Επισημαίνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος *
Χρόνο και χώρο ζήτησε ο Αλέξης Τσίπρας από τους ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι υποκρίνονται πως δεν καταλαβαίνουν τι εννοεί! Όταν όμως την ίδια γλώσσα χρησιμοποιεί, ως προς το ελληνικό ζήτημα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ και το κυβερνητικό του επιτελείο, οι ομόλογοί τους στο Βερολίνο αποκρίνονται: χρόνο ναι, χώρο όχι!
Τι σημαίνει αυτό; Δεχόμαστε την επέκταση της λειτουργίας του αναθεωρημένου ατομικού μηχανισμού προσαρμογής της Ελλάδας, δίχως μεταβολή στην δομή του και συζητάμε ίσως για την αναθεώρηση κάποιων ποσοτικών στόχων του προγράμματος. Δεν διαπραγματευόμαστε την δομή του ελληνικού προγράμματος και την στρατηγική του, λένε οι γερμανοί. Άρα, χώρος για την ανάπτυξη πολιτικών αριστερής μεταρρύθμισης στο αμιγώς οικονομικό πεδίο ουσιαστικά δεν υπάρχει – για όσο χρόνο επεκταθεί το πρόγραμμα.
Τι αντιπροτείνει αυτή την ώρα η Ουάσιγκτον; Δέσμευση από όλες τις πλευρές πως δεν θα υπάρξει απειλή για έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη και ότι θα διασφαλιστεί η στοιχειώδης ρευστότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος τουλάχιστον μέχρι τον Σεπτέμβριο, έτσι ώστε με διπλωματική-οικονομική ευελιξία από όλες τις πλευρές να διασφαλιστεί (: να μην διαταραχθεί) η σταθερότητα.
Το Βερολίνο αντιτάσσει πως ζήτημα χρεοκοπίας δεν υπάρχει πλέον με την κλασική έννοια του όρου – «η Ελλάδα δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει Αργεντινή» - άρα και GREXIT, εξαιτίας μιας χρεοκοπίας. Ήδη το πρόγραμμα της Ελλάδας συνιστά διαδικασία προσαρμογής στο πλαίσιο της συνταγμένης χρεοκοπίας που ακολουθήθηκε. Η συντεταγμένη χρεοκοπία με τις αναδιαρθρώσεις χρέους, τραπεζικού συστήματος και την εσωτερική υποτίμηση με δραστική παράλληλη μείωση του δημοσιονομικού και εμπορικού ελλείμματος, επιλέχθηκε ακριβώς για να διασφαλισθεί πως δεν θα υπάρξει (κλασικού τύπου) χρεοκοπία του Ελληνικού Κράτους.
Συνεπώς, όποιος συζητά αυτή τη στιγμή για χρεοκοπία είναι μπερμπάντης, κερδοσκόπος, επικίνδυνος «Άδωνης» για την ψυχοσωματική υγεία του δήμου και των αγορών, ή απλώς άσχετος με την επιστήμη των οικονομικών και τις αντικειμενικότητες του «ατομικού μηχανισμού». Η Ευρωζώνη δεν έχει συμφέρον να οδηγήσει την Ελλάδα σε χρεοκοπία και ούτε θα μπορούσε ποτέ να το πράξει χωρίς μείζον πραξικόπημα που θα επέφερε σοβαρή βλάβη στις επιμέρους οικονομίες των χωρών-μελών της και δραματική προσβολή του πολιτικού της κύρους διεθνώς – διακινδυνεύοντας επιπλέον μια σύγκρουση με την Ουάσιγκτον.
Από την άλλη μεριά, η Ελλάδα αν δεν επιθυμεί να συγκρουστεί με την Δύση αποχωρώντας από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, μέσω μιας επαναστατικής διαδικασίας ασφαλώς - που δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να υπάρξει ως μη απολύτως φανταστική πιθανότητα - δεν έχει κανέναν λόγο να προχωρήσει σε κήρυξη χρεοκοπίας, μετά μάλιστα την μακρόχρονη εφαρμογή ενός προγράμματος συντεταγμένης χρεοκοπίας, που γονάτισε την εθνική οικονομία και εγκλώβισε στην ύφεση την αγορά, προκαλώντας παράλληλα ένα οξύ Κοινωνικό Ζήτημα.
Ποιο είναι λοιπόν το ζήτημα του σημερινού - και όχι του χθεσινού - GREXIT; Αν θα υπάρξει ρύθμιση της ρευστότητας με εξωτερικά ή με εσωτερικά μέσα, ή με συνδυασμό των δύο. Εδώ υπεισέρχεται εκ νέου το ζήτημα μιας μορφής διπλού νομισματικού συστήματος, με το οποίο η γερμανική πλευρά «απειλεί» κατά κάποιο τρόπο την ελληνική κυβέρνηση, σε περίπτωση που αυτή επιμείνει στο ζήτημα του «χώρου», στο ζήτημα της αριστερής μεταρρύθμισης στη θέση της τρέχουσας νεοφιλελεύθερης, που περιγράφεται στα μνημόνια με τις προηγούμενες κυβερνήσεις της κρίσης. Το διπλό νομισματικό είναι το plan B του Βερολίνου!
Στο σημείο αυτό θα επιθυμούσα να πάρω θέση, προσωπικά ασφαλώς, δηλώνοντας με σαφήνεια:
(1) Οποιαδήποτε μορφή, έστω και πολύ προσωρινή, διπλού νομισματικού είναι μια κακή λύση που δεν πρέπει ποτέ να γίνει αποδεχτή από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
(2) Η ελληνική εθνική οικονομία θα πρέπει ταχύτατα να εξέλθει από την καραντίνα που της έχει επιβληθεί και η ρευστότητα να εξυπηρετηθεί βασικά μέσω θεσμών της ευρωζώνης και της ΕΕ, μέχρις ότου η προοπτική εναρμονισμού της οικονομικής και νομισματικής ένωσης με την πολιτική, δημοσιονομική και τραπεζική ένωση στην Ευρώπη, αποτελέσει κίνητρο επενδύσεων σε ελληνικούς τίτλους.
(3) Γνωρίζω πως υπάρχει σοβαρή «γλωσσική διάσταση» μεταξύ της νέας ελληνικής κυβέρνησης και του Eurogroup. O κ. Βαρουφάκης μιλά άλλη γλώσσα, μια σαφώς πολιτική και όχι τεχνοκρατική γλώσσα, με την οποία γενικά συμφωνώ. Με αυτή τη γλώσσα, ωστόσο, αποκλείεται να επικοινωνήσει με τους υπόλοιπους. Δεν είναι δύσκολο να αφήσει αυτή τη «γλώσσα» για τον Τύπο και να προσαρμοστεί σχετικά στο γενικό «γλωσσικό ιδίωμα» του Eurogroup, αφαιρώντας τις «κακές λέξεις» που πονάνε τους δεξιούς και νεοδεξιούς, με αντάλλαγμα οι αποφάσεις των θεσμών της Ευρωζώνης να αποκτήσουν νομική κανονικότητα, χωρίς πολιτική διαστροφή εννοιών. Δεν είναι δυνατόν να κατηγορείς τον Γιάνη Βαρουφάκη πως βαφτίζει το κρέας ψάρι, την στιγμή κατά την οποία κάνουν ακριβώς το ίδιο, αλλά αντίστροφα, οι συνάδελφοί του και το προεδρείο του Eurogroup! Προτείνω, λοιπόν, γλωσσική ευελιξία με (νομικού χαρακτήρα) αναδιατύπωση των κρίσιμων όρων που αποτελούν (θα αποτελέσουν) ουσιαστικά τις μεταβλητές του νέου, προσωρινού προγράμματος. Αυτό ασφαλώς απαιτεί σοβαρή και επίπονη εργασία.
(4) Η διασφάλιση της ρευστότητας στην Ελλάδα είναι πρωταρχική υποχρέωση της Ευρωζώνης, καθώς αυτή και όχι οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις κατασκεύασε προχείρως τον «ατομικό μηχανισμό διάσωσης» που απέτυχε να επανεντάξει την χώρα στην χρηματαγορά, κανόνισε τα καταστροφικά στο εσωτερικό PSI και οργάνωσε επίσης πρόχειρα και υποκριτικά, με την συνδρομή του ΔΝΤ, την αναδιάρθρωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας.
Και εδώ υπάρχει σημαντικός χώρος για ευελιξία, επιτρέποντας στην νέα ελληνική κυβέρνηση να αναδιανείμει πόρους από τα ανώτερα στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα και να μεταβάλει δημοσιονομική μεθοδολογία, χωρίς να θίξει προς το παρόν (μέχρι τον Σεπτέμβριο) την ομολογουμένως πολύ ετεροβαρή, αναθεωρημένη δανειακή σύμβαση με τους επίσημους δανειστές. Αυτό σημαίνει ασφαλώς «νέο μνημόνιο» - όπως και να το πεις - μέχρι τον Σεπτέμβριο σε αναθεώρηση του προηγούμενου της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Και αυτό ως μια πρώτη κίνηση ευελιξίας - πες το και «κωλοτούμπα» -προς μία συνολική αναμόρφωση της συνεργασίας με τους παράγοντες της τρόικας – η οποία (τρόικα) δεν μπορεί ασφαλώς να συνεχίσει να έχει επιτροπική διάσταση στις ελληνικές πολιτικές. Αυτή αλλάζει ουσιαστικά οντολογία και αυτό αποτελεί ουσιώδη πολιτική μεταβολή, και ας κάνει πως δεν το καταλαβαίνει ο κ. Σόϊμπλε. Η ευελιξία προϋποθέτει «κωλοτούμπες» από όλες τις πλευρές, δεν γίνεται διαφορετικά!
Έτσι από την μια δεν θα υπάρξει ζήτημα διασφάλισης των εταίρων-δανειστών του ελληνικού δημοσίου, ενώ από την άλλη θα υπάρξει μια γεύση τουλάχιστον σοσιαλ-δημοκρατικής αλλαγής, ώστε από το φθινόπωρο να μπουν οι βάσεις για ένα Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης με αριστερή μεταρρύθμιση - εάν έτσι αποφασίσει ο ελληνικός λαός, ο οποίος καλό είναι να ερωτηθεί ξανά!!! Και αυτό, αφού πρώτα υπάρξει ένα νέο, ολοκληρωμένο ευρωπαϊκό Σχέδιο, το οποίο θα διευθετεί το ζήτημα της άντλησης ρευστότητας και της ουσιαστικής απομείωσης του δημόσιου χρέους, που ασφαλώς μπορεί να πραγματοποιηθεί με τρόπους που δεν θα προκαλούν κανένα πρόβλημα πολιτικής νομιμοποίησης στα εθνικά κοινοβούλια των επίσημων δανειστών.
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.