Οι κινήσεις της Άγκυρας σε Λιβύη, Ανατ. Ιερουσαλήμ και Υεμένη προκαλούν προσοχή και ανησυχία |
| Διαδηλωτής μπροστά σε Τζαμί της Κωνσταντινούπολης κρατά χάρτη με τον διαδοχικό ακρωτηριασμό της Παλαιστίνης |
του Yossi Melman ,Tel Aviv 26 June 2020, Middle East Eye
Mετάφραση: Μιχαήλ Στυλιανού
Ισραηλινοί ηγέτες, στρατιωτικοί και των μυστικών υπηρεσιών παρακολουθούν με αυξανόμενη ανησυχία αυτό που χαρακτηρίζουν ως «επεκτεινόμενη διείσδυση της Τουρκίας» στην Μέση Ανατολή.
Οι προσπάθειες της Τουρκίας να ανυψώσει τα πολιτικά, οικονομικά, πολιτιστικά και στρατιωτικά συμφέροντά της, με εξάπλωση από την Μεσόγειο στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Ινδικό Ωκεανό, είναι επίσης πηγή έντονης ανησυχίας για τους συμμάχους και εταίρους του Ισραήλ στην περιοχή: Τις Κύπρο, Ελλάδα, Αίγυπτο, Σουδάν, Σαουδική Αραβία, Συρία, Ιρακινό Κουρδιστάν, τα Αραβικά Εμιράτο και τον Διοικητή της Ανατολικής Λιβύης Καλίφα Χαφτάρ.
Η άγνωστη ισραηλινή υποστήριξη στον πόλεμο του Χαφτάρ στην Λιβύη
Το γαλλικό ειδησεογραφικό δελτίο Intelligence Online ανέφερε στις αρχές του μηνός ότι η τουρκική μυστική υπηρεσία ΜΙΤ συνήψε ισχυρούς δεσμούς με το κόμμα Ισλάχ της Υεμένης, το οποίο διαπνέεται από την ιδεολογία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Κατά το δημοσίευμα το βασικό μέσο για την ενίσχυση των συμφερόντων της είναι μέσω της τουρκικής ομάδας ανθρωπιστικής βοήθειας ΙΗΗ, που στέλνει βοήθεια στην Υεμένη.
Παρά το γεγονός ότι υπήρξε επί χρόνια όργανο της Σαουδικής Αραβίας και πολέμησε τους αντάρτες Χούθις, το Ισλάχ δεν έχει ενδοιασμούς να συνεργαστεί με την Τουρκία.
Η τουρκική οργάνωση ΙΗΗ ήταν αυτή που έστειλε το πλοίο Mavi Marmara στην Λωρίδα της Γάζας, φορτωμένοι με ανθρωπιστικά εφόδια και Τούρκους και διεθνείς φίλο-Παλαιστινίους ακτιβιστές. Το πλοίο σταματήθηκε και προσβλήθηκε από Ισραηλινούς κομάντο, σε μια βίαιη σύγκρουση που προκάλεσε τον θάνατο 10 Τούρκων ακτιβιστών.
Τρία χρόνια αργότερα, η ισραηλινή κυβέρνηση συμφώνησε να αποζημιώσει τις οικογένειες των θυμάτων με καταβολή 21 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου ζήτησε συγνώμη από τον Ταγίπ Ερντογάν, πρωθυπουργό τότε.
Ο Νετανιάχου και οι ηγέτες της ισραηλινής ασφάλειας ήλπιζαν ότι η χειρονομία αυτή θα συνέβαλε στην εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών. Αλλά αυτό δεν επιτεύχθηκε.
Ψυχραμένες Σχέσεις
Μολονότι οι οικονομικοί δεσμοί Τουρκίας- Ισραήλ παρέμειναν πολύ καλοί κατά τα τελευταία χρόνια, με αμοιβαία αύξηση του εμπορίου και του τουρισμού, οι σχέσεις μυστικών υπηρεσιών και ασφάλειας υποβιβάστηκαν στο χαμηλότερο επίπεδο.
Προηγουμένως, η Τουρκία και το Ισραήλ είχαν οικοδομήσει έναν φοβερό στρατηγικό συνεταιρισμό (formidable strategic partnership) , που είχε διαρκέσει 50 χρόνια. Πράκτορες της ισραηλινής Mossad και της τουρκικής ΜΙΤ συναντιούνταν συχνά, αντάηλλασαν μυστικές πληροφορίες και αλληλοβοηθούνταν σε επιχειρήσεις εναντίον κοινών εχθρών, ειδικώτερα της Συρίας.
Ισραηλινές αμυντικές επιχειρήσεις πουλούσαν στην Τουρκία πολεμικό εξοπλισμό όπως τανκς, πυροβόλα, αεροπλάνα ρομπότ, και όργανα κατασκοπείας, αλλά και αναβάθμιση των πολεμικών αεροπλάνων. Από το 1985 ως το 2000 αυτές οι συναλλαγές ξεπέρασαν τα 5 δις. δολάρια. Αλλά κατά την τελευταία δεκαετία, ενώ ο Ερντογάν στερέωνε την εσωτερική εξουσία του και διαπίστωνε ότι εξατμίζονταν τα τουρκικά σχέδια και όνειρα ένταξης στην Ε.Ε., αποστασιοποιήθηκε από το Ισραήλ.
Οι Ισραηλινοί ηγέτες, συνηθισμένοι με τον χαρακτήρα του, δεν ανησυχούν ιδιαίτερα με την ρητορεία του Ερντογάν εναντίον της κατοχής και τις ωμότητες σε βάρος των Παλαιστινίων.
Πράκτορες της Μοσάντ και της τουρκικής ΜΙΤ συναντιούνταν συχνά, μοιράζονταν πληροφορίες και συνεργάζονταν σε επιχειρήσεις εναντίο κοινών αντιπάλων,. Ειδικώτερα της Συρίας. Αυτό που τις ανησυχεί ιδιαίτερα τώρα είναι οι στενές επαφές της Τουρκίας με την στρατιωτική πτέρυγα της (παλαιστινιακής) Χαμάς. Σύμφωνα με την μυστική οργάνωση εσωτερικής ασφάλειας του Ισραήλ Shin Bet,, ο Σαλάχ αλ-Αρούνι, κορυφαίος διοικητής της Χαμάς, που εκτοπίστηκε από το Ισραήλ το 2007, έχει εγκαταστήσει το επιτελείο του στην Τουρκία. Τώρα κινείται μεταξύ Βηρυτού και Κωνσταντινούπολης, σχεδιάζοντας, όπως λέγεται, επιθέσεις εναντίον ισραηλινών στόχων. Τούρκοι αξιωματούχοι διέψευσαν κατ΄επανάληψη αυτές τις πληροφορίες. Η ισραηλινή αστυνομία και το Shin Bet παρακολουθούν επίσης στενά την αυξημένη δραστηριότητα της Τουρκίας στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ, μέσω της επίσημης τουρκικής οργάνωσης βοήθειας ΤΙΚΑ.
Η Τικα χορηγεί χρηματική βοήθεια και τρόφιμα σε Παλαιστινίους της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και συνέβαλε στο άνοιγμα εκεί ενός καφενείου, ενός πανδοχείου και ενός κινηματογράφου . Οι ισραηλινές αρχές υποστηρίζουν ότι με την πρόφαση της πολιτιστικής και ανθρωπιστικής βοήθειας, η Τουρκία προάγει την ιδεολογίας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, όπως και τους μεγαλεπήβολους οραματισμούς του Ερντογάν να αναστήσει τις ένδοξες ημέρες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία κυβερνούσε την Παλαιστίνη επί αιώνες, έως τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Γιορτή για το Ισραήλ: Αρχίζει να στέλνει πετρέλαιο στην Αίγυπτο.
Στο Ιράκ και λιγότερο στην Συρία, οι μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ συνεργάστηκαν στενά με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την Ιορδανία στην ενίσχυση των κουρδικών δυνάμεων που πολέμησαν εναντίον τωντου «Ισλαμικού Κράτους».
Αυτή η συνεργασία αποτελούσε προέκταση της μακρόχρονης μυστικής συνεργασίας μεταξύ του Ισραήλ και των Κούρδων του Ιράκ, στις δεκαετίες 1960 και 1970. Οι Κούρδοι ταιριάζουν στην ισραηλινή στρατηγική αντίληψη περί «περιφερειακής Συμμαχίας», που επιδιώκει συμμαχίες μεταξύ του εβραϊκού κράτους και εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων σε αραβικές-μουσουλμανικές χώρες της Μέσης Ανατολής.
Ανταγωνισμοί στο αέριο
Αλλά ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος του Ισραήλ είναι τώρα η Λιβύη. Η χώρα αυτή συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των μυστικών υπηρεσιών και του στρατιωτικού κατεστημένου του Ισραήλ για τέσσερεις λόγους. Πρώτον λόγω της θέσης της της στην Μεσόγειο. Δεύτερον λόγω τηε γειτνίασής της με την Αίγυπτο, εχθρό του Ισραήλ που μεταβλήθηκε σε στρατηγικό εταίρο. Τρίτον, η Λιβύη εφέλκυσε την προσοχή ως καταφύγιο τρομοκρατών υπό το καθεστώς του Καντάφι. Μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Καντάφι και καθώς τα λεηλατημένα όπλα από τις στρατιωτικές αποθήκες μεταφέρονταν από την Λιβύη στο Σινά και στα χέρια της Χαμάς, στην Γάζα, το Ισραήλ στράφηκε προς τον Διοικητή της Ανατολικής Λιβύης Καλίφα Χαφτάρ..
Με την βοήθεια των αιγυπτιακών μυστικών υπηρεσιών, που έχουν επίσης ισχυρά συμφέροντα στην Λιβύη, οι αξιωματούχοι της Μοσάντ συναντήθηκαν πολλές φορές με τον Χαφτάρ και τους επιτελικούς αξιωματικούς του. Προ ολίγων εβδομάδων αναφέρθηκε ότι στις δυνάμεις του στάλθηκαν ισραηλινά όπλα, με την βοήθεια των Αραβικών Εμιράτων, που υποστηρίζουν επίσης τον Χαφτάρ.
Ο τέταρτος λόγος (ισραηλινού «πονοκέφαλου» για την Λιβύη) είναι ένα μίγμα στρατηγικών και οικονομικών κινήτρων. Μετά την απόφαση του Ερντογάν να πάρει αποστάσεις από το Ισραήλ, προέκυψε ένας νέος συνεταιρισμός. Στηρίχτηκε στο παλαιό αξίωμα: «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου». Συνδεόμενοι στην αντιπαλότητά τους με την Τουρκία, το Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα έγιναν οι καλύτεροι φίλοι.
Το Ισραήλ επιζητεί την αναστύλωση πλήρων διπλωματικών σχέσεων με την Τουρκία
As part of this new tripartite alliance, the three countries signed an agreement to construct EastMed, a pipeline to carry Israeli and Cypriot gas from their Mediterranean fields to Greece and then on to the rest of Europe.
But Turkey’s recent intervention in Libya stands in the way. Ankara sides with the Tripoli-based Government of National Accord (GNA) in the war against Haftar, who is supported by Russia, Egypt, UAE and Israel.
In recent weeks, Turkish-backed forces in western Libya have recaptured several key towns and military bases formerly held by Haftar.
In November 2019 Turkey and the GNA signed a maritime delimitation agreement, which was roundly rejected by Haftar, along with the governments of Greece, Egypt, Cyprus and France.
Israel worries that the Turkish move is intended only for one purpose: to obstruct plans to build the EastMed. Nevertheless, despite the rivalry and sometimes even hostility between Israel and Turkey, the two countries leave some backchannels open.
An Israeli official told Middle East Eye earlier this year that his country was seeking to resume full ties with Ankara and once again exchange ambassadors.
Meanwhile, Turkish sources told Al-Monitor in May that Mossad head Yossi Cohen twice in the last ten months met with his Turkish counterpart, MIT chief Hakan Fidan, to discuss regional problems from Syria to Libya. Whatever their differences, Israel won’t be looking to confront Turkey any time soon. As Israel’s then-foreign minister Israel Katz said in December 2019, while Israel opposes Turkish involvement in Libya, “that doesn’t mean we are sending battleships to confront Turkey”.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.