Το Ξήλωμα του Σχεδίου Νετανιάχου για την Μέση Ανατολή

του Alastair Crooke, Zero Hedge, Strategic Culture,6-11-18

[Στο πιο κάτω άρθρο του, ο Βρετανός τέως διπλωμάτης και υψηλός αξιωματούχος της βρετανικής μυστικής υπηρεσίας, ξεναγεί τον αναγνώστη στον σκοτεινό λαβύρινθο  ίντριγκας, μίσους και απληστίας, πλειάδας ξένων  δυνάμεων, καιροσκοπικά  διαπλεκόμενων και αλληλοσυγκρουόμενων, για συμμετοχή στην διανομή πλούτου, επιρροής και εξουσίας στην στρατηγικά και οικονομικά πολύτιμη περιοχή. Στο μόνιμα σεισμικό τοπίο, η πρόσφατη στυγερή δολοφονία του σημαντικού πράκτορα ΗΠΑ , Τουρκίας και Αδελφών Μουσουλμάνων Τζαμάλ Κασόγκι έχει προκαλέσει υποχθόνια «κίνηση πλακών», που φαίνεται να οδηγεί σε αλλαγή της φυσιογνωμίας του τοπίου στην περιοχή και στο διεθνές πολιτικό πεδίο. Από την προκείμενη ανάλυση, χαμένος προκύπτει ο Νετανιάχου και ενισχυμένος ο κερδοσκόπος Ερντογάν, με τις νέο-Οθωμανικές βλέψεις του στην ηγεσία του Σουνιτικού αραβικού κόσμου.]

Παρουσίαση: Μιχαήλ Στυλιανού

Ο Ναούμ  Μπαρνεά, κορυφαίος Ισραηλινός σχολιαστής, με άρθρο του στην εφημερίδα Yedioth Ahronoth περιέγραψε τον Μάιο την «συμφωνία» που κρύβεται πίσω από την Μεσανατολική πολιτική του Τραμπ.

Μετά την αμερικανική έξοδο από την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν (που έγινε στις 8 Μαΐου) ο Τραμπ- έγραψε ο Μπαρνεά- θα απειλήσει με φωτιά και σίδερο την Τεχεράνη… ενώ ο Πούτιν αναμένεται να συγκρατήσει το Ιράν από του να επιτεθεί στο Ισραήλ από το έδαφος της Συρίας, αφήνοντας έτσι τον Νετανιάχου ελεύθερο να επιβάλει νέους «κανόνες του παιχνιδιού», με τους οποίους το Ισραήλ θα μπορεί να επιτίθεται και να καταστρέφει ιρανικές δυνάμεις οπουδήποτε στην Συρία (και όχι μόνο στην περιοχή των συνόρων, όπως ήταν συμφωνημένο νωρίτερα) οποτεδήποτε θέλει, χωρίς να φοβάται αντίποινα.

Αυτό αντιπροσώπευε το ένα επίπεδο της στρατηγικής του Νετανιάχου: Συγκράτηση τoυ Ιράν συν ρωσική συναίνεση σε συντονισμένους ισραηλινούς  βομβαρδισμούς στην Συρία.                                                                                                       

« Υπάρχει ένα μόνο σημείο που μένει ασαφές (σχετικά με την συμφωνία)», είπε στον  δημοσιογράφο Μπεν Κασπίτ ανώτερος στρατιωτικός αξιωματούχος έμπιστος του Νετανιάχου, « και αυτό είναι ποιος δουλεύει για ποιον; Ο Νετανιάχου δουλεύει για τον Τραμπ ή ο Τραμπ είναι στην υπηρεσία του Νετανιάχου… Από έξω… μοιάζει ότι οι δύο τους συμφωνούν απόλυτα. Από μέσα φαίνεται ακόμη περισσότερο έτσι. Αυτού του είδους η συνεργασία… συχνά δίνει την εντύπωση προς πρόκειται για ένα ενιαίο μεγάλο γραφείο.»

Υπήρξε όμως εξ αρχής και ένα δεύτερο επίσης επίπεδο αυτής της στρατηγικής του Νετανιάχου.

Αυτή η όλη «αντεστραμμένη πυραμίδα» της Μεσανατολικής μηχανικής είχε ως το μοναδικό σημείο εκκίνησής της τον Μωχαμέντ Μπιν Σαλμάν  (MbS), διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας.

Ο Τζάρετ Κούσνερ (γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ) ήταν –γράφει η Ουάσιγκτον Ποστ- που « διαφήμιζε τον Μωχαμέντ ως μεταρρυθμιστή, ταγμένον να εισαγάγει την πλούσια σε πετρέλαιο οπισθοδρομική μοναρχία στην νεωτερικότητα. Ο Κούσνερ, επί μήνες επιχειρηματολογούσε πέρυσι, πως ο Μωχαμέντ  θα ήταν το κλειδί για την κατάστρωση ενός σχεδίου ειρήνευσης της Μέσης Ανατολής και ότι με τις ευλογίες του ο αραβικός κόσμος θα ακολουθούσε.» Ο Κούσνερ ήταν , συνέχιζε η Ουάσιγκτον Ποστ, «που έπεισε τον πενθερό του να διαλέξει την Ριάντ για το πρώτο του ταξίδι ως Προέδρου στο εξωτερικό, παρά τις αντιρρήσεις του τότε υπουργού των Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον και τις προειδοποιήσεις του υπουργού Αμύνης Τζέημς Μάτις.»

Τώρα όμως συμβαίνει ο Μωχαμέντ Μπιν Σαλμάν να είναι, κατά το ένα ή τον άλλο τρόπο, μπλεγμένος στην δολοφονία του Κασόγκι. Ο Μπρους Ρίντελ του (Ινστιτούτου) Μπρούκινς, από μακρού παρατηρητής των Σαούντ και πρώην ανώτερος αξιωματούχος της CIA και του υπουργείου Αμύνης, σημειώνει: « Για πρώτη φορά σε πενήντα χρόνια το Βασίλειο έχει καταστεί μια δύναμη αστάθειας» (μάλλον παρά σταθερότητας στην περιοχή) Και παρατηρεί ότι υπάρχει ένα στοιχείο «μεταμέλειας αγοραστού» εμφανές τώρα σε τμήματα της Ουάσιγκτον.

Η «διαδικασία του ενιαίου γραφείου», στην οποία αναφέρθηκε ο Ισραηλινός  αξιωματούχος στην συνομιλία του με τον δημοσιογράφο Κάσπιτ, ονομάζεται και «επικοινωνία από την καπνοδόχο», που συμβαίνει όταν  μια σύσταση για την εξωτερική πολιτική ή μυστική πληροφορία λέγεται απευθείας στο αυτί του Προέδρου –παρακάμπτοντας τους καθιερωμένους διαύλους και  αφαιρώντας από στενούς συνεργάτες και συμβούλους την δυνατότητα να γνωμοδοτήσουν. Αυτό τώρα οδήγησε στην στρατηγική γκάφα (της δολοφονίας) Κασόγκι. Η οποία φυσικά έρχεται μετά από προηγούμενα στρατηγικά «σφάλματα»: τον πόλεμο στην Υεμένη, την πολιορκία του Κατάρ, την απαγωγή του (πρωθυπουργού του Λιβάνου) Χαρίρι και την φυλάκιση των (πολλών δεκάδων) πριγκίπων Σαούντ  στο ξενοδοχείο                            Ριτς-Κάρλτον.

Για την θεραπεία αυτής της ζημιάς, ένας «θείος» (ο πρίγκιπας Αχμάντ μπιν Αμπντέλ Ασίζ) στάλθηκε από την Δυτική εξορία του στην Ριάντ (με εγγυήσεις ασφάλειας από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και της Βρετανίας) για να βάλει σε τάξη αυτές τις ταραχώδεις υποθέσεις και να εισαγάγει κάποιες ισορροπίες και ελέγχους στον κύκλο των στενών συμβούλων του διαδόχου Μωχαμέντ, ώστε να αποφευχθούν άλλα πρωθόρμητα «λάθη». Φαίνεται επίσης ότι το αμερικανικό Κογκρέσο θέλει τον τερματισμό του πολέμου στην Υεμένη, με τον οποίο πρίγκιπας Αχμάντ διαφωνούσε εξ αρχής, όπως διαφωνούσε με την προαγωγή του Μπιν Σαλμάν σε διάδοχο). Και ο υπουργός Αμύνης, στρατηγός Μάτις συνέστησε  ανακωχή εντός 30 ημερών. Πρόκειται για ένα μέτρο επιδιόρθωσης της εικόνας του Βασιλείου.

Ο Μωχαμέντ μπιν Σαλμάν παραμένει διάδοχος –προς το παρόν. Ο Πρόεδρος Σίσι (της Αιγύπτου) και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου εξέφρασαν και οι δύο την υποστήριξή τους σε αυτόν και «ενώ αξιωματούχοι των ΗΠΑ σκέπτονται μια πιο σθεναρή αντίδραση (στην δολοφονία Κασόγκι), ο Κουσνέρ ετόνιζε την σπουδαιότητα της συμμαχίας με την Σαουδική Αραβία για την περιοχή, έγραψε η Ουάσιγκτον Ποστ. O θείος του Μωχαμέντ μπιν Σαλμάν,( που ως γιος του βασιλιά Αμπντέλ Ασίζ θα ήταν ο ίδιος διάδοχος του θρόνου, υπό το παραδοσιακό σύστημα διαδοχής), ελπίζει αναμφίβολα να προσπαθήσει να επανορθώσει μέρος της ζημιάς που υπέστη η οικογένεια των Σαούντ και το Βασίλειο. Θα επιτύχει; Θα συγκατανεύσει τώρα ο Μωχαμέντ στην ακύρωση της υπερσυγκέντρωσης της εξουσίας που η πραγματοποίησή της δημιούργησε τόσους εχθρούς στον διάδοχο; ΄Εχει την αναγκαία αποφασιστικότητα η οικογένεια των αλ-Σαούντ, ή είναι σε πλήρη σύγχυση από τα γεγονότα;

Και μπορεί ο Ερντογάν να ρίξει νέο λάδι στην φωτιά , κατά την λεπτή αυτή διαδικασία, αποκαλύπτοντας νέα στοιχεία από αυτά που διαθέτει η Τουρκία, εάν η Ουάσιγκτον δεν ανταποκριθεί αρκετά στις απαιτήσεις του. Ο Ερντογάν φαίνεται έτοιμος για νέα εξόρμηση για την Οθωμανική ηγεσία του Σουνιτικού κόσμου και δείχνει να διαθέτει ακόμη κάποια δυνατά χαρτιά σε εφεδρεία ( όπως καταγραφές τηλεφωνικών επικοινωνιών μεταξύ του δολοφονικού πυρήνα και της Ριάντ). Ο χρόνος θα δείξει, το θέμα όμως είναι αυτή η εστία αστάθειας στη ν Σαουδική Αραβία για την οποία μιλάει ο Μπρους Ρέϊντελ.

 Το θέμα πάντως που τίθεται εδώ πως αυτά τα γεγονότα  μπορούν να επηρεάσουν τον πόλεμο κατά του Ιράν των Νετανιάχου και Μωχαμέντ μπιν Σαλμάν. Ο Μάιος 2018 φαίνεται τώρα μια μακρινή εποχή. Ο Τραμπ είναι πάντα ο ίδιος Τραμπ αλλά ο Πούτιν δεν είναι ο ίδιος Πούτιν. Το Ρωσικό Αμυντικό Κατεστημένο άσκησε την ισχύ της επιρροής του στον Πρόεδρο τους να εκφράσει την δυσφορία του για τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς στην Συρία  που δικαιολογούνται  ότι στοχεύουν ιρανικές δυνάμεις. Το ρωσικό υπουργείο Αμύνης περιέβαλε επίσης την Συρία σε μια ζώνη πυραύλων και συστημάτων ηλεκτρονικής εξουδετέρωσης στο εναέριο χώρο της. Η κατάσταση έχει επίσης αλλάξει από την πολιτική άποψη. Η Γερμανία και η Γαλλία συντάχτηκαν στην διαδικασία της Αστάνα για την ειρήνευση της Συρίας. Η Ευρώπη θέλει οι πρόσφυγες της Συρίας να επιστρέψουν στις εστίες τους και αυτό σημαίνει πως η Ευρώπη θέλει  σταθερότητα στην Συρία. Κάποια κράτη του Περσικού Κόλπου επίσης έχουν αρχίσει δοκιμαστικά την εξομάλυνση των σχέσεων του με την Δαμασκό.

Αυτά σημαίνουν μεγάλο ξήλωμα του σχεδίου του Νετανιάχου για την Μέση Ανατολή, αλλά ιδιαίτερης σημασίας είναι δυο επιπλέον ανατροπές:                     

Πρώτα η απώλεια για τον Νετανιάχου και τον Μωχαμέντ μπιν Σαλμάν της «επικοινωνίας καπνοδόχου» στον Τραμπ μέσω Τζάρετ Κούσνερ, παρακάμπτοντας όλο το αμερικανικό σύστημα «ελέγχων και ισορροπιών». Η «καπνοδόχος» Κούσνερ ούτε προειδοποίησε την Ουάσιγκτον για τα ερχόμενα «σφάλματα», ούτε ο Κούσνερ φάνηκε ικανός να τα αποτρέψει. Τόσο το Κογκρέσσο όσο και οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και την Βρετανίας σκύβουν τώρα σε αυτές τις υποθέσεις. Και δεν είναι θαυμάστριες του Μωχαμέντ μπιν Σαλμάν. Δεν είναι μυστικό ότι ευνοούμενός τους ήταν ο πρίγκιπας Μωχαμέντ μπιν Ναγιέφ ( ο οποίος είναι ακόμη κρατούμενος στο παλάτι). Ο Τραμπ θα ελπίζει ακόμη να συνεχίσει στο σχέδιο του για το Ιράν και στην «Συμφωνία του Αιώνα» μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων (υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, με όλο τον Σουνιτικό κόσμο να την ακολουθεί). Ο Τραμπ δεν επιζητεί τον πόλεμο με το Ιράν, αλλά είναι μάλλον πεπεισμένος πως μια λαϊκή εξέγερση στο Ιράν θα ανατρέψει το καθεστώς.

Και η δεύτερη ανατροπή είναι ότι ο σαφής αντικειμενικός στόχος του πρίγκιπα Αχμάντ πρέπει να είναι διαφορετικός από  αυτό –εσωτερική αστάθεια ή πόλεμος με το Ιράν. Δική του αποστολή είναι να αποκαταστήσει το κύρος της οικογένειας και να ανακτήσει  σε κάποιο βαθμό την εκτίμηση του Σουνιτικού κόσμου, η οποία καταρρακώθηκε από τον πόλεμο στην Υεμένη -και τώρα αμφισβητείται απροκάλυπτα από την νέο-Οθωμανική Τουρκία. Η οικογένεια των αλ-Σαούντ, μπορεί να εικάσει κανείς, δεν θα  έχει όρεξη να αντικαταστήσει έναν καταστροφική και πολυδάπανο πόλεμο στην Υεμένη με έναν άλλο – μιαν ακόμη μεγαλύτερη σύρραξη, με έναν μεγάλο και ισχυρό γείτονα, το Ιράν. Κάτι τέτοιο στερείται λογικής. ΄Ισως γι΄αυτό βλέπουμε τώρα σημάδια βιασύνης του Ισραήλ να επισπεύσει την εξομάλυνση σχέσεων με τα αραβικά κράτη –ακόμη και χωρίς την βελτίωση της θέσης των Παλαιστινίων.

Ο Ναούμ Μπαρνεά προφητικά ανέφερε στο άρθρο του τον Μάιο: «Ο Τραμπ θα ανακοίνωνε την αμερικανική απόσυρση από την συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν και θα σταματούσε εκεί. Αλλά κάτω από την πίεση του Νετανιάχου και της νέας ομάδας συμβούλων του, αποφάσισε να πάει ένα βήμα πιο πέρα. Οι οικονομικές κυρώσεις κατά του Ιράν θα είναι πολύ σκληρότερες, προχωρώντας βαθύτερα από αυτές που ίσχυαν πριν από την υπογραφή της συμφωνίας. «Χτύπα τους στις τσέπες τους», συμβούλεψε τον Τραμπ ο Νετανιάχου: « ΄Αν τους χτυπήσεις στις τσέπες θα πνίγονται και όταν πνίγονται θα πετάξουν έξω τους Αγιατολαχ.»

Αυτή ήταν άλλη μια συμβουλή μέσω «καπνοδόχου», που πέρασε κατευθείαν στον Πρόεδρο. Οι σύμβουλοί του θα μπορούσαν να τον προειδοποιήσουν ότι ήταν προϊόν φαντασίας. Δεν υπάρχει προηγούμενο όπου μόνες οι κυρώσεις ανέτρεψαν ένα κράτος. Και ενώ οι ΗΠΑ μπορούν να ισχυριστούν ότι έχουν την δικαστική ηγεμονία ως μηχανισμό επιβολής, με την επιβολή κυρώσεων πέτυχαν να περιέλθουν σε απομόνωση. Η Ευρώπη δεν θέλει περισσότερη ανασφάλεια. Δεν θέλει πορείες προσφύγων προς την Ευρώπη. ΄Ηταν η σκληρή στάση του Τραμπ που έφερε τον ηγέτη της  Βορείου Κορέας στο τραπέζι των συνομιλιών; ΄Η ίσως αντίθετα, ο Κιμ μπορεί να είδε μια συνάντηση με τον Τραμπ απλά σαν το τίμημα για να προωθήσει την ενοποίηση της Κορέας; Προειδοποιήθηκε ο Τραμπ ότι το Ιράν θα υποστεί οικονομική οδύνη, αλλά θα επιμείνει στις θέσεις του, παρά τις κυρώσεις; Όχι – έ αυτό είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζεις όταν αφουγκράζεσαι κυρίως τις «καπνοδόχους».

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου