Δεν ήρθε η ώρα για την έξωση της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ;

Ted Galen Carpenter, National Interest, 4-12-15

To κατωτέρω άρθρο, ενώ δεν εκφράζει την κυριαρχούσα σχολή σκέψης στη σημερινή αμερικανική ηγεσία, παρουσιάζει εντούτοις ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς δημοσιεύεται σε κλασσικό συντηρητικό όργανο της αμερικανικής Δεξιάς.

Μετάφραση: Μιχαήλ Στυλιανού

Η άφρων ενέργεια της Τουρκίας να καταρρίψει ένα ρωσικό αεροπλάνο το οποίο φαίνεται πως παραβίασε τον εναέριο χώρο της όχι για περισσότερο από 17 δευτερόλεπτα είναι μόνο το τελευταίο επεισόδιο που θα έπρεπε να κτυπήσει καμπάνες κινδύνου σε άλλες πρωτεύουσες του ΝΑΤΟ. Η ριψοκίνδυνη επιθετικότητα της Αγκύρας υστερεί μόνο της υποκρισίας της. Τα τουρκικά αεροπλάνα παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Ελλάδος περισσότερες από 2.000 φορές, μόνο το 2014. Και το 2014 ήταν ένα αντιπροσωπευτικό έτος τέτοιων επεισοδίων. Οι ΄Ελληνες αξιωματούχοι από μακρού διαμαρτύρονται για το γεγονός ότι η χώρα τους είναι υποχρεωμένη να αφιερώνει μέγα μέρος του αμυντικού προϋπολογισμού της για να αναχαιτίζει αεροπλάνα που ασκούν αυτές τις παραβιάσεις. Ευτυχώς, ωστόσο, η Αθήνα ουδέποτε μιμήθηκε τους τουρκικούς κανόνες για να εκτινάξει τέτοια αεροπλάνα έξω από τον ουρανό.

Το επεισόδιο με τη Ρωσία είναι ανησυχητικό. Ευτυχώς η κυβέρνηση του Βλαδίμηρου Πούτιν απάντησε μέχρι τώρα μόνο με οικονομικές κυρώσεις. Αλλά ο Πούτιν κατέστησε επίσης σαφές ότι επανάληψη επίθεσης εναντίον ρωσικών αεροπλάνων που επιχειρούν στη Συρία θα έχει πολύ σοβαρότερες συνέπειες. Αυτό το ενδεχόμενο δεν είναι ακαδημαϊκού απλώς ενδιαφέροντος για τις άλλες χώρες του ΝΑΤΟ. Το άρθρο 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού Συμφώνου υποχρεώνει τους συμβαλλομένους να θεωρήσουν μιαν επίθεση εναντίον ενός ως επίθεση εναντίον όλων. Το ξεκαθάρισμα, άν μελλοντικό επεισόδιο αποτελεί ρωσική επίθεση ή τουρκική πρόκληση, θα ήταν πολύ δύσκολο –και θα συνεπήγετο εν δυνάμει βαρείες συνέπειες.

Η πραγματικότητα είναι πως η Τουρκία αποτελεί έναν ανεύθυνο ταραξία. Το ΝΑΤΟ υποτίθεται πως είναι μια συμμαχία ειρηνικών δημοκρατιών. Αλλά αυξάνουν συνεχώς οι αποδείξεις ότι η Τουρκία δεν ανταποκρίνεται σε κανένα από τα δύ κριτήρια. Στην ευμενέστερη ερμηνεία η χώρα αυτή είναι αυτό που ο σχολιαστής Fareed Zakaria αποκάλεσε μια «ανελεύθερη δημοκρατία» -ένα κράτος που διεξάγει περιοδικές εκλογές, αλλά όπου δεν υπάρχει αξιόπιστη προστασία της διαφωνίας και όπου η πολιτική διαδικασία νοθεύεται υπέρ του κυρίαρχου καθεστώτος. Ο όρος περιγράφει ακιβοδίκαια τη Τουρκία. Η κυβέρνηση του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν διώκει και φυλακίζει σε αυξανόμενη κλίμακα δημοσιογράφους και άλλους επικριτιτές της. Μόλις την εβδομάδα προ των εθνικών εκλογών του Νοεμβρίου οι αρχές κατέσχεσαν τρείς σταθμούς τηλεοράσεως αντιπάλων του καθεστώτος. Η ιδιοκτησία τους δόθηκε αμέσως σε συμμάχους του Ερντογάν, οι οποίοι τις τελευταίες μέρες πριν τις εκλογές πλημμύρισαν τα ερτζιανά με «ειδήσεις» και σχόλια εξύμνησης του προέδρου και του κόμματός του. Τέτοια συμπεριφορά είναι εντυπωσιακά παρόμοια με τα αυταρχικά μέτρα της κυβέρνησης Πούτιν * Μια άλλη ομοιότητα με την συμπεριφορά της Ρωσίας είναι η πολιτική απέναντι σε ασθενέστερες χώρες. Το Κρεμλίνο εισέπραξε δικαιολογήσιμη καταδίκη για τις ενέργειές του τοσο στη Γεωργία όσο και στην Ουκρανία. Η Μόσχα εχρησιμοποίησε τον πόλεμο του 2008 εναντίον της Γεωργίας για να αποσπάσει δύο εξεγερμένες επαρχίες, την Αμπχαζία και την Νότιο Οσετία και να τις μετατρέψει σε ημι-ανεξάρτητα ρωσικά προτεκτοράτα.Και φυσικά η κυβέρνηση Πούτιν προσάρτησε την Κριμαία από την Ουκρανία και υποστήριξε τις χωριστικές δυνάμεις στην περιοχή Ντονμπάς της Ουκρανίας.

Αλλά προ πολλού, η Τουρκία επραγματοποίησε περισσότερο απρόκλητη επιδρομή εναντίον ενός μικρού γείτονα. Το !974, τα τουρκικά στρατεύματα όχι μόνο εισέβαλαν στην Κύπρο, αλλά προχώρησαν στην κατάληψη του 37% του εδάφους της και στην εκτόπιση των κατοίκων. Η ΄Αγκυρα στη συνέχεια εγκαθίδρυσε στις κατεχόμενες περιοχές ένα κράτος-μαριονέτα, τη «Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» και στη διαδρομή των χρόνων πλημμύρισε την έκταση με εποίκους από την ηπειρωτική Τουρκία. Είναι κάπως άβολο για τις Δυτικές δυνάμεις να καταδικάζουν τις ενέργειες του Πούτιν στη Γεωργία και την Ουκρανία, όταν μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ είναι ένοχη για παρόμοια δράση.

Αλλά η διπλοπρόσωπη πολιτική της Αγκύρας απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος θα έπρεπε να αποτελέσει την τελευταία πρόκληση για τα λοιπά μέλη της συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία μαζί με την Σαουδική Αραβία και το Κατάρ ήσαν οι κύριοι υποστηρικτές των σουνιτικών ομάδων που τελικά συνενώθηκαν για να συγκροτήσουν το Ισλαμικό Κράτος (Ι.Κ.). Μέγα μέρος του στρατιωτικού οπλοστασίου που διαθέτουν οι πολεμιστές του είναι προϊόν αυτής της γεναιοδωρίας. Ακόμη και όταν έγινε ολοφάνερο πως το Ι.Κ. είχε γίνει ένα τέρας Φρανκεστάϊν, με το δικότου πρόγραμμα δράσεως, η ΄Αγκυρα δεν δεσμεύθηκε να καταπολεμήσει αυτήν την οργάνωση. Πράγματι οι τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις φαίνεται να στοχεύουν περισσότερο στην εξασθένιση των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία και στο Ιράκ παρά να κυνηγήσουν το Ι.Κ. Και ακόμη χειρότερα: Η Τουρκία επέτρεψε στο Ι.Κ. τη μεταφορά πετρελαίου από τη βόρειο Συρία στη Τουρκία, προς πώληση στη διεθνή αγορά, εξασφαλίζοντας έτσι μια μείζονα πηγή συνεχούς εισοδήματος για το τρομοκρατικό κίνημα. Η Μόσχα κατήγγειλε ότι ο λόγος για τον οποίο η Τουρκία κατέρριψε το ρωσικό αεροπλάνο ήταν επειδή οι ρωσικές αεροπορικές επιχειρήσεις στη Συρία παρεμπόδιζαν τη ροή του πετρελαίου και αυτή η κατηγορία μπορεί θαυμάσια να ευσταθεί. Πράγματι, έχουν προκύψει στοιχεία ότι ο γιός του Ερντογάν εμπλέκεται στο παράνομο εμπόριο πετρελαίου.

Είναι αρκετά κακό για το ΝΑΤΟ να αναμένεται να υποστηρίζει έναν αφρονα επιθετικό σύμμαχο, που θα μπορούσε να εμπλέξει άλλα μέλη σε ένα καταστροφικό πυρηνικό πόλεμο. Αλλά είναι ακόμη χειρότερο όταν αυτός ο «σύμμαχος» δείχνει αδιάψευστα σημάδια ότι αποτελεί μια πέμπτη φάλαγγα, που βοηθεί και υποκινεί τον εχθρό της συμμαχίας, που έχει υποσχεθεί να συντρίψει. Είναι καιρός για τις Ηνωμένες Πολιτείες και για τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ να προβούν σε μια νηφάλια αξιολόγηση του λεγομένου Τούρκου συμμάχου. Και θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η αποπομπή αυτής της χώρας από το ΝΑΤΟ.

Ο Τed Galen Carpenter είναι παλαιό μέλος του Ινστιτούτου CATO, συνεργάτης του National Interest ( Το Εθνικό Συμφέρον ) και συγγραφέας δέκα βιβλίων και 600 άρθρων διεθνούς πολιτικής. Το τελευταίο βιβλίο του τιτλοφορείται « Επικίνδυνοι εταίροι: Οι Παγίδες των Συμμαχιών της Αμερικής με Αυταρχικά Καθεστώτα»

*Ο κ. Κάρπεντερ είναι παραπληροφορημένος για την κατάσταση του Τύπου στη Ρωσία, όπου εφημερίδες και άλλα ΜΜΕ, οικονομικώς ενισχυόμενα απο αμερικανικές πηγές, περιλούουν τον Πούτιν με επίθετα και καρικατούρες και ασκούν βιαιότατη πολεμική ακόμη και στην αλληλεγγύη προς τους ρωσικούς πληθυσμούς του Νταμπάς. Η κυκλοφορία τους όμως είναι ασήμαντη, ενώ η δημοτικότητα του «αυταρχικού Πούτιν» υπερβαίνει το 86%, κατά την τελευταία δημοσκόπιση ξένης εταιρείας.