Γνωριμία με τον ορεινό Δήμο Θέρμης : Πεζοπορία στην Περιστερά 17/5/15

Σε πεζοπορία μας καλεί η Τοπική Κοινότητα Περιστερά την Κυριακή 17 Μαΐου σε ένα πρόγραμμα που σκοπό έχει να γνωρίσουμε τον ορεινό όγκο του Δήμου Θέρμης ερχόμενοι σε επαφή με της όμορφη ανοιξιάτικη φύση της περιοχής.

Περιστερά-Λιβάδι-Αγ. Αντώνης-ΜονοπήγαδοΕλάτε να γνωρίσουμε τον ορεινό όγκο του Δήμου Θέρμης1^η εξόρμηση: πεζοπορία στην Περιστερά
Κυριακή 17 Μαΐου 2015Συγκέντρωση 10:30 στο πάρκινγκ του Ξενώνα «Αφανός»
Εκκίνηση 11:00

 Κυριακή 17 Μαΐου, η Τοπική Κοινότητα, με την υποστήριξη του δήμου Θέρμης.

Ο άγνωστος σε πολλούς ορεινός όγκος του δήμου Θέρμης κρύβει γραφικά χωριά, παράδοση και έθιμα, πλούσια φύση και ευκαιρίες για εξορμήσεις. Την ευκαιρία να γνωρίσουν τη φυσική ομορφιά της περιοχής θα έχουν όλοι όσοι συμμετέχουν στην πεζοπορία στην Περιστέρα, που διοργανώνει την 

Η πεζοπορία καλύπτει μια διαδρομή μεσαίας δυσκολίας, 6 χιλιομέτρων, που ξεκινά από το εκκλησάκι της Παναγούδας στην άκρη του χωριού και μας οδηγεί μέσα από χωράφια, ρέματα, δάση, βράχια και καταρράκτες στον κάμπο.

Η διαδρομή είναι κατηφορική, δεν συναντάει πουθενά τον κεντρικό δρόμο που ενώνει το χωριό με την εθνική Οδό Θεσσαλονίκης –Πολυγύρου, και συνήθως με ένα κανονικό περπάτημα (υπάρχουν σημεία μέτριας δυσκολίας) χρειάζεται 3 έως 4 ώρες για να τη διανύσει κανείς.

Η διαδρομή έχει αρκετά περάσματα του ρέματος και σε αρκετά σημεία είναι πολύ όμορφη. Σημειώνεται ότι απατούνται καλά παπούτσια διότι το μονοπάτι είναι παρθένο. Μάλιστα σε δυο σημεία συναντά χωματόδρομο που οδηγεί στο μοναστήρι του Αγίου Ανδρέα και έπειτα στον κεντρικό μετά από 1-2 χλμ. 

Χάρτης: https://www.google.com/maps/d/viewer?mid=z_YBgFlwas-k.kuyb_wsScwnw

•  Η διαδρομή είναι μέτριας δυσκολίας σε κάποια σημεία
• Χρειάζονται αθλητικά παπούτσια ή μποτάκια πεζοπορίας
• Υπάρχουν σημεία που θα διασχίσουμε ρέμα πατώντας σε βράχους
• Φέρτε το απαραίτητο νερό και ενεργειακό υλικό για μια κατάβαση 3+ ωρών
• Φέρτε δεύτερο ζευγάρι κάλτσες ή και παπούτσια σε περίπτωση που τα πρώτα βραχούν στην πεζοπορία
• Διάρκεια 3-4 ώρες

Ο οικισμός της Περιστεράς

Σύμφωνα με πηγές και ευρήματα ο οικισμός της Περιστεράς αποτελεί έναν από τους παλαιότερους οικισμούς της ευρύτερης περιοχής. Οι επιτύμβιες στήλες των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων που έχουν βρεθεί εντοιχισμένες στους τοίχους των σπιτιών και σε πλατύσκαλα  στοιχειοθετούν την ύπαρξη νεκροταφείου στην περιοχή.

Τον 9ο αιώνα μ.Χ.  η Περιστερά έρχεται στο προσκήνιο με την ίδρυση της Μονής των Περιστερών από τον Όσιο Ευθύμιο το Νέο το 871 μ.Χ.  κατόπιν οράματος.  Σύμφωνα με την οδηγία που εξέλαβε στο όραμα, ο παλαιοχριστιανικός ναός του 4ου αιώνα αφιερωμένος στον Απόστολο Ανδρέα με τις τέσσερεις αρχαίες κολώνες που διατηρούνται μέχρι σήμερα βρισκόταν πλησίον της νερομάνας, της βασικής πηγής νερού του οικισμού, ο οποίος είχε μετατραπεί σε στάνη προβάτων. 

Ο Όσιος Ευθύμιος ο Νέος γεννήθηκε στην περιοχή της Άγκυρας το 823, ήταν παντρεμένος και είχε παιδιά. Τα εγκατέλειψε και έγινε μοναχός το 843 με το όνομα Ευθύμιος. Το 859 έρχεται στον Άθωνα. Λόγω συχνών πειρατικών επιδρομών μετακινείται αρκετά και περνάει από τον Άγιο Ευστράτιο και τα Βράσταμα Χαλκιδικής όπου ίδρυσε λαύρα.

Ο οικισμός γύρω από τη Μονή του Αγίου Ανδρέα ανθίζει και χρόνια αργότερα, το 884 μ.Χ., ο Όσιος Ευθύμιος ο Νέος ιδρύει και γυναικείο μοναστήρι στην Περιστερά.  Πριν την αναχώρηση του για τον Άθωνα ορίζει διαδόχους ηγούμενους των μοναστηριών τα εγγόνια του Μεθόδιο και Ευθυμία. Τον Οκτώβριο του 898 ασθένησε βαριά στην Ιερά Νήσο και στις 15 του ίδιου μήνα απεβίωσε. Η σωρός του μεταφέρθηκε αρχικά στη Θεσσαλονίκη και το 899 στην Περιστερά όπου και τάφηκε. Σήμερα, ο Ι. Ν. Αγίου Ανδρέα είναι ο ενοριακός ναός της Περιστεράς και εντός του βρίσκονται τα λείψανα του Οσίου Ευθυμίου.

Η Περιστερά διατηρεί λαογραφικές παραδόσεις και έθιμα τα οποία μπορεί να γνωρίσει κανείς με μια επίσκεψη στο τοπικό λαογραφικό μουσείο και συμμετέχοντας στα τοπικά πανηγύρια (15 Οκτωβρίου, 30 Νοεμβρίου, Αγίου Πνεύματος, Γιορτή Γάλακτος τον Αύγουστο). 

Το έθιμο του Αφανού, που συμβολίζει την τιμωρία του Ιούδα, αναβιώνουν οι κάτοικοι αιώνες τώρα. Η διαδικασία του εθίμου ξεκινάει τη Μεγάλη Παρασκευή με το χτίσιμο της σημαντικών διαστάσεων σωρού κορμών και κλαδιών και κορυφώνεται το βράδυ της Ανάστασης με το κάψιμο της, θέαμα που μπορεί κανείς να απολαύσει από μεγάλη απόσταση.

Η παραδοσιακή κτηνοτροφία παραμένει ζωντανή στην περιοχή με τα κοπάδια των 15.000 περίπου αιγοπροβάτων να αποτελούν την κύρια απασχόληση αρκετών οικογενειών της Περιστεράς. Ως εκ τούτου η Περιστερά αποτελεί αγαπημένο προορισμό για τους λάτρεις του κρέατος.

Στην περιοχή μπορεί κανείς να επισκεφθεί αρκετά παρεκκλήσια του 19ου αιώνα καθώς και να περπατήσει ανάμεσα σε τοπία υψίστου φυσικού κάλλους. Το σημαδεμένο μονοπάτι που ξεκινά από το ξωκλήσι της Παναγούδας και καταλήγει στην Κάτω Περιστερά. Ανά διαστήματα γίνονται οργανωμένες καταβάσεις από εθελοντές της Περιστεράς κατόπιν συνεννόησης.

Για περισσότερες πληροφορίες και συντονισμό ξεναγήσεων επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.peristera.gr, στείλτε e-mail στο peristera.info@gmail.com ή επικοινωνήστε τηλεφωνικά καθημερινές 10:00 έως 13:00 στο 6951236633.

Οι υπόλοιποι οικισμοί:

Λιβάδι

Το Λιβάδι είναι το υψηλότερο χωριό του Νομού Θεσσαλονίκης με υψόμετρο 850 μέτρα στο όρος Ομβριανό. Αποτελεί έναν εκπληκτικό προορισμό για όλες τις εποχές του χρόνου. Το δάσος του Λιβαδίου, που διαθέτει μια σπάνια πανίδα και χλωρίδα, προσφέρει πολλές δυνατότητες για δραστηριότητες στη φύση, αναψυχή και άθληση. Παράλληλα αρκετά καταστήματα εστίασης με τη θαυμάσια θέα του βουνού και την πλατεία με τα υπεραιωνόβια πλατάνια προσφέρουν γευστικές απολαύσεις.

Στο δασάκι στην είσοδο του χωριού και στον Προφήτη Ηλία ο επισκέπτης μπορεί να χαρεί την πανοραμική θέα του κάμπου των Βασιλικών και όλα τα χωριά της περιοχής και με τις κατάλληλες καιρικές προϋποθέσεις να φτάσει το βλέμμα του μέχρι τα παράλια της Κατερίνης και τον επιβλητικό Όλυμπο.

Στο Λιβάδι γίνονται κάθε χρόνο εκδηλώσεις με κορυφαίο το πανηγύρι της Παναγίας το 15αυγούστο και η Γιορτή Κάστανου τον Οκτώβρη.   

Αγ. Αντώνης

Ο  Άγιος Αντώνιος βρίσκεται στις νότιες πλαγιές του όρους Κάλαυρος κοντά στα σύνορα των νομών Χαλκιδικής και Θεσσαλονίκης όπου και ανήκει διοικητικά. Στην Τοπική Κοινότητα του Αγίου Αντωνίου ανήκει και ο οικισμός του Μονοπηγάδου.

Έχει έκταση 261,5 στρέμματα και απέχει από τη θάλασσα, τον μείζονα Θερμαϊκό, 12 περίπου χιλιόμετρα. Οι κάτοικοι, που στη μεγάλη πλειοψηφία τους είναι πρόσφυγες φτάνουν τους 600 και προέρχονται κατά 70% από Πόντιους, 25% Σαρακατσάνους και 5% Θρακιώτες.  Η περιοχή κατοικείται ήδη από την εποχή του Χαλκού.

Στον Αγ. Αντώνιο και το Μονοπήγαδο λειτουργούν αγροτουριστικές μονάδες παρασκευής παραδοσιακών ποντιακών και όχι μόνο προϊόντων, όπως ζυμαρικά, πίτες και γλυκίσματα.

Ο Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Παραδοσιακών Προϊόντων του Αγ. Αντωνίου ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1999 και είναι ο πρώτος γυναικείος συνεταιρισμός του Ν. Θεσσαλονίκης.

Ο συνεταιρισμός παράγει χειροποίητα παραδοσιακά προϊόντα υψηλής ποιότητας με συνταγές που αντανακλούν την πολιτισμική κληρονομιά του τόπου. Περέκ με χειροποίητα φύλλα πίτας ψημένα στο τζάκι με ξύλα, συρόν, ιβριστό, μακαρίνα (ποντιακά προϊόντα), χυλοπίτες, τραχανά, μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού από φρέσκα φρούτα εποχής χωρίς καθόλου συντηρητικά.

Μονοπήγαδο

Ο οικισμός του Μονοπήγαδου ένας αμιγώς ποντιακός οικισμός, του οποίου οι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στις αρχές του 20 ου αιώνα με την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Το Μονοπήγαδο είναι ένας όμορφος παραδοσιακός οικισμός, στον περιφερειακό άξονα Θεσσαλονίκης – Χαλκιδικής, όπου μπορεί ο επισκέπτης να δραπετεύσει από το καθημερινό αστικό περιβάλλον και ν’ απολαύσει την ομορφιά της φύσης σε συνδυασμό με μία βόλτα στο παρελθόν μας.
Μέσω της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας LEADER II, επιδοτήθηκε η ανακατασκευή υφιστάμενου δημόσιου κτιρίου ώστε αυτό να μετατραπεί σε Λαογραφικό Μουσείο και να στεγάσει εκθέματα της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Αποτέλεσμα της δράσης είναι η δημιουργία ενός όμορφου λαογραφικού μουσείου που επαναξιοποίησε το παλιό σχολείο του χωριού, ένα πέτρινο κτίριο του 1930.
Στους χώρους του μουσείου, ο επισκέπτης θα περιπλανηθεί στον κόσμο του χθες, θα δει από κοντά πως ζούσαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες, θα μάθει σχεδόν κάθε λεπτομέρεια για την πολιτιστική κληρονομιά των Ποντίων.
Τα εκθέματα που μπορεί να θαυμάσει, είναι:
• Παραδοσιακά εργαλεία γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής
• Οικιακά σκεύη
• Παραδοσιακές στολές
• Υφαντά
• Παραδοσιακά μουσικά όργανα
• Διάφορα άλλα μικροαντικείμενα
Κατά καιρούς, στο μουσείο παρουσιάζονται διάφορες εκδηλώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα  (εκθέσεις φωτογραφίας, ζωγραφικής κ.ά.). Στην αυλή του μουσείου, βρίσκεται το ηρώο του Ακρίτα, μνημείο τιμής για τον ποντιακό πληθυσμό. Κάθε χρόνο, στην επέτειο της γενοκτονίας των Ποντίων, στις 19 Μαΐου, γίνονται διάφορες εκδηλώσεις μνήμης. Η επένδυση έχει ενταχθεί στο Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας για τις επιχειρήσεις αγροτικού τουρισμού στο Ν. Θεσσαλονίκης ενώ συμμετέχει και στο Δίκτυο Επιχειρήσεων Αγροτουρισμού Θεσσαλονίκης με το διακριτικό τίτλο «Λαογραφικό μουσείο Μονοπήγαδου».