Έφτασε η ώρα του αντίο;

Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος *

Το "αντίο σύγκληση" δεν είναι είδηση. Είναι η επτάχρονη πραγματικότητα που αφορά στην ιστορία της Ελλάδας στην ΕΕ.

Κάποιο άλλο αντίο έχει υπόψιν του ο Αλέξης Τσίπρας, το οποίο δεν θα μπορούσε να αρθρώσει στο Eurogroup, ούτε ασφαλώς να δηλώσει σε μια Σύνοδο Κορυφής. Σύνοδος Κορυφής για το ελληνικό ζήτημα θα μπορούσε να γίνει μόνον στην περίπτωση που η κυβέρνηση ήταν έτοιμη να πει "αντίο στην Ευρωζώνη", με ταυτόχρονη αναστολή άρθρων της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτό το γνωρίζει ο κ. Τσίπρας από την προηγούμενη εμπειρία του. Τότε που η κυρία Μέρκελ είχε ζητήσει από πρωθυπουργούς χωρών της ΕΕ που βρίσκονταν σε διακοπές (όπως για παράδειγμα ο Σουηδός) να είναι στο τηλέφωνο, μήπως απαιτηθεί να διακόψουν τις διακοπές τους και να πεταχτούν στις Βρυξέλλες για να "καθαρίσουν" με τον Τσίπρα και την Ελληνική υπόθεση.

Αυτό δεν έγινε επειδή ο κ. Τσίπρας μετά από 17 ώρες απίθανου καραγκιοζιλικιού εμφανίστηκε έτοιμος "να τα δώσει όλα" εκτός από το σακάκι του που δεν το ήθελε κανείς. Τα "έδωσε", συμφώνησε με σκληρούς όρους συνθηκολόγησης που έδιναν ακόμη μεγαλύτερη τυπική και ουσιαστική εξουσία στην τρόικα στα ελληνικά πράγματα, μεταθέτοντας το ζήτημα της ρύθμισης του χρέους σε ένα όργανο που ποτέ δεν θα μπορούσε να προβεί σε αναδιάρθρωσή του, στοEurogroup - καθώς οι υπουργοί που το συνθέτουν δεσμεύονται από το Κοινοβούλιο των χωρών τους και τις σχετικές αποφάσεις που έχουν ληφθεί για την δανειοδότηση της Ελλάδας. 

Με δύο κουβέντες: Το Eurogroup είναι αναρμόδιο για να προσφέρει λύση στην υπόθεση του ελληνικού χρέους προς τον λεγόμενο επίσημο τομέα. Μια Σύνοδος Κορυφής θα μπορούσε, αλλά αυτό είναι σαφές πως δεν πρόκειται να συμβεί χωρίς η Ελλάδα να πει εκεί "αντίο" ή έστω "auf Wiedersehen" στην Ευρωζώνη.

Και αφού το Eurogroup είναι αναρμόδιο και ανίσχυρο ασφαλώς στο ζήτημα της αναδιάρθρωσης του χρέους, γιατί ο κύριος Τσίπρας και το επιτελείο του επιμένουν να δημιουργούν την εντύπωση πως προσδοκούν λύση στο ζήτημα του χρέους από αυτό;

Μα, πλέον δεν επιμένουν! Στο παρά ένα "απειλούν" με Σύνοδο Κορυφής. Ποιόν "απειλούν"; Σίγουρα όχι αυτόν και αυτούς που τους είχαν απειλήσει με Σύνοδο "Εξόδου από την Ευρωζώνη", αν δεν συμφωνούσαν στο Τρίτο και πολιτικώς ισχυρότερο και αυταρχικότερο Μνημόνιο. Μάλλον στον ελληνικό λαό απευθύνονται, όχι ασφαλώς για να τον ρωτήσουν τι προτιμά, αλλά για να υπονοήσουν πως οποιαδήποτε συμφωνία στο Eurogroup, θα αποτελούσε καλύτερη λύση από εκείνη που θα έδινε μια Σύνοδος Κορυφής. Δεν θα πρόκειται για συμφωνία για αναδιάρθρωση του χρέους, ούτε για συμφωνία σύγκλησης και περιορισμού έστω της λιτότητας, αλλά για συμφωνία παραμονής στην Ευρωζώνη με τους όρους και την μεθοδολογία που έχει αποδεχτεί η κυβέρνηση και η κυβερνητική πλειοψηφία κατά την τρέχουσα φάση της λεγόμενης αξιολόγησης.

Η μεθοδολογία αυτή είναι προφανές πως δεν ευνοεί την ανάπτυξη και την εργασία. Το αντίστροφο είναι το πρακτικό αποτέλεσμά της, για αυτό ο Αλέξης Τσίπρας με άρθρο του που δημοσιεύεται ταυτόχρονα, στη γαλλική Le Monde και τη γερμανική Die Welt λέει πως "πρέπει να ληφθούν αποφάσεις που ουσιαστικά θα δίνουν το σήμα για την είσοδο στην πορεία σε μια νέα εποχή, μακριά από τα λάθη και τις υπερβολές του παρελθόντος, μια εποχή βιώσιμης ανάπτυξης και ευημερίας για όλους".

Μπορεί το Eurogroup να μεταβάλλει μεθοδολογία, όπως ουσιαστικά ζητεί ο πρωθυπουργός; Όχι, ασφαλώς και το γνωρίζει καλά. Γιατί τότε το λέει ενώ γνωρίζει τι θα σήμαινε μια Σύνοδος Κορυφής αυτή τη στιγμή για την Ελλάδα; Διότι έχει στο μυαλό του ένα "αντίο". Προς ποιόν, ποιους; Όχι βέβαια προς τους εταίρους-δανειστές της χώρας μας και το ΔΝΤ, αλλά προς όσους "παγίδευσε" με την υπόθεση της διαπραγμάτευσης του χρέους, που στην πραγματικότητα ποτέ δεν έκανε, καθώς από την αρχή δεσμεύτηκε σε μια μεθοδολογία που δεν την περιελάμβανε, μέχρι τουλάχιστον το τυπικό τέλος του προγράμματος για την Ελλάδα. Μόνον προς αυτούς; Αν το πει σε αυτούς, σύντομα θα υποχρεωθεί αντικειμενικά να το πει και στο υπουργικό του συμβούλιο και μετά στον ΠτΔ για να το ακούσουμε όλοι μας!

Η ίδια η μεθοδολογία του "κουαρτέτου" με την οποία δουλεύει η κυβέρνηση περιλαμβάνει την σταδιακή αναμόρφωση του χρέους - και όχι ασφαλώς την αναδιάρθρωσή του - έτσι ώστε να μην τιναχτεί στον αέρα το πρόγραμμα λόγω αδυναμίας πληρωμών (μη-συντεταγμένης χρεοκοπίας). Αυτό σημαίνει βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που "προσφέρουν" (: ρυθμιστικά καταφεύγουν σε αυτά για να βγαίνει λογιστικά ο λογαριασμός του προγράμματος) σε συνεννόηση μεταξύ τους οι δανειστές και δεν αποτελούν διαπραγματευτικό πεδίο με την ελληνική κυβέρνηση. Έτσι, εφαρμόζονται ήδη κάποια από τα βραχυπρόθεσμα, ενώ στο Eurogroup θα μπορούσαν να εξειδικευτούν περισσότερο τα μεσοπρόθεσμα, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαν να εφαρμοστούν ή να να λάβουν την μορφή πολιτικών αποφάσεων για το μέλλον. Μόνα αρμόδια για να αποφασίσουν για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος είναι τα κοινοβούλια των δανειστών.

Και αυτό το γνωρίζει ο κύριος Τσίπρας. Τότε για ποιες αποφάσεις μιλά, σε τι ακριβώς αναφέρεται; Ή επιδιώκει ψευδώς να εμφανίσει τις προτάσεις του Eurogroup - για μετά το τέλος του προγράμματος - προς τα κοινοβούλια και το ΔΝΤ ως αποφάσεις, ή σκηνοθετεί την πολιτική νομιμοποίηση του “αντίο” του. Άλλη εξήγηση δεν βρίσκω!

* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.