Δήμαρχος, ένας μικρός πρωθυπουργός

του Οδυσσέα  Ιωάννου *

Στις δημοτικές εκλογές ανέκαθεν υπήρχε η προσπάθεια αποϊδεολογικοποίησής τους από πολλούς. «Να ψηφίσουμε πρόσωπα ικανά για τη θέση ανεξάρτητα από κομματική ταυτότητα». Σε αρκετά αυτιά αυτό ακούγεται ως απόδοση δικαιοσύνης, και ίσως να έχουν και δίκιο, σε ιδανικές συνθήκες. Οι ιδανικές συνθήκες όμως υπάρχουν μόνο σε θεωρητικά υποδείγματα και όχι στον δρόμο. Ιδεολογία, όπως έχω υποστηρίξει εμμονικά από τα κείμενά μου στο protagon, είναι ο τρόπος μας, τα μέσα μας, και όχι το σχήμα του κόσμου που οραματιζόμαστε. Ή τουλάχιστον δεν κρινόμαστε από το όραμα αλλά από τον δρόμο μας μέχρι εκεί. Η δημοτική αρχή μιας πόλης λοιπόν είναι κατεξοχήν έκφραση ιδεολογίας καθότι είναι από τις πλέον ενεργές εξουσίες και πιο «κοντινές» στην καθημερινότητά μας. Ανεξάρτητα από το πόσες αρμοδιότητες τής έχουν απομείνει από την κεντρική εξουσία, και τι κονδύλια μπορεί να απορροφήσει, είναι επιφορτισμένη με την εμπέδωση της Δημοκρατίας σε μία κοινότητα ανθρώπων.

Από το δέντρο που θα φυτέψει, τους παιδικούς σταθμούς που θα κρατήσει με τα δόντια ανοιχτούς, τη ματιά και το νοιάξιμο για τους πλέον αδύναμους της κοινότητας, την ενθάρρυνση της συμμετοχής, τις φωλιές πολιτισμού -με την ευρεία έννοια- που θα μπορέσει να συντηρήσει μέσα στα όριά της.

Οι δημοτικές εκλογές λοιπόν είναι ίσως οι πλέον «ιδεολογικοποιημένες». Ο Δήμαρχος και το συμβούλιό του ασκούν άμεση πολιτική και οφείλουν να βρίσκουν λύσεις -ακόμη και αντάρτικες απέναντι στην αρτηριοσκλήρωση της κεντρικής εξουσίας- και να μην κρύβονται μονίμως πίσω από τη θεσμική τους αδυναμία απέναντι στις αποφάσεις της κυβέρνησης. Ο Δήμαρχος είναι ένας μικρός πρωθυπουργός και αν δεν είναι, τότε δεν μιλάμε για αυτοδιοικητικές εκλογές αλλά για μια απλή αύξηση των δημοσίων υπαλλήλων.

Θα ήθελα να γνωρίζω τις θέσεις του υποψηφίου Δημάρχου της πόλης μου για γενικότερα πολιτικά ζητήματα και τις ιδεολογικές του κατευθύνσεις γιατί θα μπορέσω έτσι να ερμηνεύσω αλλά και να μαντέψω τις πρακτικές του και να υπολογίσω προς ποια κατεύθυνση θα χρησιμοποιήσει τις αδιαμφισβήτητες -έστω- ικανότητές του στη Διοίκηση. Κατά πόσο πιστεύει πως υπάρχουν αγαθά αδιαπραγμάτευτα για τον πολίτη και τα οποία πρέπει να παρέχονται και όχι να πωλούνται. Κατά πόσο θεωρεί πως το φυσικό περιβάλλον είναι δημόσιος χώρος και δεν εκχωρείται σε ανώνυμες εταιρίες που υπόσχονται αμφίβολη ανάπτυξη. Κατά πόσο θεωρεί μονόδρομο και αποκλειστικό δικαιούχο την ελεύθερη οικονομία -στις πιο κυνικές εφαρμογές της- και την ιδιωτική πρωτοβουλία για την «κατασκευή» ομορφιάς και χρηστικότητας. Κατά πόσο δηλαδή θεωρεί τον πολίτη πελάτη και μια άβουλη και ανίκανη μονάδα που δεν μπορεί να πάρει τίποτα στα χέρια του και τίποτα να διαχειριστεί. Κατά πόσο η φιλοσοφική του αρματωσιά τού επιτρέπει να δει το διαφορετικό, να το σεβαστεί και να το ενθαρρύνει. Κατά πόσο μπορεί να γίνει παρηγορητικός -ναι, ξέρω, δεν είναι παπάς- προς τα ανυπεράσπιστα μέλη της μικρής του κοινωνίας, διεκδικώντας για εκείνους αυτά που δεν μπορούν οι ίδιοι.

Όλα αυτά είναι εξόχως ιδεολογικά. Και σε μία εκλογική αναμέτρηση που η πρωτεύουσα αναμένεται να δώσει διψήφια ποσοστά στους φασίστες, κανένας δεν μπορεί να μιλάει για αποϊδεολογικοποίηση των Δημοτικών εκλογών. Ούτε για χαλαρή ψήφο που δεν επηρεάζει κανέναν και τίποτα. Η Αθήνα ετοιμάζεται να λερώσει την ιστορία της. Έχουν βέβαια προηγηθεί πολλά που θα την οδηγήσουν τελικά εκεί, αλλά ακριβώς όπως τα μαχαίρια μετατράπηκαν σε μυξοκλάματα, έτσι και τα αληθινά κλάματα μπορούν να μετατραπούν σε αξιοπρέπεια και αγωνιστικότητα.