Το σχέδιο Χ, Ψ, Ω!

Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος *

Πάλι προκαλείται θόρυβος για το σχέδιο Χ του Βαρουφάκη, ενώ όλοι όσοι το προσεγγίζουν εκ νέου (ερευνητικά ή σκωπτικά, ως επιστημονική υπόθεση ή προπαγανδιστικώς) θα έπρεπε να γνωρίζουν πως το μόνο ολοκληρωμένο σχέδιο για την λειτουργία παράλληλου νομίσματος (: διπλό νομισματικό σύστημα) ήταν και είναι εκείνο του κυρίου Σόιμπλε και της ομάδας από νομικούς και οικονομολόγους που σύστησε ο ίδιος για το ζήτημα από την αρχή της κρίσης. Πρόκειται για το σχέδιο Χ, Ψ, Ω,  το οποίο αφορούσε τόσο το εσωτερικό της Ελλάδας, όσο και τις εξωτερικές συναλλαγές αυτής και την προστασία του ευρώ-και-διεθνούς συστήματος από την πιθανότητα εφαρμογής μιας άλλης μεθοδολογίας συντεταγμένης χρεοκοπίας.

Το σχέδιο αυτό γνώριζαν ευθύς εξαρχής στελέχη της ΕΚΤ, τα οποία συνεργάστηκαν με την ομάδα Σόιμπλε, ενώ τουλάχιστον μια ιδέα περί αυτού είχε τότε η ηγεσία του ΔΝΤ και η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου.

Αν ισχυρίζεσαι πως κάνεις ερευνητική δημοσιογραφία, ψάξε να βρεις και να αποκαλύψεις στο σύνολό του αυτό το σχέδιο (πράγμα πολύ ενδιαφέρον την συγκεκριμένη περίοδο πριν από τις γερμανικές εκλογές), αντί να σπεκουλάρεις πάνω στην μάλλον πρόχειρη και περιορισμένη άσκηση του Γιάνη και της παρέας του στο ζήτημα, που είχε την έννοια του απαραίτητου εναλλακτικού σχεδίου, το οποίο θα ήταν αδιανόητο να μην υφίσταται στο πλαίσιο της πολιτικής διαπραγμάτευσης για την οποία ήρθε στα πράγματα ο ΣΥΡΙΖΑ (: υπέρ της οποίας ψήφισε ο ελληνικός λαός και υπέρ της οποίας δέσμευε την πολιτική ηγεσία το δημοψήφισμα).

Αλήθεια, ο Έλληνας δημοσιογράφος μόνον από τις σχετικές διηγήσεις- εκμυστηρεύσεις" των Γκλεν Κιμ και  Τζέιμι Γκάλμπρεϊθ προκαλείται και όχι από την διαβεβαίωση του κυρίου Σόιμπλε πως είχε έτοιμο από νωρίς ένα εναλλακτικό σχέδιο (Β), το οποίο μάλιστα πρότεινε επανειλημμένως και διαδοχικά σε αρμόδιους παράγοντες των ελληνικών κυβερνήσεων της κρίσης;

Γνωρίζοντας πως έχει εκπονηθεί ένα σχέδιο Χ, Ψ, Ω από την ομάδα Σόιμπλε που αφορά σε μία διαφορετική (συνολική) στρατηγική χρηματοπιστωτικής διαχείρισης της συντεταγμένης χρεοκοπίας της Ελλάδας - και όχι ασφαλώς μίας μη-συντεταγμένης πτώχευσης - δεν θα έπρεπε ο οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος να θεωρεί πως ήταν υποχρέωση των ελληνικών κυβερνήσεων να εξετάσουν ένα αντίστοιχο σχέδιο, προσαρμοσμένο στο ελληνικό εθνικό και κοινωνικό συμφέρον; Θα μπορούσε να γίνει η οποιαδήποτε ελληνική διαπραγμάτευση χωρίς αυτό;

Είναι προφανώς άλλης τάξεως ζήτημα εάν θα έπρεπε να γίνει αποδεκτή η πρόταση Σόιμπλε, ή η χώρα να επιλέξει να προχωρήσει με παράλληλο νόμισμα και μία σειρά άλλων χρηματοπιστωτικών διευθετήσεων που θα συνδέονταν με αυτό. Προσωπικά γνωρίζεις, αναγνώστη μου, πως ήμουν αντίθετος στην ιδέα του διπλού νομισματικού. Όπως ήμουν αντίθετος στην καντίνα της Ελλάδας εντός της ευρωζώνης και της μεθοδολογίας εσωτερικής υποτίμησης που ακολουθήθηκε και ακολουθείται. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν αντιλαμβάνομαι ότι αν συζητούσες αποκλειστικά στο πλαίσιο παραμονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη με περιοριστικούς σε κάθε περίπτωση όρους και ανταλλάγματα που ορίζονται σε "Μνημόνια", δεν θα ήταν απαραίτητο να υπάρχει και ένα εναλλακτικό σχέδιο χρηματοπιστωτικής διευθέτησης προς διαπραγμάτευση με τους εταίρους της χώρας στην ευρωζώνη. Αν δεν υπήρχε αυτό - όπως δεν υπήρξε στην πραγματικότητα διαπραγματευτικώς - οι εύλογες λύσεις θα ήταν δύο: ή άτακτη χρεοκοπία με έξοδο από την ευρωζώνη και περιοριστικά μέτρα εντός της ΕΕ, ή απόλυτη συμμόρφωση στην στρατηγική και την μεθοδολογία διάσωσης της τρόικας - πράγμα που εν τέλει συνέβη και συμβαίνει. Και ασφαλώς ακόμη και στην πρώτη εκ των δύο αυτών περιπτώσεων θα είχες ανάγκη από ένα εναλλακτικό σχέδιο διπλού νομισματικού, διαφορετικό φυσικά από εκείνο που θα υπηρετούσε μία διαφορετική μεθοδολογία για την παραμονή στην ευρωζώνη.

Άρα, γιατί τόση σπέκουλα για άλλη μια φορά σε ένα ζήτημα πολιτικής που αντιμετωπίζεται απολύτως μικροπολιτικά, όχι μόνον από την αντιπολίτευση, αλλά και από την ίδια την σημερινή κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα;

Αν ήθελες να ασκήσεις απροκατάληπτη κριτική στο περίφημο σχέδιο Χ που ετοίμαζε ο Γιάνης Βαρουφάκης, δεν θα τον κατηγορούσες για την πρωτοβουλία του αυτή, αλλά για πάμπολλα άλλα ζητήματα που αφορούν στην διαδικασία και γενικότερα στην μεθοδολογία ανάπτυξης αυτού του σχεδίου. Πράγμα που αφορά, ωστόσο, και στην πολιτική οντολογία και λειτουργία της πρώτης κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα. Και όλα αυτά χωρίς ποτέ να ξεχάσεις ότι η ιδέα του παράλληλου νομίσματος είχε ενσωματωθεί αρκετά πριν στο ολοκληρωμένο, εναλλακτικό σχέδιο Χ, Ψ, Ω του Σόιμπλε, που αφορούσε σε μία μορφή αυστηρότερης καραντίνας εντός της ευρωζώνης, με προσωρινή έξοδο από αυτήν.

Αυτοί οι οποίοι με χαρακτηριστική ευκολία καταδικάζουν την συγκεκριμένη πρωτοβουλία Βαρουφάκη, προφανώς δεν επιθυμούσαν και δεν επιθυμούν οποιαδήποτε μορφή πολιτικής διαπραγμάτευσης για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση. Πιστεύουν πως είναι ένα ζήτημα που επιλύεται τεχνοκρατικώς, όπως εμφανίζονται να πιστεύουν πως το πραγματικό δίλημμα της χώρας ήταν και είναι Μνημόνια υποτέλειας και εξαθλίωσης, ή τανκς με ακόμη μεγαλύτερη εξαθλίωση. Αν στοχάζεσαι έτσι, είναι προφανές πως δεν ασκείσαι στην δημοσιογραφική κριτική, αλλά στην μικροπολιτική σπέκουλα. Και το απολύτως φαιδρό της υπόθεσης είναι πως ταυτόχρονα ορίζεις τον εαυτό σου σαν ρεαλιστή και ορθολογιστή! Ρεαλιστές στην περίπτωσή μας υπήρξαν οι κύριοι Σόιμπλε και Βαρουφάκης. Ο κ. Τσίπρας ξεκίνησε ως σουρεαλιστής για να καταλήξει απόλυτος υποκριτής.

* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.