Τι σημαίνει εθνική ενότητα, σήμερα!

Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος *

Κάθε φορά που ακούς εκκλήσεις για εθνική ενότητα θα πρέπει να κάνεις μαύρες σκέψεις για την ποιότητα της δημοκρατίας και την ευημερία στην Ελλάδα!

Η "εθνική ενότητα" ως master point ενός πολιτικού αφηγήματος (Political discourse) γεμίζει με σημασία για δράση (ενέργεια) - αποκτά συγκεκριμένη έννοια, δηλαδή - στο πλαίσιο της πολιτικοοικονομικής και πολιτισμικής δομής που ορίζει την ανάγκη άρθρωσής του. Άρα, ποτέ με τον όρο "εθνική ενότητα" δεν εννοούμε το ίδιο πράγμα σε διαφορετική ιστορικώς στιγμή / συγκυρία. Η "εθνική ενότητα" αποσκοπεί στη διαμόρφωση πολιτικής κοινότητας με διαφορετικό τρόπο και διαφορετική οντολογία κάθε φορά που εκφράζεται ως εθνική ανάγκη ενώπιον κάποιας αναφερόμενης κρίσης (: υπαρκτής, ανύπαρκτης, περισσότερο ή λιγότερο κατασκευασμένης).

Θα είμαι σύντομος και άρα κυνικός, αναγνώστη μου, επιχειρώντας να προσεγγίσω τη σημερινή σημασία της "εθνικής ενότητας", καθώς παρατηρώ την επαναφορά του όρου στα πρωτοσέλιδα και την εκφορά του από παράγοντες υψηλής πολιτικής και οικονομικής επιρροής.

Γιατί, λοιπόν, ακούμε και μιλάμε αυτή την στιγμή για εθνική ενότητα;

Επειδή η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχει στην ουσία (αφηγηματικώς και διοικητικώς) καταρρεύσει, ενώ πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί άμεση προσφυγή σε εκλογές με σοβαρή πιθανότητα να σχηματίσει ισχυρή κυβέρνηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Όσοι μιλούν για εθνική ενότητα δεν θα ήθελαν, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, να δουν τον Μητσοτάκη πρωθυπουργό. Θα έχουν τους λόγους τους! Αν ζούσε λίγο ακόμη ο Κ. Μητσοτάκης ίσως τα πράγματα για τον Κυριάκο να ήταν λίγο ευνοϊκότερα. Ίσως! Τώρα, δεν φαίνεται να έχει τύχη, καθώς οι παράγοντες που διαμορφώνουν τη κοινή γνώμη γενικά στην Ελλάδα και ειδικότερα στη ΝΔ, δεν μοιάζει αυτή τη στιγμή να επιθυμούν να του δώσουν την ευκαιρία. Δεν τον θέλουν και προσβλέπουν σε μια κυβέρνηση " εθνικής ενότητας" μέχρι το πέρας της θητείας της παρούσης βουλής. Στο μεταξύ θα έχει γίνει προσπάθεια να ρευστοποιηθεί ο Μητσοτάκης και να είναι άλλος ο ηγέτης της κεντροδεξιάς που θα διεκδικήσει την πρωθυπουργία στη συνέχεια. 

Από την άλλη, η κυβέρνηση του κ. Αλέξη Τσίπρα μπορεί να έχει αποτύχει αφηγηματικώς και διοικητικώς και να έχει υπονομεύσει παγκοσμίως την ευρωπαϊκή προοπτική μιας σύγχρονης μη-λενινιστικής αριστεράς, διακριτής από την παραδοσιακή και μεταμοντέρνα κεντροαριστερά, αλλά έχει κάνει κυριολεκτικώς θαύματα στον τομέα υποστήριξης των ισχυρών οικονομικών παραγόντων της χώρας και μάλιστα εντός ενός εχθρικού έως πολύ εχθρικού διεθνούς περιβάλλοντος για τους περισσότερους από αυτούς. Και όχι μόνον αυτό. Τα έχει πάει καλά και ως προς την εξισορρόπηση των συμφερόντων τους.

Τελικώς, δεν είναι κακός στο μάνατζμεντ της διαπλοκής ο κ. Τσίπρας! Μάλλον είναι από τους ικανότερους πρωθυπουργούς της μεταπολίτευσης στο ζήτημα. Και δεν το λέω ειρωνικά! Έχει προσόντα σε αυτό το κρίσιμο θέμα για κάθε ελληνική κυβέρνηση - και αυτός ο ίδιος και η ομάδα που τον υποστηρίζει σε αυτό του το έργο.

Δεν πρέπει λοιπόν να χτυπηθεί - και να ακυρωθεί για το μέλλον - ο Τσίπρας, είναι πολύτιμο κεφάλαιο για το "κεφάλαιο" , όπως θα έλεγε και ο ίδιος σε μια στιγμή αυτογνωσίας. Είναι πολύτιμος ακόμη και ως προς το νέο κοινωνικό μοντέλο, το οποίο στην ουσία ολοκληρώνει και το οποίο βασίζεται στην (ανα)διανομή της συνολικής φτώχειας και όχι ασφαλώς του συνολικού πλούτου.

Δεν πρέπει, λοιπόν, να καταρρεύσει αυτή η κυβέρνηση υπό το βάρος των δραματικών της αντιφάσεων και ανακολουθιών στο ζήτημα της περίφημης διαπραγμάτευσης με τους δανειστές. Αυτό θα ήταν κακό για την αναδιαρθρούμενη διαπλοκή, ακόμη και για εμπόρους όπλων, όπως πληροφορούμαστε από εξειδικευμένους στο μιλιταριστικό και πατριδοκάπηλο "άθλημα" δημιουργούς. Τι πρέπει; Ομαλά να γεφυρωθεί το αντικειμενικά υφιστάμενο αυτή τη στιγμή πολιτικό κενό από μια κυβέρνηση "Εθνικής Ενότητας", με μια πατριωτική έως αλτρουισμού κίνηση του κυρίου Τσίπρα και πρωτοβουλία του ΠτΔ, ασφαλώς! Έτσι σώζεται μια από χέρι χαμένη παρτίδα πόκερ για τον ίδιο και για όσους επένδυσαν σε αυτό το σικέ παιχνίδι με την τρόικα, όπου τελικώς το μόνο που είχε σημασία ήταν - και είναι - πώς θα πουλήσουμε την εθνική μας αποτυχία σαν ευρωπαϊκή (άρα και δική μας) επιτυχία και το εθνικό μας, πολιτικό ναυάγιο σαν σανίδα σωτηρίας για τη χώρα!

Δεν λέω εκ πεποιθήσεως,πως θα είναι κακό πράγμα μια Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας σήμερα. Ούτε ισχυρίζομαι πως είναι επιζήμιο για την χώρα το "φάγωμα" Μητσοτάκη. Η μεθόδευση με ενοχλεί. Ο τρόπος δεν μου αρέσει, επειδή δεν είναι δημοκρατικός. Επειδή "βραχυκυκλώνει" την ουσιαστική, πολιτική διάσταση του πλουραλισμού. Επειδή μια υποκριτική και "από πάνω" "εθνική συναίνεση" θα έρθει να υποκαταστήσει παραμορφωτικά τον υγιή πολιτικό αγωνισμό και ανταγωνισμό: Τον γνήσιο πολιτικό φιλελευθερισμό, που αποτελεί την βασική προϋπόθεση για δημιουργία περιβάλλοντος ισότητας μέσω της ριζοσπαστικοποίησης των δημοκρατικών θεσμών. 

* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.