Παρέμβαση της Ορνιθολογικής Εταιρείας προς την Εισαγγελία για το περιβαλλοντικό έγκλημα στον Ποταμό

Δορυφορική φωτογραφία που περιλαμβάνεται στο έγγραφο: Το κίτρινο σημείο απεικονίζει το σημείο αμμοληψίας. Με πράσινο απεικονίζεται η ΖΕΠ, με μπλε η ΕΖΔ και τέλος με πορτοκαλί το ΚΑΖ.

Έγγραφο-φωτιά κατά της διοίκησης του Δήμου Θερμαϊκού, απέστειλε η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία προς την Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης και άλλες δέκα δημόσιες υπηρεσίες, σχετικές με την προστασία του Περιβάλλοντος, για να καταγγείλει το ρεσιτάλ αυθαιρεσιών που συντελέστηκε στον Ποταμό Επανομής, με την παράνομη αμμοληψία και την εκχέρσωση χώρου από μηχανήματα και οχήματα του Δήμου μέσα στην προστατευόμενη περιοχή Natura-2000.

Όπως επισημαίνει, η εκσκαφή και καταστροφή αμμοθινών (αμμόλοφων), έγινε σε περιοχή που έχει ενταχθεί στο δίκτυο NATURA ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την Ορνιθοπανίδα, και ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ), ενώ επίσης έχει χαρακτηριστεί και ως καταφύγιο άγριας ζωής.

Η έκταση μάλιστα όπου έγινε η παράνομη αμμοληψία, αποτελεί χώρο φωλεοποίησης για το είδος πουλιού Θαλασσοσφυριχτή (Charadrius alexandrinus), ενώ στη γύρω περιοχή που καταστράφηκε, φύεται και o Κρίνος της θάλασσας (Pancratium maritimum).

Σκοπός της Ορνιθολογικής, είναι η μελέτη και η προστασία των άγριων πουλιών και των βιοτόπων τους. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία είναι ο εταίρος στην Ελλάδα της BirdLife International, μιας διεθνούς ένωσης Μη Κυβερνητικών Περιβαλλοντικών Οργανώσεων με εταίρους σε πάνω από 100 χώρες, 40 από τις οποίες δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη.

Η οικολογική εταιρεία, επικαλείται το νόμο 3937/2011 για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, ο οποίος παραβιάστηκε κατάφωρα, καθώς ορίζει ρητά ότι δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων, σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις όπως είναι οι αμμοθίνες. Ενώ υπογραμμίζει ότι και η άμμος, που τη σήκωσαν τα οχήματα του Δήμου, θεωρείται περιουσιακό στοιχείο του Δημοσίου και ως τέτοιο για την οποιαδήποτε αξιοποίηση/εκμετάλλευσή του θα πρέπει να υπάρχει αντίστοιχη δημοπράτηση.

To έγγραφο, που υπογράφεται από την κυρία Κωνσταντίνα Ντεμίρη, υπεύθυνη θεμάτων Πολιτικής Περιβάλλοντος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, έχει ως εξής:

«Αριθ. πρωτ. 16/075
Θέμα: «Παράνομη αμμοληψία στη λιμνοθάλασσα της Επανομής και παράνομη επιχωμάτωση για τη δημιουργία παρκινγκ»
Αξιότιμες κυρίες, Αξιότιμοι κύριοι,
Στις 13.04.2016 ενημερωθήκαμε από κάτοικο περιοχής για την πραγματοποίηση παράνομης αμμοληψίας στον υγρότοπο της Επανομής με σκοπό τη μεταφορά της άμμου και της απόθεσης σε χώρο Beach Bar για τη δημιουργία χώρου παρκινγκ.
 Τα οχήματα, ένας εκσκαφέας και ένα φορτηγό βαρέως τύπου, έφεραν το λογότυπο του Δήμου Επανομής και κινούνταν σε αμμοθινικό (λευκές θίνες) οικοσύστημα. Η λιμνοθάλασσα της Επανομής έχει ενταχθεί στο δίκτυο NATURA 2000 ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την Ορνιθοπανίδα με κωδικό GR1220011 και ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) με κωδικό GR1220012. Επίσης έχει χαρακτηριστεί και ως καταφύγιο άγριας ζωής (ΚΑΖ) με την ονομασία Τσαίρι (ΦΕΚ Β 473/16-7-84).
Για την εν λόγω περιοχή έχει επίσης εκπονηθεί Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ). Σημειώνεται ότι η Επανομή αποτέλεσε επίσης περιοχή εφαρμογής του προγράμματος LIFE+ «Δράσεις για τη διατήρηση παράκτιων οικοτόπων και σημαντικών ειδών ορνιθοπανίδας των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 λιμνοθάλασσα Επανομής, λιμνοθάλασσα Αγγελοχωρίου». Το πρόγραμμα αυτό, εταίρος του οποίου ήταν και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έθετε ως κύριο σκοπό την αποκατάσταση και προστασία των λιμνοθαλασσών Επανομής και Αγγελοχωρίου.
Οι παραπάνω παρεμβάσεις (κίνηση βαρέων οχημάτων σε αμμοθινικό οικοσύστημα, αμμοληψίες και επιχωματώσεις για τη διαμόρφωση παρκινγκ) πραγματοποιήθηκαν εντός των περιοχών Natura 2000, του ΚΑΖ και της προτεινόμενης Ζώνης Α «Περιοχή Απολύτου Προστασίας της Φύσης» της εκπονηθείσας ΕΠΜ.
Συγκεκριμένα έλαβαν χώρο στον οικότοπο 2120, της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, με ονομασία «Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria (λευκές θίνες)», ενώ το σημείο παρέμβασης αποτελεί χώρο φωλεοποίησης για το είδος πουλιού Θαλασσοσφυριχτή (Charadrius alexandrinus).
Στην εν λόγω περιοχή φύεται και o Κρίνος της θάλασσας (Pancratium maritimum). Αντίστοιχες ενέργειες έχουν επανειλημμένα καταγραφεί στο παρελθόν στην περιοχή. Οι προαναφερθείσες παρεμβάσεις απαγορεύονται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία ρητά, ενώ έρχονται σε αντίθεση και με τις δράσεις του προγράμματος LIFE+. Συγκεκριμένα παραβιάζουν τις ακόλουθες διατάξεις του Ν. 3937/2011 για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας:
· Σύμφωνα με το άρθρο παρ. 4(α): «Δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως ενδεικτικά, μόνιμες ή εποχικές λίμνες και τέλματα και οι ακτές τους, ο αιγιαλός, οι αμμοθίνες, ποτάμια, ρέματα και ρυάκια, δάση, λιβάδια, βοσκότοποι, οι οικότοποι προτεραιότητας του παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, καθώς και σε μονοπάτια που βρίσκονται σε τέτοιες περιοχές»
· Βάσει του άρθρου 5 παρ. 4.3: «β) Μέσα στα καταφύγια άγριας ζωής απαγορεύονται η θήρα, η καταστροφή ζώνης με φυσική βλάστηση με κάθε τρόπο, η καταστροφή των φυτοφρακτών, η αμμοληψία, η αποστράγγιση, η επιχωμάτωση και αποξήρανση ελωδών εκτάσεων...»
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το Παράρτημα «Τεχνικές προδιαγραφές κατασκευών-διαμορφωσεων για απλή χρήση εντός αιγιαλού παραλίας - περιορισμοί –συστάσεις» της ΚΥΑ αριθμ. ΔΔΠ 0006856/728Β ΕΞ 2015/8.5.2015 που αναφέρεται στο άρθρο 13 του Ν. 2971/2001 (ΦΕΚ Β' 828/12-05-2015), δεν επιτρέπονται επιχωματώσεις ή άλλες διαμορφώσεις με τη χρήση μηχανημάτων.
Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στο σημείο αυτό για την άμμο, η οποία θεωρείται περιουσιακό στοιχείο του Δημοσίου και ως τέτοιο για την οποιαδήποτε αξιοποίηση/εκμετάλλευσή του θα πρέπει να υπάρχει αντίστοιχη δημοπράτηση.
Τέλος, με το άρθρο 3 παρ. η) του Ν. 4042/2012 για την ποινική προστασία του περιβάλλοντος, καθίσταται αδίκημα «κάθε συμπεριφορά που προκαλεί την ουσιαστική υποβάθμιση του οικότοπου/ενδιαιτήματος μέσα σε προστατευόμενη περιοχή».
Παρακαλούμε τις αρμόδιες υπηρεσίες να πράξουν τα δέοντα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους:
1. Άμεση παρέμβαση του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης για τον καταλογισμό ευθυνών και την επιβολή των προβλεπόμενων από το νόμο κυρώσεων
2. Το Σώμα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος - Τομέας Βορείου Ελλάδος να προβεί σε αυτοψία για τη διαπίστωση και τη συνολική αποτύπωση των παρεμβάσεων, καθώς και τη λήψη διοικητικών κυρώσεων βάσει του σχετικού νομικού πλαισίου
3. Το Λιμεναρχείο Νέας Μηχανιώνας και το Δασαρχείο Θεσσαλονίκης να μας ενημερώσουν αν έχουν προβεί σε αυτοψία μετά την εν λόγω παρέμβαση καθώς και αν έχουν προβεί σε οποιαδήποτε άλλη σχετική ενέργεια
4. Ο Δήμος Θερμαϊκού να αναλάβει δράσεις αποκατάστασης της ζημίας στο φυσικό περιβάλλον
5. Την Περιφερειακή Δ/νση Δημόσιας Περιούσιας Μακεδονίας Θράκης να προβεί στο δέοντα έλεγχο και να επιβάλει τις κυρώσεις που προβλέπει ο νόμος
6. Το τμήμα Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας να ελέγξει τη νομιμότητα της λειτουργίας των Beach Bar – καντινών, τα οποία αποτελούν σταθερές κατασκευές και απεικονίζονται σε μια σειρά δορυφορικών εικόνων του Google Earth τα τελευταία χρόνια
Σε αναμονή των απαντήσεών σας, παρακαλούμε για τις δικές σας ενέργειες και παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε επιπλέον πληροφορία ή διευκρίνιση τυχόν χρειαστείτε.

Με εκτίμηση
Κωνσταντίνα Ντεμίρη
Υπεύθυνη Θεμάτων Πολιτικής Περιβάλλοντος

ΠΡΟΣ
Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης 26ης Οκτωβρίου 3, 54626 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310507420, Fax: 2310519357
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σώμα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος, Δόμησης, Ενέργειας & Μεταλλείων Επιθεώρηση Βορείου Ελλάδος,  Ανδριανουπόλεως 24, 55133 Καλαμαριά Τηλ.: 2310 483223,
Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών, Μεσογείων 119, 10192 Αθήνα
Τμήμα Διαχείρισης Βιοποικιλότητας και προστατευόμενων Περιοχών, Πατησίων 147, 112 51, Αθήνα
Λιμεναρχείο Νέας Μηχανιώνας Νέα Μηχανιώνα, 57004, Θεσσαλονίκη
Δασαρχείο Θεσσαλονίκης, Καρατάσου & Χάψα 1, 54626 Θεσσαλονίκη
Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού, Τμήμα Περιβάλλοντος, Μοναστηρίου 12, 54629, Θεσσαλονίκη
Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας, Γενική Δ/νση Δημόσιας Περιουσίας και Κοινοφελών Περιουσιών Περιφερειακή Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας Μακεδονίας Θράκης, Αγ.Σοφίας 52 54635, Θεσσαλονίκη
Δήμος Θερμαϊκού, Δημαρχιακό Μέγαρο, Μεγάλου Αλεξάνδρου 2, 57019, Περαία – Θεσσαλονίκη

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
Υπουργείο Οικονομικών Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας Γεν. Δ/νση Δημ. Περιουσίας & Εθν. Kληρ/των Δ/νση Δημ. Περιουσίας Τμήμα Β΄ Κολωνού 2, 10437, Αθήνα