Αυτή τη φορά ο δράκος του παραμυθιού με την τρόικα είναι πραγματικός!

Σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος *

Πώς γίνεται άραγε σε μια σύγχρονη σεκιουριτοποιητική κατασκευή, με την μορφή της κυρίαρχης πολιτικής αφήγησης γύρω από την τρόικα των επίσημων δανειστών της Ελλάδας, ο δράκος να είναι πραγματικός – αντικειμενικός και όχι εικονικό κατασκεύασμα για τη τηλεόραση και τα tabloid, ή τα εναπομείναντα broadsheets που μιμούνται τα tabloids;

Ποιος τραβάει το «σχοινί», η τρόικα ή η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ; Υπάρχει άραγε σχοινί και είναι πολιτικώς πρέπον στο σπίτι ενός κρεμασμένου λαού να μιλά κάποιος για σκοινί;

Αυτά τα ερωτήματα θα απαντούσα, αναγνώστη μου… χθες! Σήμερα, ωστόσο, που περνώ από την πολιτική ανάλυση και κριτική στην εφαρμοσμένη, πρακτική πολιτική, τα ερωτήματα αυτά παύουν να με απασχολούν.

Απασχολούν όσους κολυμπούν στο κενό των ελληνικών πολιτικών και όχι όσους στοχάζονται αποκλειστικά στη βάση νέων, εναλλακτικών και γιατί όχι καινοτόμων, κοινωνικώς προοδευτικών θεσμών για να καλυφθεί το κενό που χωρίζει την Τρίτη από την Τέταρτη Ελληνική Δημοκρατία.   

Πάντως, αυτή τη φορά ο δράκος του παραμυθιού με την τρόικα είναι πραγματικός. Και είναι πραγματικός, επειδή για πρώτη φορά από το «Καστελόριζο» και εντεύθεν  η αναπτυξιακή μυθοπλασία και παρηγοριά της συγκυβέρνησης δεξιών και κεντροαριστερών από την μια μεριά και τρόικας από την άλλη δεν εναρμονίζεται.

Και δεν εναρμονίζεται διότι από την μια μεριά το προκληθέν στο μεταξύ οξύ Κοινωνικό Ζήτημα γίνεται πλέον μη-διαχειρίσιμο, αν ολοκληρωθεί το συμφωνηθέν πακέτο νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων, ενώ από την άλλη μεριά εάν δεν ικανοποιηθούν τα εκκρεμούντα ζητήματα που αφορούν στη μεταρρύθμιση του καθεστώτος διάρθρωσης και διακυβέρνησης κεφαλαίων, εργασίας, αγοράς και δημόσιας διοίκησης, το πρόγραμμα «σοκ και δέος» της τρόικας θα έχει κάνει μια τρύπα στο νερό! Θα έχει απλώς απορρυθμίσει το καθεστώς της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, χωρίς να πετύχει να διαμορφώσει συνθήκες Βαλτικoποίησης του ελληνικού, γενικού  καθεστώτος διακυβέρνησης, έτσι ώστε η Ελλάδα να αναδομηθεί πλέον στη βάση μιας καθολικής μεσογειακής Ζώνης Ειδικής Εκμετάλλευσης, όπου δεν θα ισχύουν οι προστασίες για τον εργαζόμενο και το φυσικό περιβάλλον, όπως αυτές ορίζονται από το ελληνικό Σύνταγμα και την ευρωπαϊκή νομιμότητα.

Ο δράκος , λοιπόν, αναγνώστη μου, ξεπροβάλει από το «κενό» και είναι απολύτως πραγματικός, αληθινός και ορατός ακόμη και από τη σελήνη! Έχει όνομα και διεύθυνση, χωρίς ωστόσο σαφή ιδεολογικοπολιτική ταυτότητα. Πρόκειται για μια πρωτόγνωρη και σε κάποιο βαθμό πρωτόγονη «αριστερά», η οποία αναζητεί να αποκτήσει οντότητα δια της διακυβέρνησης και όχι δια του κινήματος.

Μα, τί σόι αριστερά είναι αυτή που δεν αποτελεί ώριμο φρούτο της οργανωμένης οργής, αλλά μάλλον νόθο τέκνο της ανάγκης να απεγκλωβιστούν «αξιοπρεπώς» από το ελληνικό αδιέξοδο οι παράγοντες της τρόικας και να διασωθούν παράλληλα οι πολιτικές μετοχές του καθεστώτος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, χωρίς η ανθρωπιστική καταστροφή στην πατρίδα μας να ξεφύγει από τον πολιτικό έλεγχο; Η αριστερά, που για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία, έρχεται στα πράγματα για να ρυθμίσει εκ νέου το δραματικά απορρυθμισμένο αστικό καθεστώς στην Ελλάδα. Είναι η σύγχρονη ελληνική αριστερά που έρχεται για να παίξει τον ρόλο της γαλλικής αριστεράς του μεσοπολέμου, υπό εντελώς διαφορετικές ωστόσο συνθήκες.

Πρόκειται για έναν δράκο που δεν φοβίζει πλέον κανέναν, εξ όσων τουλάχιστον δεν εντάσσονται στον στενό πελατειακό κύκλο της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και δεν επιθυμούν να συντηρήσουν την μυθοπλασία με εικονικούς δράκους, καθώς αυτή ή δεν τους συμφέρει στη συγκυρία, ή απλώς δεν έχει νόημα, δηλαδή δεν δίνει σημαντικές ευκαιρίες για οικονομική ή πολιτική κερδοσκοπία.

Η αριστερά στην Ελλάδα αποτελεί την εναλλακτική λύση στο κοινωνικό και οικονομικό αδιέξοδο που προκάλεσε η στρατηγική «σοκ και δέος» της τρόικας. Υπάρχουν ασφαλώς και άλλες λύσεις που εάν εφαρμόζονταν/υιοθετούντο θα απομυθοποιούσαν ολόκληρη την σημερινή πολιτική κατασκευή της ΕΕ και της ευρωζώνης. Κάπως έτσι έρχεται η ελληνική αριστερά να σώσει αν όχι την ΕΕ, τουλάχιστον τα πολιτικά προσχήματα που την ορίζουν (: ΕΕ) σαν μη-δικτατορική, μη-φεουδαλική Ένωση κρατών και κυβερνήσεων, στο πλαίσιο μιας μετέωρης μετάβασης σε μια μετανεωτερική εποχή στην Ευρώπη.

Ο έντιμος Eric Arthur Blair (: ο Τζωρτζ Όργουελ) θα έλεγε, ίσως, πως αυτή η αριστερά (η σύγχρονη ευρωπαϊκή αριστερά, κρίσιμο μέγεθος της οποίας αποτελεί ο ΣΥΡΙΖΑ) δεν είναι αριστερά , αλλά το σημαίνον του τέλους της αριστεράς, όπως αυτή αναπτύχτηκε ιστορικά κατά τη νεωτερικότητα . Εγώ θα συμφωνούσα μαζί του και καθόλου δεν θα τρόμαζα, μια και μάλλον κατανόησα βαθύτερα το μάθημά-του από το «Homage to Catalonia» (Φόρος τιμής στην Καταλωνία, 1938)! Το ζήτημα δεν είναι να ερμηνεύσουμε τον κόσμο, αλλά να τον αλλάξουμε, (μας) είπε ο Μαρξ, αλλά παρέλειψε να πει πως η καταστροφή προηγείται της επανάστασης και η ιστορία της βούλησης και του οραματισμού κάθε επαναστάτη.

Η ιστορία της σύγχρονης Ευρώπης προηγείται της βούλησης κάθε αριστερού και το μόνον που θα μπορούσε αυτός να προσφέρει στην προοπτική αλλαγής στη σημερινή Ευρώπη, με κοινωνικά και δημοκρατικά κριτήρια ασφαλώς, είναι να επιβιβαστεί στην ιστορία εκτρέποντάς την από την οδό που δοξάζει τη νεκρή ύλη, προς εκείνην της βιο-οικονομίας και βιο-πολιτικής – όπως μου δόθηκε η ευκαιρία να εξηγήσω μέσω των διαδικτυακών μου σημειωμάτων και των φίλων bloggers που με τίμησαν αναρτώντας-τα, σπάζοντας έτσι τον αποκλεισμό που μου επιφύλαξαν δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί αδιακρίτως στην πατρίδα μας, για παρόμοιους λόγους με εκείνους που αφορούσαν στον αποκλεισμό του Τζωρτζ Όργουελ, στην Μ. Βρετανία της εποχής του!

Άρα, δράκος υπάρχει, είναι αριστερός και αστός που καβάλα στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία αναζητεί λύσεις δημοκρατικής διακυβέρνησης και κοινωνικής προστασίας, από πάνω προς τα κάτω, χωρίς για πρώτη φορά στη ιστορία να υποστηρίζεται από ένα ρωμαλέο ή λιγότερο ρωμαλέο αριστερό κίνημα. Συνεπώς, είναι εξ απαλών ονύχων ξεδοντιασμένη αυτή η ελληνική αριστερά με την μορφή του δράκου! Ένας ξεδοντιασμένος δράκος που μπορεί ίσως να καταπιεί, αλλά όχι να μασήσει! Κακό αυτό, αλλά όχι καταστροφικό … είναι το ιστορικό αποτέλεσμα των  δύο προηγούμενων παγκόσμιων πολέμων και της κατάρρευσης του εγχειρήματος για έναν «υπαρκτό σοσιαλισμό».

Πρόκειται για την έξοδο του δράκου από το παραμύθι, το πανί ή την οθόνη στη «κοινωνία του καναπέ», στον απομαζικοποιημένο  «οργουελικό κόσμο» μας. Ο δράκος έπαψε να είναι αντικειμενικά πρωτοπορία, από τη στιγμή που η επανάσταση απομυθοποιήθηκε και η σχέση κεφαλαίου-εργασίας αποδραματοποιήθηκε. Το δράμα όμως του κοινωνικού αποκλεισμού στην πραγματικότητα οξύνθηκε, οξύνεται και πλέον καλείται από την ίδια την ευρωπαϊκή ιστορία ο ελληνικός δράκος να δώσει λύση στη κρίση.

Θα δώσει λύση, μόνον που αν είναι να καταλήξει σε αυτό που κατέληξε η αριστερή λύση στη Γαλλία του μεσοπολέμου, πολύ φοβάμαι πως ο δράκος των παραμυθιών της επόμενης γενιάς θα φαντάζει όχι απλώς σαν ένας σταβλισμένος δράκος, αλλά μάλλον σαν ένα Λούτρινο Ζωάκι για κάθε χρήση. Θέλω να πιστεύω πως ο Μαρξ είχε ένα κάποιο δίκιο: ας μην αφήσουμε - ας αγωνιστούμε για να μην αφήσουμε - τον δράκο να μετατραπεί σε Λούτρινο Ζωάκι… καθώς τον ενσταβλισμό-του δεν νομίζω πως θα μπορούσαμε με ιστορικούς όρους να αποτρέψουμε!...

* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.