Σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος *
Η μεταπολίτευση του 1974 ήταν η εποχή των παραισθήσεων για τους έλληνες και το ελληνικό κράτος. Η ύστερη μεταπολίτευση της ουσιαστικής συναίνεσης/σύγκλυσης στο πολιτικό κέντρο, της ηγεμονίας της διαπλοκής, του χρηματιστηρίου, του lifestyle, του ευρώ, της Ολυμπιάδας και της τεράστιας οικονομικής και πολιτισμικής φούσκας ήταν η εποχή της απόλυτης υπέρβασης του κόσμου των αισθήσεων στην Ελλάδα.
Η τάξη πραγμάτων στη χώρα μας οριζόταν πλέον απολύτως από τον μύθο του Εαυτού, με την μυθική, απολύτως εικονική διαπραγμάτευση των ταυτοτήτων σε μια αγορά όπου η αξία διαμορφωνόταν από την τιμή και όχι αντίστροφα: Φούσκα, η τιμή σε σκληρό νόμισμα κατέστρεφε τον μηχανισμό της αγοράς. Η τιμή δεν προέκυπτε από την διαπραγμάτευση στην αγορά, αλλά από το κλίμα ευφορίας και ευημερίας στο κράτος και στην αγορά. Η τάξη της τιμής καθόριζε απολύτως αυθαίρετα τις αξίες σε οποιαδήποτε ανταλλαγή , για να προσδιορίσουν αυτές στη συνέχεια όλα τα κοινωνικά και ατομικά μεγέθη και ποιότητες, την ηγεμονική δομή, την ισχύ των επιμέρους παραγόντων και την κοινωνική ιεραρχία.
Η πατρωνία και η διαπλοκή συνδιαμόρφωναν αρμονικά και σταθερά πλέον ένα μονοπώλιο εξουσίας που καθόριζε απολύτως αυθαίρετα την τιμή (εμπορευμάτων, όπως και προσώπων). Από εκεί και πέρα η αξία ήταν ζήτημα που αφορούσε αποκλειστικά στο «εμφανίζεσθαι», στην ετεροκαθοριζόμενη εικόνα από την πελατειακή και διαπλεκόμενη δομή και όχι από το «ὑπάρχειν» μιας πραγματιστικού και ταυτόχρονα ηθικού χαρακτήρα κοινωνίας ή πολλών μικροκοινωνίων, επαγγελματικών κλάδων κλπ. Αυτό ήταν αγαπητέ αναγνώστη, το δράμα της κοινωνικής και οικονομικής παθολογίας στην Ελλάδα, που διαμόρφωνε τους πολιτικούς όρους του αποκλεισμού. Αυτό και το δράμα προσώπων και επιχειρήσεων που βρίσκονταν έξω από το ισχυρό μονοπωλιακό καθεστώς ηγεμονίας στην Ελλάδα. Σε αυτό το μονοπωλιακό παιχνίδι ήταν ενταγμένα όλα ανεξαιρέτως τα κοινοβουλευτικά κόμματα.
Αυτό είναι το καθεστώς που αντιστέκεται από δεξιά και αριστερά και δεν μπορεί να σπάσει και να διαλυθεί για να περάσει η ελληνική κοινωνία από την σημερινή φάση λαθρομετασχηματισμού σε εκείνη της μετάβασης σε ένα καθεστώς μιας νέας μεταπολίτευσης με εκδημοκρατισμό, τεχνολογικό και οργανωτικό εκσυγχρονισμό και παραγωγική ανασυγκρότηση.
Γιατί δεν μπορεί να σπάσει αυτή η δομή; Γιατί η πτώχευση και φτωχοποίηση ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού δεν προκάλεσαν την ρευστοποίηση αυτού του μονοπωλιακού καθεστώτος εξουσίας στην Ελλάδα, έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την μετάβαση σε μια νέα εποχή, σε μια νέα μεταπολίτευση;
Διότι η λιτότητα, η μακροχρόνια ύφεση και η εσωτερική υποτίμηση εμφανίστηκαν ως αντάλλαγμα και τελικά λειτούργησαν σαν αντάλλαγμα για την διατήρηση - με μια μετρημένη, συντεταγμένη αναθεώρηση ασφαλώς και όχι διάλυση - του ίδιου και του αυτού μονοπωλιακού καθεστώτος ηγεμονίας στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό βιώνουμε σήμερα τον συντεταγμένο, ολοένα και πιο θολό και απολιτικό μετασχηματισμό του πολιτικού συστήματος και τον τραγέλαφο ενός απολύτως καιροσκοπικού και χυδαίου, παραπλανητικού και εικονικού κοινωνικού μετασχηματισμού, που φυσικά δεν μπορεί να οδηγήσει σε μια σαφή πολιτικώς και θεσμικώς και ενσυνείδητη κοινωνικώς μετάβαση σε μια νέα εποχή - σε μια νέα μεταπολίτευση.
Από την άλλη, το οξύ κοινωνικό πρόβλημα που προκαλείται από την στρατηγική των εταίρων της - πιστωτών της Ελλάδας - με την μορφή του αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού, της μεγέθυνσης της εσωτερικής υποτίμησης και των δημοσιονομικών πιέσεων που πλήττουν θανάσιμα το κοινωνικό κράτος και τους εργαζόμενους - αντί να οδηγήσει το καθεστώς λαθρομετασχηματισμού στην περιοχή του πραγματισμού προς μια πολιτικώς, επιστημονικώς και ιδεολογικώς συνειδητοποιημένη και αποφασισμένη από την πλειονότητα του ελληνικού λαού μετάβαση σε μια άλλη εποχή και ένα άλλο σύστημα, μια άλλη κρατική και κοινωνική δομή, λειτουργεί παραπολιτικώς, εθνικιστικώς και διαστροφικώς, ενισχύοντας τις βαρυτικές μονοπωλιακές δυνάμεις του καθεστώτος της ύστερης μεταπολίτευσης. Αυτές, όπως βλέπεις στα πρωτοσέλιδα του Τύπου των ημερών, έχουν πλέον έναν και μοναδικό χορηγό.
Οι εταίροι-πιστωτές της Ελλάδας παίζουν ένα παιχνίδι που αντί να οδηγεί σε έναν μετασχηματισμό του γενικού καθεστώτος ηγεμονίας στην χώρα μας προς την μετάβαση σε μια άλλη πραγματιστική εποχή των ξεκάθαρων, ηθικών σχέσεων, όπου η ριζοσπαστική αναδιάρθρωση της παραγωγής και της διαδικασίας δόμησης της αξίας θα κατέληγε να ενισχύσει καί την κοινωνική συνοχή καί την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, έρχεται να ισχυροποιήσει τις αντιδραστικότερες από τις δυνάμεις που ορίζουν το βαρυτικό, παραισθητικό και εικονικό καθεστώς της ύστερης μεταπολίτευσης του 1974 – είτε από δεξιά, είτε από αριστερά!
Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι ότι, παρά την πρόσφατη πολιτική αλλαγή με την άνοδο για πρώτη φορά της σύγχρονης αριστεράς στην κυβερνητική εξουσία, η πλειονότητα των ελλήνων να συμπεριφέρεται σαν να βρίσκονται σε κατάσταση βαθέως ύπνου, ώστε να ελαχιστοποιηθούν μεταφυσικώς οι κοινωνικές και οικονομικές παρενέργειες που έχει ένα μακρινό ταξίδι μετασχηματισμού προς την μετάβαση σε έναν απολύτως αόριστο προορισμό.
Δηλαδή, αυτήν ακριβώς την περίοδο επιχειρείται μία τεχνητή προσαρμογή των ελλήνων, όχι ακριβώς σε κάποιο πρόγραμμα της τρόικας, αλλά σε έναν αυτοματισμό άσχετο με την λειτουργία της αγοράς και την λαϊκή κυριαρχία στην Ελλάδα. Σε έναν μηχανισμό ύπνου που διασκεδάζει ακριβώς τόσο τις σχέσεις στην αγορά, όσο κι αυτές καθαυτές τις κοινωνικές σχέσεις σε ένα πλαίσιο απολύτως αφηρημένης δομής των (νέων) εξουσιαστικών σχέσεων. Πρόκειται για την δημιουργική ασάφεια ενός λαθρομετασχηματισμού που βασίζεται σε μια ευκαιριακή και αλλοπρόσαλλη λειτουργία θεσμικής αναθεώρησης, που καταλήγει στην παραγωγική ασάφεια του προορισμού, της μετάβασης, του transition μέσα από ένα απολιτικό στην πραγματικότητα και σε μεγάλο βαθμό εικονικό transformation, το οποίο εξυπηρετεί την ανάγκη μιας καιροσκοπικής, μικρής αναθεώρησης του μονοπωλιακού καθεστώτος ηγεμονίας στην Ελλάδα, που αντί να καταρρεύσει από την κρίση, εμφανίζεται πλέον να αναπτύσσει μια δυναμική επανισχυροποίησής του μετά την Συμφωνία που επιδιώκει η κυβέρνηση Τσίπρα με τα κέντρα αποφάσεων στην ΕΕ και στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Βρισκόμαστε στο σημείο που ούτε με όρους ρήξης, ούτε με όρους συμφωνίας με τους εταίρους μας, αμφισβητείται η ουσιώδης δομή του 1974. Οι όποιες αλλαγές στην Ελλάδα, δηλαδή, δεν προορίζονται να ρευστοποιήσουν το πακτωμένο μονοπώλιο ηγεμονίας στην πατρίδα μας. Κι όμως, η συνειδητοποίηση του πατριωτικού καθήκοντος θα έπρεπε να θέτει την διάλυση αυτής της δομής ως τον βασικό πολιτικό όρο για την επίτευξη οποιασδήποτε συμφωνίας που θα επέτρεπε την ομαλή μετάβαση σε μια εποχή εκδημοκρατισμού και παραγωγικής ανασυγκρότησης. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, είναι το παιχνίδι των παραισθήσεων και των πολιτικολογικών υπερβάσεων που θα δομήσει ένα νέο καθεστώς ψευδαισθήσεων μέσα στον βαθύ ύπνο των ελλήνων, που δεν ξέρουν πού πάνε, πώς πάνε και γιατί!
Έτσι ο σημερινός μηχανισμός λαθρομετασχηματισμού θα μπορούσε να αναπαρασταθεί ως ένας μηχανισμός που προκαλεί χειμερία νάρκη στους έλληνες, χειμώνα – καλοκαίρι και μια πρωτοφανή ίσως στην ιστορία μας, υποχώρηση των αισθήσεών μας και των σχέσεων που σε ένα πραγματιστικό πλαίσιο δομούνται από αυτές. Κι όμως, μετά από αυτήν την κρίση σε κάθε περίπτωση, η επόμενη πολιτική εποχή για την Ελλάδα, δεν μπορεί παρά να είναι η εποχή των αισθήσεων. Οι πολιτικές δυνάμεις και οι προσωπικότητες που αγνοούν αυτήν την συνθήκη θα συντριβούν κατά την εξέλιξη της ελληνικής ιστορίας.
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.