Η ευθύνη και το τίμημα κάνουν τον άνθρωπο σωστό

της Στεφανίας

Αν γίνει ένα έγκλημα μπρος στα μάτια σου θα πεις «δεν ανακατεύομαι, δεν μου πέφτει λόγος, δεν είναι δική μου δουλειά», και θα σιωπήσεις, θα συνεχίσεις να ζεις σαν ποτέ να μην το έγκλημα έγινε;

Κάθε συμπολίτης σου που αυτοκτόνησε, που έμεινε άστεγος, κάθε συνταξιούχος που τρώει από τα σκουπίδια, κάθε παιδάκι που ζει χωρίς ρεύμα, το κοριτσάκι που πέθανε από το μαγκάλι, όποιο έγκλημα συντελέστηκε αυτήν την εποχή από τους προδότες, υπεύθυνος είσαι εσύ. Για κάθε ένα από αυτά τα εγκλήματα ευθύνεσαι εξ ολοκλήρου και αποκλειστικά, επειδή σιώπησες, και με την σιωπή σου συναίνεσες στο έγκλημα.

Ο Καζαντζάκης δεν είπε τυχαία το «αν χαθεί ο κόσμος εγώ θα φταίω». Είχε απόλυτη συναίσθηση του χρέους του ως άνθρωπος. Κι ο λόγος που είχε συναίσθηση του χρέους του είναι το γεγονός ότι... σκεφτόταν! Κι ο λόγος που αναγκάστηκε στη ζωή του να σκεφτεί είναι το γεγονός ότι γνώριζε τι εστί τίμημα!

Τα παιδιά όταν επιλέγουν οτιδήποτε, το επιλέγουν χωρίς να αναλογιστούν το αποτέλεσμα που θα φέρει. Γι’ αυτό τα λέμε άσκεφτα, ανώριμα τα παιδιά, και γι’ αυτό θεωρούμε ότι δεν είναι ικανά να αποφασίζουν μόνα τους για την ζωή τους. Γιατί αν ο άνθρωπος δεν αναλογιστεί αλλά και (το σημαντικότερο) αν δεν συνυπολογίσει το τίμημα, θα πράξει σαν τον μεθυσμένο που υπερβάλει των ικανοτήτων/δυνατοτήτων του. Ενώ, αν συνυπολογίσει το τίμημα που θα φέρει η όποια απόφαση/πράξη του, θα επιλέξει συνετά. Κι όταν θα έρθει η ώρα που θα το εισπράξει θα μπορέσει (θα είναι ικανός) να το σηκώσει.

Ο ανώριμος άνθρωπος, επειδή ακριβώς δεν σκέφτεται πριν πράξει (αν κάνω αυτό θα συμβεί αυτό), κατόπιν, όταν έρθει η ώρα να πληρώσει το τίμημα που αναλογεί στην πράξη του, επειδή  ΦΥΣΙΚΑ δεν μπορεί να το σηκώσει (φυσικά δεν μπορεί διότι δεν επέλεξε με βάση τις δυνατότητές του), το πασάρει σε κάποιον άλλον. Κι επειδή κάποιος άλλος ευθύνεται άρα (τι πιο λογικό) κάποιος άλλος θα πρέπει και να το φορτωθεί (το καταδικό του τίμημα, από τις καταδικές του πράξεις). Αν το σήκωνε ως «εγώ αποκλειστικά φταίω», να δεις αν θα ξανάκανε στην ζωή του ποτέ λάθος! (Αν σήκωνε το τίμημα, που πλακώνει σαν ταφόπλακα, που σου λυγίζει τα γόνατα από το βάρος.)

Είσαι αποκλειστικά υπεύθυνος γι’ αυτό που συμβαίνει γύρω σου. Είδες το έγκλημα και δεν αντέδρασες, σιώπησες, συνεχίζεις να ζεις σαν ποτέ η προδοσία και τα εγκλήματα όλα να μην συντελέστηκαν, δεν αντιδράς, συναινείς; Τώρα θα το σηκώσεις το φορτίο του τιμήματος της στάσης/πράξης σου και θα δεις μετά αν θα μπορέσεις να καταφέρεις να παραμείνεις κάφρος.