Από την συντεταγμένη πτώχευση στην συντεταγμένη αποσύνθεση του ελληνικού καθεστώτος…

Άρθρο του Δημήτρη Γιαννακόπουλου *

Έχω ήδη εξηγήσει, μάλλον επαρκώς, πώς ο θάνατος της ελληνικής οικονομίας επιφέρει τον θάνατο του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος στην χώρα μας, με την ρευστοποίηση των κυβερνητικών δυνάμεων της λεγόμενης κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς και την κρίση της διαπλοκής.  

Ως αιτία έδειξα την ανικανότητα της ελληνικής πολιτικής ελίτ να επενδύσει στον εκδημοκρατισμό στη θέση του οικονομιστικού καιροσκοπισμού που βασιζόταν στην διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης, στην εκποίηση του δημοσίου οικονομικού δυναμικού και στην παραμυθία τωνsuccess stories, η οποία υπέκρυπτε - αν και υποδήλωνε σαφώς - την βήμα-βήμα κατάρρευση του παραγωγικού ιστού της Ελλάδας.

Η διαδικασία προσαρμογής «σοκ και δέος» που αποτέλεσε την επιλεγείσα από την τρόικα μεθοδολογία ορθολογικοποίησης των δημοσιονομικών με παράλληλη εξισορρόπηση του εμπορικού ισοζυγίου, είχε ως αναπόδραστο αποτέλεσμα την κατάρρευση της παραγωγής και της κατανάλωσης στην Ελλάδα. Ούτε ουσιώδης βελτίωση της ανταγωνιστικότητας υπήρξε, ούτε φυσικά μεγέθυνση της παραγωγικότητας.

Γιατί;  Διότι, δίχως επανίδρυση του κράτους στη βάση ενός γνήσιου εκδημοκρατισμού που με σαφήνεια θα προσανατολίζεται στην αποκατάσταση του καπιταλιστικού μηχανισμού παραγωγής κερδών δια της αναδιανομής με σοσιαλιστικά κριτήρια και μιας σύγχρονης οικολογικής μορφής εκβιομηχάνισης, ποτέ δεν θα μπορούσες να θέσεις τις βάσεις της οικονομικής ανάκαμψης στο σημερινό πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Για να γίνει αυτό θα απαιτείτο από την αρχή της κρίσης μια πολιτική συμφωνία στη θέση του «learning- by-numbers» της τρόικας που εξυπηρετούσε την σταθερότητα στην ευρωζώνη και την Νεοηγεμονική διάσταση της ΟΝΕ, κυρίως μέσω μιας δυναμικής συμφωνίας του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος με την γερμανική κυβέρνηση και όχι την ανταγωνιστική και παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας μας.    

Η επιχείρηση «σταθερότητα στην ευρωζώνη», λοιπόν, αποσταθεροποιεί αντικειμενικά το ελληνικό πολιτικό σύστημα, γελοιοποιώντας την κυρίαρχη πολιτική ελίτ, όπως ακριβώς και την διαπλοκή που έκτισαν τον μύθο της ανάκαμψης και την παραμυθία προς τον ελληνικό λαό με το σύνθημα «πάση θυσία στο ευρώ» και κεντρικό στοιχείο αφήγησης το περίφημο «πρωτογενές πλεόνασμα». Όσοι επιχειρήσαμε να δείξουμε την φενάκη αυτού του success story των κυβερνήσεων της κρίσης και ιδιαίτερα εκείνης των Σαμαρά-Βενιζέλου, αντιμετωπισθήκαμε με λοιδορίες και «φτήνιες», με τους κυβερνητικούς και τα ΜΜΕ της διαπλοκής να επιδίδονται μάλιστα σε ένα μοναδικό ίσως κρεσέντο γκεμπελισμού! Κακώς έπραξαν και θα το καταλάβουν σε λίγο που δεν θα έχουν όλοι την …τύχη του Δημήτρη Αβραμόπουλου!

Ο «βιο-ιστορικός κύκλος των [κυβερνητικών] κομμάτων» έκλεισε με καθυστέρηση 13 ετών - το είχε εξαγγείλει ο βιαστικός Δημήτρης Αβραμόπουλος το 2001 με την δημιουργία του κόμματός του, υπό τον  τίτλο «Κίνημα Ελευθέρων Πολιτών» (ΚΕΠ) – και ήρθε η στιγμή τα «βιο-ιστορικά» πτώματα που συγκυβερνούν στην Ελλάδα να αποκαταστήσουν τον κ. Αβραμόπουλο στη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προτού η αποσύνθεσή τους  λάβει χαρακτηριστικά πολιτικού αφανισμού. Δικαίως, κατά κάποια έννοια, καθώς ο Δημήτρης Αβραμόπουλος υπήρξε προφήτης της κατάρρευσής τους, χωρίς ασφαλώς να υποστεί ο ίδιος τις συνέπειες, το συγκυριακό κόστος, δηλαδή, από την προφητεία του!  Αυτός είχε πάντα ένα «μαγικό τρόπο» προσωπικής διάσωσης… κάποιοι φροντίζουν τρυφερά τον φίλο Δημήτρη, αλλά δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο για όλα τα αλλά παιδιά που αποτελούν τα υπερ-προστατευμένα τέκνα ενός καθεστώτος απολυταρχικής πατρωνίας! Και έτσι αυτή την φορά δεν θα ικανοποιηθεί το παραφρασμένο σουξέ του Ξαρχάκου που χαρακτήρισε την κομητική διάσταση του ΚΕΠ: «του Δημήτρη η λεβεντιά και μαζί του όλοι παιδιά». Αυτή την φορά διαχωρίζεται εκ των πραγμάτων του Δημήτρη η «λεβεντιά» από τα «δικά μας παιδιά».

Πώς να το κάνουμε; Το «ναυαγοσωστικό» δεν χωρά όλα τα καλόπαιδα ενός εξωφρενικά καιροσκοπικού καθεστώτος, το οποίο είχε ξεπεράσει τα όρια της πολιτισμικής χυδαιότητας και λογικής της «αρπαχτής» κατά την ύστερη περίοδο της μεταπολίτευσης του 1974. Ας βολευτούν, λοιπόν, τα υπόλοιπα καλόπαιδα του καθεστώτος  με τα υπάρχοντα σωσίβιά τους, αναζητώντας όπως πάντα μία μόνιμη σανίδα σωτηρίας και διαβολοστέλνοντας - φυσικά- σε αυτό το μεταβατικό στάδιο… τι άλλο; Τον κομματισμό, που αποτελεί στην πραγματικότητα το alter ego τους! Δεν με διασκεδάζει τίποτε περισσότερο σήμερα, ιστορική στιγμή κατά την οποία περνούμε από την συντεταγμένη πτώχευση στην συντεταγμένη αποσύνθεση του ελληνικού καθεστώτος, από το να βλέπω να καταριούνται τον κομματισμό και την διαπλοκή οι ιερείς και το εκκλησίασμα τους! Ποιος άραγε μάστορας της Τέχνης θα μπορούσε να συνθέσει την Ελεγεία της πατρωνίας και των ημετέρων του αργά και βασανιστικά πλέον καταρρέοντος ελληνικού καθεστώτος!!!  

Στον βαθμό που ένα αποβιομηχανοποιημένο κράτος, αγαπητέ αναγνώστη, δεν μπορεί βάσιμα να υποσχεθεί σταθερότητα στους μισθούς και στις συντάξεις, στην απασχόληση και στην ασφάλεια των εργαζομένων και των συνταξιούχων του και στον βαθμό που δεν μπορεί να διασφαλίσει τα προϋπολογισμένα φορολογικά του έσοδα με κανονικές και πολιτικά νομιμοποιημένες και όχι έκτακτες διαδικασίες, καταρρέει. Πόσο μάλλον να μην μπορεί να προσδώσει βιώσιμα χαρακτηριστικά στην οικονομία του, ούτε μετά από την εφαρμογή στην πράξη ενός κράτους έκτατης ανάγκης! Πόση δημοκρατία ξόδεψες καθεστωτικέ για να μην σε βλέπουμε! Για να μην βλέπει ο λαός την τεράστια οικονομική σου μαύρη τρύπα, η οποία σήμερα απειλεί να σε ρουφήξει και να σε εξαφανίσει!  Αυτό σημαίνει «Νέα-μεταπολίτευση» και όχι αυτό που εννοεί ο τελευταίος πρωθυπουργός της προηγούμενης μεταπολίτευσης, Αντώνης Σαμαράς.  

Προσέξτε το λάθος όσων δεν μπορούν να διακρίνουν την μεγάλη διαφορά της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας από την Τέταρτη που ανατέλλει …αντικειμενικώς: Η προηγούμενη μεταπολίτευση, αποτέλεσε μορφή στρεβλής επανίδρυσης του κράτους, η οποία συνδέθηκε με μια μείζονα πολιτική αλλαγή που επικεντρωνόταν στη μορφή του πολιτεύματος. Τότε κατέρρευσε μια δικτατορία, καταργήθηκε η μοναρχία και αποκαταστάθηκε η κοινοβουλευτική δημοκρατία. Άλλαξε δηλαδή η μορφή του πολιτεύματος και μαζί του οικοδομήθηκε ένα νέο πολιτικό και κομματικό σύστημα, χωρίς ωστόσο να θιγεί το πελατειακό οικονομικό και κοινωνικό σύστημα. Αντίθετα το καθεστώς της οικογενειοκρατίας, του κομματισμού, της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας και της αλήτικης αγοράς, όπως και αυτό της διαπλοκής γιγαντώθηκαν και απέκτησαν θεσμικά και κοινωνικά σεβαστά, παραθεσμικά χαρακτηριστικά.

Αυτό ήταν που οδήγησε σε μια τεράστια οικονομική φούσκα, υποστηριζόμενο από μια δραματική για τον ελληνικό λαό πολιτισμική και κοινωνική φούσκα. Η πρώτη ήδη έσκασε αποκαλύπτοντας την δεύτερη. Σήμερα, δεν τίθεται ζήτημα πολιτεύματος, αλλά πολιτικού συστήματος. Η «Νέα μεταπολίτευση» δηλαδή δεν ξεκινά από μια κρίση στο πολίτευμα αλλά από μια κρίση στο πολιτικό σύστημα, το οποίο απέτυχε να αντιμετωπίσει με δημοκρατικούς όρους την οικονομική κρίση που προκάλεσε, φυσικά, η πολιτεία του.  

Τώρα αναπόδραστα θα συμβεί αυτό που δεν έγινε το 1974/1975. Θα υπάρξουν ριζικές αλλαγές στην οικονομία καθώς και στη δημόσια οικονομική και δημοσιονομική πολιτική, θα επανιδρυθεί θέλοντας και μη το ελληνικό κράτος, μόνον που αυτό δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει με τη συνταγή της τρόικας που χαρακτηρίζεται από γενικευμένη απορρύθμιση και πρόκληση ενός δραματικού Κοινωνικού Ζητήματος στην χώρα μας. Μόνον που επανίδρυση του ελληνικού κράτους και επανασύσταση του οικονομικού κύκλου στην Ελλάδα δεν θα μπορούσαν ποτέ να κάνουν όλοι εκείνοι που μέσω της πολιτικής τους πρακτικής και επιχειρηματικής αντίληψης οδήγησαν στο οικονομικό ναυάγιο της χώρας, ενώ επιχείρησαν με μία κατάπτυστη τακτική να διατηρηθούν όπως-όπως στην εξουσία, υποστηρίζοντας ένα στην κυριολεξία τρελό και άναρχο νεοφιλελεύθερο ιδεολόγημα για την ανάπτυξη της χώρας.

Η προοπτική ανάπτυξης της Ελλάδας έτσι όπως έχουν έρθει σήμερα τα πράγματα, ορίζοντας την εθνική μας οικονομία, δεν μπορεί παρά να είναι για πρώτη φορά στην ιστορία της γνήσια σοσιαλ-δημοκρατική. Δεν μπορεί παρά η νεοφιλελεύθερη απόπειρα μεταρρύθμισης που οδήγησε στον θάνατο της ελληνικής οικονομίας και σπρώχνει στην άβυσσο το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας, να αντικατασταθεί από μία σύγχρονη αριστερή μεταρρύθμιση. «Νέα μεταπολίτευση» με επανίδρυση του ελληνικού κράτους σημαίνει αντικειμενικά πλέον σήμερα σοβαρή και πραγματιστική αριστερή μεταρρύθμιση. Στο πλαίσιο αυτής δεν μπορεί παρά να εξαφανιστούν σχέσεις και να περιθωριοποιηθούν προσωπικότητες που συνδέθηκαν κυριαρχικά με τις κοινωνικές και πολιτικές παρενέργειες από την διόγκωση, την υπερτροφία του κρατικού μηχανισμού, από τον ανορθολογικό πελατειακό τρόπο οργάνωσης και απόδοσης της δημόσιας διοίκησης, καθώς και με μία απολύτως στρεβλή και καιροσκοπική αγορά η οποία εκμεταλλεύτηκε σαν μία μοναδική ευκαιρία «αρπαχτής» την σε κάθε περίπτωση, τραγική επιλογή της ένταξης της Ελλάδας στην ευρωζώνη – υπό τις αντικειμενικές παραγωγικές συνθήκες που αυτή έγινε. Η αριστερή μεταρρύθμιση, λοιπόν, που θα ακολουθήσει αντικειμενικά για να αποφύγει η Ελλάδα ακόμη πιο οδυνηρές συνέπειες από την εξέλιξη της οικονομικής της κρίσης, δεν μπορεί να σημαίνει ούτε κρατισμό, ούτε επανίδρυση και ενίσχυση του κομματικού κράτους, όπως συνέβη με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία.

Σημαίνει θεμελίωση μιας κοινωνικής οικονομίας της αγοράς με αποκέντρωση και αυστηρό Εθνικό Σχεδιασμό, που θα μεταβάλει το κομματικό και κρατικό σε πραγματικά δημόσιο, ενώ θα απελευθερώσει την ιδιωτική οικονομία από τα τραστ, περιορίζοντας διαρκώς τα μονοπώλια. «Νέα μεταπολίτευση» σημαίνει σημαντική μεταβολή στην διάρθρωση του παραγωγικού ιστού με την έμφαση να περνά από τον τριτογενή στον δευτερογενή και πρωτογενή τομέα. Μόνον με σοσιαλ-δημοκρατικές διαρθρωτικές ριζικές αλλαγές θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί η ανεργία και το δραματικό Κοινωνικό Ζήτημα, το οποίο ασφαλώς συνδέεται με την καταστροφή κεφαλαίου στην Ελλάδα και την επενδυτική αποχή και απομόνωση της χώρας εντός της ευρωζώνης.

Μόνον έτσι θα μπορούσε να αποφευχθεί ένας άναρχος ταξικός πόλεμος ή μία χούντα τυπικής φασιστικής μορφής, ως αντίδραση της κατεστραμμένης μικρομεσαίας και μεσαίας τάξης στο πρόγραμμα της τρόικας, που καταλήγει, για να διασωθούν οι τραπεζίτες και η σταθερότητα στις κυρίαρχες χώρες της ευρωζώνης, να αφανίζονται μαζικά στην Ελλάδα άνθρωποι και επιχειρήσεις με υψηλό παραγωγικό δυναμικό.

Το ελληνικό πολιτικό σύστημα καταρρέει ολοκληρωτικά καθώς δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει την κατάρρευση της μεσαίας τάξης που το ίδιο δημιούργησε. Μόνον με γνήσια σοσιαλ-δημοκρατική προσέγγιση θα μπορούσε αυτή η τάξη να συνεχίσει να αποτελεί, υπό εντελώς διαφορετικούς ασφαλώς οικονομικούς όρους, το καύσιμο για την ανάπτυξη της Ελλάδας.

Αυτή είναι η πικρή αλήθεια για εκείνους που αυτή την στιγμή κάνουν ο, τι περνά από το χέρι τους για να υπονομεύσουν το κοινωνικό μέλλον της Ελλάδας και το εθνικό της συμφέρον, ναρκοθετώντας με όλους τους δυνατούς τρόπους το πεδίο ανάπτυξης μιας όσο ποτέ άλλοτε αναγκαίας σοσιαλ-δημοκρατικής ανασυγκρότησης.

 * Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.