Τη Φερράρα της Ιταλίας την γνώρισα μέσα από το βιβλίο των ταξιδιωτικών του Ουράνη που είχε κάνει δώρο στον πατέρα μου ως Αριστεύσαντα η Σχολή Κωνσταντινίδη, (μαζί με την βιογραφία του Οθωνα, προφανώς μη και παρεξηγηθούν). Κατά τύχη όταν βρέθηκα εκεί για σπουδές μείναμε στο ίδιο ξενοδοχείο με τον Ουράνη, το Hotel Europa, που είχε μείνει σχεδόν απαράλλαχτο από τις περιγραφές του της δεκαετίας του ’30. Και όχι μόνο το ξενοδοχείο αλλά ολόκληρη η πόλη διατηρεί με πείσμα το μεσαιωνικό κέντρο με το Castello ενσωματωμένο στον αστικό ιστό και την θρησκευτικού τύπου προσκόλληση στο ένδοξο παρελθόν των Εστε όταν η Φερράρα ήταν μετά την Φλωρεντία η σημαντικότερη πόλη των τεχνών της Ιταλίας.
Ο σημαντικότερος σύγχρονος συγγραφέας της ήταν ο Τζιόρτζιο Μπασσάνι του οποίου το πιο γνωστό έργο είναι Οι Κήποι των Φιντσι-Κοντίνι και έγινε διάσημο από την πετυχημένη ταινία του Βιττόριο ντε Σικα. Στο βιβλίο εξιστορεί την ιστορία αγάπης μεταξύ του καθολικού ήρωα και της εβραίας Μικόλ που ανήκει στην μεγαλοαστική οικογένεια των Φιντσι-Κοντίνι. Οταν με τουςφυλετικούς νόμους του ’38 απαγορεύεται στους Εβραίους να συμμετέχουν στο Τένις Κλάμπ της πόλης καταλήγει να συμμετέχει στο γκρουπ Καθολικών και Εβραίων που μαζεύονται στην Βίλα των Φίντσι-Κοντίνι για να παίξουν τένις. Στην Θεσσαλονίκη διαδραματίστηκε μια αντίστροφη ιστορία.
Ο Όμιλος Αντισφαιρίσεως και οι Εβραίοι
Η χιτλερική κατοχή φαίνεται οτι εδημιούργησε εις την Θεσ)νίκην οπαδούς των φυλετικών νόμων της Νυρεμβέργης, και παρά την νίκην των δυνάμεων της ελευθερίας και της ηθικής, οι οπαδοί αυτοί εννοούν να συνεχίσουν την χιτλερική παράδοσιν εις την πόλιν μας.Χαρακτηριστικόν τούτου είναι η απόφασις ήτις ελήφθη κατά την γενικήν συνέλευσιν της 4ης Απριλίου των μελών του Ομίλου Αντισφαιρίσεως, συμφώνως προς την οποίαν απεκλείσθη η επανεγγραφή εις το σωματείον των Ισραηλιτών πρωην μελών αυτού, που επέζησαν του χιτλερικού διωγμού. Πρόκειται περί πέντε καλών αντισφαιριστών. Ωρισμένα μέλη του Ομίλου αντετάχθησαν εις την ιδέαν του αποκλεισμού των Ισραηλιτών συναδέλφων των, αλλά η πλειοψηφία της συνελεύσεως έπνιξε την πολιτισμένην φωνήν, και ούτω το φυλετικόν έγκλημα διεπράχθη και το σωματείον εχρωματίσθη και εστιγματίσθη αναλόγως. Υπάρχουν δυο άλλα σωματεία αντισφαιρίσεως εις την Θεσ)νίκης: ο Αστήρ και η ΧΑΝ. Και τα δύο αυτά ήνοιξαν πλατεία τας πύλας των εις τους Ισραηλίτας αντισφαιριστάς.Σημειωτέον οτι ο Ομιλος Αντισφαιρίσεως ήτο προπολεμικώς ένα σωματείον κατά μεγίστη πλειοψηφίαν ισραηλιτικόν. Το γήπεδο του ακόμη, αποτελεί ιδιοκτησίαν μερικών πρώην Ισραηλιτών μελών τα οποία συνεισέφερον δια την αγοράν του και δια να ιδρύσουν το σωματείον.Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αντισφαιρίσεως της Ελλάδος κ.Κετσέας, επενέβη προ καιρού δια να προλάβη αυτήν την φυλετικήν εκδήλωσιν του Ομίλου, αλλ’άνευ αποτελέσματος.
Σήμερα είναι η Ημέρα Μνήμης Ηρώων και Θυμάτων Ολοκαυτώματος.
Μια καινούργια επέτειος που κάθε χρόνο γιορτάζεται σε διαφορετική μέρα ώστε να μην ενοχλούνται οι Χριστιανοί κάτοικοι αυτής της πόλης, αν πέσει καθημερινή. Μια επέτειος που γίνεται σε ένα Μνημείο Ολοκαυτώματος που η πόλη ρητά δεν ήθελε και τελικά τοποθέτησεκάπου που να μην ενοχλεί. Σε ένα Μνημείο που οι Αριστεροί θυμούνται μόνο για ναδιαδηλώσουν ενάντια του και οι Δεξιοί για να το βανδαλίσουν. Μια επέτειος για την οποία οι ίδιοι οι Εβραίοι φροντίζουν να μην ενοχλήσουν, συμβιβαζόμενοι με τον οποιοδήποτε Χριστιανό πολιτικό θέλει να χτίσει ένα προφίλ ανεκτικότητας ενώ ένα/δυο χρόνια μετά ξερνάει τον αντισημιτισμό του στη Βουλή. Μια επέτειος που συνοδεύεται από υποκριτικά λόγια λύπης για τους χαμένους, ενώ τις υπόλοιπες 364 μέρες φροντίζει να δηλώσει ότι αυτή η ιστορία δεν αφορά την πόλη. Μια επέτειος που οι άνθρωποι της πόλης ομολογούν ότι υπήρξαν συνεργάτες, αλλά πάντοτε αυτοί ταυτίζονται με την αντίπαλη παράταξη. Μια επέτειος που μιλάει για απώλεια αλλά ποτέ για ευθύνες. Μια επέτειος που όλοι μιλάνε για ανάγκη να θυμόμαστε αλλά το Εβραϊκό Μουσείο της Θεσσαλονίκης δεν υποδέχεται παραπάνω από 10/20 σχολεία το χρόνο. Μια επέτειος όπου όλοι λέμε Ποτέ Ξανά για να ξαναμείνουν οι Εβραίοι μόνοι όταν ο Πλεύρης μας χτύπησε την πόρτα.
Το Ολοκαύτωμα στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε το Μαύρο Σάββατο του 1942 όταν χιλιάδες Εβραίοι Σαλονικιοί μαζεύτηκαν 
στην πλ.Ελευθερίας για να αποσταλούν σε καταναγκαστικά έργα στην Λεπτοκαριά, στον Γιδά (Αλεξάνδρεια Ημαθίας), στην Χαλκιδική, στο Λιανοκλάδι. Εκεί πολλοί πέθαναν από τις κακουχίες και ορισμένοι απλά δολοφονήθηκαν. Το Ολοκαύτωμα συνεχίστηκε με τα ρατσιστικά μέτρα που υιοθέτησαν οι Χριστιανοί της πόλης όπως η Ένωση Δημοσιογράφων που διέγραψε τους Εβραίους από μέλη της μήνες πριν το ζητήσουν οι Γερμανοί ή ο Δήμος που άλλαζε τα εβραϊκά ονόματα των οδών της πόλης, ενώ οι ίδιοι οι Γερμανοί αρνιόντουσαν να επικυρώσουν την απόφαση. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε η εφαρμογή από τους Γερμανούς των Νόμων της Νυρεμβέργης και η συγκέντρωση των Εβραίων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης εντός της πόλης. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε η λεηλασία σε επίπεδο βιβλικών διαστάσεων των σπιτιών, σχολείων, συναγωγών, βιβλιοθηκών, νοσοκομείων, μαγαζιών από τους χριστιανούς συμπολίτες τους που σε άλλες πόλεις επέλεξαν διαφορετικές οδούς. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε ο Λωτ Μανώλης Κονιόρδος σε μια πόλη που θύμιζε τη Γόμορρα.
στην πλ.Ελευθερίας για να αποσταλούν σε καταναγκαστικά έργα στην Λεπτοκαριά, στον Γιδά (Αλεξάνδρεια Ημαθίας), στην Χαλκιδική, στο Λιανοκλάδι. Εκεί πολλοί πέθαναν από τις κακουχίες και ορισμένοι απλά δολοφονήθηκαν. Το Ολοκαύτωμα συνεχίστηκε με τα ρατσιστικά μέτρα που υιοθέτησαν οι Χριστιανοί της πόλης όπως η Ένωση Δημοσιογράφων που διέγραψε τους Εβραίους από μέλη της μήνες πριν το ζητήσουν οι Γερμανοί ή ο Δήμος που άλλαζε τα εβραϊκά ονόματα των οδών της πόλης, ενώ οι ίδιοι οι Γερμανοί αρνιόντουσαν να επικυρώσουν την απόφαση. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε η εφαρμογή από τους Γερμανούς των Νόμων της Νυρεμβέργης και η συγκέντρωση των Εβραίων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης εντός της πόλης. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε η λεηλασία σε επίπεδο βιβλικών διαστάσεων των σπιτιών, σχολείων, συναγωγών, βιβλιοθηκών, νοσοκομείων, μαγαζιών από τους χριστιανούς συμπολίτες τους που σε άλλες πόλεις επέλεξαν διαφορετικές οδούς. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε ο Λωτ Μανώλης Κονιόρδος σε μια πόλη που θύμιζε τη Γόμορρα.
Το Ολοκαύτωμα υπήρξε το Άουσβιτς.
Το Ολοκαύτωμα υπήρξε η δαιδαλώδης επιστροφή όπου το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών είχε λάβει διαταγές να διευκολύνει την μετάβαση στην Παλαιστίνη και όχι την Ελλάδα. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε η επιστροφή σε μια πόλη που 
δεν είχαν σπίτια, σχολεία και συναγωγές – ενώ ακόμα στεκόντουσαν άθικτα. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε ο μεταπολεμικός θρίαμβος των δοσίλογων αλλά και όλων των παρατρεχάμενων που άρπαξαν ένα κουτάλι, ένα βιβλίο, μια κουβέρτα πριν ακόμα κρυώσουν οι καρέκλες. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε το “Λειτουργεί όπως και πρώτα” του Ατμοβαφείου -πρωην- Μπενβενίστε. Το Ολοκαύτωμα υπήρξαν οι σόλες παπουτσιών που φτιάχνονταν από κλεμμένα από τις συναγωγές ιερά Σέφερ Τορά.
δεν είχαν σπίτια, σχολεία και συναγωγές – ενώ ακόμα στεκόντουσαν άθικτα. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε ο μεταπολεμικός θρίαμβος των δοσίλογων αλλά και όλων των παρατρεχάμενων που άρπαξαν ένα κουτάλι, ένα βιβλίο, μια κουβέρτα πριν ακόμα κρυώσουν οι καρέκλες. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε το “Λειτουργεί όπως και πρώτα” του Ατμοβαφείου -πρωην- Μπενβενίστε. Το Ολοκαύτωμα υπήρξαν οι σόλες παπουτσιών που φτιάχνονταν από κλεμμένα από τις συναγωγές ιερά Σέφερ Τορά.
Το Ολοκαύτωμα υπήρξε η ανάγκη να σφίγγεις το χέρι αυτών που τα κράτησαν πλεγμένα πίσω από την πλάτη την στιγμή της ανάγκης και τα άπλωσαν με ανίερο τρόπο την στιγμή του χαμού. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε η ανάγκη να παρίστασαι σε δοξολογίες στις εκκλησίες της πόλης που χρησιμοποίησαν τους τάφους των γονιών σου για να καλλωπίσουν τους ναούς προς Δόξαν του Εβραίου Χριστού και αποχωρείς από τα εγκαίνια του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ γιατί βλέπεις οτι ξεχέρσωσε τους τάφους του παππού σου πετώντας τα κόκαλα στα σκυλιά. Το Ολοκαύτωμα υπήρξε η ανάγκη να αγοράζεις από την εκκλησία της Ανάληψης τον πολυέλαιο που είχαν κλέψει από την Συναγωγή Σαρφατή.
1945
Η Θεσσαλονίκη είναι πόλη των φαντασμάτων αλλά είναι και η πόλη των ζωντανών – ζωντανών Εβραίων και Χριστιανών. Είναι μια πόλη της οποίας η Χριστιανική κοινωνία της απέχει έτη φωτός από τη συμφιλίωση όχι μόνο με το Ολοκαύτωμα αλλά και την βία που επιφύλαξε για δεκαετίες στους επιζώντες του. Μια πόλη που οι Εβραίοι γράφουν στα βιβλία τους ότι οι ταφόπλακες στις εκκλησίες έχουν τοποθετηθεί από σεβασμό και οι Χριστιανοί έσωσαν Εβραίους, ενώ ακούν σιωπηλά τους Χριστιανούς να λένε οτι οι ραβίνοι κατέδωσαν τους Εβραίους.
2013
Το Ολοκαύτωμα υπήρξε οι συγγενείς που δεν είχα, οτι οι φωτογραφίες των δικών μου ξεκινούν το 1946 να παίζουν στο Άσυλο Φρενοβλαβών Λιέτο Νοάχ που χρησιμοποιούνταν για να στεγαστούν ως πρόσφυγες στην ίδια τους την πόλη, οτι στις φωτογραφίες μου ως βρέφος τα χέρια που με κρατάνε έχουν τατουάζ του Άουσβιτς, είναι οι ταφόπλακες στο προαύλιο της εκκλησίας στην οποία έπαιζα όταν πήγαινα σαν μικρός για παγωτό στον Τάσο στον Πανόραμα, είναι η γλώσσα που δεν έμαθα και τα κάγκελα και οι οπλισμένοι φρουροί στο Δημοτικό Σχολείο στην Φλέμινγκ που πριν από τον πόλεμο ονομάζονταν Μιζραχή. Δεν πήγα στο Άουσβιτς αλλά κάθε μέρα ζω περπατώντας σε αυτή την πόλη τις συνέπειες του και ξέρω οτι όλα έχουν αλλάξει και τίποτα δεν έχει αλλάξει.
Αλλά εγώ, θυμάμαι.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.