Όταν δεν βγαίνουν τα νούμερα, αλλάζει ο πολιτικός και ο κομματικός λογαριασμός …

Σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος *

Το χρεωκοπημένο ελληνικό καθεστώς δεν θα τολμούσε ποτέ να απαντήσει  στο ερώτημα (του Σόιμπλε) του Βερολίνου: «πόσα χρήματα χρειάζεστε για να φύγετε από το ευρώ».

Το ίδιο καθεστώς, ακραίας διαπλοκής και πολιτικής χυδαιότητας, απέτυχε να απαντήσει σοβαρά στο ερώτημα της ΕΕ και του ΔΝΤ: «πόσα λεφτά χρειάζεστε ακόμη για να παραμείνετε στο ευρώ και πού, πώς σκοπεύετε θα τα βρείτε»;

Το καθεστώς διακυβέρνησης στην Ελλάδα, τα κόμματα της δεξιάς, κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς, οι πολιτικές οικογένειες, οι επιχειρηματικές και επικοινωνιακές φατρίες απέτυχαν να επιλύσουν τα αριθμητικά προβλήματα που έθεσε η τρόικα για την προσαρμογή της χώρας στο περιβάλλον της ευρωζώνης.

Και απέτυχαν να τα επιλύσουν για δύο βασικούς λόγους: (1) θα έπρεπε η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος να συνδεθεί με μια στρατηγική αναδιανομής από πάνω προς τα κάτω και με ανυπόκριτο εκδημοκρατισμό, και (2) η μείωση του εμπορικού ελλείμματος να συνδεθεί με μια εθνική στρατηγική άμεσης παραγωγικής αναδιάρθρωσης, με έμφαση στην εξαγωγική βιομηχανία υψηλής τεχνογνωσίας και άρα υψηλής ανταγωνιστικότητας με όρους απασχόλησης τεχνολογίας και οργάνωσης και όχι υποτίμησης της αξίας της εργασίας.      

Με άλλα λόγια το καθεστώς, που σήμερα θέτει πρόστυχα, εκβιαστικά διλήμματα για άλλη μια φορά στους έλληνες βουλευτές [: ή ψηφίζετε νέο πρόεδρο και παίρνετε το μισθό σας, κλεισμένοι προσωρινώς μέσα σε ένα δίχτυ ασφαλείας, κατασκευασμένο από αντιλαϊκά μέτρα εσωτερικής υποτίμησης, ή πάμε σε εκλογές με σοβαρό ενδεχόμενο να εξαφανιστείτε και να ρευστοποιηθούμε ως καθεστώς ηγεμονίας και προνομίων, ασφαλώς] έχει κοπεί (απορριφθεί) στο «learning-by-numbers» της τρόικας.

Τι σημαίνει αυτό; Πως η πολιτικο-οικονομική ελίτ της Ελλάδας απέτυχε να προβεί σβέλτα, βιο-οικονομικά και αποτελεσματικά σε ουσιαστικές διαθρωτικού χαρακτήρα μεταρρυθμίσεις, που θα συνέβαλαν στην ανάκαμψη της κερδοφορίας του κεφαλαίου, παρά την πραγματικά ασυνείδητη συμπεριφορά προς τη κοινωνία με τα αλλοπρόσαλλα χαράτσια, τα λουκέτα στην αγορά, την εκτόξευση της ανεργίας και της μετανάστευσης των νέων, όπως και της υποαπασχόλησης, πάντα στο πλαίσιο πολιτικών υποτίμησης της εργασίας!

Κάπως έτσι η συγκυβέρνηση δεξιών, κεντροδεξιών και κεντροαριστερών πνίγηκε στα νούμερα της τρόικας, τα οποία δεν ήταν απλώς αριθμοί, αλλά πολική στάση και οικονομική συμπεριφορά στο πλαίσιο μια μαθησιακής διαδικασίας ομοϊδεατών της καπιταλιστικής ανάπτυξης στην Ευρώπη. Δεν υπήρξε διαφορά στις (νεοφιλελεύθερες) ιδέες μεταξύ τρόικας και συγκυβέρνησης: διαφορά στο ύφος, στην κατεύθυνση και στον ρυθμό των διαθρωτικών μεταρρυθμίσεων υπήρξε, με αποτέλεσα το πρόγραμμα διάσωσης του ευρώ και αναδιάρθρωσης του κεφαλαίου στην Ελλάδα, να αποτύχει και να προκαλέσει μεγέθυνση των ανισοτήτων, απορρύθμιση στην αγορά και πρωτοφανή μετά τον πόλεμο κοινωνική κρίση με γεωμετρική αύξηση του αποκλεισμού και της φτώχειας.  

Γιατί αυτό; Επειδή οι αρνητικοί παράγοντες ως προς την κερδοφορία (μείωση των πωλήσεων και του βαθμού χρησιμοποίησης του παραγωγικού δυναμικού, αύξηση της έντασης κεφαλαίου εξαιτίας της μείωσης της απασχόλησης, αύξηση των τιμών αντικατάστασης του μηχανολογικού εξοπλισμού εξαιτίας της πραγματικής υποτίμησης κλπ) εξουδετέρωναν/εξουδετέρωσαν τις διαδοχικές μειώσεις στους πραγματικούς μισθούς. Κάποια στιγμή οι τεχνοκράτες της τρόικας, που εφήρμοζαν το πρόγραμμα «σοκ και δέος», σοκαρίστηκαν και οι ίδιοι, αντιλαμβανόμενοι πως η μείωση των μισθών και των εισοδημάτων των ελληνικών μισθοσυντήρητων νοικοκυριών δεν επηρέαζε σχεδόν καθόλου την καμπύλη απόδοσης του κεφαλαίου στην Ελλάδα!

Οι κυβερνήσεις της κρίσης απέτυχαν στις διαθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η τρόικα στο να κατανοήσει εγκαίρως πως ήταν απολύτως εσφαλμένη η σε κάθε περίπτωση καιροσκοπική συνταγή εσωτερικής υποτίμησης, δίχως προηγουμένως θεραπεία της σοβαρής διαθρωτικής ανωμαλίας (παθογένειας) ολόκληρης της εθνικής οικονομίας της χώρας μας.

Έτσι, τρόικα και συγκυβέρνηση προκάλεσαν ένα τεράστιο Κοινωνικό Ζήτημα στην Ελλάδα, το οποίο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί πλέον με την κλασική πολιτική οικονομία του οικονομικού φιλελευθερισμού. Απαιτείται ένα μακροχρόνιο σοσιαλ-δημοκρατικό σχέδιο αναδιοργάνωσης της παραγωγής, της διοίκησης και της αγοράς με δημόσιες επενδύσεις, υποστηριζόμενες και συμπληρούμενες από ένα ευρύ ευρωπαϊκό επενδυτικό πρόγραμμα, που θα κινείται παράλληλα με την διαθρωτική εξομάλυνση των δημοσιονομικών. Η παραγωγική και ανταγωνιστική αναδιάρθρωση της πατρίδας μας σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποστηρίζεται από μεγάλα ελλείμματα. Αυτό είναι (και) προσωπική μου θέση και ασφαλώς το πρόβλημα αντιμετωπίζεται σαφώς καλύτερα στο πλαίσιο μιας αριστερής και όχι δεξιάς (νεοφιλελεύθερης) μεταρρύθμισης, αν το μελετήσεις ιστορικοθεσμικά.

Άρα, μια και τόσο στη συγκυβέρνηση όσο και στην τρόικα δεν βγαίνουν τα νούμερα, αλλάζει ο πολιτικός και ο κομματικός λογαριασμός στην Ελλάδα - και σε ό, τι αφορά στην Ελλάδα - και πάμε αμέσως για εκλογές, εκτός εάν υπάρξει κοινοβουλευτικό ατύχημα και βρεθούν οι «180», που θα στηρίξουν μια μεταβατική κυβέρνηση λίγων (ακόμη) μηνών μέχρι τις εκλογές, που σε αυτήν την περίπτωση θα διεξάγονταν κατόπιν εορτής: Δηλαδή μετά από μια τελική συμφωνία για το χρέος και μετά από τα νέα διαδοχικά-εναλλακτικά μέτρα προσαρμογής στην ευρωζώνη.

Τι συμφέρει τον ελληνικό λαό; Αυτό που δεν συμφέρει την ηγεμονεύουσα, διαπλεκόμενη και πελατειακή πολιτικο-μεγαλο-επιχειρηματική ελίτ. Εκλογές τώρα, και όχι μετά από ένα εξάμηνο, οκτάμηνο, όταν όλα θα έχουν κανονιστεί, δεσμεύοντας απολύτως την επόμενη βουλή και την επόμενη κυβέρνηση.

Οι σημερινοί έλληνες βουλευτές οφείλουν, στο βαθμό που σέβονται την λαϊκή κυριαρχία, να δώσουν στο εκλογικό σώμα την ευκαιρία να εκλέξει αυτό – εδώ και τώρα - την σύνθεση των δυνάμεων, από τις οποίες προσδοκά την αποτελεσματικότερη διαπραγμάτευση με τους παράγοντες της τρόικας, για την αντιμετώπιση του Κοινωνικού Ζητήματος και την δρομολόγηση μιας πορείας εκδημοκρατισμού και παραγωγικής ανασυγκρότησης. 

* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.