του Ρικάρντο Μαρτίνς / reseauinternational.net
Σε πολλές χώρες του Νότου, ο συγγραφέας έχει σημειώσει την εμφάνιση μοναδικών μορφών δημοκρατίας και συμμετοχικών διαδικασιών που διαφέρουν από εκείνες που συνήθως συναντώνται στις δυτικές χώρες.
Είναι πλέον σύνηθες να ακούμε ή να διαβάζουμε συζητήσεις για τη δημοκρατία εναντίον της απολυταρχίας, που συχνά συνοδεύονται από αξιολογικές κρίσεις, σιωπηρά ή ρητά, που επιβεβαιώνουν την ανωτερότητα του ενός ενώ δυσφημούν τον άλλο, υποδηλώνοντας ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές στο «δυτικό» μοντέλο δημοκρατίας, όπως έχει δηλώσει μια δυτική μελέτη .
Ωστόσο, αναρωτιέμαι αν οι δυτικές δημοκρατίες εξακολουθούν να λειτουργούν ως πρότυπα για τον κόσμο. Αντιλαμβάνομαι πολλά δύο μέτρα και δύο σταθμά στις ομιλίες τους, που συνορεύουν με την προπαγάνδα, καθώς και ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των ανθρώπων και των κυβερνήσεών τους στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού στη Δύση.
Αυτή η αποσύνδεση οδηγεί σε απώλεια της πίστης στη δημοκρατία και τους θεσμούς της, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών κομμάτων, των μέσων ενημέρωσης και των κυβερνήσεων, όπως φαίνεται από δημοσκόπηση της Dimap στη Σαξονία της Γερμανίας.
Ως εκ τούτου, στον τομέα της πολιτικής εκπροσώπησης, η δεξιά και η ακροδεξιά κερδίζουν έδαφος και γίνονται η κύρια πολιτική δύναμη σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Στη Γερμανία, το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) αναπτύσσεται τόσο γρήγορα που αναδύεται ένα αίσθημα απόγνωσης στο πολιτικό κατεστημένο, προκαλώντας συζήτηση για το ενδεχόμενο απλώς να απαγορευτεί το κόμμα.
Η κατάσταση της δημοκρατίας στη Δύση και η προώθηση των δικτατοριών από τις Ηνωμένες Πολιτείες
Πριν από λίγους μήνες, ο καθηγητής Μαρκ Μπόβενς του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης είπε: « Σήμερα, σχεδόν τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου πληθυσμού ζουν υπό μια απολυταρχία και μόνο το 13% ζει σε μια πλήρως εδραιωμένη δημοκρατία που διέπεται από το νόμο ». Με αυτή τη δήλωση, ο καθηγητής Bovens αναφερόταν συγκεκριμένα στα δυτικά έθνη, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά, της Δυτικής Ευρώπης, της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας. Θα αναλύσω τα δημοκρατικά ελαττώματα σε ορισμένες δυτικές χώρες στο δεύτερο μέρος αυτού του δοκιμίου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν από καιρό τοποθετηθεί ως ηγέτης στην προώθηση των δημοκρατικών αξιών και στην υποστήριξη των δημοκρατικών κινημάτων. Ωστόσο, οι στρατιωτικές επεμβάσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, η υποστήριξή τους σε αυταρχικά καθεστώτα για στρατηγικούς λόγους ή η παρέμβασή τους στην εσωτερική πολιτική ξένων χωρών για την αλλαγή καθεστώτος όταν μια εκλεγμένη κυβέρνηση είναι αριστερή ή σοσιαλιστική, όπως έχουμε συχνά παρατηρήσει στη Λατινική Αμερική, έχουν εκληφθεί ως ασυνεπείς με τα δημοκρατικά τους ιδανικά. Αυτό έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ειλικρίνεια και τη συνέπεια των προσπαθειών τους για την προώθηση της δημοκρατίας.
Στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εγκαθιδρύσει ή βοήθησαν στην καθιέρωση δικτατοριών σε χώρες όπως η Γουατεμάλα το 1954, η Βραζιλία το 1964, η Δομινικανή Δημοκρατία το 1965, η Χιλή το 1973, η Νικαράγουα το 1980 και η Γρενάδα το 1983, μεταξύ άλλων, καθώς και στο Ιράν το 1953 και αλλού στον κόσμο. Ταυτόχρονα υποστήριξαν ότι έφεραν δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα. Με έναν τέτοιο αντιφατικό λόγο, η αξιοπιστία τους υπονομεύτηκε για πολλούς σε αυτές τις χώρες, αν και αυτό δεν ίσχυε για τους περισσότερους Ευρωπαίους, συμπεριλαμβανομένων των ακαδημαϊκών, οι οποίοι, κατά έναν περίεργο τρόπο, πίστευαν την αμερικανική προπαγάνδα για «προαγωγή της δημοκρατίας».
Μια βαθύτερη δημοκρατική προοπτική στον παγκόσμιο Νότο: Συμμετοχική Δημοκρατία
Σε πολλές χώρες του Παγκόσμιου Νότου, έχω διαπιστώσει ότι έχουν προκύψει μοναδικές μορφές δημοκρατίας και συμμετοχικών διαδικασιών που διαφέρουν από αυτές που συναντώνται συνήθως στα δυτικά έθνη. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα:
Συμμετοχικός προϋπολογισμός στη Βραζιλία : Γεννημένος στο Πόρτο Αλέγκρε το 1989, ο συμμετοχικός προϋπολογισμός είναι μια δημοκρατική διαδικασία κατά την οποία τα μέλη της κοινότητας αποφασίζουν άμεσα πώς να διαθέσουν μέρος ενός δημόσιου προϋπολογισμού. Αυτή η προσέγγιση έχει βοηθήσει στην ενδυνάμωση των πολιτών, ιδιαίτερα σε περιθωριοποιημένες κοινότητες, και έχει υιοθετηθεί από χιλιάδες άλλες πόλεις και χώρες.
Τοπική διακυβέρνηση στην Κεράλα της Ινδίας : Η Κεράλα έχει καθιερώσει ένα ισχυρό μοντέλο τοπικής αυτοδιοίκησης όπου σημαντικά κεφάλαια και εξουσίες λήψης αποφάσεων έχουν ανατεθεί σε τοπικά παντσαγιάτ (συμβούλια χωριών). Αυτό το μοντέλο δίνει έμφαση στη συμμετοχή στη βάση και έχει οδηγήσει σε σημαντικές βελτιώσεις στους κοινωνικούς δείκτες. Επιπλέον, η Ινδία προχωρά γρήγορα με διαδικτυακές πλατφόρμες για συμμετοχή πολιτών και πρόσβαση σε υπηρεσίες.
Αυτονομία των ιθαγενών στη Βολιβία : Το σύνταγμα της Βολιβίας του 2009 αναγνωρίζει τα δικαιώματα των αυτόχθονων πληθυσμών στην αυτοδιακυβέρνηση και την κοινοτική ιδιοκτησία της γης. Αυτό κατέστησε δυνατή τη δημιουργία μιας μορφής συμμετοχικής διακυβέρνησης όπου οι αυτόχθονες κοινότητες έχουν λόγο στην τοπική διαχείριση και τους πόρους σύμφωνα με τα ήθη και τις παραδόσεις τους.
Σύστημα Baraza στην Τανζανία : Σε ορισμένες περιοχές της Τανζανίας, το παραδοσιακό σύστημα Baraza, το οποίο περιλαμβάνει κοινοτικές συναντήσεις όπου όλα τα μέλη έχουν φωνή, συνεχίζει να παίζει ρόλο στη λήψη αποφάσεων. Αυτή η συλλογική συμμετοχή ενισχύει την κοινωνική συνοχή και τη συλλογική επίλυση προβλημάτων.
Συνελεύσεις Barangay στις Φιλιππίνες : Οι συνελεύσεις Barangay (χωριά) είναι συγκεντρώσεις βάσης όπου οι κάτοικοι μπορούν να συζητήσουν και να ψηφίσουν για τοπικά ζητήματα. Αυτή η μορφή συμμετοχικής δημοκρατίας επιτρέπει στους πολίτες να συμμετέχουν άμεσα στις διαδικασίες τοπικής διακυβέρνησης.
Επιτροπές χωριών στην Κίνα : Στην Κίνα, μια μορφή συμμετοχικής δημοκρατίας είναι η εκλογή επιτροπών χωριών σε αγροτικές περιοχές. Αυτές οι επιτροπές είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων και εκλέγονται από τους κατοίκους του χωριού. Αυτές οι τοπικές εκλογές παρέχουν μια μορφή συμμετοχής στη βάση και δίνουν στους χωρικούς φωνή στην άμεση διακυβέρνησή τους και στην ανάπτυξη της κοινότητας. Επιπλέον, ένας ανώτερος υπάλληλος πρέπει να ξεκινήσει σε τοπικό επίπεδο και να επιτύχει στη διοίκηση για να προχωρήσει.
Επιτροπές Γειτονίας στη Νότια Αφρική : Οι Επιτροπές Γειτονίας που ιδρύθηκαν βάσει του νόμου περί δομών των δήμων (1998), έχουν σχεδιαστεί για τη βελτίωση της συμμετοχικής διακυβέρνησης σε τοπικό επίπεδο. Κάθε επιτροπή αποτελείται από εκλεγμένους εκπροσώπους της κοινότητας που συνεργάζονται στενά με τα δημοτικά συμβούλια για να παρέχουν πληροφορίες για τοπικά θέματα, αναπτυξιακά έργα και υπηρεσίες. Αυτές οι επιτροπές χρησιμεύουν ως πλατφόρμα για τους κατοίκους να εκφράσουν τις ανησυχίες τους, να μοιραστούν ιδέες και να συνεργαστούν με τοπικούς αξιωματούχους, διευκολύνοντας τη μεγαλύτερη συμμετοχή της κοινότητας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Συμμετοχικός Πολεοδομικός Σχεδιασμός στην Κουριτίμπα, Βραζιλία : Η Curitiba είναι αναγνωρισμένη για τις πρωτοβουλίες της για τον καινοτόμο αστικό σχεδιασμό και τη συμμετοχική διακυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης των δημόσιων συγκοινωνιών. Οι δημόσιες συναντήσεις και τα φόρουμ προγραμματισμού (προσωπικά και διαδικτυακά) επιτρέπουν στους πολίτες να συνεισφέρουν τις ιδέες και τα σχόλιά τους, τα οποία ήταν απαραίτητα για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού και βιώσιμου συστήματος διαμετακόμισης, καθώς και στις υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης. Επιπλέον, η Curitiba έχει εφαρμόσει συμμετοχικές διαδικασίες προϋπολογισμού για να επιτρέψει στους πολίτες να έχουν λόγο στη χρήση ορισμένων τμημάτων του προϋπολογισμού της πόλης. Ακόμη και όσο ζω στην Ευρώπη, συνεχίζω να συμμετέχω σε αυτές τις διαδικασίες στη γειτονιά μου.
Συνοψίζοντας, από την προοπτική του Παγκόσμιου Νότου, θα ήθελα να επισημάνω ότι υπάρχουν πολλά παραδείγματα συμμετοχικής δημοκρατίας που δεν υπάρχουν στη Δύση. Στον ακαδημαϊκό τομέα, προέρχομαι από μια παράδοση όπου ο πρύτανης και οι επικεφαλής τμημάτων ομοσπονδιακών δημόσιων πανεπιστημίων εκλέγονται από τρεις ομάδες: φοιτητές, τεχνικό/γραφειοκρατικό προσωπικό και καθηγητές (κάθε ομάδα έχει μία ψήφο).
Υπάρχουν πολλά προβλήματα με την υγεία των δυτικών δημοκρατιών, ένα είδος σκλήρυνσης, που καθιστά δύσκολο να τις χαρακτηρίσουμε ως οριστικό δημοκρατικό μοντέλο. Ναι, ένα δημοκρατικό καθεστώς μπορεί να γίνει «σκληρωτικό» με την έννοια ότι γίνεται άκαμπτο, δεν ανταποκρίνεται και λιγότερο αποτελεσματικό στην εκπροσώπηση των πολιτών του, οδηγώντας τελικά σε πτώση της δημοκρατικής ποιότητας και πρακτικής. Αυτό θα εξεταστεί στο δεύτερο μέρος αυτού του δοκιμίου.
πηγή: New Eastern Outlook
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.