Για δεύτερη φορά μετά την πανδημία, η απειλή ενός Τρίτου Παγκόσμιου Πόλεμου κάνει την ζωή μας να μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Τα σημάδια υπήρχαν αλλά δεν τα βλέπαμε και κανείς ακόμη δεν μπορεί να προβλέψει το τέλος αυτής της μεγάλης περιπέτειας
Άρης Τερζόπουλος
Αν κάτι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει - Νόμος του ΜερφυΠριν από περίπου δυο μήνες και ενώ οι ρωσικές δυνάμεις είχαν αρχίσει να συγκεντρώνονται γύρω από την Ουκρανία, είχα απορρήσει με τον χαλαρό τρόπο που τα μέσα ενημέρωσης αντιμετώπιζαν το θέμα, που ήταν ακόμη στις μικρές αναφορές, χωρίς καμμία έστω και μικρή αφύπνιση.
Πριν από τρεις-τέσσερις βδομάδες και ενώ το θέμα είχε αρχίσει να ανεβαίνει παγκοσμίως, είχα ρωτήσει έναν φίλο που έχει λόγω δουλειάς επισκεφθεί πολλές φορές τα κράτη που κάποτε ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, τι βλέπει να γίνεται τελικά στην Ουκρανία. Μου απάντησε αυτό που εξακολουθούσε να είναι η άποψη των περισσότερων μέχρι και πριν δυο-τρεις εβδομάδες. "Δεν βλέπω να γίνεται τίποτα".
Αυτή ήταν άλλωστε και η άποψη των περισσότερων αναλυτών που είχαν αρχίσει να ασχολούνται και να σχολιάζουν το θέμα στην τηλεόραση. "Δεν βλέπω να γίνεται τίποτα" ήταν το συμπέρασμα για αυτό που θεωρούσαν πιο πιθανό οι περισσότεροι.
Aκόμη και ΄όταν η ρωσική εισβολή στην Ουρανία είχε ξεκινήσει, πολλοί τηλεοπτικοί παρουσιαστές ειδήσεων σε συνομιλίες με έγκυρους αναλυτές αναρωτιόντουσαν είναι είχε ξεκινήσει ένας δεύτερος "Ψυχρός Πόλεμος". Όταν οι βόμβες πέφτουν ο πόλεμος δεν είναι πια "ψυχρός", είναι "θερμός". Αυτό που ζει η Ουκρανία και μαζί μ` αυτήν και όλος ο κόσμος, είναι ένα πρώτο κεφάλαιο, ενός θερμού πολέμου, με συνέχεια και τέλος άγνωστα. Το εμφανές ξεκίνημα σε έναν περίεργο υβριδικό πόλεμο που "σέρνεται" εδώ και τουλάχιστον δε΄κα χρόνια ανάμεσα στα φιλελεύθερα κράτη της Δύσης και τα αυταρχικά καθεστώτα που σήμερα έχουν πρωταγωνιστές την Ρωσία και την Κίνα.
Έτσι είμαστε οι κατοικοι της Δύσης. Έχουμε συνηθίσει σε έναν τρόπο ζωής, μάλλον ευχάριστο και σε γενικές γραμμές ελεύθερο και δημοκρατικό - με όλα τα προβλήματα του - και νομίζουμε που όλα αυτά που συμβαίνουν είναι δεδομένα. Πόλεμος στην Ευρώπη στην εποχή μας; Αδιανόητο. Μπα. Παιχνίδια είναι, γιατί αυτά που είναι τώρα δεδομένα θα είναι πάντα δεδομένα.
Είναι ωραίο να κοιμάσαι αλλά το ξύπνημα δεν είναι πάντα ευχάριστο.
Πριν από κάποιους μήνες είχε καρφωθεί μια ημερομηνία στο μυαλό μου. "22.02.2022".
Ένας εντυπωσιακός αριθμός που έχει την σπάνια ιδιότητα να διαβάζεται μπρος πίσω. Η αριθμολογία είναι μια ιδιαίτερη "επιστήμη" με την οποία δεν έχω ασχοληθεί ιδιαίτερα. Αν και θα ήθελα γιατί έχει αυτήν την περίεργη χροιά μυστηρίου. Αυτό το να βλέπεις το σημαντικό εκεί που δεν φαίνεται. Απλώς μου είναι εμφανές όταν κάτι σημαίνει κάτι, γιατί οι σκέψεις είναι ηλεκτρικά φορτία, που μπορούν να μπουν στο μυαλό οποιουδήποτε δέκτη στην άλλη άκρη της Γης. Και πολύ συχνά όταν αυτό το κάτι είναι δυσοίωνο. Μου ήταν μάλιστα τόσο έντονο αυτό το κάτι που ανάρτησα αυτήν την ημερομηνία στο χρονολόγια μου στο Facebook χωρίς άλλες διευκρινίσεις και κάποιοι φίλοι με σχόλια από κάτω με ρωτούσαν γιατί είχα την είχα αναρτήσει. Ήταν απλώς οι μέρες που ο Πούτιν, μήνες πριν, είχε πάρει την οριστική απόφαση για την εισβολή στην Ουκρανία. Εκεί γύρω στον Οκτώβριο...
Πριν από μέρες όταν η ώρα αυτής της ημερομηνίας ήρθε την ξανανέβασα συνοδεύοντας την με ένα σχόλιο. "22.02.2022 The beginning".
Aν τότε πριν μήνες επρόκειτο για ένα δυσοίωνο προαίσθημα, μια έκλαμψη, από αυτές που συμβαίνουν σε όλους μας, αν είμαστε ανοιχτοί να τους δώσουμε σημασία, τώρα πια είναι είναι μια δυσοίωνη βεβαιότητα.
Γιατί αυτό που έχουμε αρχίσει να βιώνουμε είναι μια αρχή γι αυτό που κάποτε οι επόμενες γενιές θα θυμούνται ως τον Γ Παγκόσμιο Πόλεμο, που θα έχει πολλά μικρά, περίεργα, υβριδικά επεισόδια, πριν φτάσει στην τελική του φάση, που ίσως αργήσει, αλλά θα γίνει.
Πριν από καμιά τριανταριά χρόνια, στις αρχές τις δεκαετίας του 90, όταν είχε καταρρεύσει η Σοβιετική Ένωση και ο κόσμος είχε αλλάξει ριζικά, καθώς έληξε τότε η περίοδος του συγκρουσιακού κόσμου, γνωστού και ως "Ψυχρός Πόλεμος" ανάμεσα στην Δύση και την Σοβιετική Ένωση, ο Σάμιουελ Χάντιγκτον είχε γράψει ένα βιβλίο που αποδείχτηκε σε μεγάλο βαθμό προφητικό με τίτλο "Η σύγκρουση των Πολιτισμών", που προέβλεψε σωστά στην σύγκρουση ανάμεσα στον πολιτισμό της Δύσης και τον πολιτισμό του Ισλάμ.
Αυτή η σύγκρουση στην οποία συμπεριλαμβάνονται οι δύο πόλεμοι στον Κόλπο από την μια μεριά και πολλές τρομοκρατικές ενέργειες σε όλον τον κόσμο με πιο εντυπωσιακή εκείνη στην Νέα Υόρκη και την πτώση των δίδυμων πύργων, μια φανταχτερή εικόνα με τον ξεκίνημα του καινούργιου αιώνα, τώρα στο μεγαλύτερο μέρος της ανήκει στο παρελθόν.
Τώρα βρισκόμαστε στην αρχή κάποιου άλλου φαινομένου. Πρόκειται για την "Σύγκρουση των Συστημάτων".
Σ` αυτήν την καινούργια εποχή που θα λήξει με μια γενικευμένη σύγκρουση κάποια στιγμή στο μέλλον, αλλά μπορεί και πιο σύντομα, αντιμέτωποι βρίσκονται ο κόσμος της Δύσης, ο τρόπος ζωής και οι αξίες αυτού του πολιτισμού, μια ιδέα που ξεκίνησε από την φιλοσοφία της αρχαίας Ελλάδας και έγινε πιο συστηματική με την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό και από την άλλη ο κόσμος των αυταρχικών συστημάτων έτσι όπως εκφράζονται στην εποχή μας από την Ρωσία του Πούτιν και την Κίνα.
Όπως ο Χίτλερ ήταν ο μοιραίος άνθρωπος που οδήγησε την ανθρωπότητα στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο έτσι και ο Πούτιν γίνεται ο μοιραίος άνθρωπος που οδηγεί την ανθρωπότητα στον Τρίτο.
Οι ομοιότητες ανάμεσα τους είναι εντυπωσιακές από ψυχολογική άποψη.
Ο Χίτλερ πολέμησε στον Α Πάγκόσμιο Πόλεμο, έζησε την ήττα και την ταπείνωση της Γερμανίας στα μεταπολεμικά χρόνια. Ήταν τότε που δημιουργήθηκε η εκδικητική ψυχολογία του για τους νικητές.
Ο Πούτιν ήταν πράκτορας της KGB της φοβερής μυστικής υπηρεσίας της Ρωσίας και είδε την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης μπροστά στα μάτια του όταν από το γραφείο του στην Δρέσδη, παρακολουθούσε τηλεοπτικά, την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Και στην συνέχεια έζησε την ταπείνωση της Ρωσίας όταν διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση. Ήταν τότε που δημιουργήθηκαν τα δικά του συναισθήματα εκδίκησης για τους νικητές. Η Ρωσία είναι ένα κράτος που διοικείται από την παρέα των πρακτόρων της KGB, τους παλιούς συντρόφους του Πούτιν. Είναι ένας αυταρχικός δικτάτορας που στέλνει με συνοπτικές διαδικασίες στον άλλο κόσμο ή σε κάποια φυλακή, όποιον έχει αντίθετη γνώμη από την δική του. Η απόφαση του να εισβάλει στην Ουκρανία θυμίζει την απόφαση του Χίτλερ να εισβάλει στην Πολωνία το 1939. Είναι ένας δρόμος χωρίς επιστροφή και αυτό δείχνουν και οι απειλές του ότι δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα. Και θα το κάνει όταν το κρίνει χρήσιμο.
Πολλοί σε όλον τον κόσμο αναρτιούνται γιατί αυτή η ξαφνική και θηριώδης εισβολή, μιας πολύ ισχυρής στρατιωτικής μηχανής, όπως είναι αυτή της Ρωσίας, σε μια λίγο πολύ ανίσχυρη στρατιωτικά χώρα, όπως η Ουκρανία. Και γιατί τώρα.
Για να βρει κανείς την απάντηση, δεν αρκούν λογικές και εμπεριστατωμένες αναλύσεις. Το πιο απαραίτητο είναι να κάνει κανείς μια κατάδυση στο μυαλό του κοντόσωμου ανθρώπου, από το οποίο ξεκίνησαν όλα αυτά. Το Βλάντιμιρ Πούτιν.
Ο Βλάντιμιρ Πούτιν γεννήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1952 στο τότε Λένινγκραντ της τότε Σοβιετικής Ένωση, που όπως και πριν, ονομάζεται και πάλι Αγία Πετρούπολη. Ο Πούτιν γεννήθηκε σε μια χώρα που δεν είχε γνωρίσει ποτέ μέχρι την γέννηση του, τι σημαίνει να γεννηθείς σε μια δημοκρατική και φιλελεύθερη χώρα. Γαλουχήθηκε από νεαρή ηλικία στα δεδομένα, μιας χώρας, όπου οι αποφάσεις για την διακυβέρνηση και το πώς ζούσε η κοινωνία, ήταν στα χέρια μιας μικρής ομάδας ανθρώπων του λεγόμενου «πολίτ μπιρό» («πολιτικού γραφείου» δηλαδή της Σοβιετικής Ένωσης και κυρίως όπως γινόταν στα κομμουνιστικά κράτη από το μυαλό του Γενικού Γραμματέα του κομμουνιστικού κόμματος, που εκείνη την εποχή ήταν ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ, ο οποίος είχε διαδεχθεί το προκάτοχό του Νικήτα Χρουστσόφ και ο οποίος είχε διαδεχθεί τον Ιωσήφ Στάλιν.
Στα δεδομένα οποιουδήποτε αυταρχικού κράτους, είτε κομμουνιστικού είτε φασιστικού είτε οτιδήποτε άλλου (μόνο τα χρώματα διαφέρουν εξ άλλου) επικρατεί η πεποίθηση, ότι οι κοινωνίες είναι πολύ ανώριμες και πολύ διεφθαρμένες, για να αποφασίζουν μόνες τους για την τύχη τους, οπότε είναι προτιμότερο να το αποφασίζουν κάποιοι λίγοι και κατά προτίμηση «εμείς». Στα δεδομένα οποιουδήποτε αυταρχικού καθεστώτος, μετά από κάποιο διάστημα, το μόνο δόγμα που υπάρχει είναι η διατήρηση της εξουσίας και τα προνόμια της και τίποτα άλλο. Γιατί αν χαθεί η εξουσία με οποιονδήποτε τρόπο τα αποτελέσματα για τους ίδιους, είναι συνήθως είτε άσχημα είτε πολύ άσχημα.
Το πρώτο που εμπέδωσε ο Πούτιν ήταν το ότι αυτό το στυλ εξουσίας του ταίριαζε και αυτό είναι εμφανές από το ότι παρ`όλο που σπούδασε νομικά και οικονομικά, από την ηλικία των 15 ετών το όνειρο του ήταν να ενταχθεί στην περίφημη KGB, την τρομακτική μυστική υπηρεσία της Σοβιετικής Ένωσης, της οποίας η κύρια δουλειά, ήταν η δράση εναντίον του εξωτερικού «εχθρού», δηλαδή των χωρών της Δύσης, αλλά και εναντίον του εσωτερικού «εχθρού», δηλαδή τους πολίτες της Σοβιετικής Ένωσης, που δεν συμφωνούσαν με όλα αυτά. Και για να μην συμφωνούν, πρέπει να υπήρχε κάποιο λάθος στο μυαλό τους. Οπότε για να «διορθωθούν» τους έστελναν στα λεγόμενα «Γκούλαγκ» της Σιβηρίας, όπου συχνά θα πέθαιναν από τις κακουχίες, οπότε θα «διορθωνόταν» η βλάβη ολοκληρωτικά.
Μετά την αποφοίτηση του στο Λένινγκραντ, ο Πούτιν έγινε μέλος του Κομμουνιστικού κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης και λίγο αργότερα το 1975 εντάχθηκε στις τάξεις της KGB, κάτι που ήταν ανέκαθεν το όνειρο του.
Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε σ’ αυτό το σημείο, ότι η ιδεολογία του αυταρχισμού, αλλά και το μίσος για ότι αντιπροσώπευε η Δύση και οι αξίες της, δεν ήταν πια μόνο η βασική του ιδεολογία, αλλά έγινε και το επάγγελμα του.
Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβει κανείς το πώς διαμορφώθηκε η προσωπικότητα του Πούτιν, μεταξύ των αυταρχικών προσωπικών τάσεων και του μίσους για ό,τι αντιπροσώπευε η Δύση.
Μετά την ένταξη του στην KGB ο Πούτιν υπηρέτησε για κάποιο διάστημα στο Λένινγκραντ και στην Μόσχα, ώσπου τελικά πήρε μετάθεση για την Δρέσδη, στην ανατολική Γερμανία το 1985. Τυπικά στην Δρέσδη υπηρέτησε στο μεταφραστικό τμήμα και στην αξιολόγηση των εγγράφων της άλλης πλευράς. Η πραγματική του απασχόληση όμως ήταν στην οργάνωση της μονάδας RAF, που είναι τα αρχικά της περίφημης Red Army Faction, μιας μονάδας ειδικών τρομοκρατικών αποστολών σε χώρες της Δύσης. Είναι άγνωστο το ποιες ή πόσες αποστολές ανέλαβε ή εμπνεύστηκε, μια και ο ίδιος κατέστρεψε τους σχετικούς φακέλους της KGB, όταν έπεσε το καθεστώς της ανατολικής Γερμανίας, αλλά άφησε άθικτους τους φακέλους της Stazi, της διαβόητης μυστικής υπηρεσίας της ανατολικής Γερμανίας, που βεβαίως έπεσαν στα χέρια των υπηρεσιών της δυτικής Γερμανίας. Έλαβε επίσης μια ειδίκευση στην χρήση δηλητηρίων, που κανείς δεν γνωρίζει αν και πως χρησιμοποίησε αυτήν την γνώση. Μια άλλη δραστηριότητα του ήταν να στρατολογεί πράκτορες για την KGB και να τους στέλνει σε αποστολές δολιοφθοράς , συλλογής τεχνολογίας και άλλες αποστολές κατασκοπίας, σε χώρες της Δύσης.
Κάποια χρόνια αργότερα, όταν είχε γίνει φανερό, ότι το καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης, τόσο ο ίδιο όσο και ένας στενός κύκλος πρακτόρων της KGB στο περιβάλλον του, άρχισαν να συσσωρεύουν κεφάλαια, ώστε να αντιμετωπίσουν από θέση σχετικής ισχύος τα προβλήματα της επόμενης μέρας.
Η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και ολόκληρου του ανατολικού μπλοκ, υπήρξε ένα βαθύ τραύμα στην ψυχολογία του. Η ιδεολογία της Σοβιετικής Ένωσης και αυταρχισμός του καθεστώτος, έδωσαν στον ίδιο μια πρώτη γεύση, από τα καλά της εξουσίας. Ένας αξιωματικός της KGB, οπουδήποτε στην Σοβιετική Ένωση, γινόταν από τα πράγματα ένας μικρός τύραννος, που είχε δικαίωμα ζωής και θανάτου, σε όσους για οποιονδήποτε λόγο έπεφταν στα χέρια του. Στο διάστημα που υπηρετούσε στην ανατολική Γερμανία, οι πολίτες αυτής της χώρας που βρίσκονταν στην δική του δικαιοδοσία, ήταν «υπήκοοί» του.
Όταν από τα γραφεία της KGB την Δρέσδη, παρακολουθούσε τους πρώην «υπηκόους» του, να ορμούν και να γκρεμίζουν το τείχος του Βερολίνου, οι ίδιοι πολίτες που πριν από λίγο βρίσκονταν στην εξουσία του ίδιου και των συναδέλφων του, αυτό που έχασε ο ίδιος ήταν το δικό του προσωπικό τυραννικό βασίλειο.
Είναι μάλλον προφανές, ότι από αυτό το τραύμα δεν συνήλθε ποτέ. Και αυτό έκανε ακόμη πιο βαθύ το μίσος του για την Δύση και ότι αντιπροσώπευε ο πολιτισμός της.
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ο Πούτιν εγκατέλειψε την KGB και αποφάσισε να ακολουθήσει πολιτική καριέρα. Η πόλη που γεννήθηκε δεν λεγόταν πια Λένινγκραντ, αλλά και πάλι - μετά από χρόνια - Αγία Πετρούπολη.
Αφού πέρασε κάποιες δύσκολες μέρες μετά την απομάκρυνση του από την KGB, στην διάρκεια των οποίων εργάστηκε ή σκεπτόταν να εργαστεί ως οδηγός ταξί, ο Βλάντιμιρ Πούτιν, έγινε αντιδήμαρχος της Αγίας Πετρούπολης, χάρη στην γνωριμία του με τον Ανατόλυ Σόμπτσακ, που είχε γίνει Δήμαρχος της πόλης. Μετά την σταδιοδρομία του εκεί πήγε στην Μόσχα και βρέθηκε σύντομα στο περιβάλλον του Μπόρις Γέλτσιν, που είχε γίνει Πρόεδρος της Ρωσίας, μετά τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Από εκεί και πέρα η άνοδος του υπήρξε μετεωρική καθώς από σύμβουλος του Γέλτσιν αρχικά, έγινε στην συνέχεια επικεφαλής της καινούργιας μυστικής υπηρεσίας της Ρωσίας της FSB που ήταν η διάδοχος της σοβιετικής KGB. Το 1999 διορίστηκε από το Γιέλτσιν πρωθυπουργός της Ρωσίας και όταν ο Γιέλτσιν παραιτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1999, ο Πούτιν βρέθηκε στην θέση του υπηρεσιακού Προέδρου της Ρωσίας. Χάρη στην πυγμή που έδειξε στον δεύτερο πόλεμο της Τσετσενίας, επικράτησε εύκολα απέναντι στους αντιπάλους του για την Προεδρία και στις 26 Μαρτίου 2000 έχοντας γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής στους Ρώσους και κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 53%, για να γίνει ο επόμενος Πρόεδρος της Ρωσίας.
Για τον πρώην πράκτορα της KGB, που δεν είχε πάψει ποτέ να σκέπτεται και να ενεργεί σαν πράκτορας, αυτή ήταν η μεγάλη ευκαιρία της ζωής του και δεν θα την άφηνε να πάει χαμένη. Και μαζί του ενεργοποιήθηκε και ένα μεγάλο δίκτυο πρακτόρων, οι πρώην σύντροφοι του στην KGB, που θα έφτιαχναν γύρω του ένα αόρατο τείχος προστασίας, ένα τείχος άμυνας και επίθεσης συγχρόνως, που θα έμενε μέχρι σήμερα σε μεγάλο μέρος του αόρατο και που η κύρια αποστολή του θα ήταν στο εσωτερικό να βγάζει από την μέση κάθε ενοχλητική φωνή και στο εξωτερικό να δημιουργεί εστίες προπαγάνδας και δολιοφθοράς, σε μια μεγάλη προσπάθεια να υποτάξει τον «εχθρό», την Δύση δηλαδή εκ των έσω.
Υπάρχουν διαφόρων ειδών κράτη. Κράτη δημοκρατικά και κράτη αυταρχικά και κράτη που αποκαλούμε «αστυνομικά». Η Ρωσία θα γινόταν το πρώτο «πρακτορικό» κράτος που έχει καταφέρει να μείνει στην εξουσία εδώ και 22 χρόνια.
Ενώ στην Ρωσία γίνονταν αυτά, ο κόσμος της Δύσης ακόμη μεθυσμένος από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, θα έμπαινε σε μια μακάρια νάρκη που θα διαρκούσε 22 χρόνια. Ο Φράνσις Φουκουγιάμα θα έγραφε το τελείως ανιστόρητο βιβλίο του για «Το Τέλος της Ιστορίας», κάνοντας λόγο για έναν κόσμο ειρηνικό, που δεν θα σημαδευόταν στο εξής από κοσμοϊστορικά γεγονότα. Ίσως ήταν η πιο αποτυχημένη ανάλυση για το μέλλον, που έχει γραφτεί ποτέ.
Όταν ο Πούτιν ανέβηκε στην εξουσία η Ρωσία ήταν ένα σχεδόν διαλυμένο κράτος. Σαν να μην έφθανε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και η ανεξαρτητοποίηση, όλων των κρατών που αποτελούσαν την αυτοκρατορία της Σοβιετικής Ένωσης, είχε μεσολαβήσει και η θητεία του μέθυσου και συχνά με συμπεριφορά κλόουν, Μπόρις Γιέλτσιν, που είχε γίνει περίγελος παγκοσμίως. Το ηθικό των πολιτών της Ρωσίας βρισκόταν στο ναδίρ, ενώ η κάποτε πανίσχυρη στρατιωτική της μηχανή, είχε γίνει θύμα σαλταδόρων και λαθρεμπόρων, που πουλούσαν από τις αφύλακτες αποθήκες οπλισμού, ότι μπορεί να φανταστεί κανείς σε οποιονδήποτε θα είχε τα λεφτά να αγοράσει. Φύλαρχοι σε αφρικανικά κράτη θα αποκτούσαν με σχετικά μικρό κόστος ολοκαίνουργιο και αχρησιμοποίητο οπλισμό.
Μέσα στα δέκα πρώτα χρόνια της εξουσίας του ο Βλάντιμιρ Πούτιν έφερε σε πέρας ένα πραγματικά τιτάνιο έργο. Κατάφερε σχετικά γρήγορα να ανατάξει την οικονομία της Ρωσίας και συγχρόνως να ξαναστήσει εκ του μηδενός την στρατιωτική ισχύ της Ρωσίας, που βέβαια δεν είχε πάψει ποτέ να έχει στην κατοχή ένα τεράστιο και δυνητικά καταστροφικό πυρηνικό οπλοστάσιο. Αλλά το κυριότερο από όλα, είχε καταφέρει να ανατάξει το χαμένο ηθικό της Ρωσίας και των πολιτών της. Για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια η Ρωσία είχε καταφέρει και πάλι να γίνει ένας διεθνής παίκτης και η δημοφιλία του Πούτιν, παρά τις όποιες αντιπολιτευτικές κραυγές, παρέμενε σταθερά σε υψηλά επίπεδα.
Μέχρι να ξεκινήσει η εισβολή στην Ουκρανία ο Πούτιν δεν είχε θαυμαστές μόνο στην Ρωσία, αλλά σε όλον τον κόσμο. Μέχρι πριν λίγο όλοι θεωρούσαν τον Πούτιν ως την μεγαλύτερη «γάτα» της παγκόσμιας σκηνής σε πολιτικό επίπεδο. Οι στρατιωτικές του επιχειρήσεις στην Τσετσενία, τη Γεωργία, την Κριμαία και την Συρία, θα κατέληγαν σε επιτυχίες. Και όλοι θα μιλούσαν για τον πιο ψύχραιμο και πανούργο παίκτη της παγκόσμιας σκηνής, που πάντα θα πετύχαινε τον σκοπό του.
Η Δύση ακόμη έχοντας πέσει σε βαθύ λήθαργο, θα έδινε μικρή σημασία, στα γεγονότα που ήδη αποτελούσαν σαφείς αποδείξεις, ότι το τέρας που είχε εξαφανιστεί από το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου το 1945, 77 χρόνια, είχε αρχίσει πάλι να βγαίνει από το τσόφλι του, με άλλη ενδυμασία.
Η περίοδος του Γέλτσιν χαρακτηρίστηκε από ένα όργιο διαφθοράς. Οι ολιγάρχες που προέκυψαν στην οικονομία της Ρωσίας και ήταν διορισμένοι από τον Γέλτσιν, με την προϋπόθεση της μοιρασιάς όσων κέρδιζαν με τον ίδιο ξεκοκάλισαν τον πλούτο της Ρωσίας. Το 1998 Ο ρυθμός των ξένων επενδύσεων στην Ρωσία ανακόπηκε απότομα από την μεγάλη υποτίμηση που έγινε τότε και ήταν πια κοινό μυστικό το που πήγαιναν τα λεφτά της Ρωσίας.
Ο Γέλτσιν παραιτήθηκε αναγκαστικά στις 31 Δεκεμβρίου 1999 αφού πρώτα εξασφάλισε ένα συγχωροχάρτι και το ακαταδίωκτο από τον Πούτιν για όσα είχε κάνει.
Όταν ο Πούτιν εξελέγη Πρόεδρος της ρωσικής ομοσπονδίας με ποσοστό 53% τον Μάρτιο του 2000, όλοι υπέθεσαν ότι η Ρωσία έμπαινε σε μια περίοδο δημοκρατικής διακυβέρνησης. Αυτό δεν επρόκειτο να γίνει. Το κράτος των πρακτόρων της KGB με επικεφαλής τον Πούτιν που ήρθε στην εξουσία δεν είχε σκοπό να την αφήσει ποτέ από τα χέρια. Και ο τρόπος για να το κάνει θα ήταν να εντάξει στο σύστημα του, όσους από τους ολιγάρχες θα αναγνώριζαν την καινούργια εξουσία, αλλά και ένα καινούργιο και σκληρό σύστημα ρωσικής μαφίας που έκανε δουλειές σε όλον τον κόσμο. Μια από τις πρώτες ενέργειες του Πούτιν στην περίοδο 2000-2004 ήταν να συγκεντρώσει τους ολιγάρχες που είχε δημιουργήσει ο Γέλτσιν και να τους εξηγήσει ποιος ήταν πια ο αρχηγός και πως έπρεπε να συμπεριφερθούν αν ήθελαν να μακροημερεύσουν. Όσοι κατάλαβαν διατήρησαν τις δουλειές τους, οι οποίες θα ανήκαν εν μέρει στους ίδιους, αλλά κυρίως στο καινούργιο σύστημα εξουσίας, που μπορούσε να τους αντικαταστήσει όποτε ήθελε ή να τους στείλει στην φυλακή ή ακόμη πιο μακριά.
Ένας από τους ολιγάρχες που δεν κατάλαβαν το νόημα της καινούργιας εξουσίας ήταν ο Μπόρις Αμπράμοβιτς Μπερεζόφσκι, στενός φίλος της κόρης του Γέλτσιν, που απέκτησε την περιουσία του στην διάρκεια της δεκαετίας του ’90, που σύμφωνα με το Forbes το 1997 ανερχόταν σε 3 δις δολάρια. Μεταξύ των άλλων περιουσιακών του στοιχείων ήταν και το μεγαλύτερο κανάλι της Ρωσίας το Chanel One. Παρόλο που στήριξε οικονομικά την «Ενότητα» το κόμμα που στήριξε την υποψηφιότητα του Πούτιν, μέσω του οποίου εξελέγη και ο ίδιος βουλευτής στην Δούμα, γρήγορα αποφάσισε να ενταχθεί στην αντιπολίτευση. Μεγάλο λάθος όταν η εξουσία ανήκε στον Πούτιν. Στα τέλη του 2000, όταν ο Ρώσος αναπληρωτής γενικός εισαγγελέας ζήτησε να εμφανιστεί για ανάκριση και γνωρίζοντας τις σήμαινε αυτό, δεν επέστρεψε από το εξωτερικό και μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο του χορήγησε πολιτικό άσυλο το 2003. Το 2012 σε μια δίκη στο Ανώτατο Δικαστήριο του Λονδίνου έχασε την δίκη καθώς δεν του αναγνώρισε δικαιώματα ιδιοκτησίας στον ρωσικό κολοσσό της Sibneft. Η ιδιοκτησία της Sibneft πέρασε στην ιδιοκτησία του άλλου μετόχου, του Ρομάν Αμπράμοβιτς, ένα από τα καινούργια αστέρια της ρωσικής ολιγαρχίας, που ξεκίνησε της καριέρα του πουλώντας κούκλες, αλλά χάρη στις γνωριμίες πρώτα στο περιβάλλον του Γέλτσιν και μετά στο περιβάλλον του Πούτιν, βρέθηκε με μια περουσία γύρω στα 8 δις δολάρια, που του επέτρεψε πέρα από το να έχει στην κατοχή του, τεράστια γιοτ και ακίνητα στην Μεγάλη Βρετανία, Ελβετία και αλλού, έγινε παγκοσμίως γνωστός όταν έγινε ιδιοκτήτης της εγγλέζικης ομάδας Τσέλσι, που πέρσι κατέκτησε και το Champions League. Ο Ρομάν Αμπράμοβιτς ήταν ένας από αυτούς που επλήγησαν καίρια από τις πρόσφατες κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας και των Ρώσων ολιγαρχών.
Η μοίρα του Μπερεζόφσκι ήταν χειρότερη καθώς στις 23 Μαρτίου βρέθηκε απαγχονισμένος στο σπίτι του στο Μπερκσάιρ της Αγγλίας. Ο θάνατος του αρχικά αποδόθηκε σε αυτοκτονία, αλλά στην συνέχεια ο ιατροδικαστής άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Εξ άλλου το καθεστώς Πούτιν δεν φημίζεται για την ανοχή του σε ανοικτούς λογαριασμούς.
Ένας άλλος ολιγάρχης που δεν κατάλαβε τι σήμαινε ο Πούτιν, ήταν ο άλλοτε πλουσιότερος άνθρωπος της Ρωσίας και ιδιοκτήτης της περίφημης Yukos, ο Μιχάηλ Χοντορκόφσκι, που κατάφερε με άγνωστο τρόπο να αποκτήσει την ιδιοκτησία πολλών πετρελαιοπηγών της Σιβηρίας. Το 2003 το Forbes υπολόγιζε την περιουσία του σε 15 δις δολάρια. Ο Χοντορκόφσκι αντιτάχθηκε στον Πούτιν και το 2003 συνελήφθη και κατηγορήθηκε για απάτη για να καταδικαστεί σε φυλάκιση. Ήταν από τους τυχερούς καθώς το 2014 απελευθερώθηκε από τον Πούτιν εξ αιτίας της παρέμβασης του Γερμανού πολιτικού Χανς Ντίτριχ Γκένσερ και έφυγε στην Ελβετία αμέσως μετά την απελευθέρωση του. Σήμερα η περιουσία του υπολογίζεται σε 100-250 εκατομμύρια δολάρια.
Ο Μπόρις Νεμτσόφ, ηγέτης της αντιπολίτευσης που κατέκρινε την πολιτική του Πούτιν στο ζήτημα της ανατολικής Ουκρανίας δεν ήταν το ίδιο τυχερός. Δολοφονήθηκε το 2015 καθώς έκανε βόλτα με την σύντροφο του ένα βράδυ έξω από το Κρεμλίνο.
Το ίδιο άτυχη ήταν και η μαχητική δημοσιογράφος Άννα Πολισκόφκαγια, σταθερή επικριτής του Πούτιν, ιδίως για το ζήτημα της Τσετσενίας, η οποία δολοφονήθηκε στο ασανσέρ του σπιτιού της, με όπλο από αυτά που είναι αγαπημένα της ρωσικής μαφίας.
Το πιο πρόσφατο θύμα του ρωσικού συστήματος εξουσίας είναι ο δικηγόρος και ακτιβιστής Αλεξέι Ναβάλνι, σκληρός επικριτής της διαφθοράς από το σύστημα εξουσίας του Πούτιν, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην φυλακή.
Γενικά η πιο επικίνδυνη ασχολία στην Ρωσία εδώ και 22 χρόνια, είναι το να ασκείς κριτική στον Πούτιν.
Το ίδιο έχει συμβεί και με το Σύνταγμα της Ρωσίας, που εδώ και 22 χρόνια έχει γίνει φυσαρμόνικα, ώστε να πάντα να υπάρχει στην εξουσία ο Πούτιν, που άλλοτε ως Πρόεδρος και άλλοτε ως Πρωθυπουργός δεν έχει πάψει να είναι εκείνος που με σιδερένιο χέρι κρατάει στο χέρι του το τιμόνι μιας τεράστιας χώρας, που δεν έζησε ποτέ σε δημοκρατία.
Η αποτρόπαιη, αιματοβαμμένη και χωρίς λόγο εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αιφνιδίασε, σόκαρε και τελικά αφύπνισε την Δύση που βρέθηκε ξαφνικά μπροστά σε μια καινούργια πραγματικότητα που αργά ή γρήγορα, θα εξελιχθεί σε έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η σωστή λέξη είναι «αφύπνισε», καθώς η Δύση επαναπαυμένη από τις νίκες τόσο στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όσο και στο Ψυχρό Πόλεμο, εδώ και τριάντα χρόνια είχε πέσει σε λήθαργο, θεωρώντας πως το δεδομένο των τελευταίων τριάντα χρόνων θα είναι για πάντα δεδομένο και ότι αυτός ο πλανήτης μπορεί να γίνει ποτέ ειρηνικός.
Υπάρχουν κάποια άλλα δεδομένα που κανείς είναι καλό να μην τα ξεχνάει ποτέ. Στην διάρκεια των μαθητικών μας χρόνων μαθαίνουμε πως στην Φυσική ισχύει το ότι «Τα ετερώνυμα έλκονται». Αυτό ισχύει για τα φυσικά φαινόμενα. Στην πολιτική αυτό μεταφράζεται αλλιώς: «Τα ετερώνυμα συγκρούονται».
Στην πολιτική η Δημοκρατία και η Δικτατορία είναι τα απολύτως ετερώνυμα εξ αιτίας το ότι το ένα είναι το πολικό αντίθετο το άλλου. Το ένα από τα δυο προϋποθέτει την εξαφάνιση του άλλου. Δεν έχει σημασία αν μια Δικτατορία είναι μαύρη όπως του Χίτλερ, κόκκινη όπως του Πούτιν, κίτρινη όπως των Κινέζων, ή εμπριμέ όπως της Βόρειας Κορέας.
Οι Δημοκρατίες θέλουν το τέλος των Δικτατοριών και οι Δικτατορίες το τέλος των Δημοκρατιών, γιατί η μία απειλεί την ύπαρξη της άλλης.
Η σύγκρουση έχει ξεκινήσει εδώ και τουλάχιστον χρόνια δέκα χρόνια με περίεργη υβριδική μορφή και δεν θα σταματήσει παρά μόνο αν ένας από τους δυο πόλους της σημερινής ετερωνυμίας εξαφανιστεί, ή αν αυτό που συμβαίνει σήμερα εξελιχθεί σε ολοκληρωτική αναμέτρηση με χρήση πυρηνικών, οπότε θα εξαφανιστούν και οι δύο πόλοι μαζί και μαζί του όλη η ζωή σ’ αυτόν τον πλανήτη.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν που μεγάλωσε με αντιδυτική ιδεολογία η οποία έγινε και επάγγελμα του όταν εντάχθηκε στη KGB δεν έχει ξεχάσει σε καμιά στιγμή από τότε ότι ο «εχθρός» του ήταν και παραμένει η Δύση. Το ότι επιθυμεί την εξαφάνιση της, όπως και ότι άλλο του βρίσκει αντίθετο, του βγαίνει φυσικά όπως και το να αναπνέει.
Το 2012 και αφού μετά από δώδεκα χρόνια είχε εδραιώσει απόλυτα την εξουσία του στην Ρωσία, ο πρώην πράκτορας της KGB που στην διάρκεια της θητείας του στην Δρέσδη, μπορούσε να στρατολογεί κάποιους πράκτορες και να τους στέλνει σε μικρής εμβέλειας αποστολές δολιοφθοράς στην Δύση, βρέθηκε να έχει στην διάθεση του όσους πράκτορες ήθελε, όσα κεφάλαια ήθελε και ένα ανανεωμένο οπλοστάσιο που στο επίκεντρο του βρισκόταν πάντα τα πυρηνικά.
Aλλά τότε κατέληξε και σε ένα ενδιαφέρον συμπέρασμα. Το 2012 μετά από 12 χρόνια στην εξουσία και συναντήσεις με πολλούς δυτικούς ηγέτες έχει επιβεβαιώσει την αντίληψη που είχε για τα τρωτά σημεία της Δύσης, στην διάρκεια της θητείας του στη KGB. Για να εξουδετερώσει κανείς την Δύση, δεν χρειαζόταν πολεμικές εκστρατείες. Αυτό που είχε συμπεράνει ήταν το ότι το μεγάλο πλεονέκτημα της Δύσης ήταν και το μεγάλο μειονέκτημα της. Η Ελευθερία. Η Ελευθερία όχι μόνο να ζουν χωρίς τους περιορισμούς που προϋποθέτουν οι Δικτατορίες, η Ελευθερία όχι μόνο να αλλάζουν τους ηγέτες τους, αλλά και η Ελευθερία να λένε σε γενικές γραμμές ότι θέλουν, η Ελευθερία να υπάρχουν αντιπολιτευόμενα μέσα και η Ελευθερία το πολιτών να εκφράζονται ελεύθερα σ’ αυτήν την καινούργια παράμετρο το Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Aυτή η Ελευθερία της Δύσης, έδινε στον ίδιο την δυνατότητα να την κατακτήσει εκ των έσω.
Από το 2012 και μετά εκατοντάδες μεγάλοι ή μικρότεροι ολιγάρχες πήραν “μετάθεση” σε χώρες τις Δύσης και εγκαταστάθηκαν εκεί,, όχι μόνο λειτουργώντας διαφόρων ειδών επιχειρήσεις, αλλά κυρίως εξαγοράζοντας ή ιδρύοντας Μέσα Ενημέρωσης. Αυτή τη στιγμή σε όλες τις χώρες τουλάχιστον της Ευρώπης και φυσικά και στην Ελλάδα, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός Μέσων Ενημέρωσης που χρηματοδoτούνται άμεσα ή έμμεσα από την Ρωσία, μέσω των ολιγαρχών που αν και μοιάζουν ανεξάρτητοι στην ουσία τόσο οι ίδιοι όσο και ο πλούτος τους ανήκουν στην Ρωσία, δηλαδή στον Πούτιν. Συγχρόνως εκατομμύρια χρήστες, αληθινοί ή πλασματικοί που πολλαπλασιάζονται σε τεράστιους αριθμούς με τα λεγόμενα bots, ινφλουένσερς και άλλοι, ανέλαβαν να διαβρώνουν την κοινή γνώμη δημιουργώντας αλληλοσυγκρουόμενες τάσεις. Η περίοδος της πανδημίας, όπου όλες οι ψεκασμένες θεωρίες ξεκινούσαν από ρωσικής επιρροής δίκτυα, δείχνουν πόσο καλά, αποτελεσματικά και θανατηφόρα (κυριολεκτικά) μπορεί να λειτουργήσει η βιομηχανία ψευδών ειδήσεων και ανυπόστατων θεωριών.
Η μεγάλη και αναπάντεχη ευκαιρία όμως ήρθε από το πουθενά. Και άκουγε σε ένα πασίγνωστο σήμερα όνομα. Ντόναλντ Τραμπ. Το πως άρχισε η σχέση του Τραμπ με την Ρωσία και τον Πούτιν είναι λίγο πολύ άγνωστο. Ήταν κάποια ταξίδια του Τραμπ στην Μόσχα για τις ανάγκες κάποιων τηλεοπτικών σώου, τα πάρτι που έγιναν μετά, οι στενές σχέσεις του Τραμπ και η σύσφιξη των σχέσεων με πανέμορφες καλονές και οι φωτογραφίες και τα βίντεο εκεί με τον Τραμπ σε ώρα δράσης, δημιούργησαν τις ευκαιρίες και τις προϋποθέσεις για μια πολύ δημιουργική και μακροχρόνια σχέση. Μέσα από τις επιχειρήσεις του Τραμπ, οι Ρώσοι ολιγάρχες και το ρωσικό κράτος, μπορούσαν ανεξέλεγκτα να στέλνουν μεγάλα κεφάλια σε οποιαδήποτε χώρα.
Το πως ο Τραμπ το 2016 κατέληξε να γίνει υποψήφιος των Ρεμπουμπλικάνων, είναι κάτι που έχει δημιουργήσει πολλές και αναπάντητες απορίες. Αλλά από την στιγμή που έγινε αυτό, ξεκίνησε μια γιγαντιαία εκστρατεία υποστήριξης της υποψηφιότητας του, από άπειρους μπλόγκερς, χάκερς, bots και όποιου άλλου μέσου διέθετε η ρωσική μηχανή προπαγάνδας και επηρεασμού, που τελικά κατέληξε στην εκλογή του το 2016. Η θητεία του Τραμπ στην Προεδρία, είχε πολλά αλλοπρόσαλλα, αλλά ένα που διακρινόταν εύκολα ήταν η φιλική του διάθεση προς την Ρωσία και τον Πούτιν και ένα ακόμη βασικό, η απόπειρα του να διαλύσει τόσο το ΝΑΤΟ όσο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλα αυτά μέσα σε τέσσερα χρόνια είχαν καταφέρει ένα μεγάλο ζητούμενο. Να διχάσουν και να εξασθενήσουν την ίδια την Αμερική. Αμέτρητες επιθέσεις Ρώσων χάκερς σε κυβερνητικούς θεσμούς ακόμη και στο Πεντάγωνο και την CIA, θα έβρισκε κάλυψη από τον Τραμπ. Η τελική πράξη του δράματος γράφτηκε όταν ο Τραμπ έχασε τις εκλογές και αμφισβήτησε χωρίς στοιχεία το αποτέλεσμα τους, προξενώντας ένα ακόμη μεγαλύτερο διχασμό στην καρδιά των ΗΠΑ και αν ο ίδιος ο Τραμπ δεν ήταν περισσότερο δειλός από ότι τρελλός, όταν μια έξαλλη μάζα κατέλαβε με μια πρωτοφανή εισβολή το Καπιτώλιο, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να έχουν κυλήσει στο χάος ενός καταστρεπτικού εμφυλίου, που νομοτελειακά θα κατέλυε το οικοδόμημα ολόκληρης της Δύσης.
Οι απόψεις της καινουργιας διακυβέρνησης των ΗΠΑ απέναντι στην Ρωσία και τον ίδιο τον Πούτιν, φάνηκαν άμεσα, όταν ο Τζο Μπάιντεν με μια αρκετά άκομψη πρώτη δήλωση του τον αποκάλεσε ευθέως “δολοφόνο”. ΟΙ συνολικές απόψεις όμως θεωρούσαν την Ρωσία ως δευτερεύον θέμα και όχι ιδιαίτερο η άμεσο κίνδυνο. Όπως φάνηκε με την αποχώρηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ από το Αφγανιστάν και την ίδρυση της συμμαχίας του AUKUS ανάμεσα στις ΗΠΑ το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία, η νούμερο ένα προτεραιότητα δεν ήταν η Ρωσία, αλλά η Κίνα που με την τεράστια και εντυπωσιακή ανάπτυξη της τόσο σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο, όσο και σε παγκόσμια διείσδυση και επιρροή, αποτελούσε το μεγάλο πρόβλημα που θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν οι ΗΠΑ από εδώ και πέρα. Για τους Αμερικανούς οι Ευρωπαίοι θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν μόνοι τους τα προβλήματα τους και το ΝΑΤΟ δεν είχε πια και μεγάλη σημασία.
Από τα μέσα της περασμένης δεκαετίας η Ρωσία του Πούτιν άρχισε και πάλι να αισθανεται τον εαυτό της σαν μια μεγάλη γεωπολιτική υπερδύναμη, πράγμα που σημαίνει ένα πράγμα: δυνατότητα παρέμβασης όπου και όπως επιθυμεί με στρατιωτικά μέσα. Η μείωση του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για την Μέση Ανατολή με την σταδιακή αποχώρηση τους από το Ιράκ και την Συρία, έκανε την Ρωσία να αισθανθεί ακόμη πιο δυνατή. Έτσι θέλοντας να στηρίξει τον δικτάτορα της Συρίας Άσαντ, που κινδύνευε από τις επιθέσεις τόσο των συριακών αντικυβερνητικών δυνάμεων, όσο και των Τζιχαντιστών και του Ισλαμικού Κράτους, ξεκίνησε μια μεγάλης έκτασης επέμβαση στην Συρία, κυρίως με αεροπορικούς βομβαρδισμούς και ακολουθώντας τον τρόπο που αντιμετώπισε τους Τστσένους ισοπεδώνοντας το Γκρόσνι. Πολλές πόλεις της Συρίας ισοπεδώθηκαν έτσι, πράγμα που επέτρεψε στον Άσαντ να διατηρήσει την εξουσία του.
Η επόμενη γεωπολιτική επέμβαση της Ρωσίας, ήταν στην Λιβύη, αλλά εκεί μην θέλοντας να διακινδυνεύσει ζωές Ρώσων στρατιωτών , προτίμησε να χρησιμοποιήσει τους μισθοφόρους της Βάγκνερ. Η ανύπαρκτη αντίδραση της Δύσης στις δύο αυτές παρεμβάσεις, επιβεβαίωσε την άποψη του Πούτιν, ότι η Δύση γενικά και η Ευρώπη ειδικότερα δεν είχαν ούτε την δύναμη ούτε την θέληση να αντιταχθούν στην ανερχόμενη γεωπολιτική επέκταση της Ρωσίας. Το ίδιο εξ άλλου του είχε επιβεβαιώσει και η ασθενική αντίδραση της Δύσης, όταν κατέλαβε την Κριμαία το 2014.
Και έτσι κάπως φτάσαμε στον Φεβρουάριο του 2022, όπου μέσα σε λίγες μέρες άλλαξε ο κόσμος. Όταν από τα τέλη του περασμένου χρόνου είχαν αρχίσει να συγκεντρώνονται ρωσικές δυνάμεις περιμετρικά στα σύνορα της Ρωσίας με την Ουκρανία, το ενδιαφέρον των Μέσων Ενημέρωσης της Δύσης, αλλά και των ηγετών τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη ήταν ελάχιστο. Και μόνο προς το τέλος Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου, όταν γύρω από την Ουκρανία είχε συγκεντρωθεί μια τεράστια στρατιά, όλοι θορυβήθηκαν και ξύπνησαν λίγο απότομα. Παρ’ όλο που όλα έδειχναν εισβολή, οι περισσότεροι υπέθεταν, ότι αυτή η μεγάλη συγκεντρωμένη δύναμη, δεν ήταν παρά μόνο ένα παιχνίδι τακτικής του Πούτιν προκειμένου να εξασφαλίσει αυτά που ήθελε χωρίς να κάνει εισβολή. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ με βάση τις εκτιμήσεις της CIA και του αμερικάνικου Πενταγώνου, ισχυριζόταν ότι η εισβολή επρόκειτο να γίνει τις αμέσως επόμενες μέρες, για να αντιμετωπιστεί με ειρωνικά σχόλια από τον ίδιο τον Πούτιν που ζητούσε να τον πληροφορήσουν τι ώρα θα γινόταν η εισβολή. Μέχρι και λίγες μέρες πριν από την εισβολή ο Πούτιν σε άλλες ευκαιρίες αλλά και στην συνάντηση του με τον Εμμανουέλ Μακρόν ισχυριζόταν ότι η Ρωσία δεν είχε σκοπό να εισβάλει στην Ουκρανία και ότι αυτό που γινόταν περιμετρικά της Ουκρανίας δεν ήταν παρά γυμνάσια και μετά η ρωσική στρατιά θα αποχωρούσε. Και το ίδιο έλεγαν και όλοι οι Ρώσοι αξιωματούχοι στις συναντήσεις τους με τους Ευρωπαίους συνομιλητές τους.
Το μιας σχεδόν ώρας διάγγελμα του Πούτιν στις 21 Φεβρουαρίου που πολλοί το αποκάλεσαν παραληρηματικό, καθώς ήταν και ελαφρώς πρησμένος από την αγωγή με στεροειδή που κάνει τον τελευταίο καιρό, άρχισε να αποκαλύπτει την πραγματικότητα που θα εξελισσόταν τις επόμενες μέρες.
Στο διάγγελμα του αυτό εξέθεσε τους πέντε λόγους που κατά την άποψη του δικαιολογούσαν την εισβολή. Το πρώτο ήταν ότι δεν θεωρούσε την Ουκρανία ως έθνος που είχε δικαίωμα ύπαρξης, αλλά ήταν ουσιαστικά μέρος της Ρωσίας και το λάθος οφειλόταν στον Λένιν που εκατό χρόνια πριν είχε δημιουργήσει το ανεξάρτητο κράτος της Ουκρανίας, το οποίο είχε υπαχθεί στην Σοβιετική Ένωση. Το δεύτερο ήταν ότι οι επαρχίες του Ντονμπάς και του Λουγκάνσκ ήταν αυτόνομες κρατικές οντότητες που στα προηγούμενα χρόνια, ο πληθυσμός τους είχε υποστεί θανατηφόρους διωγμούς από το Ουκρανικό κράτος. Το τρίτο ήταν ότι το ουκρανικό κράτος ήταν μια συμμορία νεοναζί που όπως το συμπλήρωσε τις επόμενες μέρες ήταν επίσης ναρκομανείς και ομοφυλόφιλοι. Το τέταρτο ήταν ότι η Ουκρανία σκόπευε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να εγκαταστήσει οπλικά συστήματα του ΝΑΤΟ που θα απειλούσαν ευθέως την Ρωσία. Το πέμπτο ήταν ότι ακόμη κι αν η Ουκρανία δεν εντασσόταν στο ΝΑΤΟ, ήταν ή επρόκετο να γίνει πυρηνική δύναμη που θα κατέστρεφε στην Ρωσία.
Το πόσο αυτά είναι λογικά ή δικαιολογούν την εισβολή σε ένα ανεξάρτητο κράτος, είναι στο μυαλό του καθενός να τα κρίνει. Εξ άλλου οι απόψεις που έχουν όλοι για όλα αυτά δεν αλλάζουν. Όσοι θεωρούσαν ότι οι μεν ή οι δε είχαν δίκιο ή άδικο πριν από όλα αυτά, το ίδιο νομίζουν και τώρα. Τα ανθρώπινα μυαλά δεν αλλάζουν εύκολα σε τέτοια θέματα.
Ήταν φανερό ότι καθώς ξεκινούσε η εισβολή ο ΠΟύτιν θεωρούσε ότι τόσο η Ευρώπη όσο και το ΝΑΤΟ, ήταν δυο παρηκμασμένοι οργανισμοί, που δεν είχαν σπουδαίες δυνατότητες να αντιδράσουν.
Και έτσι ξεκίνησε η εισβολή.
Πριν όμως αξιολογήσουμε αυτό θα ήταν καλό να αντιληφθούμε τον αληθινό λόγο της εισβολής. Που δεν είναι άλλος από αυτά που διαδραματίστηκαν στην Πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου από τον Νοέμβριο του 2013, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2014.
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ουκρανία όπως και τα άλλα κράτη που απέκτησαν της ανεξαρτησια τους, βρέθηκαν σε μια περιδίνηση, ανάμεσα σε αντιρωσικές και φιλορωσικές δυνάμεις. Η Ουκρανία ήταν ένα από αυτά. Τελικά μετά από πολλές περιπέτειες στο τιμόνι της Ουκρανίας το 2010 βρέθηκε ο φιλορώσος Βίκτορ Γιανουκόβιτς, όταν εξελέγη Πρόεδρος επικρατώντας με ποσοστό 48, 95% της νεαρής και εντυπωσιακής Γιούλια Τιμοσένκο που πήρε 45,47.
Στα επόμενα χρόνια υπήρξαν πολλές διαβουλεύεσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για μια συμφωνία οικονομικής σύνδεσης και ελεύθερου εμπορίου. Η προοπτική αυτή ήταν πολύ δημοφιλής ιδίως ανάμεσα στην νεολαία της Ουκρανίας που αισθανόταν πιο κοντά με την νοοτροπία της Δύσης. Και οι μεγαλύτεροι που είχαν πικρή πείρα από την εποχή της Σοβιετικής Ένωση και που έβλεπαν την Ρωσία σαν δυνάστη. Το Νοέμβριο του 2013 ο Γιανουκόβιτς απέρριψε την συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και αντιπρότεινε μια συμφωνία δανειακής διάσωσης με την Ρωσία. Η νεολαία του Κιέβου αισθάνθηκε τότε προδομένη και μετά από λίγο νεαροί Ουκρανοί και Ουκρανές άρχισαν να συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία Μαϊντάν ζητώντας την παραίτηση του Γιανουκόβιτς. Η αντίδραση του καθεστώτος ήταν σκληρή, αλλά αυτό αντί να αποδυναμώνει τους διαδηλωτές, οδήγησε στο αντίθετο αποτέλεσμα με αυτό που έμοιαζε περισσότερο με εξέγερση, που δεν καταλάγιαζε. Το καθεστώς αντέδρασε ακόμη πιο σκληρά και σε κάποιες δραματικές μέρες του Φεβρουαρίου του 2014, με ελεύθερους σκοπευτές και την φοβερή Μερκούτ άρχισε να βάλει κατά του πλήθους με αποτέλεσμα να σκοτωθούν γύρω στους 200 διαδηλωτές, που παρ΄όλα αυτα συνέχιζαν.
Στο τέλος το Κοινοβούλιο καθαίρεσε τον Γιανουκόβιτς, που έφυγε νύχτα και με το ελικόπτερο και τελικά του έδωσε άσυλο ο Πούτιν στην Μόσχα. Ο ίδιος ο Γιανουκόβιτς θεωρεί τον εαυτό του ακόμη νόμιμο Πρόεδρο της Ουκρανίας καθώς η καθαίρεση του από το κοινοβούλιο δεν ήταν τελείως συνταγματική.
Αν θέλετε να καταλάβετε καλύτερα τι συνέβη τότε εκεί, μπορείτε να δείτε την ταινία-ντοκυμαντέρ που προβάλλεται στο Νέτφλιξ με τίτλο “Χειμώνας στις Φλόγες”. Θα σας βοηθήσει επίσης να καταλάβετε καλύτερα, γιατί οι Ουκρανοί αντιστέκονται σήμερα έτσι όπως αντιστέκονται.
Για τον Πούτιν που ο Γιανουκόβιτς ήταν δική του επιλογή, τα γεγονότα στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου, ήταν αυτά που εξηγούν την επιλογή του να εισβάλει στην Ουκρανία.
Για οποιονδήποτε δικτάτορα οι δυο λέξεις που κυριάρχησαν στην Πλατεία Μαϊντάν, οι λέξεις “Ελευθερία” και “Επανάσταση” είναι το χειρότερο που θα μπορούσε να ακούσει. Και επειδή καμιά φορά αυτές οι λέξεις μεταδίδονται σαν ιός, είναι καλύτερα να τις προλάβεις πριν εξελιχθούν σε πανδημία.
Πολλοί αναρωτιούνται πότε και που θα σταματήσει ο Πούτιν.
Η απάντηση είναι απλή. Θα σταματήσει όταν ένα ρωσικό τανκ μπει στην Πλατεία Μαίντάν. Και αν κάποια στιγμή ένα ρωσικό τανκ κατάφερνε να μπει και στην Ουάσινγκτον ακόμη καλύτερα.
Η ρωσική εισβολή ξεκίνησε για όποιους λόγους μπορεί να νομίζει κανείς ότι ξεκίνησε.
Κοιτώντας το θέμα ουδέτερα θα μπορούσαμε να πούμε ότι εκτός από εισβολή εξελίχθηκε γρήγορα σε ένα μεγάλο γεωπολιτικό λάθος εκτίμησης. Όσοι την σχεδίασαν και την εκτέλεσαν δεν μπόρεσαν να προβλέψει ούτε την αντίδραση της Δύσης, ούτε την αντίδραση των Ουκρανών.
Μέσα σε λίγες ώρες κατάφερε να αφυπνίσει και να ενώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά να δώσει και έναν λόγο ύπαρξης στο ΝΑΤΟ, που μόλις πριν δυο χρόνια ο Μακρόν είχε χαρακτηρίσει ως “κλινικά νεκρό”. Οι οικονομικές κυρώσεις που επίσης δεν μπόρεσαν να τις προβλέψουν, έχουν αρχίσει να προκαλούν κραδασμούς που κανείς δεν ξέρει τι προβλήματα και πόση ασφυξία οικονομική θα προκαλέσουν στην Ρωσία, καθώς μέσα σε μια βδομάδα, το ρούβλι έχει πάει στα τάρταρα και τα ρωσικά ομόλογα αξιολογούνται από τους οίκους αξιολόγησης ως “σκουπίδια”.
Από την άλλη μεριά μπορεί η οικονομία της Ρωσίας να κλυδωνιστεί σοβαρά, αλλά και τα προβλήματα που έχουν και θα έχουν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις των χωρών της Δύσης είναι επίσης τεράστια. Και είναι άγνωστα το πόσα νοικοκυριά και επιχειρήσεις μπορούν να αντέξουν τους πολύ διογκωμένους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος και της ανόδου του πληθωρισμού.
Για τον ίδιο τον Πούτιν αποτελεί την μεγαλύτερη εκστρατεία αυτοδυσφήμησης που έχει ποτέ καταφέρει να κάνει ένα συγκεκριμένο άτομο, αφού όλος ο κόσμος σε Δύση και Ανατολή που μέχρι πριν την εισβολή τον θαύμαζε, του έχει δώσει μια θέση δίπλα στον Χίτλερ. Η απειλή πυρηνικού πολέμου που συνεχίζει να κραδαίνει είναι ένα ακόμη μεγάλο επικοινωνιακό λάθος, μια και ο λόγος που το προέβαλε ήταν η αντίσταση των Ουκρανών. Όλοι οι ηγέτες της Δύσης έχουν δηλώσει κατηγορηματικά ότι το ΝΑΤΟ δεν πρόκειται να εμπλακεί στην Ουκρανία. Και το να λες ότι θα οδηγήσεις όλον τον κόσμο στην καταστροφή, επειδή δεν σου πηγαίνει καλά μια στρατιωτική επιχείρηση που νόμιζες ότι θα ήταν μικρή, δεν είναι και το καλύτερο που μπορείς να κάνεις.
Από στρατιωτική άποψη ο σχεδιασμός της ρωσικής επιχείρησης στην Ουκρανία, δεν είναι και ο καλύτερος. Ίσως αποτελεί μια από τις πιο κακοσχεδιασμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Ιστορία. Μεγάλες φάλαγγες ρωσικών τεθωρακισμένων, που δε συνάντησαν αντίσταση στο πεδίο, έχουν καθηλωθεί, επειδή δεν έχουν καύσιμα. Τα σχέδια που είχαν κάνει προέβλεπαν μια εύκολη επικράτηση μέσα σε λίγες και όταν αυτό δεν επαληθεύτηκε από εκεί και πέρα αυτοσχεδιάζουν χωρίς να έχουν κανένα πλάνο για το πως θα αντιμετωπίσουν το εχθρό μέσα στις πόλεις όταν ο πόλεμος όπως δείχνουν όλα φτάσει εκεί. Τα έγγραφα των ρωσικών επιτελείων, που εμφανίστηκαν στις ειδήσεις πριν δυο μέρες και που υποτίθεται ότι βρήκαν οι Ουκρανοί, όταν κατέλαβαν κάποιο ρωσικό στρατηγείο και σύμφωνα με τα οποία η εκστρατεία ήταν σχεδιασμένη να ολοκληρωθεί σε 14 μέρες, είναι "παραμυθένια" και είναι μέρος της ρωσικής προπαγάνδας ώστε να φανεί ότι η ρωσική εκστρατεία πάει ακόμη σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο. Σε κάποιο μέτρο οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία θυμίζουν τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι στρατιές του Χίτλερ στην Σοβιετική Ένωση, όταν προσπάθησαν να καταλάβουν το Λένινγκραντ και το Στάλινγκραντ, στην διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πόλεμου, από όπου ξεκίνησαν μεταξύ άλλων η τελική ήττα του Γ Ράιχ. Παρ’όλα αυτά και δεδομένης της τεράστιας διαφοράς σε στρατιωτική ισχύ ανάμεσα στους δυο αντιπάλους, θα ήταν μεγάλη έκπληξη αν η Ρωσία δεν κατάφερνε τελικά να πετύχει τους στρατιωτικούς στόχους της. Το τι θα την κάνει αν καταφέρει να επικρατήσει είναι ένα διαφορετικό πρόβλημα. Στην λογική του Πούτιν έτσι όπως την εξέφρασε ο ίδιος η κατάκτηση της Ουκρανίας θα είναι το πρώτο βήμα για να προσαρτήσει ή εν πάσει περιπτώσει να φέρει πίσω στην κυριαρχία της Μόσχας, όλα εκείνα τα κράτη που κάποτε ήταν στην εξουσία της Σοβιετικής Ένωσης. Ένα εγχείρημα που είναι αδύνατον να φέρει σε πέρας. Λίγο πριν γίνει εβδομήντα ετών ο Πούτιν διεκδικεί έναν ρόλο στην Ιστορία που μόνο ο ίδιος γνωρίζει. Κι άλλοι είχαν τέτοιες ιδέες, αλλά όλοι πέθαναν στο τέλος.
Όμως όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος και όταν όλα τελειώσουν, αν τελειώσουν θα μετρήσουμε τα υπέρ και τα κατά. Όπως λέγεται εξ άλλου το πρώτο πράγμα που χάνεται σε έναν πόλεμο είναι η αλήθεια. Ακόμη δεν γνωρίζουμε ούτε καν αν όλα αυτά θα είναι μόνο ένα αποκομμένο επεισόδιο που θα οδηγήσει τον κόσμο σε κάποια άλλη ισορροπία ή αν ήδη έχει ξεκινήσει ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ο Θεός σύμφωνα με τα θρησκευτικά βιβλία χρειάστηκε εφτά μέρες ια να δημιουργήσει τον κόσμο, αλλά το κυρίαρχο είδος που δημιούργησε σ’ αυτόν τον πλανήτη θα χρειαστεί λιγότερο από εφτά ώρες για να τον καταστρέψει.
Όπως έλεγε και ο Αϊνστάιν, “ δεν ξέρω πως θα γίνει ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, αλλά ο Τέταρτος θα γίνει με τόξα και κουκουνάρια”. Και αυτό είναι μάλλον αισιόδοξο, καθώς μάλλον δεν θα υπάρχουν ούτε άνθρωποι, ούτε τόξα , ούτε κουκουνάρια για να τον κάνουν.
Το αν αυτά που συμβαίνουν τώρα στην Ουκρανία τελειώσουν σύντομα ή όχι και πως ακριβώς θα τελειώσουν, ή αν η σύγκρουση γενικευτεί, κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει με σιγουριά σήμερα.
Η επικίνδυνη προοπτική το να εξελιχθούν αυτά σε πυρηνική αναμέτρηση που θα καταστρέψει ολόκληρο τον κόσμο, δίκαιους και άδικους, αν και δεν είναι τόσο εύκολο να γίνει, δεν μπορεί και να αποκλειστεί.
Αυτός που θα πατήσει πρώτος το κόκκινο κουμπί, θα ξέρει εκ τω προτέρων, ότι θα είναι ο άνθρωπος που θα εξαλείψει κάθε ίχνος ζωής από τον πλανήτη, κάνοντας μια κίνηση με το δάχτυλο του.
Δυστυχώς είναι μια ακόμη επιβεβαίωση της αποτυχίας του ανθρώπινου είδους.
Το πιο νοήμον ον στον πλανήτη είναι και το πιο καταστροφικό.
Καθώς μπαίνουμε σε μια καινούργια περίοδο της ανθρώπινης Ιστορίας, ένα είδος "Θερμού-Ψυχρού Πολέμου", οι προβλέψεις δεν είναι εύκολες.
Όπως θα το έθετε και ο Νηλ Άρμστρονγκ, ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε το πόδι του στην Σελήνη, από την μια μεριά ετοιμαζόμαστε να στείλουμε ανθρώπους στον Άρη και από την άλλη να στείλουμε την ανθρωπότητα στον Άδη.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.