Η απλή αναλογική καθιερώθηκε με τον νόμο 4406 του 2016, αλλά όχι με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλου των βουλευτών για να εφαρμοστεί στις επόμενες εκλογές. Η πλειοψηφία αυτή θα είχε επιτευχθεί αν το σχετικό νομοσχέδιο είχε κατατεθεί αμέσως μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015. Αν αυτό είχε γίνει, στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2018 θα εφαρμοζόταν με το ισχύον σύστημα, εκείνες, όμως, της 7ης Ιουλίου θα διεξάγονταν με την απλή αναλογική.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ., καιροσκοπώντας –και παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε δεσμευτεί για την καθιέρωση της απλής αναλογικής– δεν κατέθεσε το σχετικό νομοσχέδιο για ψήφιση από τη Βουλή αμέσως μετά την ανάληψη της κυβέρνησης τον Ιανουάριο του 2015. Αντίθετα, εκμεταλλεύτηκε το καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ και έκλεψε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, για δεύτερη φορά, έδρες που ανήκαν σε άλλα κόμματα, και μαζί με τους ΑΝ.ΕΛΛ. σχημάτισε τη δεύτερη κυβέρνηση συνασπισμού με το κόμμα αυτό.
Ο καιροσκοπισμός και η ολιγωρία, όμως, της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. ενείχαν τον κίνδυνο η απλή αναλογική να μην εφαρμοστεί στις μεθεπόμενες, τότε, εκλογές αν στις επόμενες αναδεικνυόταν μια άλλη κυβέρνηση που θα κατόρθωνε να ακυρώσει τον νόμο του 2016.
Πράγματι, στις εκλογές της 7ης Ιουλίου αναδείχτηκε κυβέρνηση η Ν.Δ. με τον ίδιο νόμο που κέρδισε τις δύο προηγούμενες εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ και σκοπεύει να καταργήσει την απλή αναλογική, είτε με αναθεώρηση διάταξης του Συντάγματος είτε με απλό νόμο. Δυστυχώς, στην πρόθεσή της έχει βρει αρωγό το ΚΙΝ.ΑΛΛ., το οποίο επιτίθεται εναντίον της απλής αναλογικής με την ίδια σφοδρότητα με την οποία της επιτίθεται η Ν.Δ.
Τόσο η Ν.Δ. όσο και το ΚΙΝ.ΑΛΛ. λησμονούν ότι σχημάτισαν κυβέρνηση συνασπισμού μετά τις εκλογές του 2012 και κυβέρνησαν τη χώρα μέχρι και το 2014. Λησμονούν επίσης ότι τα τεσσεράμισι τελευταία χρόνια η χώρα είχε κυβέρνηση συνασπισμού των κομμάτων ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. Αν η απλή αναλογική εφαρμοζόταν στις εκλογές της 7ης Ιουλίου και το αποτέλεσμα ήταν αυτό που προέκυψε από τις εκλογές αυτές, η Ν.Δ. θα έπαιρνε, με την απλή αναλογική του νόμου του 2016, 130 έδρες και το ΚΙΝ.ΑΛΛ. 26 και θα μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού, όπως το έπραξαν το 2012 με πλειοψηφία 156 βουλευτών και ποσοστό στον λαό 48%.
Πέρα, όμως, από το τι έχει συμβεί στη χώρα μας τα τελευταία 7 χρόνια, υπάρχει η εμπειρία πλειάδας χωρών στην Ευρώπη στις οποίες επί δεκαετίες εφαρμόζεται η απλή αναλογική και κατά κανόνα σχηματίζονται κυβερνήσεις συνασπισμού μέσα σε πνεύμα συναίνεσης, και οι χώρες αυτές ευημερούν.
Το επιχείρημα ότι δεν υπάρχει ανάλογη παράδοση και κουλτούρα κατέπεσε τα τελευταία επτά χρόνια στη χώρα μας με τις κυβερνήσεις συνασπισμού κομμάτων που προαναφέρθηκαν, δεδομένου, μάλιστα, ότι μετεκλογικά το ΚΙΝ.ΑΛΛ. είναι διατεθειμένο να συζητά τόσο με τη Ν.Δ. όσο και με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ως μεγάλο πλεονέκτημα των καλπονοθευτικών εκλογικών συστημάτων προβάλλεται ότι εξασφαλίζουν τον σχηματισμό μονοκομματικών κυβερνήσεων, δηλαδή υπηρετούν την αρχή της κυβερνησιμότητας. Στη χώρα μας είχαμε τέτοιες μονοκομματικές κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1974-2009.
Την περίοδο 1974-1995 οι κυβερνήσεις αυτές έφτασαν το δημόσιο χρέος στα 100 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1995-2004, δηλαδή σε 9 χρόνια, το «φόρτωσε» με άλλα 100 δισ. ευρώ και η κυβέρνηση Ν.Δ. την περίοδο 2004-2009, καταρρίπτοντας κάθε άλλο προηγούμενο ρεκόρ, το «φόρτωσε» σε πέντε χρόνια με άλλα 100 δισ. ευρώ ανεβάζοντάς το στο αστρονομικό ποσό των 300 δισ. ευρώ.
Ανάμεσα στους λόγους για τους οποίους το δημόσιο χρέος έφτασε στο ύψος αυτό ήταν οι πελατειακές σχέσεις των κομμάτων αυτών, η διαπλοκή και τα σκάνδαλα, με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία της χώρας και την υποδούλωσή της στους δανειστές λόγω της αδυναμίας της να εξυπηρετήσει το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος.
Εκτός, όμως, από την παταγώδη αποτυχία των μονοκομματικών κυβερνήσεων, η εφαρμογή της απλής αναλογικής, όπως αναφέρω στον πρόλογο του βιβλίου μου με τίτλο «Η πορεία του τόπου και η απλή αναλογική», που κυκλοφόρησε το 1988 από τις εκδόσεις «Gutenberg», είναι αναγκαία διότι:
«Η Απλή Αναλογική είναι το μοναδικό εκλογικό σύστημα που δίνει τη δυνατότητα στο κάθε κόμμα να εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο με τόσους βουλευτές όσους αναλογούν στη δύναμή του στον λαό. Η Απλή Αναλογική, κατά συνέπεια, κατοχυρώνει τη Λαϊκή Κυριαρχία, η οποία σύμφωνα με το άρθρο 1, παρ. 2 του Συντάγματος είναι: “το θεμέλιο του Πολιτεύματος”. Και το άρθρο αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 100, παρ. 1 του Συντάγματος, δεν υπόκειται σε αναθεώρηση. Η καθιέρωση της Απλής Αναλογικής είναι, επομένως, θέμα αρχής. Με την Απλή Αναλογική η Βουλή, στον βαθμό που επιτρέπουν οι όροι και οι συνθήκες διεξαγωγής των εκλογών, γίνεται πραγματικά η Εθνική Αντιπροσωπεία».
* πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ., καιροσκοπώντας –και παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε δεσμευτεί για την καθιέρωση της απλής αναλογικής– δεν κατέθεσε το σχετικό νομοσχέδιο για ψήφιση από τη Βουλή αμέσως μετά την ανάληψη της κυβέρνησης τον Ιανουάριο του 2015. Αντίθετα, εκμεταλλεύτηκε το καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ και έκλεψε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, για δεύτερη φορά, έδρες που ανήκαν σε άλλα κόμματα, και μαζί με τους ΑΝ.ΕΛΛ. σχημάτισε τη δεύτερη κυβέρνηση συνασπισμού με το κόμμα αυτό.
Ο καιροσκοπισμός και η ολιγωρία, όμως, της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. ενείχαν τον κίνδυνο η απλή αναλογική να μην εφαρμοστεί στις μεθεπόμενες, τότε, εκλογές αν στις επόμενες αναδεικνυόταν μια άλλη κυβέρνηση που θα κατόρθωνε να ακυρώσει τον νόμο του 2016.
Πράγματι, στις εκλογές της 7ης Ιουλίου αναδείχτηκε κυβέρνηση η Ν.Δ. με τον ίδιο νόμο που κέρδισε τις δύο προηγούμενες εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ και σκοπεύει να καταργήσει την απλή αναλογική, είτε με αναθεώρηση διάταξης του Συντάγματος είτε με απλό νόμο. Δυστυχώς, στην πρόθεσή της έχει βρει αρωγό το ΚΙΝ.ΑΛΛ., το οποίο επιτίθεται εναντίον της απλής αναλογικής με την ίδια σφοδρότητα με την οποία της επιτίθεται η Ν.Δ.
Τόσο η Ν.Δ. όσο και το ΚΙΝ.ΑΛΛ. λησμονούν ότι σχημάτισαν κυβέρνηση συνασπισμού μετά τις εκλογές του 2012 και κυβέρνησαν τη χώρα μέχρι και το 2014. Λησμονούν επίσης ότι τα τεσσεράμισι τελευταία χρόνια η χώρα είχε κυβέρνηση συνασπισμού των κομμάτων ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. Αν η απλή αναλογική εφαρμοζόταν στις εκλογές της 7ης Ιουλίου και το αποτέλεσμα ήταν αυτό που προέκυψε από τις εκλογές αυτές, η Ν.Δ. θα έπαιρνε, με την απλή αναλογική του νόμου του 2016, 130 έδρες και το ΚΙΝ.ΑΛΛ. 26 και θα μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού, όπως το έπραξαν το 2012 με πλειοψηφία 156 βουλευτών και ποσοστό στον λαό 48%.
Πέρα, όμως, από το τι έχει συμβεί στη χώρα μας τα τελευταία 7 χρόνια, υπάρχει η εμπειρία πλειάδας χωρών στην Ευρώπη στις οποίες επί δεκαετίες εφαρμόζεται η απλή αναλογική και κατά κανόνα σχηματίζονται κυβερνήσεις συνασπισμού μέσα σε πνεύμα συναίνεσης, και οι χώρες αυτές ευημερούν.
Το επιχείρημα ότι δεν υπάρχει ανάλογη παράδοση και κουλτούρα κατέπεσε τα τελευταία επτά χρόνια στη χώρα μας με τις κυβερνήσεις συνασπισμού κομμάτων που προαναφέρθηκαν, δεδομένου, μάλιστα, ότι μετεκλογικά το ΚΙΝ.ΑΛΛ. είναι διατεθειμένο να συζητά τόσο με τη Ν.Δ. όσο και με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ως μεγάλο πλεονέκτημα των καλπονοθευτικών εκλογικών συστημάτων προβάλλεται ότι εξασφαλίζουν τον σχηματισμό μονοκομματικών κυβερνήσεων, δηλαδή υπηρετούν την αρχή της κυβερνησιμότητας. Στη χώρα μας είχαμε τέτοιες μονοκομματικές κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1974-2009.
Την περίοδο 1974-1995 οι κυβερνήσεις αυτές έφτασαν το δημόσιο χρέος στα 100 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1995-2004, δηλαδή σε 9 χρόνια, το «φόρτωσε» με άλλα 100 δισ. ευρώ και η κυβέρνηση Ν.Δ. την περίοδο 2004-2009, καταρρίπτοντας κάθε άλλο προηγούμενο ρεκόρ, το «φόρτωσε» σε πέντε χρόνια με άλλα 100 δισ. ευρώ ανεβάζοντάς το στο αστρονομικό ποσό των 300 δισ. ευρώ.
Ανάμεσα στους λόγους για τους οποίους το δημόσιο χρέος έφτασε στο ύψος αυτό ήταν οι πελατειακές σχέσεις των κομμάτων αυτών, η διαπλοκή και τα σκάνδαλα, με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία της χώρας και την υποδούλωσή της στους δανειστές λόγω της αδυναμίας της να εξυπηρετήσει το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος.
Εκτός, όμως, από την παταγώδη αποτυχία των μονοκομματικών κυβερνήσεων, η εφαρμογή της απλής αναλογικής, όπως αναφέρω στον πρόλογο του βιβλίου μου με τίτλο «Η πορεία του τόπου και η απλή αναλογική», που κυκλοφόρησε το 1988 από τις εκδόσεις «Gutenberg», είναι αναγκαία διότι:
«Η Απλή Αναλογική είναι το μοναδικό εκλογικό σύστημα που δίνει τη δυνατότητα στο κάθε κόμμα να εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο με τόσους βουλευτές όσους αναλογούν στη δύναμή του στον λαό. Η Απλή Αναλογική, κατά συνέπεια, κατοχυρώνει τη Λαϊκή Κυριαρχία, η οποία σύμφωνα με το άρθρο 1, παρ. 2 του Συντάγματος είναι: “το θεμέλιο του Πολιτεύματος”. Και το άρθρο αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 100, παρ. 1 του Συντάγματος, δεν υπόκειται σε αναθεώρηση. Η καθιέρωση της Απλής Αναλογικής είναι, επομένως, θέμα αρχής. Με την Απλή Αναλογική η Βουλή, στον βαθμό που επιτρέπουν οι όροι και οι συνθήκες διεξαγωγής των εκλογών, γίνεται πραγματικά η Εθνική Αντιπροσωπεία».
* πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.