Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου *
Σε απόλυτη αμηχανία βρίσκεται ο σοβαροφανής δεξιός τύπος, δυσκολευόμενος να κατανοήσει την συνολική πολιτικής της Συγκυβέρνησης και τα απίθανα καμώματα της τρόικας, όπως το γελοίο για όσους γνωρίζουν πολιτική (εθνική) οικονομία επιχείρημα: σφάλαμε στις προβλέψεις μας επειδή δεν κατανοήσαμε πλήρως ότι οι προσπάθειες λιτότητας της κυβέρνησης θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την οικονομική ανάπτυξη!
Όχι, κυρίες και κύριοι, στην Ελλάδα δεν κυβερνούν φιλελεύθεροι. Δεξιοί με την λογική του σταλινισμού κυβερνούν, αποσκοπώντας φυσικά σε διαφορετικό αποτέλεσμα από εκείνο που διακήρυττε ο Στάλιν. Ίδια μέσα, πανομοιότυπη πολιτική λογική, αλλά διαφορετικός κοινωνικοοικονομικός στόχος, χαρακτηρίζει την πολιτική τους προσωπικότητα, με άλλα λόγια. Η δυστυχία για την χώρα είναι πως ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έχουν διολισθήσει αθόρυβα και παραπλανώντας τον φιλελεύθερο οπαδό τους ή πελάτη τους, αλλά πλήρως, σε δυνάμεις του ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Αυτό δείχνει διαρκώς η σχολιογραφία μου, κρούοντας κώδωνα κινδύνου για τα ανθρώπινα και αστικά δικαιώματα, για την ίδια την στοιχειώδη δημοκρατία στον τόπο μας, μετά την καθοριστική παρέμβαση της τρόικας, που ήρθε με την πολεμική στρατηγική «σοκ και δέος» να ενισχύσει εκείνους που στοχάζονται σαν σταλινικοί και δρουν με την συνείδηση υποκαπιταλιστή κεφαλαιοκράτη. Αυτός ο δυισμός οδηγεί στην πλήρη ανατροπή της αστικής, φιλελεύθερης δημοκρατίας υπέρ ενός αυταρχικού κεφαλαιοκρατικού καθεστώτος, το οποίο καταλήγει πλαγίως στον φασισμό, με πρώτο στάδιο τον κοινοβουλευτικό ολοκληρωτισμό. Έτσι εξηγείται και η προπαγανδιστική, γκεμπελικού τύπου, διάσταση της επικοινωνιακής στρατηγικής των Συγκυβερνητών [φίλε Φώτη Κουβέλη, δεν ντρέπεσαι;]. Έτσι και οι «μονόδρομοι», του τύπου: θέλετε να γίνουμε Β. Κορέα ή να παραμείνουμε πάση θυσία στο ευρώ; Για έναν δεξιό ή αριστερό φιλελεύθερο το ερώτημα θα ήταν φαιδρό, αλλά για εκείνους που μάθανε να επιδιώκουν δεξιούς πολιτικούς στόχους με σταλινική λογική, δεν είναι!
Φίλοι, μας κυβερνούν οι σταλινικοί της δεξιάς και το απίθανο είναι πως κάνουν ότι δεν το καταλαβαίνουν οι φιλελεύθεροι της ΝΔ και οι σοσιαλδημοκρατικές συνιστώσες της Συγκυβέρνησης, για να σωθούν προφανώς από τις συνέπειες της χρεοκοπίας που προκάλεσαν πανικόβλητοι και από εκείνες που θα συνεπαγόταν η άναρχη κατάρρευση της διαπλοκής. Επειδή όμως θα μπορούσε πράγματι να μην καταλαβαίνουν, ας γίνω πιο συγκεκριμένος με ένα «παιχνίδι». Θα παρουσιάσω μια μικρή παράγραφο παραλείποντας μόνον μια λέξη και θα σας ρωτήσω αν αποδίδει τον λόγο του Στάλιν ή εκείνου των Σαμαρά-Βενιζέλου. Σημειώστε πως το απόσπασμα είναι πραγματικό και όντως αρθρώθηκε έτσι: «…Είναι πράγματι δύσκολο. Έχουμε να λάβουμε σκληρές αποφάσεις σήμερα, που διασφαλίζουν με σιγουριά το αύριο. Δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να ακολουθήσουμε τον μονόδρομο […] που απαιτεί σήμερα θυσίες από το λαό, ενώπιον της βεβαιότητας πως φτιάχνουμε ένα λαμπρό αύριο. Δεν γίνεται να βρίσκεσαι στην διαδικασία παρασκευής μιας ομελέτας χαϊδεύοντας τρυφερά τα αυγά». Ρωτώ λοιπόν, ποιος θα μπορούσε να το έχει πει με μόνον μια λέξη διαφορετική, κριμένη στα […]; Δοκιμάστε μέσα στις αγκύλες να βάλετε την λέξη (σοσιαλιστική) επανάσταση και έχετε μπροστά σας τον Στάλιν ή συμπληρώστε την λέξη τρόικα και έχετε τον κ. Σαμαρά ή τον κ. Βενιζέλο – αν και ο τελευταίος δεν χωράει πουθενά, όλο και περισσεύει!
Στην περίπτωση του Στάλιν κάθε σημερινή θυσία δικαιολογείται για την κατάκτηση του υπέρτατου αγαθού του σοσιαλισμού, που ταυτίζεται με την κατάκτηση της ισότητας και της λαϊκής ευημερίας στο μέλλον, ενώ για τον κ. Σαμαρά και τους ομοϊδεάτες του, κάθε θυσία δικαιολογείται για την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη, που παραμορφωτικά ταυτίζεται με τον ευρωπαϊσμό και την ευημερία των Ελλήνων στο μέλλον! Για τον πρώτο ο σκοπός του κομμουνισμού αγιάζει τα επώδυνα μέσα που χρησιμοποιούνται, ενώ για τον δεύτερο είναι ο σκοπός παραμονής στο Ευρώ που αγιάζει την κοινωνική καταστροφή που συντελείται σήμερα στην Ελλάδα. «Πάση θυσία στο Ευρώ», λέει ο δεύτερος, αναπτύσσοντας μια αφήγηση ολοκληρωτικού καπιταλισμού (σταλινικού τύπου καπιταλισμού). Και συνεχίζω να ρωτώ: τί σχέση έχουν όλα αυτά με την κουλτούρα και πολιτική παράδοση του φιλελευθερισμού; Εδώ παρατηρείται ένα τεράστιο κοσμοαντιληπτικό χάσμα μεταξύ φιλελευθέρων και αυτών που αναπτύσσουν σήμερα την πολιτική αφήγηση της Συγκυβέρνησης. Το «να σωθούμε με κάθε τίμημα» (to be saved at any price, για την ακρίβεια), που αποδίδει ιδεολογικά το «πάση θυσία στο Ευρώ για να σωθούμε ως κοινωνία και έθνος», αποτελεί μία μορφή αφήγησης ακριβώς αντίθετη από εκείνη του φιλελευθερισμού, ή της σοσιαλδημοκρατίας σε οποιαδήποτε μορφή τους. Αυτό είναι η αφήγηση του ολοκληρωτισμού, που στην περίπτωση της Ελλάδας αποτελεί την απόλυτη χυδαιότητα. Τουλάχιστον ο σταλινισμός αναφερόταν σε μια «αθάνατη ψυχή» ως την απόλυτη αλήθεια, που δεν ήταν άλλη από το ιδανικό της απαλλαγής από την εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο, ενώ οι χυδαίοι άνθρωποι που κυβερνούν θεωρούν ως «αθάνατη ψυχή» το Ευρώ και ως απόλυτη αλήθεια την ευημερία που θα προκύψει από μια δημιουργική καταστροφή κράτους και αγοράς, με μία συνταγή, μάλιστα, την οποία οι ίδιοι οι «γιατροί» που την συνέταξαν θεωρούν λανθασμένη! Είναι σωστό το «learning – by – numbers», δηλαδή η κοινωνική και δημοσιονομική πολιτική να χαράσσονται δήθεν ουδέτερα και αντικειμενικά στην βάση αυθαίρετων, ωστόσο, ποσοτικών κριτηρίων που θέτει η τρόικα, αλλά φαίνεται εκ του αποτελέσματος να είναι εσφαλμένος ο μαθηματικός συντελεστής που προσδιορίζει την σχέση μείωση ελλείμματος - ακαθάριστο εθνικό προϊόν.
Φαντάζομαι ο έμπειρος στην στατιστική και ιδιαίτερα στην «regression analysis», Έλληνας πολίτης να αγανακτεί με την ξεδιάντροπη επιχειρηματολογία της τρόικας, που έρχεται να προσφέρει ανακουφιστική δικαιολογία στην γενικευμένη αποτυχία των προβλέψεων της Συγκυβέρνησης και ορισμένων τραπεζών που έχουν αναγάγει τον εαυτό τους σε προπαγανδιστικό μηχανισμό της. Ο μη έμπειρος ας κρατήσει ότι τα μαθηματικά των οικονομικών είναι αφάνταστα χρήσιμα για να κάνεις βάσιμες υποθέσεις σε μία βήμα-βήμα πορεία ανάπτυξης μίας πολιτικής και όχι για να επιτάσσουν τα ίδια μία συγκεκριμένη οικονομική πολιτική στην βάση μίας προφανώς αυθαίρετης εκτίμησης για την δυνατότητα να πετύχεις μελλοντικά έναν στόχο που επιθυμείς. Τα μαθηματικά των οικονομικών δεν είναι κατασκευασμένα για να προπαγανδίζουν τους ευσεβείς πόθους κανενός. Όταν τα χρησιμοποιείς, όμως, έτσι στο πλαίσιο του «learning – by – numbers», προφανώς ή είσαι απολύτως άσχετος με την Εθνική Οικονομία, ή ένας κοινός καραγκιόζης που αποφάσισες να μετατρέψεις την επιστήμη σε προπαγανδιστικό μηχανισμό για την εκπλήρωση ενός πολιτικού στόχου που αποκρύβεις. Ο πολιτικός στόχος Συγκυβέρνησης και τρόικας δομείται στην βάση του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, ο οποίος είναι το επόμενο στάδιο του ιμπεριαλισμού και ο οποίος στην περίπτωση της χρεοκοπημένης Ελλάδας προϋποθέτει την ευρωπροτεκτορατοποίηση ως πειραματική μορφή ολοκλήρωσης του μεταμοντέρνου χαρακτήρα της ΕΕ. Τα μαθηματικά της τρόικας έρχονται απλώς να διαμορφώσουν ένα αντικειμενικοφανές αποϊδεολογικοποιημένο πλαίσιο που θα ικανοποιεί άδηλα αυτόν τον πολιτικό στόχο. Με αυτήν την έννοια δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα η δραματική ύφεση να εξηγείται ως «μαθηματικό λάθος», ενώ θα ήταν απολύτως απομυθοποιητικό αν εξηγείτο στο πλαίσιο του πολιτικού στόχου, που δεν είναι ασφαλώς το Ευρώ, αλλά μία ολοκληρωτική ηγεμονική πολιτική στηριγμένη στον αντιπληθωρισμό και στην πόλωση του κεφαλαίου στα μεγάλα βιομηχανικά κέντρα της ΕΕ.
Θυμίζω τι έγραφα πριν από λίγο καιρό: «… η τρόικα επέβαλε στην Συγκυβέρνηση ένα μοντέλο «νοικοκυρέματος» της οικονομίας που επιδιώκει ταυτόχρονα την δραστική, πάση θυσία, μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του εμπορικού ελλείμματος, δίχως την παράλληλη ύπαρξη σημαντικών (τεράστιων όπως διδάσκει η θεωρία) επενδύσεων και χωρίς σοβαρή και ανταγωνιστική βιομηχανία με εξαγωγικό προσανατολισμό. Έτσι εγκλωβίζεσαι στο μονόδρομο της συρρίκνωσης της ζήτησης για να συμπιέσεις τις εισαγωγές σου με βασικό μηχανισμό την εσωτερική υποτίμηση και την τεχνητή στέρηση ρευστότητας από την αγορά. Αυτό με τη σειρά του γίνεται αποτρεπτικός παράγοντας για επενδύσεις, ενώ αυξάνεται η ανάγκη αποταμίευσης όλων των μορφών (νοικοκυριών και επιχειρήσεων), κλονίζεται η εμπιστοσύνη στην αγορά, ο ιδιωτικός δανεισμός δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί, ενισχύεται η παραοικονομία και ανατροφοδοτείται ο κύκλος της ύφεσης. Η κάθετη υποχώρηση μάλιστα των δημοσίων επενδύσεων σε συνδυασμό με την ανυπαρξία ενός κρατικού πλάνου στρατηγικής οργάνωσης της (ιδιωτικής) παραγωγής στην Ελλάδα, πνίγει κυριολεκτικά την χώρα στην ύφεση, στην ανεργία, στην απορρύθμιση της αγοράς και των βασικών θεσμών ανάπτυξής της (συμπεριλαμβάνω εδώ και την εκπαίδευση ασφαλώς), ενώ υπονομεύει την ήδη προβληματική νομιμότητα και θίγει καταφανώς την δημοκρατική οργάνωση της πολιτείας. Το μοντέλο λιτότητας για την Ελλάδα με έντονη εσωτερική υποτίμηση σε συνδυασμό με τις τραγικές για το εθνικό συμφέρον αναδιαρθρώσεις του δημόσιου χρέους και τις κατάπτυστες με δημοκρατικά και οικονομικά κριτήρια πρόνοιες της Δανειακής Σύμβασης, οδηγεί την χώρα είτε αναγκαστικά εκτός ευρωζώνης, είτε στην υιοθέτηση ενός προβληματικού και τρομερά εχθρικού για τους εργαζόμενους διπλού νομισματικού συστήματος…».
Η Ελλάδα, με άλλα λόγια, δεν απειλείται με έξοδο ή μερική έξοδο από την ευρωζώνη εξαιτίας κάποιου μαθηματικού σφάλματος κατά την σύνταξη του «learning – by – numbers» από τα στελέχη της τρόικας, αλλά από αυτή καθεαυτή την στρατηγική της τρόικας, που με ζέση αποδέχθηκαν και εφαρμόζουν οι ηγεσίες της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ. Αυτό προσαρμοσμένο στο ιδεολόγημα «πάση θυσία στο Ευρώ», πιέζει τους Έλληνες να αποδέχονται ή καλύτερα να υπομένουν, διαρκώς και μεγαλύτερες θυσίες. Στην συνέχεια ο πολίτης αυτο-εγκλωβίζεται σε μία παραμυθία ολοκληρωτικού, όπως ανέφερα, τύπου, η οποία παραδόξως ταυτίζει το Ευρώ με την ευημερία στην χώρα. Όσο η Συγκυβέρνηση υπηρετεί την στρατηγική που φαίνεται να οδηγεί την χώρα αναγκαστικά εκτός ευρωζώνης ή σε μερική έξοδο από την ευρωζώνη, τόσο ο πολίτης, ενταγμένος στο ολοκληρωτικό ιδεολόγημα αυτών που κυβερνούν, ταυτίζεται με το Ευρώ. Έτσι, ενώ εμφανίζεται να αγανακτεί με το φορολογικό και την δραστική μείωση του εισοδήματός του από την εργασία, για παράδειγμα, αλλά και από την μικροεπένδυση, συνεχίζει με μεγαλύτερη ένταση να υπερασπίζεται την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη ως τελική σωτηρία. Στο σημείο αυτό πλέον ο στόχος με έναν ψυχοδυναμικό τρόπο μετατρέπεται σε μέσο και το μέσο σε στόχος. Δηλαδή, ενώ το Ευρώ είναι το μέσο που, εξυπηρετώντας την αφήγηση της σωτηρίας, νομιμοποιεί την γενικευμένη φτωχοποίηση και τον μηχανισμό εσωτερικής υποτίμησης, συνειδητοποιείται από το μεγαλύτερο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού αντιστρόφως. Το «κακό» γίνεται για να υπάρξει στο τέλος το καλό, να παραμείνει η χώρα στην ευρωζώνη, ενώ η πραγματικότητα είναι απολύτως αντίστροφη.
Η ζημία που υφίσταται η χώρα έχοντας ως εθνικό νόμισμα το υπερεθνικό Ευρώ με γερμανική οικονομική προσωπικότητα, δεν συνειδητοποιείται ως κακό, αλλά ως καλό. Και αυτό καταλήγει να νομιμοποιεί πολιτικά το σταλινικό μοντέλο του κεφαλαιοκρατικού ολοκληρωτισμού που χαρακτηρίζει την διακυβέρνηση των συγκυβερνώντων. Αν είναι έτσι, γιατί δεν βγαίνεις να προπαγανδίσεις ανοικτά την επιστροφή της χώρας στην δραχμή, για να τελειώνουμε; ίσως με ρωτήσεις. Διότι αυτό θα ήταν ένα κρίσιμο στρατηγικό λάθος, απαντώ. Η ορθή οικονομική σκέψη δεν οδηγεί πάντοτε σε ορθή πολιτική απάντηση. Και το ζήτημα αυτήν την στιγμή δεν είναι οικονομικό, αλλά πρωτίστως πολιτικό. Ο πολίτης πρέπει να αντιληφθεί τις ιδεολογικοπολιτικές συνθήκες που τον εγκλωβίζουν στην χρόνια ύφεση, την ταπείνωση και τον εξευτελισμό, οδηγώντας τον στον καπιταλιστικό ολοκληρωτισμό εντός ενός ευρωπροτεκτοράτου. Υιοθετώντας την δραχμή ως εθνικό νόμισμα, δεν ξεφεύγεις αυτόματα από αυτήν την διαλεκτική. Αντίθετα, αντιλαμβανόμενος την πολιτική σημασία και τον ηγεμονικό χαρακτήρα του σημερινού Ευρώ, θα μπορούσες να αντιδράσεις εναντίον της στρατηγικής εκείνων που το παρουσιάζουν ως στόχο ευημερίας, ενώ είναι το μέσον υπονόμευσης της ευημερίας στην χώρα. Η στρατηγική του ολοκληρωτικού καπιταλισμού είναι το πρόβλημα και όχι το Ευρώ αυτό καθεαυτό. Υιοθετώντας την δραχμή, δεν σημαίνει ότι βρήκες την οδό της σωτηρίας. Τούτο συνεχίζει να σε κρατά μέσα στην ίδια παγίδα. Ο στόχος πρέπει να είναι να αντιμετωπίσεις καταρχήν την στρατηγική των «δεξιών κομμουνιστών» που έχουν ως σημαία το Ευρώ. Και αυτό προφανώς δεν γίνεται υψώνοντας εσύ την σημαία με την δραχμή. Πρέπει να ξεφύγεις από την λογική της σωτηρίας και των σωτήρων και να μπεις στην λογική του αγώνα και της αντιπαράθεσης, καταρχήν εντός της ευρωζώνης, για την αντιμετώπιση του ολοκληρωτικού καπιταλισμού που εξολοθρεύει κυριολεκτικά την αδύναμη πολιτικά (αστικά) και οικονομικά Ελλάδα. Αν αυτό οδηγήσει στην έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη, το οποίο θα σημάνει και την διάλυση της ευρωζώνης και την επιστροφή σε εθνική νομισματική πολιτική, μάλλον ως θετικό θα πρέπει να το δει κανείς, εάν προηγουμένως η πλειονότητα του ελληνικού λαού έχει συνειδητοποιήσει το πραγματικό πρόβλημα και την ουσιαστική απειλή για την χώρα, που δεν είναι το Ευρώ ως κοινό νόμισμα, αλλά η κοινή οικονομική πολιτική στην ευρωζώνη που υπονομεύει την παραγωγικού χαρακτήρα (πρωτογενής, δευτερογενής τομέας) ανάπτυξη στην Ελλάδα. Μόνον τότε ένα plan B (το οποίο ασφαλώς θα έπρεπε ήδη να είναι έτοιμο) θα μπορούσε να αποτελέσει την αφετηρία εκδημοκρατισμού και παραγωγικής αναδιάρθρωσης και αφού προηγουμένως έχουν περιθωριοποιηθεί οι δυνάμεις εκείνες που μαζί με την διαπλοκή αγωνίζονται να επιβάλουν πάση θυσία τον απάνθρωπο ολοκληρωτικό καπιταλισμό στην χώρα.
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.