Όταν χάνεται η πολιτική βαρύτητα, το βάρος περνά σε έναν πρόεδρο χωρίς βάρος…

Σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος *

Θα στο πω και αλλιώς: όταν οι νομοί της πολιτικής βαρύτητας ατονούν σε μια χώρα, με πρωθυπουργικοκεντρικό καθεστώς υπό διεθνή επιτροπεία, αρχίζει το θέατρο των ξεχωριστών διαβουλεύσεων πολιτικών αρχηγών με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας - οι οποίες μπορεί να καταλήξουν και σε κοινές συναντήσεις ή εκλογές, ή και στα δυο - ακριβώς για να διασκεδαστεί η έλλειψη πολιτικής βαρύτητας των κομμάτων εξουσίας!  

Τι βλέπει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα ο μαθητής του William E. Connolly και του Pierre Bourdieu, που τυχαίνει να ζητιανεύει τα σαββατοκύριακα έξω από το διανοητικό κέντρο του Michel Foucault, χωμένος μέσα στο ιστορικό, ευρωπαϊκό πέπλο του Tony Judt, για να διατηρηθεί ζεστός; 

Πολιτικό κενό, βλέπει, που εξαιτίας της έλλειψης πολιτικής βαρύτητας δεν μπορεί να καλυφθεί αφ’ εαυτού, παρά τον πολιτικό νόμο που ορίζει πως το κενό παρουσιάζει την τάση να γεμίζει αφ’ εαυτού! Η τάση υπάρχει ασφαλώς, αλλά αυτή δεν είναι συναφής με την πολιτική βαρύτητα των επιμέρους παραγόντων που ανταγωνίζονται για την κάλυψη του κενού στην ελληνική συγκυρία. Έχει δίκιο η Σιμόν Βέιλ, πράγματι «όλες οι αμαρτίες είναι προσπάθειες να πληρωθεί το κενό», αλλά στην σημερινή Ελλάδα ακόμη και η «αμαρτία» έχει χάσει την βαρύτητά της!

Πώς το κατάλαβα; Επιχειρώντας το καλοκαίρι να επικοινωνήσω με «αμαρτωλούς» παίχτες στον ευρύτερο χώρο των ελληνικών πολιτικών. Ήταν προφανές πως οι άνθρωποι ενώ έχουν χάσει αντικειμενικά την βαρύτητά τους, αγωνίζονται με γελοίες συμπεριφορές να παρουσιάσουν (δημοσιοσχεσιτικά, επικοινωνιακά-μαρκετιστικά) μια βαρύνουσα ταυτότητα χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο: μια εικονική ταυτότητα σημαντικής πολιτικής βαρύτητας… Είναι ιλαροτραγωδία, βιώνουμε (αυτή τη στιγμή) το «θέατρο», όπου η φάρσα υποδύεται την μπλόφα! 

Κοίταξε τί έχουμε πάθει: με την ατονία της πολιτικής βαρύτητας των κύριων φορέων του πολιτικού μας συστήματος στην ελληνική κοινωνία, η ελληνική πολιτική σκηνή τούτη την ώρα μοιάζει να διέπεται από την αρχή της «υπέρθεσης», όπως θα έλεγαν οι φυσικοί - με τους οποίους συγγενεύει ο στοχασμός μου και όχι ακριβώς η συστηματοποιημένη/εξειδικευμένη γνώση μου! Τι πάει να πει αυτό; Πως το κενό στις ελληνικές πολιτικές ορίζεται από την σύγχυση που προκαλεί η αίσθηση πως το γενικό πολιτικό καθεστώς στην πατρίδα μας βρίσκεται σε παραπάνω από μία καταστάσεις.

‘Έλα να δούμε το περίφημο διανοητικό πείραμα του  Erwin Rudolf Josef Alexander Schrödinger, για να προσεγγίσουμε στο πλαίσιο της μη-αυστηρά επιστημονικής αφήγησης, απλά το πρόβλημα: έστω πως έχουμε μια γάτα κλεισμένη σε ένα μαύρο κουτί. Δίπλα στη γάτα, υπάρχει ένα ραδιενεργό στοιχείο με ίση πιθανότητα να διασπαστεί ή όχι μέσα στην επόμενη ώρα. Αν το ραδιενεργό στοιχείο διασπαστεί, θα εκπέμψει ενέργεια. Μια ειδική συσκευή θα την ανιχνεύσει και θα απελευθερώσει ένα τσεκούρι, που θα αποκεφαλίσει τη γάτα μας. Για την επόμενη αυτή μικρή χρονική περίοδο και όσο διαρκεί το φανταστικό μας πείραμα, όχι μόνον δεν θα ξέρουμε αν η γάτα είναι ζωντανή, αλλά θα λογαριάζουμε σαν η γατούλα μας να είναι σε υπέρθεση: και ζωντανή και νεκρή! Πότε, ωστόσο, θα σταματούσε να μας βασανίζει αυτή η παράδοξη πιθανότητα; Όταν και στο βαθμό που ξεφύγουμε από το στενό, κβαντικό ελληνικό πλαίσιο των πολιτικών και το δούμε να αλληλεπιδρά με το εξωτερικό του περιβάλλον (: ΕΕ, διεθνές πολιτικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα)…

Τι ισχυρίζομαι; Πως το εμφανιζόμενο πολιτικό κενό στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι κβαντικού χαρακτήρα. Προκαλείται από την αλληλεπίδραση του ελληνικού πολιτικού συστήματος με μεγάλα βαρυτικά κέντρα του εξωτερικού. Η αλληλοεπίδραση αυτή μειώνει στο ελάχιστο την βαρύτητα του ελληνικού πολιτικού καθεστώτος, τοποθετώντας το σε ένα «κενό» εντός του οποίου δεν ξέρεις αν αυτό είναι ζωντανό ή νεκρό και έτσι θεωρείς ως πολίτης πως αυτό είναι ταυτόχρονα ζωντανό και νεκρό. Την παράδοξη αυτή κατάσταση της υπέρθεσης του ελληνικού καθεστώτος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, έρχονται να διασκεδάσουν οι επισκέψεις των πολιτικών ηγετών στον ΠτΔ, Κάρολο Παπούλια. Από έναν θεσμό χωρίς ειδικό βάρος, δηλαδή, επιχειρείται να διασκεδαστεί το κενό στις ελληνικές πολιτικές, εξαιτίας της χαμηλής έως μηδαμινής ουσιαστικής πολιτικής βαρύτητας των κομμάτων που ανταγωνίζονται για τον έλεγχο της διακυβέρνησης, αυτήν την δεύτερη περίοδο της εξέλιξης της ελληνικής κρίσης.

Με άλλα λόγια: απολύτως υπερβατικά και θεατρινίστικα εμφανίζεται ένας ανύπαρκτης πολιτικής βαρύτητας θεσμός του ελληνικού κράτους σαν ο κρίσιμος παράγοντας που θα μπορούσε να καταστρέψει - λυτρωτικά για το ελληνικό πολιτικό σύστημα ασφαλώς - την  αβάσταχτη για τα ελληνικά πολιτικά «κόμματα εξουσίας» κατάσταση υπέρθεσης. Έτσι, είναι ο κύριος Παπούλιας που εμφανίζεται μυθικά πάνω στην σκηνή σαν ο δήθεν εξωτερικός παράγων που θα μπορούσε να καταστρέψει την υπέρθεση του ελληνικού πολιτικού συστήματος, υπέρ μιας νέας εκλογικής δυναμικής που θα προσέδιδε ζωντάνια και προοπτική επιβίωσης/εξέλιξης στις ελληνικές πολιτικές.

Ποιο είναι το πρόβλημα τελικώς; Η μορφή, η ψευδοπολιτική διάσταση και το ύφος του «θεάτρου» στο προεδρικό μέγαρο. Και τι προτείνω; Ας το ξαναπώ! Επιστροφή στην πραγματική πολιτική που μικρή μόνον σχέση έχει με το σύγχρονο παίγνιο γύρω από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.     

* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.