Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος *
Ζούμε στην εποχή της μυθοποίησης των μηχανικών της οικονομίας, οι οποίοι σαν ανώριμοι έφηβοι επαναλαμβάνουν πληκτικά και δίχως να κατανοούν οι ίδιοι τι ακριβώς λένε, απόψεις των καινοτόμων θεμελιωτών της πολιτικής οικονομίας.
Μια κοινοτοπία ξεστόμισε πάλι ο υπερπροβεβλημένος γάλλος οικονομολόγος Τομά Πικετί και έγινε είδηση από τους «ουάου διαμορφωτές της κοινής γνώμης», χωρίς τη κριτική γνωστική δομή που θα τους επέτρεπε να εκφράζουν οποιαδήποτε έγκυρη (μεθοδολογικώς) άποψη σαν είδηση. «Γίνεται ολοένα και περισσότερο αντιληπτό ότι ο καπιταλισμός πρέπει να ρυθμιστεί. Χρειαζόμαστε ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς που θα μπορέσουν περιορίσουν την αύξηση των ανισοτήτων και να ανατρέψουν τις ισορροπίες δυνάμεων. Η ισχύς της αγοράς και της οικονομικής καινοτομίας πρέπει να τεθεί στην υπηρεσία του γενικού συμφέροντος. Είναι λάθος να σκεφτόμαστε πως τα πάντα επιλύονται με φυσικό τρόπο», επισημαίνει ο Πικετί και… ο κόσμος ολόκληρος συνταράσσεται από την διεισδυτική του ματιά στην παγκοσμιοποίηση!
Από άλλο πράγμα έχει «ανάγκη» ο σημερινός καπιταλισμός: Χρειάζεται επειγόντως κανόνες εξαίρεσης, για την ζωή που δεν μπορεί να εξαιρείται! Απαιτείται οι τιμές να πάψουν να διαμορφώνονται μόνον για αγαθά και υπηρεσίες που χαρακτηρίζονται σπάνια στο πλαίσιο μιας αγοράς, την ίδια ώρα που δεν λογαριάζονται καθόλου οι άνθρωποι, ενώ οι φυσικοί πόροι σπαταλούνται ηλιθιωδώς και εγκληματικώς για τις επόμενες γενιές.
«Exceptio probat regulam de rebus non exceptis» (: η εξαίρεση ορίζει τον κανόνα των πραγμάτων που δεν εξαιρούνται), μάθαμε όσοι διψούσαμε να καταλάβουμε πώς δομείται το πολιτικό στις κοινωνίες για να γίνει οικονομία, θεσμοί, κοινωνικές σχέσεις και αγορά. Ο καπιταλισμός ως κανόνας θα μπορούσε να ελπίζει σε μακροημέρευση, στο πλαίσιο της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης, στο βαθμό που δρομολογούσε /θεσμοθετούσε ο ίδιος μέσω εξαιρέσεων την μετάβαση από την πολιτική οικονομία (: από τη μηχανιστική αντίληψη της οικονομίας) στην βιο-οικονομία, κατά την οποία ο μοναδικός κανόνας που δεν θα επιδέχεται εξαίρεσης θα ήταν ο σεβασμός στους μηχανισμούς αναπαραγωγής της ζωής.
Ο ολοκληρωτικός καπιταλισμός που ασφαλώς τρομάζει καί τον Τομά Πικετί, δεν είναι ο καπιταλισμός του Αριστοτέλη Ωνάση: «ο κανόνας είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες», αλλά αυτός που εξαιρεί την λογική της ζωντανής ύλης και των σχέσεων των ζωντανών από την καπιταλιστική διαδικασία, όχι απλώς υπηρετώντας την λογική των νεκρών πραγμάτων, αλλά μάλλον ορίζοντας τη παραγωγή χρήματος από το ίδιο το χρήμα ως ανώτατο νόμο!
Μέσω του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού η οικονομία διαχωρίζεται ολοένα και περισσότερο από την πραγματική ζωή, παντού στον κόσμο, εξαιρώντας διαρκώς περισσότερο τους ανθρώπους και την αναπαραγωγή της βιόσφαιρας από τους λογαριασμούς της. Πρόκειται, αναγνώστη μου, για έναν ελεεινό και υπερβάρβαρο πόλεμο εναντίον της ζωής, ο οποίος αποκαλείται ειρήνη και σταθερότητα. Ο νέος-καπιταλισμός μιλούσε κάποτε για κανόνες, Αν ο γέρος-καπιταλισμός της σήμερον δεν μιλήσει τη γλώσσα των εξαιρέσεων του ίδιου του Εαυτού, θα πεθάνει πνιγμένος μέσα στο αίμα της ανθρωπότητας, νομίζοντας πως έτσι θα ξανανιώσει!
Ο Πάμπλο Πικάσο, έλεγε πως «η φύση δεν παραβαίνει ποτέ τους δικούς της κανόνες» και αν δεις τον καπιταλισμό ως αυτό που πραγματικά είναι, μια εξαίρεση στον φυσικό κανόνα, θα καταλάβεις πως οποιασδήποτε μεταρρύθμιση από εδώ και εμπρός θα πρέπει να αφορά όχι στην επέκταση των καπιταλιστικών κανόνων, αλλά στην επέκταση των εξαιρέσεων στην εφαρμογή αυτών των κανόνων πάνω στην ανθρώπινη ζωή και στην βιόσφαιρα.
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.