Σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος *
Πριν από σαράντα χρόνια η θεμελίωση της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας αποκατέστησε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος είχε ωριμάσει αρκετά για να γνωρίζει ποιος κυβερνά αυτό τον τόπο και τι σημαίνει το «κυβερνώ» στην Ελλάδα.
Μετά από σαράντα χρόνια και το αντικειμενικό τέλος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας το ερώτημα για την ελληνική πολιτική ελίτ αφορά πάλι στην …αποκατάσταση! Ποιόν πολιτικό του παρελθόντος θα αποκαταστήσει η Τέταρτη Ελληνική Δημοκρατία; Κάποιον Καραμανλή, κάποιον Παπανδρέου, ή μήπως κάποιο άλλο πολιτικό τζάκι της μεταπολίτευσης του 1974, το οποίο ασφαλώς θα έλκει καταγωγή από το πολιτικό μαγειρείο της περιπετειώδους Δεύτερης Ελληνικής Δημοκρατίας;
Είδατε τι απορίες «βασανίζουν» καλοκαιριάτικα τις υπό μετασχηματισμό δημοκρατίες, που ακόμη ταλανίζονται από το δίλημμα της μετάβασης στην ελευθέρια αγορά!
Είναι μια ατέλειωτη φάρσα η πολιτική ζωή στην Ελλάδα μας, αναγνώστη μου, με τον Αντώνη Σαμαρά να δηλώνει σήμερα, «εγκαινιάζοντας» την Τέταρτη Ελληνική Δημοκρατία: «Την τελευταία διετία το δίπολο του λαϊκισμού και του κρατισμού επιχείρησε να ανακόψει την πορεία της χώρας για οριστική έξοδο από την κρίση, αλλά αποτυγχάνει οριστικά»!!! Ναι, ο κ. Σαμαράς της Πολιτικής Άνοιξης, του εθνικισμού με κρατική παρέμβαση τύπου κοινωνικής δεξιάς… ο Αντώνης Σαμαράς των Ζαππείων, δηλώνει αυτά τα μεταβατικά προς τον ολοκληρωτικό καπιταλισμό και όχι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης! Καταλαβαίνεις, λοιπόν, τι σημαίνει φάρσα σε συνέχεια εκείνης που εμφανίζει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να αποκαθιστά την δημοκρατία πριν από 40 χρόνια;
Οι δημοκρατίες δεν αποκαθίστανται! Ταλαιπωρούνται, εκχυδαΐζονται, εξευτελίζονται και μεταβάλλονται/εξελίσσονται προοδευτικά, ή παραλλάσσονται συντηρητικά. Ενίοτε καταργούνται επισήμως και πάντοτε προσωρινώς, μέχρις ότου δρομολογηθεί η μετάβαση προς την λαϊκή εξουσία ή την αποκατάσταση της εθνικής εξουσίας! Όπως και να ‘χει, όταν ακούς πως κάποιος πολιτικός μίας προηγούμενης πολιτικής δομής η οποία κατέρρευσε, έρχεται ξανά στα πράγματα για να αποκαταστήσει την δημοκρατία, ετοιμάσου να βιώσεις μία νέα δημοκρατικοφανή φάρσα!
Βεβαίως πολλοί από τους αναγνώστες αυτών των γραμμών θα τις παρεξηγήσουν. Μηδενίζοντας το σύμπαν στο πλαίσιο μιας κουλτούρας ολοκληρωτισμού, θα θεωρήσουν ότι απαξιώνω το κοινωνικό, θεσμικό και πολιτικό αποτέλεσμα της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας που θεμελιώθηκε μετά την πτώση της χούντας, για να εξατμιστεί κυριολεκτικώς με την παρούσα διαδικασία συντεταγμένης πτώχευσης και φτωχοποίησης υπό την επιτροπεία της τρόικας, που επέλεξε ως λύση σωτηρίας της η κυρίαρχη ελληνική πολιτικο-μεγαλοεπιχειρηματική ελίτ. Δεν το κάνω. Η Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία υπήρξε συνολικά ως δημοκρατικό φαινόμενο η ποιοτικότερη εποχή του ελληνικού κράτους, αν εξαιρέσεις πολύ μικρές περιόδους των προηγούμενων δύο «Ελληνικών Δημοκρατιών».
Το βασικό ιδεολογικό πρόβλημα της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας υπήρξε η θυματοποίηση και η αποκατάσταση. Μέσω αυτών των δύο αλληλένδετων και αλληλοσυμπληρούμενων πολιτικών αφηγήσεων είναι αδύνατον να αποφύγουμε την πολιτική διαστροφή στην εξέλιξη του δημοκρατικού φαινομένου με την έννοια του κοινοβουλευτισμού και του πλουραλισμού σε μια χώρα. Είναι αυτό το πρόβλημα ιδεολογικής συγκρότησης της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας σε συνδυασμό με την αποθέωση του πελατειακού συστήματος, της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας, της οικογενειοκρατίας και του κομματισμού, που αποτέλεσε την αφράτη άμμο πάνω στην οποία κτίστηκε το Οικοδόμημα το οποίο παρατηρούμε να καταρρέει, ανήμπορο να διαχειριστεί την οικονομική του κρίση.
Η Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία εγκαθιδρύθηκε για να «αποκαταστήσει» και να διευθετήσει εσωτερικές συγκρούσεις στο πλαίσιο μίας ετεροκαθοριζόμενης από την εξωτερική πατρωνία, αστικής τάξης. Ως «εξωτερική πατρωνία» δεν μπορεί κανείς παρά να θεωρήσει και την δορυφορική ως προς την Μόσχα λειτουργία του Κομμουνιστικού Κόμματος, η ελίτ του οποίου φρόντισε επίσης την ίδια περίοδο να ξεκαθαρίσει ενδοκομματικές εκκρεμότητες του απώτερου ή/και πρόσφατου παρελθόντος.
Έτσι η Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία ξεκίνησε με εκκαθαρίσεις στο πλαίσιο της πολιτικής ελίτ, όπως φαίνεται να ξεκινά και η Τέταρτη. Το παράδοξο ως φαινόμενο εμβάθυνσης και εξέλιξης των δημοκρατικών θεσμών, αλλά καθόλου παράδοξο σε ο, τι αφορά στην δομή του πολιτικού μας συστήματος, είναι πως αυτή η διαδικασία μετάβασης και μετασχηματισμού επιχειρείται να οριοθετηθεί με όρους αποκατάστασης. Οι εκκαθαρίσεις στο πλαίσιο της πολιτικής ελίτ, από τα βάθη της αριστεράς μέχρι τα βάθη της δεξιάς, τείνουν να οριστούν ως αποκαταστάσεις κάποιων έναντι κάποιων άλλων.
Αυτό, αγαπητέ αναγνώστη, λυπάμαι, αλλά δεν έχει σχέση με την ριζοσπαστικοποίηση της δημοκρατίας στην Ελλάδα στο πλαίσιο ενός αγωνιστικού πλουραλισμού με βιο-οικονομικό, παραγωγικό προσανατολισμό, που διαπραγματεύεται η γραφή μου. Θέλω να πω πως δια του συνδυασμού θυματοποιητική αφήγηση από την μία πλευρά και αφήγηση αποκατάστασης από την άλλη, ούτε ριζοσπαστικό εκδημοκρατισμό μπορείς να επιτύχεις, ούτε ισχυρή παραγωγική ανασυγκρότηση που θα αντιμετωπίζει μακροπρόθεσμα το Κοινωνικό Ζήτημα, το οποίο οξύνθηκε δραματικά με την διαδικασία πτώχευσης και εσωτερικής υποτίμησης που επιλέχθηκε από την κυρίαρχη πολιτική ελίτ.
Για να «αποκατασταθεί» μία διαδικασία εκδημοκρατισμού στην Ελλάδα, δίχως υποκατάσταση της κοινωνίας από την ολοκληρωτική αγορά, θα πρέπει να χάσουν την αποκατάστασή τους (ή μια νέα ευκαιρία αποκατάστασης) όσοι τακτοποιήθηκαν κοινωνικά δια της πολιτικής, αλλά και ως φορείς της κυρίαρχης πολιτικής αφήγησης και κουλτούρας κατά την Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία. Αυτό αποτελεί δημοκρατική συνθήκη προόδου για την αυγή της Τέταρτης Ελληνικής Δημοκρατίας.
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.