκευση των παράνομα διακινουμένων καυσίμων σε μεγάλες δεξαμενές και ακολούθως την εικονική εξαγωγή τους ή τη διοχέτευσή τους στην εγχώρια αγορά. Τέλος ολοκληρώνει τον κύκλο του με τον αποχρωματισμό των καυσίμων και τη χρήση τους για άλλους σκοπούς, προκαλώντας παράλληλα προβλήματα στη υγεία των πολιτών λόγω προσμίξεων με χημικές ουσίες.

Οι πολιτικοί μας ηγέτες κρατούν μια «άψογη στάση» απέναντι στο φαινόμενο, στο πλαίσιο μιας ψυχραιμίας βρετανικού τύπου και μιας μοναδικής εντυπωσιακής ρητορείας περί «πάταξης του λαθρεμπορίου». Από την άλλη βέβαια τα δυο ειδικά  σκάφη που αγοράστηκαν για τη δίωξη του λαθρεμπορίου καυσίμων, δεν τέθηκαν ποτέ σε λειτουργία από τότε που αγοράστηκαν, από το 2008!.

Δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι οι «πεφωτισμένοι» αρχηγοί και υπουργοί μας θέλουν διακαώς αλλά αδυνατούν να ελέγξουν το κύκλωμα αυτό, εφαρμόζοντας βέλτιστες πρακτικές γνωστές σε όλο τον κόσμο. Δεν ψάχνουμε βελόνα στα άχυρα άλλα τόνους καυσίμων που χάνονται σε μια μικρή σε έκταση αγορά. 

Και μπορεί η «Θεωρία της Προσόδου» της οικονομικής θεωρίας να ερμηνεύει ακόμη και τον χρηματισμό πολιτικών και γραφειοκρατών που εμπλέκονται στον υπό εξέταση χώρο, ουδείς όμως από τους βαρόνους της πολιτικής μας ανησυχεί για το πολιτικό του μέλλον;

Όλα τα προαναφερθέντα ενισχύουν τέλος, έναν άλλον παράγοντα, την αβεβαιότητα. Αυτός με τη σειρά του επηρεάζει αρνητικά τις λειτουργίες της Διοίκησης, όπως και την ίδια την κοινωνία, που μένει άναυδη, βλέποντας οργίλους πολιτικούς να αφορίζουν απλά το πρόβλημα!. 

       Οι λύσεις που προτείνονται είναι ευρύτατα γνωστές. Χρειάζεται ειδικότερα ένας απλός μηχανισμός εποπτείας, ο οποίος θα αντιμετωπίσει με τη βοήθεια της επιστήμης του Μάνατζμεντ «τη μεγάλη φωτιά με την φωτιά», θα χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την τεχνολογία, θέτοντας ταυτόχρονα ένα δεσμευτικό πλαίσιο διοικητικών προστίμων και ένα σύνολο διατάξεων που αφορούν στο «μαύρο χρήμα». (Βλ. αναλυτικότερα σχετική έκθεσή μας, για λογαριασμό της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) και η Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ),  http://www.gsevee.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=205:2012-10-04-10-42-22&catid=56:meletes&Itemid=280).

Εδώ που έφτασε η χώρα, η πολιτική μας ηγεσία έχει δυο επιλογές πια, που δεν εντοπίζονται μόνο στο χώρό των καυσίμων, αλλά σε όλο το εύρος των δραστηριοτήτων της: Ή θα απαλλαγεί από τα φοβικά της σύνδρομα και θα επιλέξει επιτέλους να συγκρουστεί, με τις ομάδες συμφερόντων που οδηγούν σε στρεβλώσεις την οικονομία και στον παράνομο πλουτισμό διαφόρων ομάδων συμφερόντων ή θα χαθεί αφήνοντας πίσω μια έντονη δυσοσμία!

Όλες οι εκτροπές της υπό εξέταση αγοράς μπορούν να αντιμετωπιστούν λοιπόν με επιτυχία αρκεί κάποιοι που φέρουν τον τίτλο του ηγέτη ενός κυβερνώντος κόμματος ή αυτής της ίδιας της κυβέρνησης να το αποφασίσουν. Αν δεν το αποφασίσουν σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο, τότε ενδέχεται να εξασφαλίσουν μια θέση στα τάρταρα, χωρίς επιστροφή, καθώς δεν μπορούν να παίξουν ρόλους όμοιους είτε του Ορφέα είτε του Ηρακλή.   

* Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ