Παρέμβαση για το έργο « Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων και Συγκροτήματος Παραγωγής Ενέργειας Νομού Ημαθίας »

Έργο :    « Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων και Συγκροτήματος Παραγωγής  Ενέργειας  Νομού  Ημαθίας »  

   Από τις πλέον κατηγορηματικές αναγκαιότητες διευθέτησης των πραγμάτων σε κάθε Δήμο, αποτελεί  η διαχείριση των στερεών  αποβλήτων.  

     Ο Ν.Ημαθίας ξεκίνησε πολύ αργά την προσπάθεια αντιμετώπισης του ζητήματος σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Το 2000 διαμορφώνονται οι συνθήκες ωρίμανσης του έργου με την επιλογή του τρόπου διαχείρισης των απορριμμάτων - Α΄ φάση - και στη συνέχεια στην Β’ φάση σχεδιασμού ακολούθησε η χωροθέτηση του έργου, δηλαδή η θέση όπου επρόκειτο να κατασκευαστεί το έργο.  

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ     

Το έργο αφορά στην κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων σε χώρο  παλαιού δανειοθαλάμου αργίλου της Δ.Ε.Η., ακριβώς πάνω από την λίμνη της Αγ. Βαρβάρας. Αξίζει να σημειωθεί, ότι την περίοδο εκείνη σε επίπεδο Νομού υπήρχαν καταγεγραμμένοι τουλάχιστον 120 χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων, κοινώς χωματερές!  

      Φορέας του έργου είναι ο «Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων ΟΤΑ Νομού Ημαθίας», ο οποίος αποτελείται από του Δήμους του Ν. Ημαθίας(ΦΕΚ 1315/30-10-2000). 

ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ:   28.000.000,00 €      πλέον  Φ.Π.Α. 

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ  :            Αυτοχρηματοδότηση (με εικοσιπενταετή χρόνο παραχώρησης με ανταποδοτικό  τέλος 87 €  πλέον Φ.Π.Α. ανά τόνο Α.Σ.Α.)

        Το  έργο χωροθετήθηκε, τον Οκτώβριο 2005, (Κ.Υ.Α.140479/12-10-2005) έπειτα από πολλές ενστάσεις, νότια του ποταμού Αλιάκμονα στη πασίγνωστη πλέον - «θέση 12» - σε μια περιοχή με τα  παρακάτω χαρακτηριστικά: 

·                        Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους  της ευρύτερης περιοχής του Αρχαιολογικού χώρου Βεργίνας Παλατιτσίων (Υ.Α. 8383/92 του Υ.Μ.Α.Θ.) 

·                        Περιοχή  NATURA 2000   GR 1210002    «Στενά του Αλιάκμονα»  

·                         Πάνω από τον ταμιευτήρα υδροδότησης της πόλης της Θεσσαλονίκης, με υψομετρική διαφορά μόλις 100 m από αυτόν. 

·                        Στην «πύλη» του αρχαιολογικού χώρου των Αιγών,  προστατευόμενου μνημείου της UNESCO, τον πρώτο σε επισκεψιμότητα βορείως των Δελφών. 

·                        Με προφανή και την εθνική σημασία των Αιγών, πέραν του αρχαιολογικού ενδιαφέροντος  , με τις διαρκείς αποκαλύψεις νέων σημαντικών αρχαιοτήτων.

·                        Μια θέση  ορατή από το «μπαλκόνι της Βέροιας» , Εληά. 

    Η αστοχία αυτής της επιλογής ήταν προφανής όχι μόνο για τους ειδικούς επιστήμονες, αλλά και για τον κοινό νου, και δεν είναι τυχαίο ότι στην δημόσια αντίδραση πρωτοστατεί το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, που άσκησε προσφυγή στο ΣτΕ   σε συνεργασία με την Νομαρχιακή Επιτροπή του Τ.Ε.Ε. Ημαθίας, το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων, το Σύλλογο Επιστημόνων Μηχανικών, το Σύλλογο Ελευθέρων Επαγγελματιών Μηχανικών και το Σύλλογο Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων Μηχανικών, δηλαδή το σύνολο του τεχνικού κόσμου του Νομού.  

    Εκτός από τον τεχνικό κόσμο του Νομού, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από πλήθος πολιτών, οικολογικών και πολιτιστικών οργανώσεων. Εξάλλου για τους  ίδιους λόγους ασκήθηκε προσφυγή στο ΣτΕ και από ομάδα πολιτών. 

     Το ΚΚΕ, και ο ΣΥΡΙΖΑ, τόσο σε επίπεδο Βουλής, όσο και Ευρωβουλής,    εξέφρασαν με  κατηγορηματικό τρόπο την  αντίθεση τους, όχι μόνο στη χωροθέτηση, αλλά και στο απαράδεκτο προτεινόμενο σχέδιο σύμβασης που καθιστούσε οικονομικά όμηρους τους πολίτες της Ημαθίας. Για το σκοπό αυτό, μετά από αίτημα πολιτών, έγινε συζήτηση στα τρία Δημοτικά Συμβούλια των Δήμων του νομού με θέμα την ενημέρωση των πολιτών ως προς τους απαράδεκτους οικονομικούς όρους της σύμβασης του έργου, αφού προηγήθηκε στις 8/3/2010 ανοιχτή συνεδρίαση όλων των φορέων του νομού και εκπροσώπων του αναδόχου στο «χώρο τεχνών» στη Βέροια.  

     Είναι αδύνατον να απαριθμήσει κανείς σε ένα κείμενο όλους τους κοινωνικούς, οικολογικούς και επιστημονικούς φορείς, καθώς και τους υπηρεσιακούς παράγοντες, που ρητά εξέφρασαν την αντίθεσή τους για την περιβόητη «θέση 12».  

   ● Επιβάλλεται να γίνει αναφορά, στην απαράδεκτη εμμονή των έντεκα δημάρχων του νομού της εποχής εκείνης -πλην του Δημάρχου Βέροιας κ. Σκουμπόπουλου - συνεπικουρούμενοι από τον τέως Νομάρχη, αλλά και των συμπαραστατών-στυλοβατών βουλευτών κκ. Χρυσοχοΐδη, Χαλκίδη, και όσων ακολούθησαν- πλην της κ. Μπατσαρά-  στην άκρως επιζήμια για τους πολίτες του Νομού επιλογή.  

    ●  Επίσης πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες της Ημαθίας, ότι με ομόφωνη απόφαση (πρωτ. 46/2011) των παρακάτω μελών του ΕΣΔΑ κκ. «Παπαποστόλου Νικόλαου, Νεστορόπουλου Απόστολου, Καρέλλη Κωνσταντίνου, Στεργιόπουλου Γρηγορίου, Σπαθόπουλου Αθανασίου, Δάλλα Ιωάννη, Γκιόνογλου Χαράλαμπου, Ουσουλτζόγλου Χαρίκλειας, Παππά Χρήστου, Δημητριάδη Φώτιου, Τσιάρα Αντώνιου»,[…] για την εξασφάλιση Διαχειριστικής Επάρκειας υλοποίησης του Έργου, αλλά και για την «κάμψη» των αντιφρονούντων αποφασίστηκαν τα παρακάτω:  

[…]  Υποέργο  3 

« Εκπόνηση σχεδίου δημοσιότητας στο οποίο θα καταγράφονται οι δράσεις καθ’ όλη την περίοδο κατασκευής του έργου. Στόχος η ενημέρωση για τα πλεονεκτήματα λειτουργίας και η επαφή με τους κατοίκους μέσα από συνέδρια – ημερίδες κλπ. Με αυτό τον τρόπο θα ελαχιστοποιηθούν τυχόν αρνητικές αντιδράσεις που θα προέρχονται από κενό ενημέρωσης και πιθανή μη κατανόηση του στρατηγικού στόχου για το περιβάλλον από τη λειτουργία της εγκατάστασης από το κοινό.»  

Προϋπολογισμός υποέργου  3  :             1.230.000,00 € 
Μαζί με  Φ.Π.Α., πάνω από 1.500.000 €, για Μ.Μ.Ε, συνέδρια  και ημερίδες !           

Τόσο κοστολογήθηκαν οι αντοχές μας  (και η προπαγάνδα εξαπάτησής μας) και μάλιστα εν μέσω κρίσης!      

    ●  Στη συνέχεια αναλαμβάνει ο Αντιπεριφερειάρχης Ημαθίας : «ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ Βέροια 17 Νοεμβρίου 2011 (πρωτ.24808/2055)…  …Εισηγούμεθα 

 Την έγκριση της σύναψης Προγραμματικής Σύμβασης με τον Ενιαίο Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων ΟΤΑ Νομού Ημαθίας για το έργο «Ολοκληρωμένη Διαχείριση απορριμμάτων Νομού Ημαθίας» και την έγκριση του κειμένου της υπόψη προγραμματικής σύμβασης όπως αυτή συντάχθηκε από τον ΕΣΔΑ. 

O  ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ  ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ »

      Όλα αυτά συμβαίνουν τον Νοέμβρη του 2011, στο αποκορύφωμα της οικονομικής κρίσης, όταν από την πλειοψηφία των νοικοκυριών λείπουν τα εντελώς απαραίτητα, όταν το πετρέλαιο θέρμανσης γίνεται είδος πολυτελείας, όταν η παιδεία μετατρέπεται από δικαίωμα σε προνόμιο, όταν η νοσηλευτική περίθαλψη περιορίζεται στους «έχοντες», τέλος όταν οι πάντες έχουν αντιληφθεί ότι το έργο ναυαγεί, οι παραπάνω κύριοι επιμένουν ακόμα,  εγκρίνουν 1.230.000 €, για «πληρέστερη ενημέρωση» μέσω Μ.Μ.Ε., για «εκπαιδευτικά» ταξίδια και για «ημερίδες» σε αστεράτα ξενοδοχεία, προσδοκώντας στην εξαγορά συνειδήσεων, στην πειθώ του χρήματος!   

  Ο οικολογικός – οικονομικός τραγέλαφος της όλης φιλοσοφίας του έργου αποτυπώνεται στα παρακάτω άρθρα της Διακήρυξης του έργου: 

●      Διακήρυξη άρθρο 31. 5. «...Σε κάθε περίπτωση τονίζεται ότι  ο Ανάδοχος θα λαμβάνει από τον ΚτΕ τουλάχιστον το ποσό που αντιστοιχεί   στην ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα   (42.669 τόνοι/έτος)  ανεξαρτήτως  αν  ο  πρώτος διαχειρίζεται μικρότερες ποσότητες….» 

   Το οποίο μεθερμηνευόμενο σημαίνει, ότι προκειμένου να διασφαλισθεί   το προσδοκώμενο όφελος του  εργολάβου, ή άλλως η «βιωσιμότητα»  του έργου,  οι πολίτες θα κατέβαλλαν κάθε έτος και  για 25 συναπτά έτη :   42.669 τόνοι / έτος  x  (87,00  € x 1.09)  =  4.046.301  € / έτος,  ακόμη και για  μηδενική ποσότητα  απορριμμάτων.     

    

     ● Ακόμα ένα άρθρο που αφορά, στις υποχρεώσεις που απέρρεαν σε βάρος των πολιτών από την ήδη διαλυθείσα Σύμβαση, αναφέρει: «...σε  περίπτωση που προκληθεί η διαδικασία έκπτωσης με υπαιτιότητα του αναδόχου θα καταβληθεί σε αυτόν: α) Η «Αξία της πραγματοποιηθείσας κατασκευής» β) Η αξία των υλικών που έχουν προσκομιστεί μετά από έγκριση του ΚτΕ και δεν έχουν ενσωματωθεί στο Έργο. γ) Η δαπάνη σύνταξης μελετών εφαρμογής για το μη εκτελεσθέν τμήμα του Έργου δ) Η αποζημίωση για το τεκμαιρόμενο όφελος»  

    Με απλά λόγια, όταν δεν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του ο ανάδοχος, δηλαδή όταν αποδειχθεί κατά το κοινώς λεγόμενο «μπαταχτσής» και εγκαταλείψει το έργο, θα πρέπει να τον αποζημιώσουμε στο ακέραιο, και επιπλέον, καί για το τεκμαιρόμενο όφελος!  

      Παρόμοιος παραλογισμός δεν έχει ξαναγίνει στην ιστορία των Συμβάσεων της χώρας, και όχι μόνον!

Απέτυχαν σε όλα, τα σχέδια ναυάγησαν μαζί με τα «οράματα»! Δικαιώνοντας τον μεγαλύτερο Έλληνα συγγραφέα των νεώτερων χρόνων Νίκο Καζαντζάκη:  «Υπάρχει στον κόσμο τούτον ένας μυστικός νόμος - αν δεν υπήρχε, ο κόσμος θα ‘ταν από χιλιάδες χρόνια χαμένος - σκληρός κι απαραβίαστος: το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει και πάντα στο τέλος νικάται.» 

ΠΡΟΤΑΣΗ

   Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν, ενάντια στην κοινή λογική και στην   ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της σύγχρονης αντίληψης στη διαχείριση των απορριμμάτων, που περιγράφεται με σαφήνεια στον παρακάτω πίνακα : 

       Δηλαδή, ιεραρχώντας από την καλύτερη λύση προς την χειρότερη, δίδεται σαφής προτεραιότητα στην Πρόληψη για Μείωση, στην Επαναχρησιμοποίηση και στην Ανακύκλωση των απορριμμάτων, και μόνο ότι απομένει στα εργοστάσια για  Λιπασματοποίηση και Καύση προς παραγωγή ενέργειας, και φυσικά το υπόλειμμα μετά και από την επεξεργασία   για θάψιμο σε χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΥ). 

Την παραπάνω ιεράρχηση προτεραιοτήτων πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας όταν ζητάμε ορθολογική αντιμετώπιση στη διαχείριση των απορριμμάτων, που τώρα, μετά την διάλυση της Σύμβασης, παρουσιάζεται ως πρόκληση για το Νομό Ημαθίας, στα πλαίσια κατασκευής Μ.Ε.Α. σε επίπεδο Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Με προφανή τα οφέλη για τους πολίτες της Ημαθίας, αφού δεν αφορά στο σύνολο των Α.Σ.Α.,  αλλά σε ποσοστό της τάξης του 35% αυτών, μετά την αφαίρεση των ανακυκλώσιμων - αξιοποιήσιμων υλικών, άρα σημαντικά μειωμένες ποσότητες απορριμμάτων προς επεξεργασία, και αντίστοιχα σημαντική μείωση της δαπάνης.

                                                    Ενεργοί  πολίτες  για το  Δήμο της Βέροιας  

          *  «όμηρος» (αιχμάλωτος που λαμβάνεται ως εγγύηση ότι θα τηρηθούν οι όροι μιας συμφωνίας)   **  «όμηρος» σημαίνει τυφλός στο τοπικό ιδίωμα της Σμύρνης