Σχόλιο του Δημήτρη Γιαννακόπουλου* εν όψει της συνάντησης Ομπάμα-Σαμαρά
Ο Μπαράκ Ομπάμα ξεκίνησε την προεδρική του θητεία ως αναθεωρητής της γεωπολιτικής σημασίας της Ελλάδας στην περιοχή της ΕΕ και στην υποπεριοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ συμφώνησε στην γεωπολιτική εξασθένηση της Ελλάδας και συνεργάστηκε με την Γερμανική και Τουρκική κυβέρνηση για την συντεταγμένη υποβάθμιση της αντικειμενικής πολιτικοοικονομικής δύναμης της χώρας μας, ως παράγοντας ενίσχυσης του εθνικού συμφέροντος, είτε εντός της ΕΕ, είτε στην υποπεριοχή όπου δεσπόζει πλέον ως περιφερειακή δύναμη η Τουρκία.
Αυτά είναι γεγονότα, όπως επίσης είναι αναμφισβήτητο γεγονός πως η σημερινή διοίκηση των ΗΠΑ αρθρώνει το δικό της οικονομικό και γεωπολιτικό συμφέρον στην Ευρωζώνη και στην υποπεριοχή μας στην Μεσόγειο και στην Βαλκανική, σε απόλυτη συνάρτηση με την εξέλιξη της ελληνικής κρίσης. Οι ΗΠΑ, λοιπόν δεν έχουν απλώς λόγο στα ελληνικά πράγματα που αφορούν στην συντεταγμένη πτώχευση και φτωχοποίηση δια της εσωτερικής υποτίμησης, αλλά επιπλέον απολύτως δομημένο, ζωτικό συμφέρον η κρίση στην χώρα μας να μην προκαλέσει ανεξέλεγκτη πολιτική αστάθεια, οποιασδήποτε μορφής.
Άρα, οι ΗΠΑ σήμερα παρά την αναθεωρητική τους στάση, που θίγει, επίσης αντικειμενικά, το κοινώς αντιλαμβανόμενο εθνικό συμφέρον των Ελλήνων στην ΕΕ και στην υποπεριοχή (μας), θέτοντας ακόμη και σε αμφισβήτηση το πλέγμα Συνθηκών που ορίζουν το «υπάρχω» της Ελλάδας, αποτελούν (υπερ)δύναμη σταθερότητας για το καθεστώς στην χώρα μας. Είναι έκδηλο πως η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποστηρίζει την ομαλή αναπροσαρμογή (: πολιτικοοικονομική αναδιάρθρωση) του ελληνικού εθνικού συμφέροντος και της αντίστοιχης εθνικής ταυτότητας (γεωπολιτικό στάτους, πολιτικοοικονομική δυναμική, τρέχων μύθος ως διεθνές προφίλ, σύνορα και περιοχή, μορφή εκμετάλλευσης πλουτοπαραγωγικών πηγών) της χώρας μας στο διεθνές σύστημα.
Με την έννοια αυτή θα μπορούσε κάποιος αντικειμενικός παρατηρητής να δει τις ΗΠΑ ως δύναμη παρηγοριάς για το ελληνικό πολιτικο-επιχειρηματικό σύστημα και ειδικής μέριμνας για τον ελληνικό λαό. Ως προς το τί σημαίνει το πρώτο, είναι εύκολο κανείς να το διαπιστώσει, παρακολουθώντας την, σε μεγάλο βαθμό, ενιαία αφήγηση του βορειοαμερικανικού πολιτικού συστήματος ως προς την ελληνική κρίση: η «γερμανικής εμπνεύσεως» λιτότητα είναι πολύ σκληρή πλέον ως προς την Ελλάδα και έχει φτάσει στα όριά της, ενώ δεν θα πρέπει να δαιμονοποιούνται τα ελλείμματα. Το φορολογικό έλλειμμα για την χρηματοδότηση κάποιας μορφής ανάπτυξης που δεν θίγει το διεθνές χρηματοπιστωτικό καθεστώς, δεν είναι δα αμαρτία, σου λένε!
Σε αυτό διαφωνούν με την γερμανική κυβέρνηση των χριστιανοδημοκρατών και των συμμάχων τους, ενώ ταυτόχρονα κλείνουν το μάτι στους σοσιαλδημοκράτες και στους δικούς τους συμμάχους της κεντροαριστεράς. Αυτό, πράγματι, αποτελεί έμμεσο πλήγμα στο γερμανικό μοντέλο συσσώρευσης και οδηγεί σε μερική χρηματοπιστωτική αναθεώρηση (χαλάρωση) στην ΕΕ και ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη, κλονίζοντας τους πλέον άκαμπτους θεσμούς και πολιτικούς του γερμανικού μοντέλου νεο-ηγεμονίας στην Ευρώπη. Αυτό με τη σειρά του κατευθύνει τις εξελίξεις στην ΕΕ σε μια μορφή ψευδο-ομοσπονδοποίησης υπό την ουσιαστική ηγεσία του χρηματοπιστωτικού λόμπυ, το οποίο διεκδικεί ρόλο εναρμονιστή των ιδιαίτερων συμφερόντων της βορειοαμερικανικής ελίτ με την κεντροευρωπαϊκή ελίτ.
Ως προς το δεύτερο τα πράγματα είναι ασφαλώς πιο σύνθετα. Η «ειδική μέριμνα» που ανέφερα, αφορά στην άρθρωση ειδικού συμφέροντος των ΗΠΑ για την Ελλάδα. Καμιά απολύτως πρωτοβουλία – ως προς την διαχείριση της κρίσης, την μορφή της πτώχευσης κλπ. - από την γερμανική πλευρά ή από το κυρίαρχο ελληνικό πολιτικό σύστημα, δεν μπορεί να αναληφθεί δίχως την έγκριση (σαφή συναίνεση) της διοίκησης των ΗΠΑ. Ας το διατυπώσω απλοϊκά, αλλά σίγουρα παραστατικά και αντικειμενικά: οι σχέσεις Ελλάδας –Γερμανίας (ΕΕ, Ευρωζώνης) περνούν από την Ουάσιγκτον και τη Νέα Υόρκη. Πλήθος περιστατικών θα μπορούσα να ανακαλέσω στη μνήμη μας για να αποδείξω αυτόν τον ισχυρισμό με αποκορύφωμα την περίφημη συνάντηση Ομπάμα –Γιώργου Παπανδρέου λίγο πριν κλείσει η συμφωνία για τον «ατομικό μηχανισμό» δήθεν σωτηρίας, η οποία πραγματοποιήθηκε, αφού πρώτα ο έλληνας πρωθυπουργός έκανε αναγκαστική στάση, σε απόλυτη αμηχανία, για να συναντηθεί με Μέρκελ –Σαρκοζί, μετά από «παράκλησή» τους!
Τώρα, ο σημερινός πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς κάνει κάτι αντίστοιχο με τον κ. Παπανδρέου, δίχως όμως πρόβλημα και πιθανότητα παρεξήγησης. Όλα είναι «καθώς πρέπει» στις σχέσεις των κυβερνήσεων Γερμανίας-ΗΠΑ και κανείς αιφνιδιασμός δεν πρόκειται να υπάρξει, ούτε καν στο επίπεδο της κοινής γνώμης. Ο ειδικός ρόλος των ΗΠΑ και το ειδικό βάρος τους για την Ελλάδα αναγνωρίζεται εμπράκτως και ρητώς από όλους τους διεθνείς παράγοντες που εμπλέκονται στην κρίση και είναι απόλυτα σεβαστός από την γερμανική κυβέρνηση. Από την άλλη οι ΗΠΑ δεν φαίνεται να προτίθενται να χρησιμοποιήσουν τον κ. Σαμαρά όπως τον κ. Παπανδρέου ως «λαγό» για την χειραγώγηση εξελίξεων στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ. Δεν υπάρχει πια τέτοια ανάγκη. Θα μπορούσαν όμως να τον χρησιμοποιήσουν ως μηχανισμό νομιμοποίησης εξελίξεων που αφορούν σε συμπεφωνημένη αναθεώρηση του ευρωπαϊκού μοντέλου ανάπτυξης (συσσώρευσης) μεταξύ της γερμανικής μεταβιομηχανικής ελίτ και της διοίκησης των ΗΠΑ.
Αυτό, όπως αντιλαμβάνεστε, θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην αναδιάταξη του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα και στην μορφή που θα λάβει η ελληνική κρίση από το φθινόπωρο κιόλας. Εμμέσως, ωστόσο, αυτό θα απολέσει μια εντελώς νέα δομή εντός της οποίας θα κριθεί τόσο το εθνικό συμφέρον στην ΕΕ και στην υποπεριοχή μας, όσο και η υπόθεση της αστικής δημοκρατίας στην χώρα μας.
Έχοντας αυτά υπόψιν, ας αναλογιστούμε την πραγματική θέση της Ελλάδας στην συγκυρία των διεθνών πολιτικών. Είναι δυστυχώς μπλεγμένη σε μια υπόθεση που δεν ελέγχει ούτε κατ’ ελάχιστον και επιπλέον το πολιτικό προσωπικό, που είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται την οδυνηρή πραγματικότητα, υποκρίνεται με παιδισμό, υιοθετώντας νέους ρόλους ή διατρανώνοντας το πολιτικό του «ανάστημα» σε παρωδιακούς - παραδοσιακούς φιλολαϊκούς ρόλους.
Αγαπητοί φίλοι, η προσωπική μου γνώμη - η οποία σχετίζεται με τη γνώση μου στις διεθνείς πολιτικές και όχι με την διαίσθησή μου ή απλώς με την κουλτούρα μου - είναι πως αυτό που είναι εγκληματικό σήμερα, με πολιτικούς όρους, είναι η υποκρισία και οι θεατρινισμοί πρωθυπουργών, υπουργών και λοιπών πολιτικών παραγόντων, όπως και η υποκρισία και ασχετοσύνη των λεγόμενων διαμορφωτών της κοινής γνώμης στην πατρίδα μας. Η Ελλάδα και η ελληνική κοινωνία δεν πρέπει να θεωρείται ή να θεωρήσουν πως κινούνται ανελαστικά και μοιραία μεταξύ ΗΠΑ- Γερμανίας. Δεν πρόκειται για σαφώς διακριτά κλαμπ και είναι δραματική αφέλεια να οπαδοποιούνται οι έλληνες μεταξύ ΗΠΑ-Γερμανίας σαν να πρόκειται για ποδοσφαιρικά ή φιλανθρωπικά σωματεία! Αντίθετα θα πρέπει να καταλάβουν, πολιτικοί και κοινωνία, πως στο βαθμό που αυτονομηθούν και από τους δύο κρίσιμους για την τύχη μας διεθνείς παράγοντες, θα έχουν πολλά και σημαντικά να κερδίσουν: Μια νέα ευκαιρία διαπραγμάτευσης για αυτοδιάθεση και δικαίωμα για εκπόνηση ενός Εθνικού Σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης με παράλληλο εκδημοκρατισμό. Δεν υπάρχει ασφαλής αγκαλιά για την Ελλάδα ούτε στους κεντρο-ευρωπαίους, ούτε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Όσο για την «αδελφή» Ρωσία …σας παρακαλώ, το παρόν αναλυτικό σχόλιο δεν αποτελεί ανεκδοτολογία!
Η ειρήνη και η κοινωνική ανάπτυξη, για πρώτη φορά στην ιστορία μας (για τρίτη και φαρμακερή για την ακρίβεια, αλλά τότε ήταν τρομερά δύσκολο να το αντιληφθούν οι πατριώτες αγωνιστές των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων) είναι αυστηρά δική μας υπόθεση. Μια υπόθεση συνείδησης, γνώσης, αίσθησης και πάθους για κοινωνική ευημερία και δημοκρατική ανάπτυξη, στο πλαίσιο ενός παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, ο οποίος όσο ολοκληρώνεται ως σύστημα, τόσο διαμορφώνει συνθήκες για «τιμή» και «ανταμοιβή» στους τολμηρούς μεταρρυθμιστές της αριστεράς. Ήρθε, μάλλον, η εποχή αυτού που ποτέ δεν ευδοκίμησε στον κόσμο, επειδή ποτέ δεν υπήρξαν οι πραγματικές, διαλεκτικές συνθήκες για να καρποφορήσει!
Η τάση επικράτησης του ολοκληρωτικού καπιταλισμού διαμορφώνει μια νέα αντικειμενικότητα στην Ελλάδα της μακρόχρονης πλέον κρίσης. Πρόκειται για την αριστερή μεταρρύθμιση (αριστερή διακυβέρνηση) σε αντίθεση με την πόλωση που προκαλεί ο ολοκληρωτικός καπιταλισμός και η στοίχιση πίσω από την ψευδαίσθηση σωτηρίας από το γερμανικό ή βορειοαμερικανικό άρμα.
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.