Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος *
Για πρώτη φορά μετά από καιρό «Τα Νέα» επισημαίνουν κάτι ουσιώδες, αλλά μάλλον ρηχά: «Όσο παραπάνω μένει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία τόσο περισσότερο μοιάζει με τους προκατόχους του»! Δεν «μοιάζει» απλώς! Είναι η οντολογική σύνθεση συμβολικού και υλικού χαρακτήρα όλων των προηγούμενων κυβερνητικών κομμάτων και συνασπισμών της μεταπολίτευσης του 1974. Είναι η συμπλεγματική διάσταση αυτού ακριβώς που ήρθε στα πράγματα για να καταργήσει, να ακυρώσει, να υπερβεί… για να απαλλάξει την ελληνική κοινωνία από την παθολογία στο παραγωγικό, κοινωνικό και γνωστικό μοντέλο! Είναι και δεν «μοιάζει» με την παρακμή που ήρθε για να θεραπεύσει ποιοτικά, δημιουργικά και σοσιαλιστικά!
Ήρθε η στιγμή της απόλυτης ειλικρίνειας. Υπάρχει εμπειρία πλέον στην Ελλάδα από την πρώτη κυβέρνηση αριστερών και έχουμε χρέος να την ερευνήσουμε, ερμηνεύσουμε και σχολιάσουμε απροκατάληπτα. Εάν το κάνουμε χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία του Πιέρ Μπουρντιέ - την οποία χρησιμοποίησε η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ κατά την κριτική της στο πολιτικό σύστημα (και στο ΕΕ-σύστημα) μέχρι να έλθει η ίδια στα πράγματα (: αυτό αποκαλείται μεθοδολογική συνέπεια και σχολιογραφική ή αναλυτική εντιμότητα) - θα διαπιστώσουμε πως δεν έχει μεταβληθεί καθόλου η διάσταση των «πεδίων» (champs) επί των οποίων λαμβάνει χώρα η πολιτική πρακτική, το πολιτικό παίγνιο και οι εντυπώσεις από αυτό. Φαντάζομαι πως ο αρχισυντάκτης των «Νέων» του πρόσφατου παρελθόντος να αναγνωρίζει πλέον τον εαυτό του στα πρωτοσέλιδα της «Αυγής»!
Κάθε «πεδίο» θεωρείται ένας δομημένος και ρυθμισμένος χώρος ανταλλαγών, όπου οι «θέσεις» των εξουσιαστικών παραγόντων, η ιεραρχία τους και το βιοτικό τους ύφος (life-style) διαρθρώνονται στη βάση της κατανεμημένης χρήσης του ιδιαίτερου κάθε φορά «κεφαλαίου», του ιδιαίτερου για κάθε «πεδίο» μέσου, πόρου ή προσόντος. Αυτά δεν έχουν μεταβληθεί. Τα «πεδία» δεν έχουν αλλάξει ως μορφές άρθρωσης και επικοινωνιακής αναπαράστασης του ηγεμονικού φαινομένου στην Ελλάδα. Δεν άλλαξαν, δηλαδή, τα «πεδία» της εξουσίας, άλλαξαν μόνον τα «παιδία» στην εξουσία.
Επίτρεψε μου την απλοϊκή αναλογία: Όσο άλλαξαν τα «πεδία» παραγωγής πρακτικών στην ΕΡΤ - μετά την αναβίωσή της - τόσο έχουν αλλάξει και στους υπόλοιπους χώρος κυβερνητικής παρέμβασης και έκφρασης, συμπεριλαμβανομένης φυσικά και της βουλής. Τα «παιδία» της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ είναι προφανές πως ήρθαν για να αποδείξουν πως ξέρουν να χειρίζονται και αυτοί τα πακτωμένα «πεδία» στην Ελλάδα και πως γνωρίζουν τουλάχιστον εξίσου καλά με τους προκατόχους τους τα «κόλπα» της εξουσίας.
Το κάνουν λίγο άγαρμπα τις περισσότερες φορές, αλλά φαίνεται να το παλεύουν αποτελεσματικά, ακόμη και εκεί όπου εμφανίζονται ηττημένοι – όπως για παράδειγμα στην υπόθεση των «τηλεοπτικών αδειών». Δεν ηττήθηκαν, μια χαρά το χειρίστηκαν στο πλαίσιο των γνωστών και παραδοσιακών «πεδίων»! Καί τις εντυπώσεις κέρδισαν, μεταβάλλοντάς τις σε λαϊκές πεποιθήσεις καί τη διαπλοκή, που ήρθαν δήθεν για να περιθωριοποιήσουν, ενίσχυσαν, μεγέθυναν και «ξέπλυναν».
Επιμένω στον Μπουρντιέ, επειδή η απομυθοποίηση είναι διαδικασία αποκωδικοποίησης του μύθου που συστήνει δομές εξουσίας. Αφού κυρίως σε αυτόν (Μπουρντιέ) στηριχτήκαμε όσοι συμβάλαμε στο να κτιστεί η εν δυνάμει (φαντασιακή) κυβερνητική οντολογία του ΣΥΡΙΖΑ (: η ταυτότητα αναφοράς του) - πριν ασφαλώς τον δούμε στη κυβέρνηση - έντιμο θα ήταν να μην μεταβάλλουμε τώρα μεθοδολογική προσέγγιση. Άρα, δεν θα πρέπει τις κυβερνητικές πρακτικές ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να προσεγγίζουμε μόνον ως προϊόντα συνήθειας και μιμητισμού των προηγούμενων κυβερνητών στην Ελλάδα - μετά την μεταπολίτευση - αλλά ως προϊόντα αλληλεπίδρασης των συνηθειών και προδιαθέσεων του πολιτικού συστήματος με το συγκεκριμένο κοινωνικό περιβάλλον, με τις συνθήκες ή τα «πεδία» εντός των οποίων οι έλληνες δρούμε παραδοσιακά πλέον και τη μεταρρυθμιζόμενη, πτωχευμένη και φτωχοποιούμενη αγορά εντός της οποίας κινούμαστε, ή τα «κοινωνικά παιχνίδια» στα οποία συμμετέχουμε, μάλλον για να διασκεδάσουμε τη κοινωνική πραγματικότητα.
Με αυτά δεν δικαιολογώ τη σημερινή άνοστη γεύση από την πρώτη παράσταση, ως νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος, του κ. Δ.Τζανακόπουλου, απλώς δεν θεωρώ πως αιτία της (ο αιτιατός μηχανισμός της για την ακρίβεια) είναι μόνον η συνήθεια και ο μιμητισμός προς την προηγούμενη εκπρόσωπο και τους προηγούμενους δεξιούς, και κεντροαριστερούς εκπροσώπους. Το ότι ένα μέρος της αριστεράς βρίσκεται στη κυβέρνηση της Ελλάδας, ενώ το δεξιό σύμπλεγμα και ο απολιτικός / μικροπολιτικός λόγος ασκούν την εξουσία, υπό την αιγίδα και επιτήρηση της τρόικας ασφαλώς, είναι αποτέλεσμα βαθύτερων κοινωνικών διεργασιών και αποκρυσταλλώσεων στην ελληνική κοινωνία και όχι απλώς υπόθεση μίμων και μιμητισμού.
Φανερώνει πως η αριστερά δεν ωρίμασε κοινωνικώς και πολιτικώς στη χώρα μας, κυρίως επειδή αναπτύχτηκε ψευδο-επαναστατικά, αφηρημένα, υπερβατικά και με δεξιά συμπλέγματα, τα οποία οι δεξιοί σήμερα στην πατρίδα μας αποκαλούν παραμορφωτικά «αριστερές ιδεοληψίες». Δεν είναι αριστερή ιδεοληψία να ισχυρίζεσαι πως τα παίρνεις από τους πλούσιος για να τα διανείμεις στους φτωχούς, την ώρα που εξοντώνεις την ευρεία μικρομεσαία τάξη με μέτρα λιτότητας επί μέτρων λιτότητας! Χυδαιότητα είναι απολιτικού χαρακτήρα που έρχεται να ικανοποιήσει το δεξιό σύμπλεγμα του φθόνου προς τον πλούσιο και όχι την αντιπαράθεση προς τη συγκεκριμένη διαδικασία συσσώρευσης, πλουτισμού, ή προς την διαδικασία διαμόρφωσης των όρων αποκλεισμού ή/και προνομίων στην ελληνική κοινωνία.
Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα πολιτεύεται πλέον απολιτικά και μικροπολιτικά ερεθίζοντας τα δεξιά συμπλέγματα στην ελληνική κοινωνία, τα οποία δυστυχώς είναι σχεδόν τα μοναδικά στοιχεία του κοινωνικοπολιτισμικού μας «πεδίου» που παραπέμπουν στα λεγόμενα αριστερά αντανακλαστικά. Και αυτό, αναγνώστη μου, είναι έκφραση πολιτικής αποτελμάτωσης. Η κυβερνώσα αριστερά δεν εγκατέλειψε απλώς την ρητορεία που την έφερε στα πράγματα, εγκατέλειψε απολύτως πλέον τη γλωσσική /εννοιολογική της ταυτότητα.
Έγινε πολιτικώς «τρίτο φύλο», που πολιτεύεται ερεθίζοντας τα συμπλέγματα που δομήθηκαν βήμα-βήμα ως σύνολο παρορμήσεων στο μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας κατά την μεταπολίτευση του 1974 και ιδιαίτερα κατά την ύστερη φάση της μετά το 1996. Σήμερα, τα «παιδία» του ΣΥΡΙΖΑ «παίζοντας» στα πακτωμένα στη συνείδηση και στο υποσυνείδητο των ελλήνων «πεδία» του 1974, επιτελούν ένα αντι-προοδευτικό έργο. Με τα απωθημένα ίσως να κάνεις επανάσταση, ποτέ ωστόσο προοδευτική πολιτική. Είναι ιλαροτραγωδία να βλέπεις τη σημερινή κυβέρνηση να μιμείται τις πλέον γελοίες, αντιδραστικές και απατηλές συμπεριφορές και ασφαλώς τη γλώσσα προηγούμενων κυβερνήσεων και να χαμογελά με αυταρέσκεια. Συγχαρητήρια, το ξέρετε και εσείς το παιχνίδι! Μόνον που έτσι ακριβώς καταστρέψατε κάθε ελπίδα για προοδευτική εξέλιξη στην ελληνική κοινωνία: Ελπίδα που δεν δημιουργήσατε αποκλειστικά εσείς, αλλά γύρω από εσάς πολλοί άλλοι προοδευτικοί άνθρωποι που δεν ήθελαν να πιστέψουν πως είστε τελικά συμπλεγματικά αντίγραφα των προηγούμενων.
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.