Ελλάδα, από την εντατική στην απομόνωση!

Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος *

Δεν διαθέτω σήμερα απαντήσεις, έχω μόνον ερωτήματα ως προς την εξέλιξη της ελληνικής πολυδιάστατης και πολυσήμαντης κρίσης.

Τι συμβαίνει εδώ, γιατί οι εταίροι, σύμμαχοι και σύγχρονοι «προστάτες» της Ελλάδας κλιμακώνουν την απομόνωση της χώρας, λαμβάνοντας μάλιστα πρωτοβουλίες που αντικειμενικά «γκριζάρουν» το Αιγαίο με πρόσχημα την προσφυγική κρίση;

Πώς συμβαίνει η Ελλάδα να περνά από την εντατική της τρόικας σε μια γενικευμένη απομόνωση, με τα βόρεια σύνορά της να σφραγίζονται και την ελληνική κυβέρνηση να έχει περιθωριακό ρόλο σε ευρωπαϊκές και νατοϊκές αποφάσεις που αφορούν σε ζωτικά ζητήματα εθνικού συμφέροντος; Αποφάσεις που διευρύνουν την ιδιότυπη καραντίνα της χώρας από τον οικονομικό χώρο σε εκείνο της ευρωπαϊκής και γεωπολιτικής διάστασης.

Ξέρεις, αναγνώστη μου, πως σιχαίνομαι τη συνωμοσιολογία, όπως επίσης αποστρέφομαι κάθε είδους συνωμότη, και αντιπαθώ τις απλοϊκές προσεγγίσεις κάθε μορφής. Πιστεύω πως η κοινωνική πρόοδος και γενικότερα η πρόοδος είναι εμπειρικές, πολιτικές διαδικασίες που απομυθοποιούν και υπερβαίνουν ρουτίνες και αυτονόητα. Όλοι οι «-ισμοί» κατασκευάζουν έναν συγκεκριμένο πολιτικό χώρο του αυτονοήτου, εντός του οποίου αν εγκλωβιστείς απλώς θα αναπαράγεις δόγματα και σχέσεις εξουσίας που δεν κρίνεις και δεν ελέγχεις. Ωστόσο, μόνον η διαρκής κριτική προσέγγιση φαινόμενων όπως ο εθνικισμός, ο καπιταλισμός, ο σοσιαλισμός, ο νεοφιλελευθερισμός, ή ο ευρωπαϊσμός και η πρόκληση για διαρκή αμφισβήτηση των σχέσεων που αναπαριστούν στη συγκυρία θα μπορούσε να δομήσει γνώση για προοδευτική δράση και να προσφέρει σύγχρονες απαντήσεις σε κοινωνικά προβλήματα που αφορούν στην εφαρμογή των «-ισμών» στην πράξη.

Έτσι, θα πρέπει να δούμε και να μελετήσουμε τον σημερινό απομονωτισμό της Ελλάδας ως πολιτικό φαινόμενο που υπερβαίνει τα αυτονόητα και τους αυτοματισμούς στην παραγωγή γνώσης, όλων των γνωστών και κατεστημένων «-ισμών». Αν δεν το κάνουμε θα μπλέξουμε στην ηλιθιότητα του εθνικισμού και θα αναπαραγάγουμε θεοσοφικού χαρακτήρα δοξασίες από τον Λενινισμό ή από τον φασισμό του μεσοπολέμου.

Το δύσκολο, αλλά πραγματικά προοδευτικό και δημιουργικό είναι να ερμηνεύσουμε τον καταστατικό χαρακτήρα της πραγματικότητας της «καραντίνας» της Ελλάδας και την σοβαρή αλλαγή - έμμεση αναθεώρηση του καθεστώτος στο Αιγαίο - από το ίδιο το ΝΑΤΟ και με πρωτοβουλία της γερμανικής κυβέρνησης. Γιατί ακολουθούν αυτή τη στρατηγική ετούτη την περίοδο; Ποιος είναι ο στόχος και ποιών, τελικά;

Αν πεις, δεν υπάρχει συγκεκριμένος στόχος, πολιτικού ασφαλώς χαρακτήρα, αλλά αυτό που διαπιστώνεις Γιαννακόπουλε είναι αποτέλεσμα κυβερνητικών αδυναμιών στην Ελλάδα και αντινομιών σε ό, τι αφορά στην εσωτερική, κοινωνική, πολιτική, δημοσιονομική και διοικητική διάθρωση, θα είναι σαν να έχεις σπουδάσει σε κάτι «μοντέρνα» πανεπιστήμια - εγώ έχω κάνει μεταπτυχιακά σε δύο από αυτά – όπου η εμπειρική μεθοδολογία ταυτίζεται με έναν τυφλό ποζιτιβισμό, σαν η πολιτική και η οικονομία να είναι κλάδοι της μηχανικής: δεν δουλεύει καλά ο μηχανισμός προσαρμογής ενός υποσυστήματος στο γενικό σύστημα, άρα τον απομονώνουμε για να συνεχιστεί η λειτουργία της μηχανής!

Λυπάμαι, αυτό είναι αφήγημα πολιτικής νομιμοποίησης του αποκλεισμού με στοιχεία ολοκληρωτισμού και σίγουρα δεν σχηματίζει γνώση από την  αρχαιολογία και γενεαλογία της ίδιας της γνώσης ως ανθρώπινη εμπειρία, ιστορικά δομημένη. Θα το αποκαλούσα επιστημονική χυδαιότητα και αφορισμό της ιστορικά εξελισσόμενης αντίληψης περί οντολογίας και επιστημολογίας. Αυτό και αν είναι πολιτισμικό πισωγύρισμα και ευνουχισμός της ανθρωπότητας!

Αν, αγαπητέ αναγνώστη, δεν δεις την πολιτική και την οικονομία ως κλάδους πολύ πιο κοντά στη βιολογία παρά στη μηχανική και δεν αναζητείς τις πραγματικές σχέσεις ηγεμονίας στο πλαίσιο άρθρωσης της σχέσης στόχος-στρατηγική- πρόγραμμα δράσης, απλώς είναι αδύνατον να καταλάβεις τί συμβαίνει και γιατί, με αποτέλεσμα η αγωνία σου ή το ιδιαίτερο συμφέρον σου να εκφράζονται ως τυφλός αντιδραστισμός – με κραυγές, «σοφίσματα», κινήσεις πανικού ή στάσεις ωχαδερφισμού και με αναθεματισμούς.

Η Ελλάδα, λοιπόν, περνά από την εντατική στην απομόνωση, στο πλαίσιο μιας διεθνούς στρατηγικής που έρχεται να ικανοποιήσει κάποιον στόχο. Ποιος θα μπορούσε να είναι αυτός; Σίγουρα κάποιος στόχος που δεν είναι μεταφυσικός, μηχανιστικός, ή … out there! Αυτός συναρτάται με την αναμόρφωση ή μεταμόρφωση (εδώ, σηκώνει μπόλικη συζήτηση) της γεωπολιτικής περιοχής της ΕΕ, από μια πολιτικοοικονομική ελίτ, η οποία εμφανίζεται σήμερα με διάφορα πρόσωπα τυπικού ή άτυπου θεσμικού χαρακτήρα.

Η απομόνωση της Ελλάδας είναι τμήμα της στρατηγικής για αναμόρφωση ή μεταμόρφωση ολόκληρου του ευρωπαϊκού πόλου ηγεμονίας. Αυτό είναι το βέβαιον και από εκεί και έπειτα οφείλουμε να αναζητήσουμε τις δομικές - ηγεμονικού χαρακτήρα - μεταβολές αυτής της μετεξελισσόμενης περιοχής, για να προσεγγίσουμε δημιουργικά και ασφαλώς πολιτικά το ερώτημα «γιατί η Ελλάδα απομονώνεται, αυτή την περίοδο». Μόνον αυτή η προσέγγιση θα μας βοηθούσε να αντιμετωπίσουμε ώριμα και πραγματιστικά αυτή την αρνητική σε κάθε περίπτωση εξέλιξη για την Ελλάδα και θα έδειχνε εναλλακτικές πολιτικές δράσεις για να αποφευχθεί επιδείνωση του Κοινωνικού Ζητήματος και σοβαρή ζημία στο λεγόμενο εθνικό συμφέρον της πατρίδας μας.

* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.