Δεν λέει ψέματα ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, επισημαίνοντας πως: «…δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν την κυβέρνηση και την τρόικα τις χωρίζουν μίλια ή μέτρα, εκείνο που τις ενώνει είναι οι στόχοι της ΕΕ και η ανάκαμψη της καπιταλιστικής κερδοφορίας».
Μόνον που αν αναζητείς την μικρή-πικρή αλήθεια για το σύγχρονο δράμα ημών των ελλήνων, θα πρέπει να προσέγγισης επιπροσθέτως και ασφαλώς στη βάση αυτού, εκείνο που δεν φαίνεται να απασχολεί τον κ. Κουτσούμπα: Την σχέση αξίας – κέρδους. Τη σχέση εσωτερικής υποτίμησης στην Ελλάδα με την πόλωση του κεφαλαίου στα μεγάλα αστικά κέντρα της κεντρικής Ευρώπης. Και επιπλέον την διάθρωση του συστήματος παραγωγής κέρδους στην Ελλάδα σε αντιδιαστολή με το μεταβιομηχανικό και μετανεωτερικό μοντέλο που υπηρετεί η σύγχρονη κεντροευρωπαϊκή πολιτικοοικονομική ελίτ.
Αν μελετούσες το ζήτημα έτσι, είτε στρουκτουραλιστικά (μαρξιστικά ή ακόμη μεταμαρξιστικά), είτε καθαρά μεταστρουκτουραλιστικά (Bulter, Foucault, Torfing), αλλά και ως θεωρία της εξουσίας (economic power in politics: Ball, Jeffry C., για παράδειγμα), θα κατέληγες σε αυτό που υποστηρίζω από την αρχή της θεσμοθέτησης της επιτροπείας από την τρόικα στην Ελλάδα. Η (καπιταλιστική) κερδοφορία είναι αυτό που ενώ ενώνει, ταυτόχρονα χωρίζει το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα - όπως αυτό εκφράζεται από την «κυβέρνηση Σαμαρά» - από τους παράγοντες της τρόικας.
Αυτό αν μπορούσε να αντιληφθεί ο ελληνικός λαός θα είχε μια κάποια πιθανότητα να αναπτύξει (πολιτικές) στάσεις και συμπεριφορές, που θα προσέδιδαν στην ελληνική κοινωνία μια κάποια δυνατότητα χειραφέτησης και επαναπροσδιορισμού της αστικής δομής που την ορίζει.
Κοιτάξτε, ας το διατυπώσω σήμερα με μια άλλη πιο απλή μορφή: Η ευρωζώνη ως χώρος παραγωγής κέρδους έχει χωριστεί σήμερα σε ελλειμματικές χώρες και πλεονασματικές χώρες και περιοχές. Μόνον που αυτές που είναι πλεονασματικές βιομηχανικά είναι ελλειμματικές στο επίπεδο παραγωγής τροφής και ενέργειας, ενώ εκείνες που είναι ελλειμματικές βιομηχανικά, είναι ή θα μπορούσαν να είναι/ήταν πλεονασματικές στο επίπεδο ενέργειας και παραγωγής τροφής. Η παθολογία του συστήματος στην ευρωζώνη στηρίζεται ακριβώς σε αυτή την αντινομία, λαμβάνοντας επιπλέον υπόψιν τη σοβαρή υποβάθμιση της αγροτικής παραγωγής σε παραδοσιακά ισχυρές αγροτικές χώρες και περιοχές της. Αυτό διαταράσσει σοβαρά την διαμόρφωση της (ανταλλακτικής) αξίας και ισορροπίας μεταξύ του βιομηχανικού εξοπλισμού και των βιομηχανικών προϊόντων από την μια πλευρά και των προϊόντων διατροφής από την άλλη. Το όλο ζήτημα μάλιστα επιδεινώνεται εξαιτίας των σύγχρονων εμπορικών ρυθμίσεων της παγκοσμιοποίησης (βλέπε ρόλο Κίνας, Βραζιλίας, Ρωσίας, Ουκρανίας κα.) Έτσι, καταλήγουμε, για παράδειγμα, να παρατηρούμε υπερπλεόνασμα στη Γερμανία, ενώ στην Ελλάδα για να πάψεις να έχεις έλλειμμα θα πρέπει να διαλύσεις το όποιο κοινωνικό κράτος, να υποβαθμίσεις δραματικά την αγορά, να ρίξεις τη τιμή των αξιών γύρω στο 60% και να βιώσεις το κατακρήμνισμα της οικονομίας σου σε ένα πλαίσιο προτεταμένης φάσης «υπο-ανάπτυξης».
Με μια κουβέντα, η Ελλάδα για να προσαρμοστεί στο σημερινό μοντέλο της ευρωζώνης θα πρέπει να επιστρέψει στην περίοδο όπου αυτή χαρακτηριζόταν «Υπο-ανάπτυξη» περιοχή. Όπως έχω με εκατοντάδες σημειώματα εξηγήσει, σε αυτό αποσκοπεί η διαδικασία πτώχευσης και φτωχοποίησης που ακολουθείται στην Ελλάδα και υπηρετείται από τις Κυβερνήσεις συνεργασίας (ή ταύτισης) κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς.
Μόνον που η διαδικασία αυτή προκαλεί σχίσματα και συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ της κεντροευρωπαϊκής ελίτ και της ελληνικής πολιτικο-μεγαλοεπιχειρηματικής ελίτ. Αυτό θα μπορούσε να θεραπευτεί μόνον με την εισαγωγή ενός διπλού νομισματικού, πλέον. Αν δεν συμβεί αυτό η κυβέρνηση θα είναι αναγκασμένη να προβεί σε περεταίρω δημοσιονομική συρρίκνωση, η οποία μόνον με μια χούντα θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί πολιτικά.
Άρα, η μορφή παραγωγής κέρδους είναι εκείνη που χωρίζει την ελληνική ελίτ από την κεντροευρωπαϊκή, αν και το ζήτημα επιχειρείται να διασκεδαστεί μέσω μιας τεχνοκρατικής δήθεν αφήγησης. Το υποτιθέμενο και σε κάποιο βαθμό αντικειμενικό σχίσμα μεταξύ τρόικας και κυβέρνησης δεν είναι γενικά τεχνοκρατικού ή όπως παρουσιάζεται λογιστικού τύπου, αλλά πολιτικού και πολιτικά αντιμετωπίζεται. Η διάθρωση του μηχανισμού κέρδους είναι κορυφαίο πολιτικό ζήτημα. Και η δημοσιονομική σε συνδυασμό με την πιστωτική κρίση της Ελλάδας, είναι μια υπόθεση σοβαρής απορρύθμισης του μηχανισμού παραγωγής κέρδους στη χώρα μας.
Η τρόικα με δραματικές αντιφάσεις και εσωτερική σύγκρουση συμφερόντων επιχειρεί την αναδιάρθρωση του συνολικού μηχανισμού παραγωγής κέρδους στην Ελλάδα, έτσι ώστε αυτό να ανταποκριθεί στο σχήμα ανάπτυξης που χωρίζει την Ευρώπη σε ελλειμματικές και πλεονασματικές περιοχές, με τις ελλειμματικές να πρέπει - αν βρίσκονται στην ευρωζώνη - να μεταβληθούν από αναπτυγμένες αγορές σε «υπο-ανάπτυξη», με ό, τι αυτό συνεπάγεται! Αυτό ακριβώς σκοντάφτει στα συμφέροντα της διαπλοκής, αλλά και στο ζήτημα της πολιτικής νομιμοποίησης της ελληνικής πολιτικής ελίτ. Κάπως έτσι ο κ. Σαμαράς έγινε… «σάντουιτς», και ιδού η κρίση στη σχέση κυβέρνησης-τρόικας!
Τι γίνεται τώρα; Παρακαλώ μην με οδηγείτε στην επανάληψη! Δεν μου αρέσει να λέμε τα ίδια και τα ίδια. Την πρόταση μου την γνωρίζετε: απεγκλωβισμός μέσω εκλογών και όχι «βρωμιών», ή νέων εκβιαστικών διλημμάτων προς τους βουλευτές και τον λαό! Όχι, δηλαδή, αλλαγή πρωθυπουργού και κυβέρνησης από αυτή τη βουλή. Το «γιατί όχι», το έχω νομίζω αποσαφηνίσει σε προηγούμενα σημειώματα μου δια της δημοκρατικής θεωρίας. Θα μπορούσα να προσθέσω σε αυτήν και την ανάγκη αναδιάρθρωσης του μηχανισμού παραγωγής κέρδους στην Ελλάδα με προοδευτικούς όρους: με ριζική αναδιαμόρφωση του μηχανισμού αναδιανομής και εισαγωγή σε μια τροχιά διαρκούς μείωσης της ανισότητας. Πρόκειται για μια σχετικά αυτόνομη αποκατάσταση του μηχανισμού παραγωγής κέρδους - δηλαδή εκμετάλλευσης της υπεραξίας – με κοινωνικά, αντί με αντικοινωνικά κριτήρια - όπως γίνεται σήμερα.
Αυτό συστήνει μια άλλη εναλλακτική στρατηγική ανάπτυξης για την Ελλάδα, που θα μπορούσε να αποτελέσει αντικειμενικά τη βάση μιας πολιτικώς εναλλακτικής διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς της ΕΕ. Ως προς το πού θα μπορούσε να καταλήξει αυτό …εξαρτάται: από την παραμονή στην ευρωζώνη με ευνοϊκούς όρους εξαίρεσης, μέχρι σε ένα βελούδινο διαζύγιο, το οποίο με την σειρά του θα αποτελούσε την αρχή διαμελισμού της ευρωζώνης και μιας σοβαρής κρίσης των θεσμών της ΕΕ.
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.