Περί δολίων και φαύλων πολιτικών: Μια υπόθεση εργασίας.

Του Δημήτρη Μάρδα *

Όσο ο καιρός περνά, τόσο διάφορα γεγονότα και δηλώσεις, που οδηγούν σε ανεπιθύμητες εξελίξεις οικονομικού χαρακτήρα στη χώρα, προκαλούν εύλογα δυο ερωτήματα:

Μήπως κάποιοι από τους χειριστές της ελληνικής κρίσης δεν είναι απλά κακότεχνοι αλλά μάλλον δόλιοι; Από την άλλη, μήπως το πολιτικό αυτό σύστημα, που έχει οδηγήσει τη χώρα στην 80^η θέση στη κλίμακα της διαφθοράς παγκοσμίως, έχει χάσει κάθε στοιχείο αρετής, θεωρούμενο πλέον ως ιδιαίτερα φαύλο;

Αν και δύσκολο, ακόμη και σήμερα, να δοθεί μια σαφής απάντηση, παραθέτουμε κάποια στοιχεία, που είναι δυνατόν  να υποστηρίξουν τα όσα υποθετικά προτάσσουν τα δυο προηγούμενα ερωτήματα.

Ως προς το ερώτημα για τον δόλιο τρόπο σκέψης των πολιτικών μας, επισημαίνεται το εξής: Δεν μπορεί να θεωρηθεί έκφραση μιας δόλιας πράξης υπέρ κάποιων αγοραστών, το γεγονός ότι αφέθηκε, από το 2010 (αν όχι από το 2005) και μετά, να απαξιωθούν οι προς ιδιωτικοποίηση δημόσιες επιχειρήσεις; Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι η τιμή μετοχής του ΟΠΑΠ κατά την τρίτη μετοχοποίησή του το 2005, ανερχόταν σε 24,14 ευρώ, ενώ κατά την πώληση του τελευταίου πακέτου του 33% των μετοχών του, η εν λόγω τιμή ήταν γύρω στα 6 ευρώ.

Στο θέμα αυτό, πολύ εύγλωττα ο Ζ. Στίγκλιτζ, το 2001, αναφέρει ότι «οι εθνικοί ηγέτες… πανευτυχείς ξεπουλούν τις εταιρίες παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και ύδατος… Θα μπορούσες να δεις πώς ανοίγουν τα μάτια τους, με την προσδοκία της μίζας του 10%, που θα καταβληθεί σε λογαριασμό τους σε μια τράπεζα της Ελβετίας, απλά και μόνο γιατί οδήγησαν… στην απαξίωση της εθνικής αυτής περιουσίας»!. (Βλ. αναλυτικότερα, http://www.gregpalast.com/the-globalizer-who-came-in-from-the-cold/).

Σε παρόμοια συμπεράσματα, στο πλαίσιο ίσως μιας ανορθόδοξης προσέγγισης, θα μπορούσε να μας οδηγήσει επίσης και το ακόλουθο συμβάν: Η δήλωση του πρώην πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου στις 2 Νοεμβρίου του 2011, περί δημοψηφίσματος για την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Κάποιοι χρηματιστηριακοί κύκλοι, και όχι μόνο, που υπέθεταν ή πρόβλεψαν ότι ο πρώην πρωθυπουργός θα έκανε μια τέτοια αψυχολόγητη –όπως θεωρήθηκε από ορισμένους– ανακοίνωση, κέρδισαν πολλά χρήματα από τις διακυμάνσεις του χρηματιστηρίου εκείνης της περιόδου.

Στα ίδια συμπεράσματα θα οδηγηθούμε, αν ποτέ αποδειχθεί στο μέλλον ότι κάποιοι, που «παίζουν» στο χρηματιστήριο, γνώριζαν έγκαιρα την πρόθεση του τότε πρωθυπουργού. Να υπενθυμίσουμε ότι τα χρηματιστήρια διεθνώς κατέγραφαν ανόδους, για μια σχεδόν εβδομάδα, μετά την ευφορία που προκλήθηκε από την συμφωνία της 26^ης Οκτωβρίου ανάμεσα στην Ελλάδα και τους υπόλοιπους εταίρους της ΕΕ. Η κατάρρευσή τους ήρθε μετά την προαναφερθείσα δήλωση.

Βέβαια, εδώ προτάθηκε ως ερμηνεία της εν λόγω δήλωσης, το μένος του κου Παπανδρέου για δημοκρατία, θέση που ασπάστηκε τότε και ο Γάλλος Πρόεδρος! Όταν όμως, οι προσωπικές ευαισθησίες περί της λαϊκής ετυμηγορίας ή το πάθος για δημοκρατία, οδηγούν –όλως τυχαίως– στον πλουτισμό κάποιων, τότε έχουμε το δικαίωμα να αμφισβητήσουμε τις όποιες ειλικρινές προθέσεις του οποιουδήποτε πολιτικού. Στην περίπτωση αυτή, αν δεν θεωρείται τελικά δόλιος, τότε κάλλιστα μπορεί να χαρακτηριστεί ως αφελής ή αδαής! 

Ως προ το δεύτερο ερώτημα, αν η περιπέτεια της χώρας με αφορμή τη λίστα Λαγκάρντ και το αλλοιωμένο στικάκι δεν είναι μια έκφραση φαυλότητας του πολιτικού μας συστήματος, τότε τι άλλο μπορεί να θεωρηθεί ως τέτοια; Και τι δεν προτάθηκε ως αιτία ή πρόσχημα προκειμένου μην ανοίξει η λίστα Λαγκάρντ στο χρόνο που έπρεπε! Επίσης, στρεβλώσεις της αγοράς ανέγγιχτες, (π.χ. το λαθρεμπόριο καυσίμων που καλπάζει, το παρεμπόριο που ανθεί, οι πανάκριβες προμήθειες υγείας) που λειτουργούν υπέρ κάποιων οικονομικών συμφερόντων, οδηγούν στα ίδια συμπεράσματα.

Ακόμη και αν όλα τα προαναφερθέντα είναι αποκυήματα της φαντασίας ή κακές εκτιμήσεις, τότε την ευθύνη γι’ αυτό δεν τη φέρουμε εμείς αλλά όσοι, με τις πράξεις τους, προκαλούν τις ανάλογες εικόνες. Στην προκειμένη περίπτωση, υπενθυμίζουμε τη ρήση, που δεν πρέπει να ξεχνούν οι πολιτικοί μας ηγέτες: «Η γυναίκα του Καίσαρα δεν πρέπει να είναι τίμια αλλά πρέπει να φαίνεται και ως τέτοια». 

* Καθηγητή, Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ