«ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ: οι ψυχοκοινωνικές διαστάσεις»

«Θυμίζει» ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

     (Είδα τις ανακοινώσεις για το Δημογραφικό πρόβλημα συναδέλφων Πανεπιστημιακών και πολιτικών στο Economic Forum των Δελφών, (2- 5 Μαρτίου 2017), και ανέσυρα ένα κείμενό μου που φιλοξενήθηκε στα blogs τον Απρίλιο του 2010 το οποίο παρακαλώ να  αναρτήσετε ευχαριστώντας σας προκαταβολικά για την φιλοξενία).

                                           ******************************************

      Δεν θα τολμήσω να κάνω μια βαθιά τομή στο καυτό ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ μας πρόβλημα διότι δεν το επιτρέπει ο χώρος, αλλά θα σκιαγραφήσω, σύντομα, τις ψυχοκοινωνικές του διαστάσεις επειδή σε αυτές πιστεύω ότι εστιάζονται και οι αιτίες και μαζί και οι πιο αποδοτικές λύσεις του.

     Καθώς περιμένουμε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τις απαιτήσεις του για απολύσεις, μειώσεις μισθών και μειώσεις συντάξεων, η υπάρχουσα ανεπάρκεια πόρων στα ασφαλιστικά μας ταμεία θα ενταθεί ακόμη περισσότερο καθώς θα λείπουν:

     οι ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ και θα αυξάνονται οι ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ!..

     Στις δεκαετίες που μας πέρασαν διάφορες Επιτροπές της Βουλής κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι βασικές αιτίες του δημογραφικού μας προβλήματος ήταν μεταξύ άλλων:

--- Ο χώρος κατοικίας (32 % των Ελλήνων ζει εγκλωβισμένο σε μικρά διαμερίσματα ενώ πολλά νέα ζευγάρια δεν έχουν δική τους στέγη)

--- Το πολύ ψηλό κόστος ανατροφής των παιδιών και η παροχή παιδείας και (παραπαιδείας)

--- Η ανεργία των νέων που μεταθέτει το γάμο και την απόκτηση παιδιών

--- Ο υπέρμετρος ατομικός ευδαιμονισμός

     Προχωρώντας με αυτά τα δεδομένα και αυτούς τους ρυθμούς το έτος 2009 ο πληθυσμός της Ελλάδος έφτασε να είναι μόλις 10,8 εκατ. ενώ οι Αλβανοί πληθυσμιακά ξεπερνούν τα 4 εκατομμύρια (δεν υπολογίζονται όσοι ζούνε εκτός Αλβανίας), οι Σκοπιανοί ξεπερνούν τα 2 εκατ., οι Βούλγαροι πλησιάζουν τα 7,5 εκατ. και οι Τούρκοι ξεπεράσανε τα 77 εκατ. (από τα οποία τα 51 εκατ. Βρίσκονται στις ηλικίες ανάμεσα στα 15 και 64 χρόνια)!

     Εξετάζοντας συνοπτικά τα δημογραφικά μας στοιχεία διαπιστώνουμε ότι ανέκαθεν η χώρα μας ήταν κοινωνία «προσφύγων και ξενιτεμένων».

     Το 1907 η Ελλάδα αριθμούσε 2,631,952 ψυχές και αργότερα μετά τους βαλκανικούς πολέμους και τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο φτάσαμε το 1920 τον αριθμό 5,061,889. Τελικά το 1923 μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή πληθυσμών φτάσαμε να είμαστε 6,010,000 άτομα. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν ενσωματώθηκαν στον κορμό της Ελλάδας και νέα κύματα προσφύγων, χάσαμε σχεδόν ένα εκατομμύριο στην δεκαετία του 1940 και στη συνέχεια η αστυφιλία γέμισε τις πόλεις μας με άνεργο πληθυσμό ενώ ερημώθηκε η περιφέρεια. Στη δεκαετία του 1960 κορυφώθηκε και η μεγάλη πληθυσμιακή διαρροή σχεδόν ενός εκατομμυρίου συμπολιτών μας στις αγορές εργασίας της Ευρώπης και κυρίως της Δυτικής Γερμανίας, αφού είχαν ήδη προηγηθεί τα επίσης μεγάλα μεταναστευτικά κύματα της μεταπολεμικής δεκαετίας του 1950 προς τον Καναδά, την Αυστραλία και τις ΗΠΑ.

Αστυφιλία και νέο «στυλ ζωής»

     Οι ελληνικές οικογένειες της υπαίθρου λειτουργώντας μέσα στο κοινωνικό-οικονομικό σύστημα μιας γεωργοκτηνοτροφικής Ελληνικής πραγματικότητας παρέμειναν "εκτεταμένες" στη δομή τους (τρείς γενιές συμβίωναν στον ίδιο οικολογικό χώρο) και πολυμελείς ενώ, αντίθετα, οι οικογένειες των αστικοβιομηχανικών μας κέντρων προσαρμοζόμενες στις απαιτήσεις και τις ιδιομορφίες του νέου τρόπου ζωής μεταλλάχθηκαν σε "πυρηνικές" όπου το κάθε ζευγάρι προσαρμοζόμενο στις απαιτήσεις της ζωής αποκτούσε ένα ή το πολύ δύο παιδιά. Αναμφίβολα η έλλειψη χώρου, η απασχόληση και των δύο γονέων και η έλλειψη παππούδων και γιαγιάδων που θα μπορούσαν να αναλάβουν την φροντίδα των παιδιών οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια τη σύγχρονη ελληνική οικογένεια στη σμίκρυνση...

     Για να διατηρηθεί μια σταθερή αυξητική τάση στην δημογραφική οντότητα και τα χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας πρέπει οι γεννήσεις να υπερβαίνουν τους θανάτους αλλά ήδη στην Ε.Ε. ο μέσος όρος είναι σχεδόν μηδενικός. Πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η φυσική αύξηση του ελληνικού πληθυσμού (γεννήσεις πλήν θάνατοι) ήταν της τάξης του 12 % και 13 % για να φτάσει τώρα στο εντυπωσιακό επίπεδο πολύ κάτω του 1 % δηλαδή σε ΑΡΝΗΤΙΚΑ μεγέθη καθώς εδώ και μερικά χρόνια στην Ελλάδα έχουμε σε ετήσια βάση περισσότερους θανάτους από γέννες και μάλιστα στις γέννες υπολογίζονται και δεκάδες χιλιάδες αλλοεθνών (νόμιμων προσφύγων μεταναστών αλλά και λαθρομεταναστών!)

Αξίζει να σημειωθεί ότι :

1) οι οικογένειες που έχουν ΕΝΑ παιδί αυξήθηκαν από 41% του 1971 σε 46% το 1991 και περάσαν το 50% το 2001.

2) οι οικογένειες με ΔΥΟ παιδιά έμειναν σταθερές ενώ

3) το ποσοστό των πολυτέκνων με ΤΡΙΑ παιδιά έπεσε από το 14% του 1971 σε 11 % το 2001

4) και το ποσοστό με ΤΕΣΣΕΡΑ και περισσότερα παιδιά από το 7% του 1971 σε λιγότερο από το 4% του 2001.

     Με άλλα λόγια αυτά καθ' αυτά τα δημογραφικά μας μεγέθη ΕΙΝΑΙ ανησυχητικά και γίνονται περισσότερο δραματικά εξαιτίας συγκεκριμένων κοινωνικών και οικονομικών συγκυριών και εθνικών λόγων. Ήδη αυτό φαίνεται στην διαπίστωση της ανατροπής της πληθυσμιακής πυραμίδας που έχει επιδεινώσει τα προβλήματα είσπραξης πόρων από οικονομικώς ενεργά άτομα και απόδοσης συντάξεων σε απόμαχους της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και στις επεκτατικές βλέψεις των Τούρκων. Εάν η Ελλάδα γειτόνευε με Αυστριακούς, Ελβετούς ή Βέλγους και Γερμανούς τότε το δημογραφικό μας πρόβλημα δεν θα είχε την  συγκεκριμένη ιδιόμορφη οξύτητα που σήμερα έχει. Αυτό όμως είναι μια ουτοπία...

     Σίγουρα δεν μπορούμε να αλλάξουμε τους γεωπολιτικούς μας γείτονες και τους δικούς τους ρυθμούς δημογραφικών εξελίξεων. Μπορούμε, όμως, και επιβάλλεται να αλλάξουμε τις πρόσφατα αποκληθείσες αξίες μας που μεγέθυναν την αίσθηση του στείρου ατομικισμού και της καταναλωτικής μανίας, που εξουδετέρωσαν την ιδέα ότι μέσα από τα παιδιά μας προεκτείνεται, με την ευλογία του Θεού, η υπαρξιακή μας οντότητα στο μέλλον και η συνέχιση της εθνικής μας υπόστασης.

Το δημογραφικό μας πρόβλημα είναι οξύ!

     Οι ψυχοκοινωνικές διαστάσεις του προβλήματος μπορούν να αλλάξουν εφόσον αυτές προσαρμοσθούν στην πατροπαράδοτη αγάπη μας για την οικογένεια και τα παιδιά. Τόσες και τόσες γενιές κατατρεγμένων προσφύγων Ελλήνων Ποντίων, Μικρασιατών και άλλων (όπως και ο υπογράφων γιός Πόντιου εκ Ρωσίας πατέρα και Θρακιώτισας - Μικρασιάτισσας μητέρας) επιβιώσαμε σε ασύγκριτα χειρότερες συνθήκες και ΜΠΟΡΟΥΜΕ και πάλι να αναστήσουμε σε κάθε ελληνική οικογένεια δύο, τρία, τέσσερα παιδιά.

     Αυξάνονται πληθυσμιακά οι γείτονές μας και οι μουσουλμάνοι νόμιμοι και  λαθρομετανάστες που ζούνε στην Ελλάδα και αποκτούν πολλά παιδιά.

     Οι πολιτικοί μας αδιαφόρησαν και από σοβαρό έγινε ΟΞΥ το ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ μας πρόβλημα!

ΞΥΠΝΗΣΤΕ!!!

    Αυτά έγραψα Απρίλιο του 2010…

     Στη σημερινή μου ανάρτηση θα γράψω αντί για έναν επίλογο:

     Με ΜΝΗΜΟΝΙΑ και οικονομική απαξίωση η πολύτεκνη οικογένεια είναι πια … «Όνειρο θερινής νυκτός!...»