Γ. Ρίτσος, Αποχαιρετισμός. Οι τελευταίες ώρες
του Γρηγόρη Αυξεντίου μες στη φλεγόμενη σπηλιά
Ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος έχει άποψη για τα πάντα: για την οικονομία, για την εξωτερική πολιτική, για το σύμφωνο συμβίωσης και για πολλά άλλα. Γιατί να μην έχει και για την αρχαιολογία;
Είναι ένας κλάδος, άλλωστε, που ήδη από τον 19ο αιώνα έχει αναβαπτιστεί στα νάματα της εθνικιστικής -ελληνικής και όχι μόνο- ιδεολογίας, συνιστώντας ένα άτυπο πεδίο εφαρμοσμένης εθνικοφροσύνης: στα ευρήματα των ανασκαφών, το έθνος ξαναβρίσκει τα απωλεσθέντα απομεινάρια του ένδοξου πολιτισμού του μετά από τέσσερις αιώνες τουρκοκρατίας (για κάποιους οι "σκοτεινοί αιώνες" ξεκινούν ακόμα πιο πίσω, στις απαρχές της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας) και στα απομεινάρια αυτά επιβεβαιώνει το φαντασιακό της συνέχειάς του.
Οι πρόσφατες ανασκαφές που άρχισαν να αναδεικνύουν τα πολύ σημαντικά ευρήματα του μακεδονικού τάφου της αρχαίας Αμφίπολης, επανέφεραν στο δημόσιο λόγο ένα κάρο παραφιλολογίες για το ή τα πρόσωπα που βρίσκονται θαμμένα εντός. Η πολιτικά χρησιμοθηρική επίσκεψη του Αντώνη Σαμαρά στον χώρο των ανασκαφών, όταν αποκαλύφθηκαν οι Σφίγγες που πλαισιώνουν την είσοδο του ταφικού μνημείου, φούντωσε κάθε λογής σενάρια για την ταυτότητα του νεκρού, ξανανοίγοντας τη συζήτηση περί του τάφου του μεγάλου Αλεξάνδρου.
Δεν είναι όμως μόνο κάποιοι φανατικοί ελληνοκεντρικοί κύκλοι που επιθυμούν διακαώς να έρθει στο φως ο τάφος του Μακεδόνα στρατηλάτη για λόγους πατριωτικής ανάτασης ή κάποιοι άλλοι που πιστεύουν σοβαρά ότι οι εβραιομασώνοι σαμποτάρουν το έργο της "εθνικής αρχαιολόγου" Λιάνας Σουβαλτζή στην Αίγυπτο.
Είναι και ο προαναφερόμενος σεβασμιώτατος ή παναγιώτατος Θεσσαλονίκης, ο οποίος κατά τη θεία λειτουργία είπε τα εξής εμπνευσμένα από το λόγο του Θεού: ''Γιατί τόση λαχτάρα για τον Μ. Αλέξανδρο; Θέλουμε να βρούμε τα οστά του και να τα τιμήσουμε, να μας είναι παρακαταθήκη πνευματική και εθνική στην πατρίδα μας και στον τόπο μας.''
Καλά καταλάβατε: ο λόγος που γίνεται η ανασκαφή στην Αμφίπολη δεν είναι για να αναδειχθεί ένα μοναδικό μνημείο της μακεδονικής αρχιτεκτονικής του 4ου π.Χ. αιώνα, ούτε για να εμπλουτιστεί η επιστημονική γνώση με έναν ακόμη θησαυρό σπουδαίας ιστορικής αξίας. Οι αρχαιολόγοι κοπιάζουν δεκαετίες τώρα με τη σκαπάνη τους για να βρουν τα οστά του Μεγαλέξανδρου, προκειμένου να τονώσουν το εθνικό φαντασιακό των ορθόδοξων βυζαντινορωμιών...
Και καταλήγει ο Άνθιμος στην εξής αδιανόητη δήλωση: ''Και λέω στον κ. Μπουτάρη. Αν έκαιγαν τότε τους νεκρούς όπως ζητάς εσύ να τους καίμε, και θέλεις να μας κάψεις με τα μηχανήματα που θέλετε να φέρετε στην Θεσσαλονίκη, τί θα είχαμε να βρούμε; Ούτε στάχτη δεν θα υπήρχε''.
Πρόκειται για μπαρούφα ολκής, καθώς η καύση των νεκρών ήταν μια γενικευμένη πρακτική σε όλο τον αρχαίο κόσμο, από την κεντρική Ευρώπη μέχρι τη Μέση Ανατολή, ήδη από τη Νεολιθική Εποχή. Οι μεμονωμένες εξαιρέσεις (π.χ. ταφή χωρίς καύση βρεφών και παιδιών) μάλλον επιβεβαιώνει παρά καταρρίπτει τον κανόνα. Ειδικά σε περιόδους πολέμων μέσα στα έθιμα των αρχαίων ελληνικών πόλεων ήταν η μαζική καύση των νεκρών σε πεδία μάχης και η ταφή της τέφρας και των καμμένων υπολειμμάτων των οστών σε ημικυκλικούς τύμβους. Η καύση των νεκρών τερματίστηκε για προφανείς λόγους μετά την επικράτηση του χριστιανισμού.
Σε κάθε περίπτωση, οι δηλώσεις του Άνθιμου αποδεικνύουν πώς αντιλαμβάνονται την ιστορία οι εθνικιστές: οι μεγάλοι πολιτισμοί δεν έχουν τόση αξία από τα πνευματικά και τεχνολογικά επιτεύγματα που μας κληροδότησαν, όσο από τα νεκρικά τους υπολείμματα. Νεκρολατρεία στο έπακρο.
Πρόκειται για μπαρούφα ολκής, καθώς η καύση των νεκρών ήταν μια γενικευμένη πρακτική σε όλο τον αρχαίο κόσμο, από την κεντρική Ευρώπη μέχρι τη Μέση Ανατολή, ήδη από τη Νεολιθική Εποχή. Οι μεμονωμένες εξαιρέσεις (π.χ. ταφή χωρίς καύση βρεφών και παιδιών) μάλλον επιβεβαιώνει παρά καταρρίπτει τον κανόνα. Ειδικά σε περιόδους πολέμων μέσα στα έθιμα των αρχαίων ελληνικών πόλεων ήταν η μαζική καύση των νεκρών σε πεδία μάχης και η ταφή της τέφρας και των καμμένων υπολειμμάτων των οστών σε ημικυκλικούς τύμβους. Η καύση των νεκρών τερματίστηκε για προφανείς λόγους μετά την επικράτηση του χριστιανισμού.
Ο Άνθιμος και οι μετέχοντες της ελληνορθόδοξης παιδείας φτάνουν να πιστεύουν ότι και οι αρχαίοι λαοί ασπάζονταν τη δική τους πίστη περί ζόμπι που κάποτε θα εξέλθουν από τους τάφους τους και ότι κι εκείνοι έθαβαν τους νεκρούς τους ψάλλοντας το "Μετά των αγίων"...
Σε κάθε περίπτωση, οι δηλώσεις του Άνθιμου αποδεικνύουν πώς αντιλαμβάνονται την ιστορία οι εθνικιστές: οι μεγάλοι πολιτισμοί δεν έχουν τόση αξία από τα πνευματικά και τεχνολογικά επιτεύγματα που μας κληροδότησαν, όσο από τα νεκρικά τους υπολείμματα. Νεκρολατρεία στο έπακρο.
Πάντως ας μην ανησυχεί ο ρασοφόρος απόγονος του μεγάλου Αλεξάνδρου. Και στάχτη να έκαναν τον στρατηλάτη μετά το θάνατό του, το ελληνικό DNA του θα αναδυθεί ως άλλος φοίνιξ εκ της τέφρας του αποστομώνοντας τους ανθέλληνες. Όπως σημειώνει ο Άκης Γαβριηλίδης στο βιβλίο του "Η αθεράπευτη νεκροφιλία του ριζοσπαστικού πατριωτισμού", σχολιάζοντας το απόσπασμα από το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου που παραθέσαμε στην αρχή,
Παίρνοντας λοιπόν κατά γράμμα τη φράση του Σολωμού για τα "ιερά κόκκαλα των Ελλήνων", ο Ρίτσος διακηρύσσει ανερυθρίαστα, και μάλιστα με υπερηφάνεια, ότι οι Έλληνες έχουν διαφορετικού τύπου σκελετούς από τους υπολοίπους λαούς, σε βαθμό που αυτή η διαφορά να επιτρέπει την δια γυμνού οφθαλμού εξακρίβωση των στοιχείων τους, δίκης εξέτασης DNA, σε περίπτωση που απανθρακωθούν.
(Στην αρχική φωτογραφία, η βυζαντινή τοιχογραφία από τη μονή Βαρλαάμ των Μετεώρων αποδεικνύει ότι ο άγιος Σισώης ήταν ο πρώτος που ανακάλυψε τις κοκάλες του Μεγαλέξανδρου, όσο κι αν πασχίζουν τόσες και τόσες γενιές αρχαιολόγων να τις βρουν πρώτοι.)
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.