Από τα Άδυτα της Σαουδικής Νύχτας των Μεγάλων Μαχαιριών

Πρίγκιπες, υπουργοί και δισεκατομμυριούχος είναι «φυλακισμένοι» στο Ριτζ-Κάρλτον της Ριάντ, ενώ ο στρατός αναφέρεται σε αναβρασμό.

του Pepe Escobar,Asia Times, November 6,2017

O διάδοχος Μωχαμάντ  Μπιν Σαλμάν. Προληπτικό πραξικόπημα;

[Ενώ διασταυρούμενες πληροφορίες και δημοσιεύματα -που  πυροδοτήθηκαν από τον συνδυασμό της παραίτησης του πρωθυπουργού του Λιβάνου με το ανακτορικό πραξικόπημα στη Ριάντ- προβλέπουν νέαν ανάφλεξη στην Μέση Ανατολή, με ετοιμαζόμενη από Ισραήλ και Σαουδική Αραβία επιχείρηση -μέσω αντιπροσώπων- εναντίον των δυνάμεων Εσμπολάχ, πιθανότατα στον Λίβανο, ο συνήθως άριστα πληροφορημένος διεθνούς φήμης περιοδεύων ρεπόρτερ/ερευνητής Εσκομπάρ φωτίζει με το ακόλουθο άρθρο του τα προφανή κίνητρα της Σαουδικής εξουσίας  στην απόπειρα εξαγωγής των υπαρξιακών εσωτερικών προβλημάτων της.]

Παρουσίαση: Μιχαήλ Στυλιανού

Ο  βασιλιάς Σαλμάν του Οίκου των Σαούντ επινοεί μιαν «επιτροπή αντί-διαφθοράς» με έκτακτες εξουσίες και διορίζει τον γιο του, Διάδοχο Μωχαμάντ Μπιν Σαλμάν (ΜΜΣ) πρόεδρο.

Αμέσως μετά η επιτροπή συλλαμβάνει 11 πρίγκιπες του βασιλείου των Σαούντ, τέσσερεις υπουργούς και δεκάδες πρώην πρίγκιπες/κυβερνητικά στελέχη –όλους με την κατηγορία της διαφθοράς. Παχυλοί τραπεζικοί λογαριασμοί παγώνουν, ιδιωτικά αεροπλάνα τζετ καθηλώνονται στο έδαφος. Το σύνολο των διασημοτήτων «φυλακίζεται» στο πολυτελές ξενοδοχείο Ριτζ-Κάρλτον της Ριάντ.

Πόλεμος εκρήγνυται εντός του Οίκου των Σαούντ, όπως είχαμ προβλέψει οι  Τάϊμς της Ασίας από τον Ιούλιο. Φήμες επί μήνες στροβιλίζονταν για  ένα επικείμενο πραξικόπημα εναντίον του ΜΜΣ. Αντίθετα αυτό που μόλις συνέβη είναι άλλο ένα προληπτικό πραξικόπημα του ΜΜΣ.

Μια κορυφαία πηγή επιχειρηματικών επενδύσεων στην Μέση Ανατολή, που έκανε επί δεκαετίες δουλειές με τον αδιαφανή Οίκο των Σαούντ, προσφέρει τις περιζήτητες πληροφορίες πλαισίου των γεγονότων. « Το πράγμα είναι σοβαρότερο από ότι φαίνεται. Η σύλληψη των δυο γιων του πρώην Βασιλιά  Αμπντουλάχ, των Πριγκίπων Μιτέμπ και Τουρκί, ήταν ένα θανάσιμο λάθος. Αυτό εκθέτει τώρα σε κίνδυνο τον ίδιο τον Βασιλιά. ΄Ηταν μόνο ο σεβασμός προς τον βασιλιά που προστάτευε τον ΜΜΣ.  Στον στρατό έχουν μείνει πολλοί που είναι εναντίον του και είναι εξαγριωμένοι για την σύλληψη των διοικητών τους».

Το να λέγεται πως ο σαουδαραβικός στρατός είναι αναστατωμένος υποτιμά την πραγματικότητα. « θα έπρεπε να συλλάβει το σύνολο του στρατού για να αισθάνεται ασφαλής.» Ο πρίγκιπας Μιτέμπ ήταν μέχρι πρόσφατα ένας σοβαρός δελφίνος του σαουδικού θρόνου. Αλλά το σημαντικότερο πρόσωπο μεταξύ των συλληφθέντων  είναι ο δισεκατομμυριούχος Πρίγκιπας αλ- Βαλίντ Μπιν Ταλάλ, ιδιοκτήτης των  Kingdom Holdings , μείζων μέτοχος τωνTwitter, Citibank, Four Seasons, Lyft  και ως πρόσφατα των δημοσιογραφικών επιχειρήσεων Newscorp τουRupert Merdoch.

Η σύλληψη του Αλ-Βαλίντ δένει το πραξικόπημα μ’ ένα μέτρο-κλειδί: Τον απόλυτο έλεγχο πληροφοριών. Στην Σαουδική Αραβία δεν υπάρχει ελευθερία της πληροφορίας. Ο ΜΜΣ ελέγχει όλα τα εσωτερικά ΜΜΕ (όπως και τους διορισμούς των διευθυντών). Αλλά υπάρχουν τα Σαουδικής ιδιοκτησίας ΜΜΕ στο εξωτερικό. Ο ΜΜΣ θέλει «να κρατά τα κλειδιά όλων αυτοκρατοριών ΜΜΕ και να τα διατηρήσει στη Σαουδική Αραβία».

Αλλά πως φθάσαμε ως εδώ;

Τα μυστικά πίσω από την εκκαθάριση.

Η ιστορία αρχίζει με τις μυστικές διαβουλεύσεις το 2014 για μια δυνατή «απομάκρυνση» του Βασιλιά Αμπντουλάχ. Αλλά «η διάλυση της βασιλικής οικογένειας θα οδηγούσε στην διάρρηξη της νομιμοφροσύνης των διαφόρων φυλών και  στην τριχοτόμηση της χώρας. Θα ήταν πιο δύσκολο να εξασφαλιστεί το πετρέλαιο και οι εξαρθρωμένοι θεσμοί, όπως κι’ αν ήταν, θα  έπρεπε να διατηρηθούν για ν’ αποφευχθεί το χάος.»               

Αντ’ αυτού, αποφασίστηκε να ξεφορτωθούν τον  πρίγκιπα Μπαντάρ Μπιν Σουλτάν –τότε δραστήριο προστάτη-υποστηρικτή των Τζιχαντιστών στη Συρία-  και να αναθέσουν τον έλεγχο του μηχανισμού ασφαλείας στον Μωχαμέντ Μπιν Ναγιέφ.

Η διαδοχή του Αμπντουλάχ έγινε ομαλά. «Η εξουσία μοιράσθηκε ανάμεσα σε τρείς κυρίως φατρίες: Τον Βασιλιά Σαλμάν (και τον αγαπημένο γιο του Πρίγκιπα Μωχαμέντ), το γιο του Πρίγκιπα Ναγιέφ (τον άλλο Πρίγκιπα Μωχαμέντ) και τέλος τον γιο του νεκρού βασιλιά  (Πρίγκιπα Μιτέμπ, διοικητή της Εθνοφρουράς). Στην πράξη ο Βασιλιάς Σαλμάν άφησε την διακυβέρνηση στον γιο του ΜΜΣ. Και στην πράξη ακολούθησαν επίσης οι γκάφες.

Ο Οίκος των Σαούντ έχασε την θανάσιμη επιχείρηση αλλαγής καθεστώτος στη Συρία και έμπλεξε σ’ έναν πόλεμο με  ανίκητον εχθρό στην Υεμένη, που επιπλέον τον εμποδίζει να εκμεταλλευτεί το «Κενό Τέταρτο» -την έρημη που χωρίζει τα δύο έθνη. Το Σαουδικό  κράτος αναγκάσθηκε να δανειστεί στη διεθνή αγορά. Μέτρα λιτότητας, αλλά και ειδήσεις -ότι ο ΜΜΣ αγοράζει  θαλαμηγό αξίας σχεδόν μισού δισεκατομμυρίου δολαρίων και τεμπελιάζει στην Κυανή Ακτή- που δεν καταπίνονται με ιδιαίτερη απόλαυση. Σκληρά καταπιεστικά μέτρα, με επιτομή τον αποκεφαλισμό του Σιίτη ηγέτη Σεΐχη Αλ-Νίμρ. Εξεγείρονται όχι μόνο οι Σιίτες  στην ανατολική επαρχία αλλά και οι Σουνιτικές επαρχίες στη Δύση.

Αντιμέτωπος με την κάθετη πτώση δημοτικότητας του καθεστώτος, ο ΜΜΣ επινόησε το ΄Οραμα 2030. Θεωρητικά επρόκειτο για μια στροφή από το πετρέλαιο, πώληση μέρους της Αράμκο και μιαν προσπάθεια προσέλκυσης νέων βιομηχανιών. Ο κατευνασμός της δυσφορίας επιδιώχθηκε με εξαγορά της νομιμοφροσύνης σημαντικών πριγκίπων και αναδρομική καταβολή απλήρωτων μισθών σε αναστατωμένες μάζες. Αλλά το ΄Οραμα 2030 δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί όταν η πλειονότητα των παραγωγικών θέσεων εργασίας στη Σαουδική Αραβία απασχολούν ξένη εργατική δύναμη. Δημιουργώντας νέες θέσεις αντιμετωπίζεις το ερώτημα που θα βρεις και την εξειδικευμένη εργατική δύναμη.

Στην ροή αυτών των εξελίξεων, ποτέ δεν έπαψε να διογκώνεται η αποστροφή κατά του ΜΜΣ. «Υπάρχουν τρείς οικογενειακές ομάδες συνασπισμένες εναντίον των κυβερνώντων σήμερα: Η οικογένεια του πρώην βασιλιά Αμπντουλάχ, η οικογένεια του πρώην βασιλιά Φαντ και η οικογένεια του πρώην διαδόχου Πρίγκιπα Ναγιέφ.

Ο Ναγιέφ, που είχε αντικαταστήσει τον Μπαντάρ, ήταν εξαιρετικά δημοφιλής στο Λάνγκλεϋ ( σημ: το αρχηγείο της CIA στις ΗΠΑ), λόγω της αντιτρομοκρατικής πολιτικής του. Η σύλληψή του νωρίτερα εφέτος είχε εξοργίσει την CIA και αρκετές φατρίες της δυναστείας των Σαούντ, καθώς ερμηνεύτηκε ως απόδειξη  του θράσους του ΜΜΣ στον ανταγωνισμό για την εξουσία.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες της ίδιας πηγής, «θα μπορούσε να βγει αλώβητος από την σύλληψη του ευνοουμένου της CIA Μωχαμέντ Μπιν Ναγιέφ, εάν προσπαθούσε να κατευνάσει τα πνεύματα, αλλά ο Μωχαμάντ Μπιν Σαλμάν είχε διαβεί τώρα τον Ρουβίκωνα, χωρίς να είναι Καίσαρ. Η CIA τον θεωρεί ως τελείως άχρηστο.»

Κάποιο είδος σταθερότητας θα μπορούσε τελικά να βρεθεί με την επάνοδο στην προηγούμενη κατανομή της εξουσίας  μεταξύ των Σουδαίρις (χωρίς τον ΜΜΣ) και των Χάμαρς (την φυλή του θανόντα βασιλιά Αμπντουλάχ). Μετά τον θάνατο του σημερινού βασιλιά Σαλμάν, η πηγή βλέπει ως εξής την εξέλιξη: « Ο ΜΜΣ απομονωμένος από ντο κέντρο της εξουσίας, που θα έχει ανατεθεί στον άλλο Πρίγκιπα  Μωχαμέντ (τον γιο του Ναγιέφ). Και ο Πρίγκιπας Μιτέμπ θα διατηρήσει την θέση του στην διοίκηση της Εθνοφρουράς.»

Ο σημερινός διάδοχος  ΜΜΣ προέβη στον προχθεσινό αιφνιδιασμό ακριβώς για να ματαιώσει αυτήν την κατάληξη. Ωστόσο η πηγή των πληροφοριών είναι κατηγορηματική: «Θα υπάρξει καθεστωτική μεταβολή στο προσεχές μέλλον. Και ο μόνος λόγος που δεν πραγματοποιήθηκε ήδη είναι επειδή ο γέρος Βασιλιάς έχει  πολλές συμπάθειες μέσα στην οικογένειά του. Είναι δυνατό να υπάρξουν και συγκρούσεις, με προέλευση τους στρατιωτικούς, όπως στις μέρες του βασιλιά Φαρούκ ( της Αιγύπτου) και δεν αποκλείεται να προκύψει κυβερνήτης που δεν θα είναι φιλικός προς τις ΗΠΑ.»

Υπάρχουν κάπου «μετριοπαθείς» Τζιχαντιστές;

Πριν από την εκκαθάριση, η  διαφημιστική προβολή της Σαουδικής δυναστείας εστιαζόταν στην ζώνη των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που εκτείνεται από την Σαουδική Αραβία, στην Ιορδανία και στην Αίγυπτο, στην ακτή της Ερυθράς Θάλασσας, ένα είδος αντιγράφου του Ντουμπάι, που θα ολοκληρωνόταν θεωρητικά μέχρι το 2025, θα λειτουργούσε αποκλειστικά με ενέργεια από τον ήλιο και τον αέρα και θα χρηματοδοτείτο μόνο από το εθνικό θησαυροφυλάκιο και την πλειοδοτική προσφορά μετοχών της ΑRAMCO.

Παράλληλα, ο ΜΜΣ είχε βγάλει και έναν άλλο λαγό από το καπέλο του, παίρνοντας όρκο ότι το μέλλον της Σαουδικής Αραβίας «είναι απλώς θέμα του να στραφεί προς μια μετριοπαθή εκδοχή  ενός Ισλάμ ανοιχτού στον κόσμο και στις άλλες θρησκείες.»

Κοντολογίς: Ένα κράτος που συμβαίνει να είναι ιδιοκτησία μιας βασιλικής οικογένειας, εχθρικής προς κάθε αρχή ελευθερίας της έκφρασης και του θρησκεύματος, όπως επίσης και το ιδεολογικό καλούπι κάθε μορφής Σαλαφικού Τζιχαντισμού, απλά δεν γίνεται να μετουσιωθεί σε ένα «μετριοπαθές» κράτος επειδή έτσι λέει ο Μωχαμάντ Μπιν Σαλμάν.

Στο μεταξύ, μια συρροή από εκκαθαρίσεις, πραξικοπήματα και αντί-πραξικοπήματα θα απασχολούν την μελλοντική επικαιρότητα.