Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος *
Η διαχείριση κρίσης είναι δυστυχώς υπόθεση επαγγελματιών με επάρκεια. Προϋποθέτει την ανάπτυξη θεσμών διαχείρισης κρίσεων - αν αναφερόμαστε στο κράτος - σε διυπουργικό επίπεδο και ασφαλώς στο επίπεδο που αποτελεί τη κοινή τομή των Οργάνων του Κράτους - με την πλέον ευρεία μάλιστα έννοια.
Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή υπόθεση που δεν μπορεί να επαφίεται στη βούληση και στην όποια επικοινωνιακή ικανότητα υπερφίαλων προπαγανδιστών και άγαρμπων, επιπόλαιων διαμορφωτών της κοινής γνώμης, ή αρμόδιων υπουργών που αυτοσχεδιάζουν με ένα και μοναδικό κριτήριο: πώς δεν θα προκληθεί ανησυχία στον λαό και πώς δεν θα κλονιστεί η εμπιστοσύνη του προς την κυβέρνηση. Εφησυχασμός, αταραξία με την έννοια του imperturbability, κατευνασμός (appeasement), δήθεν έλεγχος της κατάστασης, παραπληροφόρηση, διαρκής μεταβολή του προβλήματος και της πολιτικής ή/και νομικής φύσης του προβλήματος που αφορά στην κρίση, διάχυση της οντολογίας του σε διεθνή όργανα και οργανισμούς και στο τέλος παραμυθία και θυματοποίηση/ηρωοποίηση, είναι η συνηθισμένη συνταγή που ακολουθούν οι ερασιτέχνες του είδους.
Αν λάβεις υπόψιν την διεθνή και εσωτερική πραγματικότητα σε ό, τι αφορά στην Ελλάδα, όπως και τη δραματική εμπειρία της στην εθνική οικονομία της, στα ελληνοτουρκικά, στις σχέσεις της με την ΕΕ, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, τον βαλκανικό περίγυρο, το σύγχρονο προσφυγικό ζήτημα, καθώς, ευρύτερα, τη θέση της σε μια περιοχή έντονων γεωπολιτικών και γεωοικονομικών προκλήσεων, εύλογα θα περίμενες να έχει αναπτυχθεί ένα πανίσχυρο, διαρθρωμένο σε διαφορετικά επίπεδα και αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης κρίσεων. Δυστυχώς, αντί να είμαστε πρωτοπόροι στο είδος, είμαστε …καλαμπούρια του είδους.
Ποιος φταίει; Ο καιρός, ο Γερμανός, ο καπιταλισμός, ο σοσιαλισμός ή το γονίδιο; Μάλλον ο υπερβολικός θεατρινισμός, σε συνδυασμό με τον πολιτικό καιροσκοπισμό και μια κουτοπόνηρη αντίληψη στην επικοινωνία των ελίτ με τον λαό. Αυτών που χαζοχαρούμενα και αμοραλιστικά πιστεύουν πως επειδή ίσως γνωρίζουν 1000 λέξεις έχουν την ικανότητα να κοροϊδεύουν και να χειραγωγούν σε κάθε περίπτωση αυτούς που θεωρούν πως γνωρίζουν μόνον 100!
Σε ό, τι αφορά στην περιπέτεια των δύο στελεχών του στρατού στην Τουρκία, όλα, μα όλα ήταν και είναι λάθος από πλευράς διαχείρισης κρίσης. Έγιναν και γίνονται αυτά που ένας επαγγελματίας στη διαχείριση κρίσεων θα απέφευγε ή θα έκανε αντίθετα. Ποτέ κανείς δεν πέτυχε στη διαχείριση (εθνικής) κρίσης εστιάζοντας το ενδιαφέρον του σχεδόν αποκλειστικά στις εντυπώσεις στο εσωτερικό της χώρας. Με μικροπολιτικό σχεδιασμό δεν κάνεις διαχείριση κρίσης! Κάνεις παιδαριώδη λάθη. Αυτά διαπράττει εγκλωβιζόμενη διαρκώς περισσότερο στη συγκυρία η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα.
Η διαχείριση κρίσης δεν είναι μορφή επικοινωνίας. Είναι υλικό και διαλεκτικό παίγνιο - που συνδυάζει διαφορετικά επιστημονικά πεδία - και όχι επικοινωνιακό παιχνίδι. Δεν είναι λόγια, αλλά κινήσεις υψηλής «σκακιστικής» τεχνικής στο πλαίσιο που διαμορφώνει το τρίπτυχο στόχος – στρατηγική – πρόγραμμα και το/τα εναλλακτικό/α σενάρια. Η επικοινωνία είναι απλώς ένα από τα κεφάλαια της διαχείρισης κρίσης. Καθόλου ασήμαντο, αλλά αν δεν δουλέψει αρμονικά με τα άλλα που αφορούν στην πλήρη ενεργοποίηση και πιθανόν αναδιάρθρωση των πόρων και των μεθοδολογιών που απασχολούνται στη συγκεκριμένη κρίση, καθίσταται από ζημιογόνο έως καταστροφικό.
Το να ελέγχεις τα ΜΜΕ, είναι δίκοπο μαχαίρι. Σου δημιουργείται αρχικώς η ψευδαίσθηση πως ελέγχεις την ίδια την κρίση και έτσι αυτοπαγιδεύεσαι. Σε κάθε διαχείριση κρίσης υφίσταται ασφαλώς η διάσταση της «μπλόφας» και του αντιπερισπασμού, αλλά αν αυτά είναι αποτέλεσμα προπαγάνδας και όχι η προπαγάνδα μοχλός για την εξυπηρέτηση μιας στρατηγικού χαρακτήρα κίνησης που εμπεριέχει και τακτικές παραπλάνησης του «αντιπάλου» ή των «αντιπάλων», των άλλων γενικότερα, τότε υπονομεύεις τη θέση σου.
Αν υπήρχε επαγγελματική και όχι καιροσκοπικώς ερασιτεχνική διαχείριση κρίσεων στην Ελλάδα, τότε είναι βέβαιον πως η χώρα θα υπολογιζόταν σοβαρά. Στη διεθνή κοινότητα δεν μας παίρνουν στα σοβαρά για διάφορους υποκειμενικούς και αντικειμενικούς λόγους. Αυτοί θα υποβαθμίζονταν έως εξαφανίσεως εάν τα καταφέρναμε ως κράτος και ως επιχειρήσεις σε αυτό που αποτελεί την κρίσιμη μάζα κάθε πολιτικής και κάθε οικονομίας: στη διαχείριση κρίσεων.
Η διαχείριση κρίσης είναι δυστυχώς υπόθεση επαγγελματιών με επάρκεια. Προϋποθέτει την ανάπτυξη θεσμών διαχείρισης κρίσεων - αν αναφερόμαστε στο κράτος - σε διυπουργικό επίπεδο και ασφαλώς στο επίπεδο που αποτελεί τη κοινή τομή των Οργάνων του Κράτους - με την πλέον ευρεία μάλιστα έννοια.
Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή υπόθεση που δεν μπορεί να επαφίεται στη βούληση και στην όποια επικοινωνιακή ικανότητα υπερφίαλων προπαγανδιστών και άγαρμπων, επιπόλαιων διαμορφωτών της κοινής γνώμης, ή αρμόδιων υπουργών που αυτοσχεδιάζουν με ένα και μοναδικό κριτήριο: πώς δεν θα προκληθεί ανησυχία στον λαό και πώς δεν θα κλονιστεί η εμπιστοσύνη του προς την κυβέρνηση. Εφησυχασμός, αταραξία με την έννοια του imperturbability, κατευνασμός (appeasement), δήθεν έλεγχος της κατάστασης, παραπληροφόρηση, διαρκής μεταβολή του προβλήματος και της πολιτικής ή/και νομικής φύσης του προβλήματος που αφορά στην κρίση, διάχυση της οντολογίας του σε διεθνή όργανα και οργανισμούς και στο τέλος παραμυθία και θυματοποίηση/ηρωοποίηση, είναι η συνηθισμένη συνταγή που ακολουθούν οι ερασιτέχνες του είδους.
Αν λάβεις υπόψιν την διεθνή και εσωτερική πραγματικότητα σε ό, τι αφορά στην Ελλάδα, όπως και τη δραματική εμπειρία της στην εθνική οικονομία της, στα ελληνοτουρκικά, στις σχέσεις της με την ΕΕ, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, τον βαλκανικό περίγυρο, το σύγχρονο προσφυγικό ζήτημα, καθώς, ευρύτερα, τη θέση της σε μια περιοχή έντονων γεωπολιτικών και γεωοικονομικών προκλήσεων, εύλογα θα περίμενες να έχει αναπτυχθεί ένα πανίσχυρο, διαρθρωμένο σε διαφορετικά επίπεδα και αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης κρίσεων. Δυστυχώς, αντί να είμαστε πρωτοπόροι στο είδος, είμαστε …καλαμπούρια του είδους.
Ποιος φταίει; Ο καιρός, ο Γερμανός, ο καπιταλισμός, ο σοσιαλισμός ή το γονίδιο; Μάλλον ο υπερβολικός θεατρινισμός, σε συνδυασμό με τον πολιτικό καιροσκοπισμό και μια κουτοπόνηρη αντίληψη στην επικοινωνία των ελίτ με τον λαό. Αυτών που χαζοχαρούμενα και αμοραλιστικά πιστεύουν πως επειδή ίσως γνωρίζουν 1000 λέξεις έχουν την ικανότητα να κοροϊδεύουν και να χειραγωγούν σε κάθε περίπτωση αυτούς που θεωρούν πως γνωρίζουν μόνον 100!
Σε ό, τι αφορά στην περιπέτεια των δύο στελεχών του στρατού στην Τουρκία, όλα, μα όλα ήταν και είναι λάθος από πλευράς διαχείρισης κρίσης. Έγιναν και γίνονται αυτά που ένας επαγγελματίας στη διαχείριση κρίσεων θα απέφευγε ή θα έκανε αντίθετα. Ποτέ κανείς δεν πέτυχε στη διαχείριση (εθνικής) κρίσης εστιάζοντας το ενδιαφέρον του σχεδόν αποκλειστικά στις εντυπώσεις στο εσωτερικό της χώρας. Με μικροπολιτικό σχεδιασμό δεν κάνεις διαχείριση κρίσης! Κάνεις παιδαριώδη λάθη. Αυτά διαπράττει εγκλωβιζόμενη διαρκώς περισσότερο στη συγκυρία η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα.
Η διαχείριση κρίσης δεν είναι μορφή επικοινωνίας. Είναι υλικό και διαλεκτικό παίγνιο - που συνδυάζει διαφορετικά επιστημονικά πεδία - και όχι επικοινωνιακό παιχνίδι. Δεν είναι λόγια, αλλά κινήσεις υψηλής «σκακιστικής» τεχνικής στο πλαίσιο που διαμορφώνει το τρίπτυχο στόχος – στρατηγική – πρόγραμμα και το/τα εναλλακτικό/α σενάρια. Η επικοινωνία είναι απλώς ένα από τα κεφάλαια της διαχείρισης κρίσης. Καθόλου ασήμαντο, αλλά αν δεν δουλέψει αρμονικά με τα άλλα που αφορούν στην πλήρη ενεργοποίηση και πιθανόν αναδιάρθρωση των πόρων και των μεθοδολογιών που απασχολούνται στη συγκεκριμένη κρίση, καθίσταται από ζημιογόνο έως καταστροφικό.
Το να ελέγχεις τα ΜΜΕ, είναι δίκοπο μαχαίρι. Σου δημιουργείται αρχικώς η ψευδαίσθηση πως ελέγχεις την ίδια την κρίση και έτσι αυτοπαγιδεύεσαι. Σε κάθε διαχείριση κρίσης υφίσταται ασφαλώς η διάσταση της «μπλόφας» και του αντιπερισπασμού, αλλά αν αυτά είναι αποτέλεσμα προπαγάνδας και όχι η προπαγάνδα μοχλός για την εξυπηρέτηση μιας στρατηγικού χαρακτήρα κίνησης που εμπεριέχει και τακτικές παραπλάνησης του «αντιπάλου» ή των «αντιπάλων», των άλλων γενικότερα, τότε υπονομεύεις τη θέση σου.
Αν υπήρχε επαγγελματική και όχι καιροσκοπικώς ερασιτεχνική διαχείριση κρίσεων στην Ελλάδα, τότε είναι βέβαιον πως η χώρα θα υπολογιζόταν σοβαρά. Στη διεθνή κοινότητα δεν μας παίρνουν στα σοβαρά για διάφορους υποκειμενικούς και αντικειμενικούς λόγους. Αυτοί θα υποβαθμίζονταν έως εξαφανίσεως εάν τα καταφέρναμε ως κράτος και ως επιχειρήσεις σε αυτό που αποτελεί την κρίσιμη μάζα κάθε πολιτικής και κάθε οικονομίας: στη διαχείριση κρίσεων.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.