Σκουριές: Περί ΣτΕ, «νομιμότητας», αναστολών και υποκρισίας. Οι μάσκες πέφτουν (έγγραφα)

Στα μέσα Αυγούστου 2015 έγινε γνωστή η απόφαση του ΣτΕ για μια «ξεχασμένη» υπόθεση που αφορά τις Σκουριές και εκκρεμούσε ενώπιον του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου επί τρία ολόκληρα χρόνια. Το Ε” Τμήμα έκρινε νόμιμη την παραχώρηση στην Ελληνικός Χρυσός δημοσίου δάσους συνολικής έκτασης 4.166 στρεμμάτων, στις θέσεις «Σκουριές» και «Μαντέμ Λάκκος» του Δήμου Αριστοτέλη, στη Χαλκιδική.

Αν κανείς μας (ξανα)ρωτήσει για ποιο λόγο ΔΕΝ εμπιστευόμαστε το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της χώρας και ειδικά (και δυστυχώς) το Ε” Τμήμα του, αυτή είναι σίγουρα μια από τις ιστορίες που θα διηγηθούμε. Τρία χρόνια πριν, οι προσφεύγοντες πολίτες είχαν ζητήσει από το ΣτΕ να χορηγήσει αναστολή εκτελέσεως της πράξης παραχώρησης, ώστε να διακοπεί η υλοτόμηση του δάσους μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης του δικαστηρίου. Η αναστολή δόθηκε αρχικά από τον πρόεδρο του Ε” Τμήματος, αλλά στη συνέχεια την πήρε πίσω η Επιτροπή Αναστολών.Απορρίπτοντας, με ένα κατάπτυστο σκεπτικό, το αίτημα αναστολής το 2012 και αναβάλλοντας την εκδίκαση της προσφυγής κατά τρία κρίσιμα χρόνια, το ΣτΕ άφησε να εξελίσσονται τα έργα σα να ήταν  δεδομένη η νομιμότητα της παραχώρησης.

Το επιφανειακό όρυγμα έχει έκταση όση και η Μ. Παναγία. Οι χώροι απόθεσης τελμάτων Καρατζά και Λοτσάνικου δεν έχουν ακόμα «καθαριστεί» από τη δασική βλάστηση.

Τρία χρόνια μετά που το ΣτΕ «θυμήθηκε» να την εκδικάσει, η απόρριψη της προσφυγής των πολιτών ήταν πλέον προδιαγεγραμμένη προκειμένου το δικαστήριο να διασώσει την «αξιοπιστία» του. Πώς αλλιώς να δικαιολογηθεί η σφαγή του δάσους που ήταν το αντικείμενο της παραχώρησης και της προσφυγής; Πώς να δικαιολογηθεί ότι στο κατακρεουργημένο βουνό έχουν πλέον κατασκευαστεί παράνομα εργοστάσια, στοές, λεωφόροι και επιφανειακά ορύγματα;

Μικρό ιστορικό – Η Προσωρινή Διαταγή για αναστολή της υλοτόμησης

Η συγκεκριμένη αίτηση κατατέθηκε στις 28 Μαΐου 2012 από τον τότε επικεφαλής της αντιπολίτευσης του Δήμου Αριστοτέλη, Μιχάλη Βλαχόπουλο και άλλα 6 μέλη της δημοτικής του παράταξης. Η αίτηση ζητούσε την ακύρωση της 7633/29.3.2012Απόφασης του Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης με την οποία παραχωρήθηκε στην Ελληνικός Χρυσός έκταση δάσους 4.166 στρεμμάτων (3.339 στρέμματα στις Σκουριές και 827 στο Μαντέμ Λάκκο) και άλλων σχετικών πράξεων της Διοίκησης.

Παράλληλα υποβλήθηκε και αίτημα αναστολής, με στόχο τη διακοπή της υλοτόμησης στις Σκουριές που είχε ήδη ξεκινήσει. Θυμίζουμε ότι από τα τέλη του Μαρτίου 2012, η εταιρεία είχε «καταλάβει» τις Σκουριές (εδώ), είχε τοποθετήσει παράνομα συρματοπλέγματα, κάμερες πάνω στα δέντρα, μπάρες στο δημόσιο δρόμο και κουκουλοφόρους σεκιουριτάδες (εδώ) για να εμποδίζουν την πρόσβαση των κατοίκων στο βουνό, και με την προστασία της αστυνομίας ξεκίνησε να κόβει το δάσος.

Στις 29 Ιουνίου 2012, ο Προέδρος του Ε΄ Τμήματος κ. Μενουδάκος με την Προσωρινή Διαταγή 308/2012 (εδώ) διέταξε την αναστολή εκτελέσεως της απόφασης του Γ.Γ.“καθ” ο μέρος συνεπάγεται οποιαδήποτε επέμβαση σε δασική βλάστηση”, μέχρι την έκδοση της απόφασης της Επιτροπής Αναστολών.

Η Aπόφαση – Ντροπή

Oύτε ένα μήνα αργότερα, μέσα στο κατακαλόκαιρο, το ΣτΕ επιβεβαίωσε τις επίμονες φήμες που κυκλοφορούσαν από την πλευρά της εταιρείας και έλεγαν ότι η Προσωρινή Διαταγή θα ανατραπεί. Tα πριόνια ακούγονταν από μέρες μέσα στο δάσος, σημάδι ότι η εταιρεία γνώριζε από πριν και είχε ξεκινήσει να κόβει… Τη Δευτέρα 23 Ιουλίου συνεδρίασε «εκτάκτως» το θερινό τμήμα της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ (η Αντιπρόεδρος του ΣτΕ κα Συγγούνα, η Εισηγήτρια Σύμβουλος κα Σακελλαροπούλουκαι η Σύμβουλος κα Καρλή), χωρίς να ενημερωθούν οι δικηγόροι των προσφευγόντων, και το μεσημέρι είχε ήδη εκδοθεί η απόφαση 398/2012 (εδώ).  Με αυτήν, η Επιτροπή Αναστολών απέρριψε το αίτημα αναστολής με το εξής ανεπανάληπτο σκεπτικό:

“Η Επιτροπή σταθμίζοντας ότι η βλάβη που πρόκειται να επέλθει στο δασικό οικοσύστημα για το έτος 2012-2013 είναι μικρή σε σχέση με το συνολικό εύρος των εκτάσεων που πρόκειται να αποψιλωθούν, με την ανάγκη υλοποίησης του ιδιαιτέρου συμφέροντος για την Εθνική Οικονομία Επενδυτικού Σχεδίου […] κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος αναστολής”!!!

Αυτό είναι το Ε” Τμήμα, το «περιβαλλοντικό»; Είναι το Ε” Τμήμα του μεγάλου Μιχαήλ Δεκλερή, που  δημιούργησε μια πραγματικά πρωτοποριακή  και ζηλευτή παγκοσμίως νομολογία για την προστασία του περιβάλλοντος;;; Μέσα στην απόφαση παρατίθενται αυτούσια αποσπάσματα από τη ΜΠΕ της εταιρείας για να στηριχτεί η άποψη ότι δεν είναι και τίποτα σπουδαίο το δάσος που θα κοπεί, κάτι δάση δρυός και οξιάς είναι, με «οικολογικό ενδιαφέρον» βέβαια (Παράρτημα Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ) αλλά που δεν έχουν ενταχθεί σε κάποιο καθεστώς προστασίας. ΝΤΡΟΠΗ.

Τα τρία κρίσιμα χρόνια

Η συνέχεια είναι ακόμα μεγαλύτερη ντροπή. Η υπόθεση συζητήθηκε από το Ε” Τμήμα (πενταμελής σύνθεση) στις 12.12.2012, αλλά απόφαση δε βγήκε. Εν τω μεταξύ η Ελληνικός Χρυσός έκοβε το δάσος με πυρετώδεις ρυθμούς.

Τον Απρίλιο του 2015, δυο χρόνια και τέσσερις μήνες μετά τη συζήτηση, βγήκε η απόφαση 1287/2015 με την οποία «λόγω της διαπίστωσης σοβαρών ουσιαστικών επιχειρημάτων» η αίτηση παραπέμφθηκε να συζητηθεί στην Ολομέλεια του Τμήματος (επταμελής σύνθεση), με το  ερώτημα αν πρέπει να εκδικαστεί από το ΣτΕ ή από διοικητικό δικαστήριο. Καμία βιασύνη. Αξίζει να αντιπαραβάλουμε τη σπουδή με την οποία το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο σπεύδει να εκδικάσει ΟΛΕΣ τις αιτήσεις ακυρώσεως της Ελληνικός Χρυσός. Τον Ιούνιο 2013, το ΣτΕ εξέδωσε αναστολή εκτελέσεως του Σήματος Διακοπής της Πολεοδομίας (εδώ) για τις εργασίες στις Σκουριές, μία μόλις μέρα μετά την αίτηση της εταιρείας! Ούτε τα προσχήματα δεν τηρούνται πλέον. Εννέα αιτήσεις ακυρώσεως πράξεων της Διοίκησης κατέθεσε η εταιρεία μέσα στους πρώτους μήνες του 2015, οι οποίες συζητήθηκαν όλες πριν την έναρξη των θερινών διακοπών του δικαστηρίου και οι πρώτες αποφάσεις έχουν ήδη βγει.

Έχουμε γράψει πολλές φορές ότι το ΣτΕ είναι ο καταστροφέας της Χαλκιδικής. Σε αυτά τα τρία χρόνια, στην έκταση που είναι το αντικείμενο της επίμαχης παραχώρησης: αφανίστηκαν τουλάχιστον 1.500 στρέμματα δάσους, χτίστηκε ένα θηριώδες εργοστάσιο που του λείπει μόνο το στέγαστρο, έγινε ένα επιφανειακό όρυγμα με διάμετρο 700 μ. και βάθος ήδη γύρω στα 50 μ., ξεκίνησε η κατασκευή του πρώτου από τα φράγματα τελμάτων ύψους 160 μ., κατασκευάστηκε στοά προσβασης στα κατώτερα επίπεδα του κοιτάσματος, λεοφώροι, δρόμοι και παράδρομοι. Αλλά το ΣτΕ δεν ανησύχησε για να επισπεύσει τη λήψη απόφασης σχετικά με την παραχώρηση της έκτασης. ΝΤΡΟΠΗ!

Οι μάσκες πέφτουν

H συγκεκριμένη προσφυγή ήταν κεφαλαιώδους σημασίας διότι η νομιμότητα της παραχώρησης συνδέεται άμεσα με τη νομιμότητα ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ των εκτελούμενων έργων σε Σκουριές και Μαντέμ Λάκκο. Παρά το ότι η καταστροφή έχει πλέον σε μεγάλο βαθμό συντελεστεί, οι προσφεύγοντες επέμειναν στην αίτηση ακύρωσης η οποία συζητήθηκε τελικά στις 6.5.2015. Με καινούριο εισηγητή (τον Αντώνιο Ντέμσια αντί της Αικατερίνης Σακελλαροπούλου) και παρεμβάσεις υπέρ του κύρους της απόφασης από την Ελληνικός Χρυσός, τα Σωματεία των εργαζομένων της, το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Χαλκιδικής, το Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων και το Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών.

Oι αντίδικοι και οι παρεμβαίνοντες πήραν από το δικαστήριο προθεσμία υποβολής υπομνημάτων μέχρι την 26.5.2015. Οι προσφεύγοντες είχαν ήδη εκθέσει τα επιχειρήματά τους ενώπιον του δικαστηρίου και είχαν καταθέσει το υπόμνημά τους από το χρόνο της πρώτης συζήτησης, το Δεκέμβριο 2012, δεν είχαν δε κάτι νέο να προσθέσουν.

Ωστόσο, οι προσφεύγοντες έκαναν άλλες κινήσεις προκειμένου να στηρίξουν περαιτέρω την προσφυγή τους. Ενημέρωσαν τον πρώην Δήμαρχο κ. Μίχο και του ζήτησαν να παρθεί μια απόφαση πολιτικής στήριξης της αίτησης ακύρωσης από το Δημοτικό Συμβούλιο, η οποία θα είχε βαρύνουσα σημασία στο φάκελο της προσφυγής. Ο πρώην Δήμαρχος, ο εκλεγμένος από το κίνημα κατά της εξόρυξης,αρνήθηκε.

Στη συνέχεια, στις 25.5.2015, σε συνεννόηση με το νέο Δήμαρχο Αριστοτέλη κ. Ζουμπά, έστειλαν  ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΥΣΑ αίτησή προς τον Αναπληρωτή Υπουργό κ. Τσιρώνη (εδώ), προκειμένου να ενημερώσουν εκείνον και τον Υπουργό για την κρισιμότητα της συγκεκριμένης προσφυγής για το συνολικό έργο.

Στην επιστολή/αίτηση που υπογράφει, εκ μέρους των επτά προσφευγόντων ο πρώην Δήμαρχος Μιχάλης Βλαχόπουλος, συσχετίζεται η υπόθεση αυτή με τις αιτήσεις που έχει καταθέσει η Ελληνικός Χρυσός για την ακύρωση άλλων πράξεων του ΥΠΑΠΕΝ και τoνίζεται:

«Επομένως, σε περίπτωση κατά την οποία το Υπουργείο, με το Υπόμνημα που αναμένεται να καταθέσει αύριο, 26.5.2015, στο Δικαστήριο, υποστηρίξει την απόρριψη της ανωτέρω Αίτησης Ακύρωσης, θα έχει πλήρως αποδεχθεί τους λόγους ακύρωσης που προβάλλονται στην υπ’αριθ… Αίτηση Ακύρωσης του ν.π. «ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ» και λοιπών κατά των προαναφερόμενων πράξεων του Δασάρχη Αρναίας […]

Για τους λόγους αυτούς και, πρωτίστως, διότι, όπως προβάλλω/προβάλλουμε …η προαναφερόμενη υπ’αρίθ. 7633/29.3.202 Απόφαση του Γ.Γ.Α.Δ.Μ.-Θ. εκδόθηκε από προδήλως αναρμόδια αρχή, ΑΙΤΟΥΜAΙ/ΑΙΤΟΥΜΕΘΑ, σύμφωνα με το αρθρο 52 παρ.1 του ΠΔ 18/1989, να αναστείλετε την εκτέλεση της υπ’αριθ. 7633/29.3.2012…, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο εσωτερικός-διοικητικός έλεγχος της νομιμότητάς της, συνδεόμενης άρρηκτα με το δημόσιο συμφέρον της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος (ιδίως των δασών) [..]».

Ο εσωτερικός-διοικητικός έλεγχος νομιμότητας των πράξεων αδειοδότησης της Ελληνικός Χρυσός, όπως γνωρίζουμε, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

Τέλος, όπως αποδείχθηκε,  την ώρα που ο αιτών πρώην Δήμαρχος κ. Βλαχόπουλος έστελνε το παραπάνω έγγραφο, ο πληρεξούσιος δικηγόρος του Υπουργού Παναγιώτη Λαφαζάνη είχε ήδη καταθέσει το υπ’αρ. 4285/22.5.2015 ΥΠΟΜΝΗΜΑ που μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Το ΥΠΑΠΕΝ εισηγείται προς το ΣτΕ όχι μόνο να απορριφθεί η προσφυγή των πολιτών αλλά και να καταδικαστούν οι προσφεύγοντες στη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου!

Η αποκάλυψη αυτή ήταν μια ιδιαίτερα δυσάρεστη έκπληξη για τους προσφεύγοντες οι οποίοι, κρίνοντας από τις δημόσιες δηλώσεις του Υπουργού για το θέμα των Σκουριών, περίμεναν διαφορετική στάση από το Υπουργείο. Επιπλέον, οι συγκεκριμένοι πολίτες έχουν καταθέσει συνολικά 5 προσφυγές κατά του Επενδυτικού Σχεδίου της Ελληνικός Χρυσός και ουδέποτε τους έχει ζητηθεί να πληρώσουν τα δικαστικά έξοδα του αντίδικου Δημοσίου.

Έτσι λοιπόν ο Υπουργός ΠΑΠΕΝ κ. Λαφαζάνης που διατράνωνε την αντίθεσή του στο έργο των Σκουριών και έκανε εμπρηστικές δηλώσεις κατά της Ελληνικός Χρυσός, στην κρίσιμη στιγμή συντάχθηκε με την εταιρεία, κατά των πολιτών και κατά του δάσους.Η παύση εργασιών στις Σκουριές με την απόφαση Σκουρλέτη ήρθε πολύ αργά – και δεν θα έχει διάρκεια πάνω από λίγες μέρες καθώς έχει ήδη προαναγγελθεί η ανατροπή της.

Για το κίνημα κατά της εξόρυξης δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο για ψευδαισθήσεις. Όσοι ακόμα προτρέπουν να ησυχάσουμε και να εμπιστευτούμε αυτόν ή τον άλλον πολιτικό σωτήρα, μας δείχνουν έναν απατηλό δρόμο. Μπορεί να χάσαμε πολύτιμο χρόνο πιστεύοντας, περιμένοντας και ελπίζοντας, αλλά τώρα πια ξέρουμε.

πηγή