Τα αρχαιοελληνικά των…ξένων

Του Θανάση Νικολαΐδη

Η είδηση μας έρχεται απ’ τα ξένα. Για τον δικό μας εθνικό θησαυρό-κληροδότημα. Θα διδάσκονται αρχαία ελληνικά τα…αγγλάκια! Το ίδιο, στην Αυστραλία (όλοι). Επιμένουν οι ξένοι αρχαιοελληνικά και ίσως κάτι ξέρουν. Μας οικειοποιούνται γλωσσικά, μας προσεγγίζουν αρχαιοελληνικά, μας κολακεύουν αναγνωρίζοντας τη γλώσσα που παραλάβαμε, χωρίς ανάλογες κινήσεις, ως κτήτορες και «ιδιοκτήτες».

ΨΑΞΑΜΕ για την αρχαία ελληνική ως αφετηρία και βρήκαμε τσαλακωμένους όρους στην σημερινή αργκό κι είναι φυσικό. Ακούμε (και) αγράμματους στο «γυαλί» κι είναι αφύσικο. Καθημερινά δείγματα ανθρώπων που σπούδασαν και έχουν γνώσεις, κατέχουν έννοιες, αλλά (ενίοτε) επιδεικνύουν μιαν επιπολαιότητα και ενίοτε ασυγχώρητη περιφρόνηση στο πεδίο της γλώσσας. Και δεν μιλάμε για τις εξέλιξη και τον εμπλουτισμό της από ξένα στοιχεία (είναι φυσικό και συμβαίνει με όλες τις γλώσσες του κόσμου), αλλά για την κατάχρηση και την υπερβολή. Για την ελληνική ξενομανία (και) στον χώρο αυτόν, με χρήση ξένων και…ασυνείδητων αντιδανείων, που δεν μας τιμούν και ενίοτε μας γελοιοποιούν.

ΝΑ πάμε στην αφετηρία και την αναγκαιότητα για τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής στα σχολεία μας (της αποστήθισης, της «Πενταήμερης» και των καταλήψεων). Πέρα απ’ τη «βαβυλωνία» με τους (φτιαχτούς) κανόνες της δημοτικής (αλλά και τη μαγεία της), δεν μπορείς να μιλήσεις σωστά και ελληνικά, αν δεν προστρέξεις στις ρίζες. Στην πηγή που είναι η αρχαία ελληνική (στην επικρατέστερη διάλεκτό της-την αττική).

ΜΠΑΙΝΟΥΜΕ ξεκάρφωτα στη χρήση των νεοελληνικών λέξεων αγνοώντας την προέλευσή τους, αλλά οι λέξεις «εκδικούνται». Γιατί, κουβαλούν την ιστορία τους (που αγνοήσαμε), τη σύνθεσή τους (που δεν αναλύσαμε, είτε δεν κατανοήσαμε την ετυμολογία της έχοντας καταργήσει τα πνεύματα κ.ά. στοιχεία της αρχαιοελληνικής εκφοράς της) και η ιστορία συνεχίζεται…νεοελληνικά. Με «γλωσσοπλάστες» έτοιμους να καταργήσουν ολότελα την ορθογραφία και τους τόνους και με τα «Γκρήγκλις» (αν το γράφουμε σωστά) σε ρόλο πολιορκητικού κριού για την ισοπέδωση, πριν απ’ την κατάργησή της.

ΔΕΝ θα μιλάμε αρχαία ελληνικά, ούτε λατινικά, ωστόσο, δεν νοείται ελληνική παιδεία χωρίς απόπειρα προσέγγισης αρχαιοελληνικών κειμένων στο πρωτότυπο. Επιστήμονας (γιατρός, δικηγόρος, φαρμακοποιός…) χωρίς στοιχεία λατινικής;

ΤΟ γλωσσικό που δίχασε, διαχρονικά, την ελληνική κοινωνία με ξεσηκωμούς και επεισόδια (ακόμα και φόνους) και ανεβοκατέβαζε κυβερνήσεις, δεν είναι το θέμα μας, ούτε εξαντλείται σε 30 αράδες.

ΕΙΝΑΙ η άποψή μας πως συνιστά καθολική και εθνική αναγκαιότητα να προσεγγίσουμε την αρχαία ελληνική ως προϋπόθεση για τη χρήση της σύγχρονης μας γλώσσας. Είναι η απεμπόλησή της (ευθέως είτε καμουφλαρισμένα) απ’ τα σχολεία. Μας γεμίζει…λάθη στην καθημερινή εκφορά της, «ενοχές» απέναντι (και) στους ξένους.