Ο Harry Dent προειδοποίησε ότι η υπερφούσκα που έχει σχηματιστεί δεν έχει ακόμη σκάσει
Επιμένει στη δήλωσή του για τη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή συντριβή στην Ιστορία ο πλέον ειλικρινής οικονομολόγος και αναλυτής στον κόσμο, Harry Dent. Πιο συγκεκριμένα, μιλώντας στο Fox News Digital, ο Dent προειδοποίησε ότι η υπερφούσκα που έχει σχηματιστεί δεν έχει ακόμη σκάσει και μπορεί να προκαλέσει το μεγαλύτερο κραχ από τη Μεγάλη Ύφεση. «Από το 1925 έως το 29 είχαμε μια φυσική φούσκα. Δεν υπήρχε κανένα ερέθισμα πίσω από τη δημιουργία της, κάποιο τεχνητό ερέθισμα. Άρα, η προσφάτως διαμορφωθείσα πραγματικότητα είναι κάτι νέο, που δεν έχει ξανασυμβεί», είπε ο Dent, και πρόσθεσε: «Τι κάνεις αν θέλεις να θεραπεύσεις το hangover; Πίνεις περισσότερο; Αυτό έκαναν. Το να πλημμυρίσει η οικονομία με επιπλέον χρήματα μπορεί να ενισχύσει την οικονομία μακροπρόθεσμα.
Αλλά, τα πραγματικά οφέλη αυτού του πράγματος θα τα δούμε μόνο όταν δούμε αυτή τη φούσκα να σκάει. Αυτή η φούσκα διαρκεί 14 χρόνια. Οι περισσότερες φούσκες διαρκούν πέντε με έξι, χρόνια, ωστόσο αυτή έχει τεντωθεί. Άρα θα έπρεπε να περιμένετε συντριβή μεγαλύτερη από ό,τι είχαμε το 2008 έως το 2009». Wall Street…
Να σημειωθεί πως, καθώς οι αγορές διανύουν το β’ τρίμηνο, ο βαρύς για την τεχνολογία Nasdaq κλέβει την παράσταση, σημειώνοντας άνοδο 6,9%. Ο δε S&P 500 σημείωσε άνοδο 4,8% και ο Dow Jones 2,3%. «Πιστεύω ότι θα δούμε τον S&P να υποχωρεί 86% από την κορυφή και τον Nasdaq 92%. Μια «ηρωική» μετοχή, όπως η Nvidia, όσο καλή και αν είναι, και είναι μια εξαιρετική εταιρεία, θα υποχωρήσει 98%» τόνισε ο Dent και πρόσθεσε: «Δεν έχουμε δει ποτέ [την] αμερικανική κυβέρνηση να διατηρεί μια εντελώς τεχνητή φούσκα για μιάμιση δεκαετία… Δείτε τι θα συμβεί μετά από αυτό. Μπορώ να σας πω ότι δεν υπήρξε ούτε μία φούσκα, και αυτή είναι πολύ μεγάλη, που να μην τελείωσε άσχημα». Η μόνη τροποποίηση στην πρόβλεψη του Dent είναι το χρονοδιάγραμμα: Τα κατώτατα όρια θα τα δούμε κάποια στιγμή από τις αρχές έως τα μέσα του 2025. Στο επίκεντρο της φούσκας βρίσκεται η αγορά ακινήτων. Σύμφωνα με τον Dent, οι κατοικίες θα έβλεπαν τα χαμηλά του 2012 φέτος… Όπως ισχυρίστηκε, οι τιμές των σπιτιών στις ΗΠΑ έχουν διπλάσια τιμή σε σχέση με την πραγματική αξία τους. «Ιστορικά ποτέ η ιδιοκτησία στις ΗΠΑ είχε φτάσει σε τόσο μεγάλο βαθμό. Πότε τόσο πολλοί άνθρωποι δεν είχαν δύο και τρία σπίτια» είπε. «Αν καταλαβαίνετε τους πραγματικούς κύκλους, δεν θα αγοράσετε το πιο ακριβό σπίτι στην ιστορία ακριβώς στην κορυφή της αγοράς, διότι μετά θα γκρινιάζατε για 14 χρόνια, δεδομένου ότι περνάμε στην επόμενη μεγάλη ύφεση, όπως το '29 έως το '42 ή από το '68 έως το '82», σημειώνει ο συγγραφέας. «Άλλωστε, τι θα ήταν αυτό, χωρίς το κίνητρο των 27 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, το 2008 έως το 2022».
Στους επικριτές...
Ο Dent απάντησε στους επικριτές που χαρακτήρισαν τις υποθέσεις του «τρελές» και τον κατηγόρησαν ότι εκτρέφει φόβο. «Απλώς λέω αυτό που βλέπω και, ειλικρινά, δεν δίνω δεκάρα αν δεν αρέσει στον κόσμο, γιατί πρέπει να διαλέξετε: θα πείτε την αλήθεια ή θα κάνετε τους ανθρώπους χαρούμενους;» αντέδρασε. «Με αποκαλούν “perma-bear” και χαίρομαι για αυτό. Αν κάνετε μια αναδρομή, τίποτα δεν είναι πιο προφανές από την κατάρρευση που έρχεται». Πολλές άλλες φούσκες δεν ήταν τόσο απότομες ή δεν είχαν παρόμοιο μέγεθος. Γιατί; Δεν είχε γίνει αντιληπτή η δύναμη που έχουν οι κεντρικές τράπεζες, να εκτυπώνουν χρήματα από τον αέρα, συνέχισε ο Dent «Είμαστε η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Θα υπομείνουμε αυτήν την ύφεση. Και αν εκτυπώνουν χρήματα για να δημιουργούν φούσκες, θα τυπώσουν χρήματα για να εξοφλήσουν τα ομόλογά τους». «Στη Μεγάλη Ύφεση, το μεγάλο κραχ συνέβη από το 1929 ως το ’32, και μετά είχαμε τη συνέχεια από το ’ 38 έως το ’42. Τώρα η χρονική ακολουθία έχει διαταραχθεί, λόγω των μέτρων που ελήφθησαν το 2009, με σκοπό η συντριβή να μην είναι τόσο μεγάλη. Αλλά αυτή πήρε απλώς παράταση» τόνισε o Dent. Προβλέποντας τη «φούσκα όλων των φουσκών», ο Dent προτρέπει τους επενδυτές να μετακινήσουν τα κεφάλαιά τους από το χρηματιστήριο. «Η κυβέρνηση δημιούργησε αυτή τη φούσκα 100%... εντελώς τεχνητά, με ένεση ενός φαρμάκου για τεχνητά πιο δυνατά αποτελέσματα. Αλλά και πάλι, τα πάντα, οι φούσκες πάντα σκάνε…» καταλήγει ο οικονομολόγος.
www.bankingnews.gr
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
To 2032 λήγει η περίοδος χάριτος που μας είχαν δώσει οι Ευρωπαίοι δανειστές για τους τόκους των δανείων του 2ου μνημονίου. Ωστόσο, οι τόκοι – αν και δεν πληρώνονταν – εγγράφονταν στο δημόσιο χρέος της Ελλάδας. Με τη λήξη της περιόδου χάριτος ένας μποναμάς ύψους τουλάχιστον 20 δις ευρώ θα επιβαρύνει την εξυπηρέτηση του χρέους. Μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα; Η Ε.Ε. γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν μπορούμε. Γι’ αυτό και απαιτεί έως τότε η Ελλάδα να παράγει απίθανα πρωτογενή πλεονάσματα, προκειμένου να εξυπηρετηθεί το χρέος. Βέβαια, όλοι γνωρίζουν – και πολύ περισσότερο οι λεγόμενες αγορές – ότι το χρέος της χώρας δεν είναι εξυπηρετήσιμο. Γι’ αυτό και δεν αγοράζουν κρατικά ομόλογα της Ελλάδας. Εκτός από «επιλεγμένους επενδυτές του εξωτερικού», όπως αναφέρουν οι Εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Πρόκειται κυρίως για σκαιώδη κερδοσκοπικά κεφάλαια του εξωτερικού που ειδικεύονται στο «ξέπλυμα» μαύρου επενδυτικού, πολιτικού και εγκληματικού χρήματος. Να γιατί δεν συμφέρει κανέναν να γίνουν γνωστά. Πολύ περισσότερο την κυβέρνηση. Όμως, το πρόβλημα είναι τόσο μακρινό; Το 2032; Όχι, το πρόβλημα της αδυναμίας εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους έχει ήδη χτυπήσει την πόρτα της χώρας. Καταρχάς, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας δεν είναι «βιώσιμο» - όπως ανοήτως αναφέρεται – δεν είναι εξυπηρετήσιμο, παρά μόνο από νέο δανεισμό. Με άλλα λόγια, δανειζόμαστε για πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας. Κι αυτό σημαίνει ότι είμαστε de facto σε καθεστώς χρεοκοπίας. Το δυστύχημα για την κυβέρνηση είναι ότι ο έως τώρα τρόπος δανεισμού της χώρας έχει φτάσει στα όριά του. Με άλλα λόγια δεν μπορεί η Ελλάδα να συνεχίσει να δανείζεται όπως τα προηγούμενα χρόνια. Δηλαδή δεν μπορεί να δανείζεται διαμέσου κυρίως του βραχυχρόνιου δανεισμού με repos από το «κοινό κεφάλαιο» των ΝΠΔΔ και Ασφαλιστικών Ταμείων στην Τράπεζα της Ελλάδας. Το 2023 έκλεισε με συνολικό χρέος στα Πανεπιστήμια, τα Νοσοκομεία και γενικά τα ΝΠΔΔ ύψους σχεδόν 69 δις ευρώ! Τέρμα τα δίφραγκα, όπως λέει κι ο λαός μας. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να ανακυκλώσει το δημόσιο χρέος μέσω της αγοράς των repos. Κι έτσι, κατ’ εντολή των καλών μας εταίρων και δανειστών εξ εσπερίας, βάλθηκε να υπεξαιρέσει ακόμη περισσότερο εισόδημα από την οικονομία με τη μορφή των φορών, αλλά και να ξεπουλήσει ότι έχει και δεν έχει. Ζήτω, τα πρωτογενή πλεονάσματα! Έστω κι αν αυτά σημαίνουν όλο και μεγαλύτερη αφαίμαξη εισοδήματος από την οικονομία και τα νοικοκυριά. Όχι για να αυξηθούν οι όποιες δαπάνες έχουν απομείνει στον προϋπολογισμό για την κοινωνία, αλλά για να εξυπηρετηθεί το όλο και διογκούμενο δημόσιο χρέος. Το αποτέλεσμα το βλέπουμε ήδη από τους πρώτους μήνες του 2024. Πτώση κατά 8,9% του όγκου των λιανικών πωλήσεων τον Ιανουάριο φέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Πτώση κατά 11,6% οι εξαγωγές τον Φεβρουάριο φέτος σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. Αύξηση της ανεργίας στο 12% τον Φεβρουάριο φέτος ακόμη και με τον τρόπο που την μετρά η ΕΛΣΤΑΤ. Επίσης, η Ελλάδα εξακολουθεί και παραμένει – σύμφωνα με το ΔΝΤ – δεύτερη στον κόσμο ως προς το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Με πρώτη την Ιαπωνία. Όμως η Ιαπωνία έχει δημόσιο χρέος κατά 95% στο δικό της εθνικό νόμισμα που τροφοδοτείται από τις αυξανόμενες αποταμιεύσεις των νοικοκυριών της, τα εξωτερικά και εσωτερικά παραγωγικά πλεονάσματα της οικονομίας της. Δηλαδή καμιά σχέση με την Ελλάδα. Μια χώρα με διαρκώς όλο και μεγαλύτερες αρνητικές αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, με κατεστραμμένη την έτσι κι αλλιώς αναιμική παραγωγική βάση της οικονομίας της. Με τα εξωτερικά και εσωτερικά της ελλείμματα να καλπάζουν! Κι όχι μόνο αυτό. Σύμφωνα με την Καθαρή Διεθνή Επενδυτική Θέση, που υποδηλώνει ποιες χώρες είναι χρεώστες και ποιες πιστωτές στην παγκόσμια οικονομία, το 2023 η Ελλάδα βρισκόταν στην 5η θέση από το τέλος. Δηλαδή, ήταν η 5ης πιο χρεωκοπημένη χώρα της υφηλίου. Κάτω από την Ελλάδα βρισκόταν η Τυνησία, το Μαυροβούνιο, το Σουδάν, η Μογγολία και τελευταία, στον πάτο, η Μοζαμβίκη. Μόνο που η Ελλάδα είναι σε πολύ χειρότερη θέση απ’ όλες αυτές. Διότι είναι υποχρεωμένη να δανείζεται το κάθε ευρώ που δαπανά για δαπάνες, μισθούς και συντάξεις. Ας είναι καλά το ευρώ, η ευρωζώνη, το δημοσιονομικό σύμφωνο, αλλά και το ελληνικό πολιτικό και κομματικό προσωπικό που δεν του καίγεται καρφί. Για το μόνο που ενδιαφέρεται είναι η παραμονή πάση θυσία της χώρας υπό το υφιστάμενο καθεστώς της Ε.Ε.. Βλέπετε, άλλο η αρπαχτή και η μίζα σε δραχμές, που δεν ξέρει κανείς τι αντιστοιχία θα έχει στα πλυντήρια χρήματος στο εξωτερικό. Κι άλλο σε ευρώ, σ’ ένα δοκιμασμένο νόμισμα, που εξαρχής σχεδιάστηκε για να εξυπηρετεί την αδιαφανή υπερεθνική κερδοσκοπία, αλλά και το ξέπλυμα στο εξωτερικό του μαύρου επενδυτικού, πολιτικού και εγκληματικού χρήματος. Να, λοιπόν, γιατί στις ζητωκραυγές του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, αλλά και στην ομερτά ολόκληρης της δήθεν αντιπολίτευσης, ταιριάζει απόλυτα η παρακάτω παραλλαγή του ύμνου της 4ης Αυγούστου: Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελάει, πατέρα; Γιατί λάμπει ο ήλιος έτσι, γιατί φέγγει έτσι η μέρα; Γιατί την ημέρα αυτή τη χρυσή, που τη χαίρεσαι και συ, στέρεψε το μαύρο δάκρυ Κατάφερε ο Λουδοβίκος μας, τα συχαρίκια να πάρει Και δεν θα μείνει οβολός, ούτε για ταγάρι… Ο κάθε ένας, πιά, μπορεί, να νιώθει δικαιωμένος. Με θυσίες και δανεικά θα ζει ξαλαφρωμένος.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
To 2024 πιθανότητα θα είναι ένα νέο 2010 για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Αν και πολύ χειρότερο γιατί η χώρα μας είναι σε πολύ πιο δεινή θέση απ’ ότι τότε. Τόσο σε επίπεδο χρέους, το οποίο παραμένει το κυρίαρχο πρόβλημα, όσο και σε επίπεδο εισοδήματος, επενδύσεων και απασχόλησης.
Η κυβέρνηση επιχείρησε τους προηγούμενους μήνες κυρίως με πληρωμένα από τον κρατικό προϋπολογισμό δημοσιεύματα στο εσωτερικό και εξωτερικό, να δημιουργήσει μια πλαστή εικόνα «οικονομικού θαύματος» για την καταρρέουσα Ελλάδα. Για το λόγο αυτό δαπάνησε υπερδιπλάσια ποσά απ’ ότι π.χ. θα απαιτούσε η εγκατάσταση ενιαίου συστήματος διεύθυνσης και ελέγχου του σιδηροδρομικού διχτύου της χώρας, προκειμένου να αποφύγουμε νέα Τέμπη.
Ταυτόχρονα, επέβαλε ομερτά στα ΜΜΕ και τους δημοσιογραφικούς κύκλους σχετικά με την καταρρέουσα οικονομία της Ελλάδας. Με την άρρητη συμπαράσταση του συνόλου της αντιπολίτευσης. Κι έτσι κανείς δεν τολμά να πει την αλήθεια. Κανείς δεν αμφισβητεί το κυρίαρχο αφήγημα. Εκτός βέβαια από αντιπολιτευτικές καντρίλιες σχετικά με το «μίγμα πολιτικής». Τίποτε άλλο.
Δεν πρέπει ο μέσος Έλληνας να αντιληφθεί αυτό που επίκειται. Όπως δεν έπρεπε να το αντιληφθεί και το 2008-2009, έστω κι αν είχε ήδη δρομολογηθεί η επίσημη χρεωκοπία της χώρας. Πρέπει για μια ακόμη φορά να πιαστεί εξ απήνης, ώστε εν μέσω κρίσης πληρωμών να εκβιαστεί για να σκύψει το κεφάλι στα πολύ χειρότερα.
Για το λόγο αυτό και με κάλυψη των ευρωπαϊκών οργάνων η κυβέρνηση έχει επιδοθεί σε μια πρωτοφανή – ακόμη και για τα ελληνικά δεδομένα – «δημιουργική λογιστική».
Έτσι εμφανίζει το ΑΕΠ του 2023 να παρουσιάζει πραγματική αύξηση γύρω στο 2% σε σχέση με το 2022. Την ίδια όμως ώρα ο Κύκλος Εργασιών για το Σύνολο των Επιχειρήσεων της Ελληνικής Οικονομίας με υποχρέωση τήρησης Διπλογραφικών Βιβλίων, σημείωσε πτώση σε τρέχουσες τιμές για το 2023 της τάξης του 3,8%! Η πτώση αυτή συνεχίζεται και τον Ιανουάριο 2024 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023 κατά 1,5% σε τρέχουσες τιμές.
Πώς λοιπόν γίνεται ο τζίρος του συνόλου των Επιχειρήσεων της Ελληνικής οικονομίας να παρουσιάζει πτώση το 2023 και μάλιστα σε τρέχουσες τιμές, αλλά το ΑΕΠ να παρουσιάζει πραγματική άνοδο; Πρόκειται φυσικά για «δημιουργική λογιστική».
Ταυτόχρονα, εμφανίζουν τον επίσημο πληθωρισμό να κινείται το 2023 σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από το 2022, αλλά η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Στο διάγραμμα βλέπουμε την εξέλιξη του επίσημου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) σε σύγκριση με τον τιμάριθμο λιανικών πωλήσεων για όλη την περίοδο 2001-2023.
Τι παρατηρούμε; Ο ΔΤΚ παρακολουθεί τον τιμάριθμο των λιανικών πωλήσεων για όλα τα χρόνια, εκτός από το 2023! Το 2023 εμφανίζεται να μειώνεται δυσανάλογα με τον τιμάριθμο λιανικών πωλήσεων, ο οποίος κινείται στο 7,2%!
Το κυρίαρχο όμως πρόβλημα ήταν, είναι και παραμένει το δημόσιο χρέος. Και το χειρότερο είναι ότι ο τρόπος αναχρηματοδότησής του, μέσω κυρίως του βραχυχρόνιου δανεισμού με repos από το «Κοινό Κεφάλαιο Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και Ασφαλιστικών Φορέων», που διατηρεί η Τράπεζα της Ελλάδας σύμφωνα με τον καταχρηστικό ν. 2469/97 του Σημίτη, έχει πλέον εξαντληθεί. Ήδη στα τέλη του 2023 το δημόσιο χρέος που έχουν επωμιστεί τα ΝΠΔΔ και οι Ασφαλιστικοί Φορείς έφτασε σχεδόν τα 69 δις ευρώ!
Ταυτόχρονα και παρά τα εκατοντάδες εκατομμύρια προβολής του δήθεν «οικονομικού θαύματος» της Ελλάδας, οι διεθνείς αγορές χρήματος και κυρίως οι θεσμικοί επενδυτές εξακολουθούν να μην εμπιστεύονται τους ελληνικούς τίτλους χρέους, αλλά και την κατάσταση των εγχώριων τραπεζών. Γι’ αυτό και δεν αγοράζουν.
Προκειμένου λοιπόν να αντιμετωπιστεί η υφέρπουσα κρίση πληρωμών, η ΕΕ εξανάγκασε για μια ακόμη φορά την Ελλάδα να κυνηγήσει πρωτογενή πλεονάσματα, προκειμένου να περιοριστούν, οριακά έστω, οι τεράστιες ανάγκες αναχρηματοδότησης του δημόσιου χρέους. Κι έτσι η καταρρέουσα και υπερχρεωμένη ελληνική οικονομία υπόκειται σε νέα, ακόμη πιο αδίστακτη «εσωτερική υποτίμηση» σε συνθήκες όπου η φυγή χρήματος και κεφαλαίου φτάνει σε νέα ύψη.
Το καθαρό έλλειμμα διατραπεζικών συναλλαγών Target-2 το 2023 σημείωσε νέο ιστορικό υψηλό ξεπερνώντας τα 114,6 δις ευρώ από 110,1 δις ευρώ το 2022, το οποίο συνιστούσε επίσης ετήσιο ρεκόρ για όλη την περίοδο ένταξης στο ευρωσύστημα! Την ίδια ώρα που το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε στα 14,1 δις ευρώ το 2023 από 21,2 δις ευρώ το 2022. Λόγω κυρίως των μέτρων εμπάργκο κατά της Ρωσίας.
Η κυβέρνηση ελπίζει ότι θα αντιμετωπίσει αυτή την επιδείνωση της κρίσης πληρωμών με την φορολεηλασία ενός εισοδήματος που συρρικνώνεται ραγδαία, αλλά και την επιτάχυνση του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας, απ’ όπου ελπίζει να αντλήσει 7,2 δις ευρώ φέτος. Θα τα καταφέρει; Και μάλιστα εν μέσω μιας όλο και βαθύτερης πανευρωπαϊκής κρίσης που επιδεινώνει η κλιμάκωση του πόλεμου, η επιβολή εμπάργκο και ενός πανάκριβου ενεργειακού μοντέλου προς όφελος των χρηματιστικών αγορών;
Το θέμα δεν είναι τι θα κάνει η κυβέρνηση. Τόσο το κυβερνών κόμμα, όσο και τα υπόλοιπα της Βουλής – μηδενός εξαιρουμένου – έχουν αποδείξει στην πράξη ότι δεν θέλουν με τίποτε να συζητήσει η ελληνική κοινωνία εναλλακτικές του έξωθεν και άνωθεν δεδομένου ενός απόλυτα καταστροφικού μονόδρομου. Το θέμα είναι τι θα κάνουμε εμείς οι υπόλοιποι. Θα ανεχτούμε για μια ακόμη φορά να μας πιάσουν κότσους; Θα πούμε ξανά «ωχ, αδερφέ, δεν γίνεται τίποτε» και θα γυρίσουμε πλευρό; Ή αυτή τη φορά θα τους τελειώσουμε, πριν μας τελειώσουν;
Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Πένα τεύχος Απριλίου 2024
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Πάμε να μιλήσουμε με στοιχεία και νούμερα για την περιβόητη αύξηση του "κατώτατου μισθού".
Πράγματι η κυβέρνηση αυξάνει όπως ανακοινώθηκε τον κατώτατο μισθό στα 830€ από 1η Απριλίου 2024.
Αυτό παρουσιάζεται ως το κορυφαίο κυβερνητικό επίτευμα, με επιχείρημα πως ο κατώτατος μισθός το 2019 ήταν 650 €. Με άλλα λόγια μιλάμε για αύξηση 28%.
Aυτό το επιχείρημα βρίσκει νόημα μονάχα σε κομματικά φερέφωνα και οικονομικά αναλφάβητους πολίτες.
Η αιτία ακούει στο όνομα "πληθωρισμός". Με άλλα λόγια την τάση αύξησης του γενικού επιπέδου τιμών ανά τα χρόνια.
Τη στιγμή που ο κατώτατος μισθός αυξάνεται 28% από το 2019 έως το 2024, το κόστος βασικών αγαθών έχει αυξηθεί κατά πολύ περισσότερο, αγγίζοντας ως και 122%. Συγκεκριμένα:
Η Tιμή 1 λίτρου βενζίνης το 2019 ήταν 1,46 € ενώ το 2024 το λίτρο κοστίζει 1,93€. Αύξηση 32%.
Η τιμή ενοικίασης του τετραγωνικού στην Αττική το 2019 ήταν 8,25 €, ενώ το 2024 η μέση τιμή είναι 11,05€. Αύξηση 34%.
Η Tιμή ρεύματος 1κιλοβατώρας το 2019 ήταν 0,09 € ενώ το 2024 η κιλοβατώρα κοστίζει 0,21€. Αύξηση 122%.
Οι δαπάνες του Έλληνα πολίτη για ενέργεια, ενοίκιο και τρόφιμα έχουν αυξηθεί από το 2019 εως σήμερα κατά πολύ περισσότερο από το 28% της αύξησης του κατώτατου μισθού.
Θα ισχυριστεί κανείς πως το κράτος δεν ευθύνεται για αυτές τις αυξήσεις και κατά ένα μέρος θα έχει δίκιο. Όμως το κράτος ευθύνεται για τους υπέρογκους φόρους. Το κράτος επωφελείται από την αύξηση του κόστους ζωής. Το κράτος επωφελείται από τις υπέρογκες αυξήσεις τιμών μιας και εισπράττει αυξημένα έσοδα μέσω των φόρων που έίναι ποσοστό επί των υψηλότερων τιμών. Τη στιγμή λοιπόν που το κέρδος του κράτους από τον πολίτη ξεπερνά κατά πολύ το 28%, επιστρέφει πίσω σε ορισμένους από αυτούς μια μικρή αύξηση της τάξης του 28% στον κατώτατο μισθό.
Με απλά λόγια: Κάποιος μέσα σε 5 χρόνια παίρνει 100€ από όλους τους πολίτες μιας χώρας και ανακοινώνει πως θα δώσει πίσω τα 10€ σε κάποιους από αυτούς προσπαθώντας να πείσει πως τελικά τους ευνοεί.
Δυστυχώς ζούμε υπό την εξουσία ενός κράτους που χειραγωγεί την κοινή γνώμη και εξαπατά την κριτική σκέψη των πολιτών. Σε αυτό βέβαια ευθύνη έχει και ο ίδιος ο πολίτης που δεν κρίνει με βάση τα δεδομένα αλλά εναποθέτει την εμπιστοσύνη του στα δημοσιογραφικά πολιτικά φερέφωνα.
Η πραγματικότητα είναι πως ακόμη και μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού από τα 650€ στα 830€, η αγοραστική δύναμη του πολίτη την 1η Απριλίου του 2024 θα είναι κατά πολύ μικρότερη από εκείνη που είχε με τα 650€ το 2019.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Θα ήλπιζε κανείς ότι το συνέδριο της “Καθημερινής”, που συγκέντρωσε πρωτεργάτες των όσων διαδραματίστηκαν στο διάστημα αυτών των 50 ετών από την μεταπολίτευση, θα έριχνε φως σε αναπάντητα ερωτήματα. Θα ανέμενε, δηλαδή, κανείς ότι οι συμμετέχοντες πρώην πρωθυπουργοί, υπουργοί κ.α. να εξηγήσουν τι ακριβώς συνέβη και υπέγραψαν, ο ένας μετά τον άλλον την καταδίκη της πατρίδας τους.
Ο ελληνικός λαός θα καταλάβαινε επιτέλους, πως συμβαίνει και μετά από 15 χρόνια από την έναρξη των μνημονίων, που υποτίθεται ότι ήρθαν για να σώσουν την Ελλάδα, αυτή βρίσκεται τώρα σε χειρότερη κατάσταση, από αυτήν του 2009, όπως αποκαλύπτουν, χωρίς την ελάχιστη αμφιβολία, τα ακόλουθα συνοπτικά δεδομένα:
Το χρέος, μετά από 15 χρόνια απάνθρωπης λιτότητας, αλλά και πλήρους ξεχαρβαλώματος της οικονομίας, έχει υπερτριπλασιαστεί (από 110 σε 404 δισ.)
Έχει ήδη ξεπουληθεί το σύνολο της δημόσιας περιουσίας και η επιχείρηση συνεχίζεται.
Έχουν αποδεκατιστεί οι δύο από τους τρείς βασικούς τομείς παραγωγής, η γεωργία και η βιομηχανία, έτσι που η οικονομία εξαρτάται σε ανεπίτρεπτα υψηλό βαθμό από τον τουρισμό.
Η Ελλάδα, από την κορυφή των βαλκανικών χωρών, είναι τώρα στον πάτο, κάτω και από τη Βουλγαρία! Να σημειωθεί ότι η ταχύτατη ανάπτυξη των βαλκανικών οικονομιών συντελέστηκε με το εθνικό τους νόμισμα!
Εξυπακούεται, ότι τα αδυσώπητα, αλλά αναπάντητα ερωτήματα, που σίγουρα θα καταγραφούν με μαύρα γράμματα στην ιστορία, δεν αναφέρονται στην υπογραφή των μνημονίων. Διότι, εφόσον υπήρχε χρέος, θα υπήρχαν και μνημόνια. Αφορούν, αντίθετα, σε τρείς εθνικά αυτοκτονικές συμπεριφορές, που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με αυτά: Τις ασυγχώρητες δεσμεύσεις-παραχωρήσεις που υπέγραψαν:
Πρώτον, παραίτηση από συμψηφισμό χρεών, παρότι ήταν γνωστό ότι η Γερμανία μας χρωστούσε από την κατοχή, ποσό που υπερέβαινε κατά πολύ το δικό μας χρέος.
Δεύτερον, ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας.
Τρίτον, θανατηφόρο βαθμό λιτότητας, που απέκλειε εκ προοιμίου τη δυνατότητα ανάπτυξης, όπως άλλωστε και συνέβη, και που εξαθλίωσε τον ελληνικό λαό.
Τέταρτον, αποδοχή του αγγλικού δικαίου για να κρίνει ενδεχόμενη διαφορά ανάμεσα στην Ελλάδα και στους πιστωτές της.
Πέμπτον, συναίνεση σχετικά με την καταστρεπτική αργοπορία του κουρέματος του χρέους (επειδή το ζήτησαν οι πιστωτές, για να μη κινδυνεύσουν οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες). Η αργοπορία υπήρξε καταστρεπτική για τα δικά μας κοινωνικά ταμεία.
Έκτον, το 2015 δόθηκε η δυνατότητα στον ελληνικό λαό, με το δημοψήφισμα, να απαντήσει αν θα ήθελε να εξακολουθήσει το αυτοκτονικό καθεστώς, μέσα στο οποίο τον είχε καταδικάσει η ΕΕ και το ΔΝΤ ή όχι. Και απάντησε αδίστακτα ΟΧΙ, το οποίο ωστόσο ΟΧΙ πλαστογραφήθηκε σε ΝΑΙ.
Ο Γεωργίου και τα δεινά των μνημονίων
Σημείωση: Είναι αναρίθμητα και, καταρχήν απίστευτα αυτά που Έλληνες πρωθυπουργοί και λοιποί υπέγραψαν στο ομιχλώδες αυτό χρονικό διάστημα. Λόγω έλλειψης χώρου, να συμπληρώσω εδώ όσα, όντως, απαράδεκτα δέχθηκαν να υπογράψουν οι δικοί μας κυβερνητικοί και παραπέμπω, για περισσότερες πληροφορίες, τους ενδιαφερόμενους, στο βιβλίο μου “Όλη η αλήθεια για χρέη και ελλείμματα και πως θα σωθούμε” (Εκδόσεις Ιδρύματος Δελιβάνη και Ιανού). Και βεβαίως την αδιανόητη αδιαφορία και αδράνεια που επέδειξαν στη συνέχεια:
Πρώτον, ενώ όφειλε να είναι εν γνώσει τους το σύνολο των πληροφοριών, με βάση τις οποίες το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας από 9% στο ΑΕΠ πήδηξε, δίκη ακρίδας, στο 15.5% ουδόλως αντέδρασαν. Αντιθέτως, με την ανοχή τους, και πιθανότατα και με ενέργειες ορισμένων, μεταξύ τους, κάλυψαν παντοιοτρόπως τον κ. Γεωργίου, ο οποίος –με βάση αξιόπιστες πληροφορίες– είχε λάβει εντολή έξωθεν, για το φούσκωμα του ελλείμματος. Οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, που διέθεταν ελληνικά χαρτιά τότε και είχαν πανικοβληθεί, μήπως και υποστούν ζημίες, επέβαλαν στην υποτελή Ελλάδα τη διόγκωση αυτού του ελλείμματος, που δικαιολογούσε απάνθρωπη λιτότητα, εισβολή του ΔΝΤ, και τελικά την καταστροφή ενός ολόκληρου Έθνους.
Δεύτερον, σχετικά με τις πιέσεις που, σίγουρα δεχόταν (το ομολόγησε επίσημα και ο κ. Τσακαλώτος) έξωθεν, για να επηρεάσουν με τη σειρά τους την ελληνική Δικαιοσύνη, προκειμένου να μην καταδικαστεί ο κ. Γεωργίου, ουδόλως αντέδρασαν. Ουδόλως, προφανώς, προβληματίστηκαν για το ότι πιθανή καταδίκη του θα απάλλασσε τον ελληνικό λαό, από τμήμα των μαρτυρίων, που έσπρωξε πολλούς σε απόγνωση και αυτοκτονία. Αλλά, και ουδόλως παραξενεύτηκαν για το πως οι φίλοι μας Ευρωπαίοι θεωρούσαν δικαίωμά τους να πιέζουν κυβερνήσεις δημοκρατικής χώρας και μέλους της ΕΕ, για να επηρεάζουν τη Δικαιοσύνη.
Δικαιολογείται, συνεπώς, η υπόνοια ότι από τότε επιχειρήθηκε αυτή η τακτική. Το αν ή όχι επηρεάστηκε η Δικαιοσύνη είναι θέμα, που δεν το γνωρίζω. Οπωσδήποτε, η μακροσκελής πορεία αυτής της δίκης, με αντιμαχόμενες αποφάσεις, οι οποίες δεν κατέληξαν μετά 14 χρόνια, σε πραγματικά τελεσίδικη απόφαση, είναι φυσικό να δημιουργεί πλήθος αποριών και υποψιών. Όπως, βέβαια, και την υποθετική βεβαιότητα για το πόσο λαμπερή θα ήταν η τύχη αυτής της χώρας, με μια διαφορετική αντιμετώπιση αυτής της οπωσδήποτε σκοτεινής δικαστικής υπόθεσης.
Τρίτον, μετά από ένα χρόνο ανείπωτων δεινών του ελληνικού λαού, τμήμα του οποίου τρεφόταν με σκουπίδια, ο πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ, και πιθανότατα συντάκτης του πρώτου μνημονίου, Olivier Blanchard, αναγνώρισε δημόσια ότι έγινε λάθος στον υπολογισμό της δόσης λιτότητας, η οποία και αποδείχθηκε πολλαπλάσια της απαραίτητης. Μπορεί, μετά από 13 περίπου χρόνια, να μη γίνεται πιστευτή η διαβεβαίωση, όμως, ναι, ουδεμία υπήρξε αντίδραση από τις τότε ελληνικές κυβερνήσεις.
Έτσι, τιτλοφόρησα σχετικό μου άρθρο, το οποίο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Le Monde: “Μια απαγορευμένη συζήτηση”. Ουδείς αρμόδιος έδειχνε να γνωρίζει κάτι για την παραπάνω δήλωση, που στη συνέχεια ακολουθήθηκε και από παρόμοιες άλλες. Ουδεμία προσπάθεια αναλήφθηκε για τη διόρθωση των μνημονίων. Σιγή ιχθύος. Η ίδια απάθεια των αρμοδίων διαπιστώνεται, εξάλλου, και στις διεθνείς συναντήσεις υψηλού επιπέδου, όπου ο Ομπάμα (22ο κεφάλαιο των απομνημονευμάτων του) αποκαλύπτει ότι οι Γάλλοι επέμεναν αρκετές φορές για την ανάγκη να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες συνθήκες στην Ελλάδα, που να επιτρέπουν την ανάπτυξη (δηλαδή, περιορισμός της ασφυκτικής λιτότητας), για να πληρώνουν το χρέος, αλλά οι Γερμανοί ήταν ανένδοτοι και οι δικοί μας δεν απαιτούσαν και δεν προβληματίζονταν.
Η ευκαιρία που χάθηκε
Τέταρτον, η Ζωή Κωνσταντοπούλου, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, είχε την εξαιρετική, καταρχήν, πρωτοβουλία να συστήσει Επιτροπή, προκειμένου να ρίξει φως στο έγκλημα των μνημονίων. Στην πορεία, αυτή η αρχική επιτροπή θα είχε τη δυνατότητα να εμπλουτιστεί και με ειδικούς επιστήμονες, επάνω στο δαιδαλώδες αυτό τερατούργημα του χρέους, και να καταλήξει σε ανατροπή των απαράδεκτων απαιτήσεων των δανειστών. Ωστόσο, η καλή αυτή πρόθεση δεν συγκέντρωσε το ενδιαφέρον των αρμοδίων και είχε και αυτή άδοξο τέλος.
Πέμπτον, στην περίοδο της πανδημίας, είχε αναγκαστικά εγκαταλειφθεί η θρησκευτική προσήλωση των Γερμανών στη λιτότητα, και στη θέση της επικρατούσε η πρακτική γνωστή σαν “χρήματα από ελικόπτερο”. Θα ήταν, λοιπόν, η κατάλληλη στιγμή για να στιγματιστούν τα έκτροπα, που προσλήφθηκαν στο περιεχόμενο των μνημονίων και για να ακολουθηθεί, εφεξής, μια πιο ανθρώπινη τακτική στο θέμα του χρέους, όπως: σημαντική περικοπή του, περιορισμός της λιτότητας, επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του, ακόμη και επιστροφή στο εθνικό νόμισμα για κάποια χρόνια, προκειμένου έτσι να χρηματοδοτηθεί ανετότερα η ανασυγκρότηση. Αλλά, δυστυχώς, επικράτησε εφησυχασμός, εκ μέρους των αρμοδίων και απώλεια και αυτής της ευκαιρίας.
Έκτον, στα εθνικά υποτιμητικά πάνε-έλα της Τρόικας, τα μέλη της οποίας εκλάμβαναν την Ελλάδα σαν αποικία με πρωτόγονους κατοίκους, οι Έλληνες αρμόδιοι εμφανίζονταν νοητικώς γονυπετείς ενώπιον των απεσταλμένων του ΔΝΤ, και πρόθυμοι να ικανοποιήσουν όλες τις εξευτελιστικές για τη χώρα απαιτήσεις τους. Η ίδια, ακριβώς, συμπεριφορά των εκάστοτε αρμοδίων απεικονίζεται και στις εκθέσεις τους για την οικονομία μας, όπου υπάρχει η συνεχής διαβεβαίωση, προς το ΔΝΤ ότι εκτελέστηκαν κατά γράμμα, ακόμη και οι πιο παράλογες, ακόμη και οι πιο μακροχρόνια καταστρεπτικές απαιτήσεις των δανειστών. Καμία ένδειξη δυσφορίας!
Στο επόμενο μας άρθρο θα αναφερθούμε στις απειλές και τους εκβιασμούς εκείνης της περιόδου, για να δικαιολογηθεί η ψήφιση των μνημονίων και τα ζητήματα που αγνοήθηκαν στο πολύκροτο Συνέδριο.
Οικονομικό σκάνδαλο πρώτου μεγέθους αποτελεί η ανακοίνωση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών να διανείμουν μερίσματα στους μετόχους τους. Διανομή μερισμάτων θα γίνει για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια και υποτίθεται ότι σηματοδοτεί την επιστροφή τους στην οικονομική βιωσιμότητα, με αδιάψευστο μάρτυρα τα μυθικά κέρδη που έχουν συγκεντρώσει τα δύο τελευταία χρόνια.
Κι η κερδοφορία τους είναι πράγματι αδιαμφισβήτητη: Όπως αναγράφεται στις οικονομικές καταστάσεις που δημοσίευσαν Alpha, Εθνική, Πειραιώς και Eurobank την τελευταία διετία κατέγραψαν κέρδη ρεκόρ που έφτασαν τα 7,5 δισ. ευρώ.
Αυτή ωστόσο είναι η μισή αλήθεια που, στη περίπτωσή μας ισοδυναμεί με ένα τεράστιο ψέμα! Γιατί οι τράπεζες διαφημίζουν κέρδη κι «επιστροφή στην κανονικότητα», με ένα μικρό αστερίσκο: Να μην καταβάλλουν τους φόρους που χρωστούν στο ελληνικό δημόσιο! Κι οι οφειλόμενοι φόροι στις 31 Δεκεμβρίου 2023 υπερέβησαν τα 19 δισ. ευρώ! Οι φόροι δηλαδή που οφείλουν, ξεπερνούν κατά πολύ τα κέρδη της διετίας.
Τα μερίσματα λοιπόν που ανακοίνωσαν οι τράπεζες ισοδυναμούν με σκάνδαλο για πολλούς λόγους:
Πρώτο, επειδή οι τραπεζίτες κάνουν πάρτι με δανεικά (τα οποία πολύ φοβόμαστε σύντομα θα αποδειχθούν κι αγύριστα). Αν πράγματι η ελληνική οικονομία «επέστρεψε στην κανονικότητα», τότε οι τέσσερις συστημικές τράπεζες ας επιστρέψουν κι αυτές στην κανονικότητα την οποία βιώνουν εκατομμύρια μισθωτοί, αυτοαπασχολούμενοι και εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που πληρώνουν τους φόρους τους κανονικά. Στην περίπτωση του τραπεζικού καρτέλ έχουμε να κάνουμε με κραυγαλέα περίπτωση αθέμιτου ανταγωνισμού, μιας και πρόκειται όχι μόνο για ένα κλειστό επάγγελμα που έμεινε (μαζί με τα διυλιστήρια, εντελώς …τυχαία) στο απυρόβλητο από τα περίφημα μέτρα απελευθέρωσης των αγορών της Τρόικας αλλά συστημικά και με δικομματική συναίνεση απαλλάσσεται από την εκ των ων ουκ άνευ υποχρέωση που έχει κάθε οικονομικός δρων: να πληρώνει τους φόρους του! Το 2024 μάλιστα, βάσει του κρατικού προϋπολογισμού οι φόροι θα φτάσουν τα 63 δισ. από 57 δισ. που προέβλεπε ο προϋπολογισμός του 2023, θα αυξηθούν δηλαδή κατά 10%, την στιγμή που οι τράπεζες έχουν κηρύξει στάση φορολογικών πληρωμών!
Δεύτερο, τα μερίσματα αποτελούν σκάνδαλο επειδή αν οι τράπεζες κατέβαλλαν τους φόρους τους στο δημόσιο τότε -προφανώς, αν υπήρχε η πολιτική βούληση- η κοινωνική πολιτική θα μπορούσε να ξαναγεννηθεί. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της βλάβης που προκαλεί στην οικονομική ευρωστία του ελληνικού δημοσίου και της κοινωνίας το τραπεζικό «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» αρκούν ορισμένες συγκρίσεις. Για παράδειγμα, με βάση τον κρατικό προϋπολογισμό για το τρέχον έτος οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες για νοσοκομειακή περίθαλψη ήταν 4,93 δισ. ευρώ. Αν επομένως πλήρωναν φόρους οι τραπεζίτες θα μπορούσε να ικανοποιηθεί το αίτημα των νοσοκομειακών γιατρών για διπλασιασμό του προσωπικού και των αμοιβών στα δημόσια νοσοκομεία, χωρίς να τίθεται το ερώτημα «από που θα βρεθούν τα λεφτά;». Από τις τράπεζες!
Τρίτο, η διανομή μερισμάτων στους μετόχους των τραπεζών αποτελεί σκάνδαλο επειδή οι τράπεζες έχουν ήδη στοιχίσει στους φορολογούμενους της χώρας 46 δισ. ευρώ, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μέσω των αλλεπάλληλων ανακεφαλαιοποιήσεων, χωρίς μάλιστα να υπολογίζεται η πρώτη «διάσωση» του 2008 επί κυβέρνησης Καραμανλή, με τα 28 δισ. ευρώ. Αν πράγματι οι τράπεζες αποχαιρέτησαν οριστικά και δια παντός, όπως διατείνονται οι διοικήσεις τους, την εποχή των ισχνών αγελάδων, τότε, γιατί δεν επιστρέφουν και στους φορολογούμενους τα λεφτά που οικειοποιήθηκαν την εποχή μάλιστα που η ανεργία, η φτώχεια και οι αυτοκτονίες έσπαγαν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο; Κι αν δεν μπορούσαν να επιστρέψουν τα χρήματα στο παρελθόν γιατί δεν το πράττουν τώρα, που εμφανίζουν κέρδη;
Τέταρτο, η διανομή μερίσματος αποτελεί σκάνδαλο επειδή τα δυσθεώρητα κέρδη είναι αποτέλεσμα καθαρής τοκογλυφίας: οφείλονται στα επιτόκια! Συγκεκριμένα, κατά την τελευταία διετία οι εμπορικές τράπεζες κάθε φορά που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε αύξηση των επιτοκίων του ευρώ την ακολουθούσαν κατά πόδας, ακαριαία, σε ό,τι αφορά τα επιτόκια δανείων, αλλά σφύριζαν αδιάφορα σε ό,τι αφορά τα καταθετικά επιτόκια. Το αποτέλεσμα αυτής της ασυμμετρικής απόκρισης, όπως την χαρακτήρισε πρόσφατη, εξαιρετικά εμπεριστατωμένη, έρευνα του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών ήταν να δημιουργηθεί ένας πληθωρισμός τραπεζικής απληστίας, «bankflation» όπως εύστοχα και ευρηματικά τον χαρακτήρισαν. Αποτέλεσμα αυτής της πρωτοφανούς διεύρυνσης του επιτοκιακού περιθωρίου είναι οι ελληνικές τράπεζες «να καταγράφουν ένα από τα υψηλότερα επιτόκια περιθωρίου, ξεπερνώντας κατά πολύ τη διάμεσο και τιμή της ευρωζώνης», βάσει της ίδιας ανάλυσης». Κατά συνέπεια, μερίσματα και κέρδη προέρχονται από την καταλήστευση των (αδύναμων να αντιδράσουν) πελατών τους.
Μέσα επιτόκια νέων καταθέσεων και δανείων σε ευρώ (ποσοστά % ετησίως)
Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδας
Πέμπτο, η διανομή μερίσματος από το τραπεζικό καρτέλ συνιστά σκάνδαλο επειδή τα κέρδη προήλθαν λόγω της άσκησης μιας συσταλτικής πολιτικής δανειοδότησης που ισοδυναμούσε με πιστωτική ασφυξία, την ίδια ώρα που οι καταθέσεις έμεναν σταθερές αν δεν αυξάνονταν. Σύμφωνα με την Ενδιάμεση Έκθεση νομισματικής Πολιτικής του 2023, της Τράπεζας της Ελλάδας, «ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις τους πρώτους δέκα μήνες του 2023 κατέγραψε επιβράδυνση. Τα δάνεια προς τα νοικοκυριά εμφάνισαν εντονότερους ρυθμούς μείωσης κατά το ίδιο διάστημα. Ειδικότερα, τον Οκτώβριο του 2023, ο ετήσιος ρυθμός ανόδου των πιστώσεων προς τις Μη Χρηματοοικονομικές Επιχειρήσεις υποχώρησε σε 5%. Το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2023 η μέση μηναία καθαρή ροή τραπεζικής χρηματοδότησης ήταν 79 εκ. ευρώ, έναντι 450 εκ. ευρώ το ίδιο διάστημα το 2022»! Αρκούμενες να κερδίζουν από την διαφορά του επιτοκίου οι τράπεζες σταμάτησαν να δανείζουν νοικοκυριά κι επιχειρήσεις!
Έκτο, η διανομή μερίσματος από τις τράπεζες αποτελεί οικονομικό σκάνδαλο επειδή η βελτίωση των οικονομικών τους καταστάσεων, σε εκείνο το τμήμα που δεν προέρχεται από την θεσμοθετημένη φοροαπαφυγή ή την τοκογλυφία, οφείλεται στο ξεφόρτωμα των κόκκινων δανείων στις θυγατρικές τους, τους λεγόμενους σέρβισερς. Το κόλπο των τραπεζών κάνει τα Greek statistics να μοιάζουν με παιδικά παιχνίδια. Επί της ουσίας, πέρασαν τα δάνεια και πάλι σε δικές τους θυγατρικές, τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια κι Πιστώσεις, που διοικούνται από χρυσοκάνθαρα στελέχη τους, επιταχύνοντας το ξεσπίτωμα νοικοκυριών ή επιχειρήσεων μέσω πλειστηριασμών που, με νόμο του ΣΥΡΙΖΑ, γίνονται ηλεκτρονικά έτσι ώστε να μην εμποδίζονται από κοινωνικές διαμαρτυρίες. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, το πρώτο εξάμηνο του 2023 η αξία των υπό διαχείριση ανοιγμάτων τους έφτασε το ιλιγγιώδες ποσό των 89,4 δισ. ευρώ, ενώ το 2024 αναμένεται να υλοποιηθούν 10.000 πλειστηριασμοί! Μόνο που οι σέρβισερς έκαναν το «θαύμα» τους ακολουθώντας την πεπατημένη της επιβάρυνσης του δημοσίου. Αυτή την φορά μέσω εγγυήσεων που εξασφάλισαν από …απρόοπτα το πρόγραμμα τιτλοποιήσεων «Ηρακλής» και στο τέλος του 2023 ανέρχονταν σε 16,8 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια ωρολογιακή βόμβα που απειλεί την δημοσιονομική ισορροπία…
Πηγή: Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους
Έβδομο, η διανομή μερισμάτων αποτελεί σκάνδαλο επειδή για μια ακόμη φορά συνοδεύεται από εναρμονισμένες πρακτικές που δείχνουν ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι το πιο σκληρό και υπεράνω κριτικής καρτέλ που έχει υπάρξει ποτέ επί ελληνικού εδάφους. Τα πάντα είναι προσυμφωνημένα και στην υγεία των κορόιδων – νοικοκυριών και επιχειρήσεων – με την Τράπεζα της Ελλάδας σε ρόλο άβουλου θεατή αν όχι ιδανικού συνεργάτη! Δεν έφταναν μόνο οι αδικαιολόγητες και πανομοιότυπες χρεώσεις και προμήθειες στις πιο διαφορετικές υπηρεσίες που προσφέρουν οι τράπεζες (με την κυβέρνηση ιδανικό πασαδόρο να επιβάλλει την υποχρεωτικότητά τους) έπρεπε να ανακοινώσουν την ίδια ακριβώς χρονιά και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες ότι προχωρούν στην διανομή μερίσματος στους μετόχους τους!
Τέλος, η διανομή μερίσματος από τις τράπεζες έδειξε ότι η κερδοφορία των επιχειρήσεων δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη της οικονομίας. Η περίπτωση των τραπεζών έδειξε ότι η κερδοφορία τους συντελέστηκε σε βάρος του ελληνικού λαού και της ελληνικής δημόσιας και ιδιωτικής οικονομίας. Προς επίρρωση οι μονοπωλιακά καθορισμένες χρεώσεις και τα επιτόκια, τα 46 δισ. ευρώ των διασώσεων, τα 19 δισ. ευρώ της αναβαλλόμενης φορολογίας, τα 17 δισ. ευρώ των εγγυήσεων του προγράμματος Ηρακλής και η απροθυμία τους να δανειοδοτήσουν νοικοκυριά κι επιχειρήσεις… Κι έπεται συνέχεια!
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Πολύς λόγος – ξανά – για τη Μεταπολίτευση τις τελευταίες μέρες.
Στο σχετικό συνέδριο της Καθημερινής μαζεύτηκε το ανώτατο πολιτικό προσωπικό και η τεχνοκρατική ηγεσία της χώρας – πρωθυπουργοί, υπουργοί, καθηγητές – και αποφάνθηκε για τα πενήντα χρόνια που πέρασαν.
Πιο ανούσια και κενή ιδεών μάζωξη δύσκολο να φανταστεί κανείς.
Πάνω κάτω όλοι είπαν το ίδιο πράγμα. Γενικώς είμαστε επιτυχημένοι γιατί ανήκουμε στην ΕΕ, αποφύγαμε την απόλυτη καταστροφή με την έξοδο από το ευρώ, είμαστε στο ΝΑΤΟ και η δημοκρατία μας είναι ισχυρή. Έχουμε βέβαια κάποια προβλήματα γιατί η οικονομική απόδοση της χώρας δεν ήταν καλή. Ο λόγος όμως είναι ότι δεν εκμεταλλευτήκαμε τις μεγάλες ευκαιρίες που μας προσφέρει η ΕΕ και η ΟΝΕ, κι αυτό επειδή δεν έχουμε συναίνεση και κυριάρχησε ο τρισκατάρατος «λαϊκισμός». Αν ανασκουμπωθούμε θα λύσουμε το πρόβλημα γιατί συνεχίζουμε να έχουμε τεράστιες δυνατότητες.
Τι να πρωτοπεί κανείς γι’ αυτόν τον χυλό;
Η Ελλάδα βρίσκεται σε αναπτυξιακό τέλμα, οι ταξικές αντιθέσεις είναι σιωπηλές αλλά έχουν γίνει οξύτατες, η γεωπολιτική θέση της χώρας είναι εξαιρετικά αδύναμη. Την ίδια ώρα το ανώτατο στρώμα της χαριεντίζεται αυτάρεσκα. Καθώς μάλιστα η φούσκα Μητσοτάκη – κυρίως στα ακίνητα – έχει δημιουργήσει μια πλασματική αίσθηση ευημερίας, κολυμπούν ευχάριστα στις φαντασιώσεις τους.
Αλλά η πραγματικότητα είναι σκληρό και επίμονο πράγμα. Κι επειδή μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις, καλό είναι να κάνουμε μια σύγκριση της οικονομικής πορείας της χώρας μας με αυτή της Τουρκίας την ίδια μακρά ιστορική περίοδο.
Ο πιο πρόσφορος τρόπος είναι να συγκρίνουμε το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν των δύο χωρών.
Ελλάδα, Τουρκία: ΑΕΠ, σε σταθερά δολάρια του 2015
Πηγή: Στοιχεία Παγκόσμιας Τράπεζας. Οι μονάδες είναι: (Ε+11)=100δις και (Ε+12)=1τρις.
Τι μας δείχνει ο Πίνακας; Συνοπτικά, Ελλάδα και Τουρκία αναπτύσσονταν με παρόμοιους ρυθμούς από το 1960 μέχρι την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1973-74. Το ΑΕΠ τους ήταν πολύ κοντά.
Δηλαδή, το οικονομικό μέγεθος της Τουρκίας δεν ήταν πολύ μεγαλύτερο από αυτό της Ελλάδας και δεδομένου ότι ο τουρκικός πληθυσμός ήταν πολύ μεγαλύτερος, το ελληνικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν τριπλάσιο ή και τετραπλάσιο του τουρκικού.
Τα πράγματα άρχισαν σιγά-σιγά να αλλάζουν μετά την πετρελαϊκή κρίση, αλλά η διαφορά έγινε εμφανής μετά την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΕ το 1981. Η χώρα μας μπήκε σε μακρά περίοδο ιστορικής στασιμότητας. Στην Τουρκία παρατηρήθηκε εκτίναξη χωρίς προηγούμενο.
Το πλέον εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι η τουρκική εκτίναξη έγινε ακόμη εντονότερη μετά την τεράστια παγκόσμια κρίση του 2007-9. Την περίοδο αυτή η κυβέρνηση Ερντογάν εφάρμοσε πολιτικές που θεωρήθηκαν «ανορθόδοξες», δηλαδή δεν έκανε αυτό που της ζητούσε το ΔΝΤ και η κυρίαρχη οικονομική σκέψη της Δύσης, εφαρμόζοντας λιτότητα και υψηλά επιτόκια. Την ίδια περίοδο η Ελλάδα εφάρμοσε κατά γράμμα τις οδηγίες του ΔΝΤ, ώστε να παραμείνει με νύχια και με δόντια στην ΟΝΕ.
Το αποτέλεσμα είναι ορατό δια του γυμνού οφθαλμού. Πλέον, το τουρκικό ΑΕΠ είναι ίσως και πενταπλάσιο του ελληνικού. Και παρά τη μεγάλη αύξηση του πληθυσμού, το τουρκικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι σήμερα κοντά στο ελληνικό, ιδίως μάλιστα αν υπολογιστεί στην βάση της αγοραστικής δύναμης.
Δεν ισχυρίζεται κανείς βέβαια ότι ο τουρκικός καπιταλισμός δεν αντιμετωπίζει προβλήματα. Και πολλά και μεγάλα είναι, όπως ο πληθωρισμός και η συνεχής πίεση στα διεθνή αποθεματικά. Αλλά η ιστορική επιτυχία είναι αδιάψευστη. Αυτή είναι η παραγωγική βάση πάνω στην οποία η Τουρκία συμπεριφέρεται σήμερα ως περιφερειακή υπερδύναμη και κοιτάει την Ελλάδα υποτιμητικά.
Η ανάπτυξη είναι εξαιρετικά σύνθετη διαδικασία και οι λόγοι της γιγαντιαίας πλέον απόκλισης της Τουρκίας από την Ελλάδα είναι πολλοί. Εύκολα όμως μπορούμε να καταδείξουμε έναν πολύ βασικό λόγο, χωρίς τις κενές φλυαρίες περί συναίνεσης, «λαϊκισμού» και τα παρόμοια που ακούστηκαν στο συνέδριο.
Ανάπτυξη χωρίς επενδύσεις δεν υπάρχει. Ο επόμενος πίνακας μας δείχνει τις επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ μετά το 1960.
Ελλάδα, Τουρκία: Επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ
Πηγή: Στοιχεία Παγκόσμιας Τράπεζας.
Τι βλέπουμε; Τα χρόνια που το ΑΕΠ των δύο χωρών ήταν κοντά, οι ελληνικές επενδύσεις ήταν αναλογικά πολύ υψηλότερες από τις τουρκικές. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, έπεσαν απότομα και μετά στην ουσία βρέθηκαν να λιμνάζουν ως ποσοστό του ΑΕΠ μέχρι τη μεγάλη κρίση του 2007-9. Ακολούθησε πλήρης καταστροφή, με τις επενδύσεις να βρίσκονται σε τραγικά χαμηλό σημείο μέχρι σήμερα.
Αντίθετη είναι η πορεία της Τουρκίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και κυρίως στα χρόνια του Ερντογάν, οι επενδύσεις ήταν σημαντικότατες. Για να γίνει η διαφορά ευκολότερα αντιληπτή, δεδομένου ότι το τουρκικό ΑΕΠ είναι πλέον πολλαπλάσιο του ελληνικού, οι συνολικές ετήσιες επενδύσεις στην Τουρκία σήμερα είναι περίπου ίσες σε αξία με ολόκληρο το ελληνικό ΑΕΠ. Ό,τι εμείς παράγουμε σε ένα χρόνο, οι Τούρκοι το επενδύουν.
Με δυο λόγια, βασικός υπεύθυνος για την ιστορική αποτελμάτωση της χώρας μας είναι η αστική της τάξη και η επενδυτική της απραξία. Δεδομένου του τι γίνεται στην Τουρκία, η απόσταση θα μεγαλώσει κι άλλο.
Αντί να συζητήσουν αυτή τη σκληρή πραγματικότητα, οι σοφές κεφαλές του συνεδρίου της Καθημερινής, αντάλλαξαν συγχαρητήρια για τις μεγάλες επιτυχίες τους. Καμία αντίληψη του ιστορικού αδιεξόδου στο οποίο έχει οδηγηθεί η χώρα. Αλλά είναι κανόνας όταν μια κοινωνική τάξη χάνει το ιστορικό τρένο να αρχίζει να εθελοτυφλεί και να βαυκαλίζεται.
Η Ελλάδα είναι πλέον στο παγκόσμιο οικονομικό περιθώριο και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι με την οικονομική πολιτική που ακολουθεί θα ξεφύγει. Χρειάζεται επειγόντως δημόσια συζήτηση με ρεαλιστικούς όρους για μια νέα οικονομική πορεία, η οποία σίγουρα θα περιλαμβάνει στοχευμένη πολιτική δημοσίων επενδύσεων και σύγκρουση με την ΕΕ. Το ανώτατο κοινωνικό στρώμα είναι εμφανώς ανίκανο να την κάνει. Πρέπει να κινητοποιηθούν άλλες δυνάμεις, κοινωνικές, πολιτικές και πνευματικές.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
«Το πλέον απογοητευτικό οικονομικό μέγεθος της Ελλάδας το 2023, ήταν η μείωση των άμεσων ξένων επενδύσεων κατά 40% – από 7,53 δις € το 2022 στα 4,48 δις €, προφανώς λόγω αποτυχίας του υπουργείου ανάπτυξης.
Ήταν εύλογο βέβαια, αφού όπως είχαμε επισημάνει η άνοδος τους δεν οφειλόταν στις παραγωγικές επενδύσεις – αλλά στις επενδύσεις στα ακίνητα και στο ξεπούλημα των υφισταμένων επιχειρήσεων.
Η πτώση κατά 40% όμως δεν ήταν αναμενόμενη – αφού είναι εξαιρετικά υψηλή! Το δεύτερο απογοητευτικό μέγεθος ήταν το θηριώδες εμπορικό μας έλλειμμα, το οποίο τεκμηριώνει τη μειωμένη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας – με την παραγωγικότητα των εργαζομένων να είναι στο 55% του μέσου όρου της ΕΕ, λόγω επενδυτικής «άπνοιας».
Το εμπορικό μας έλλειμμα μειώθηκε μεν στα 32,4 δις € το 2023 από 39,6 δις € το 2022, αλλά απλά και μόνο λόγω της μείωσης των τιμών της ενέργειας – ενώ αντιστοιχεί στο 14,5% του πληθωριστικού ΑΕΠ, γεγονός που σημαίνει πως είναι ιδιαίτερα υψηλό και επομένως επικίνδυνο.
Εν προκειμένω, εάν δεν είχαμε το ευρώ, θα έπρεπε να υποτιμηθεί το νόμισμα μας – αν και στην ουσία υποτιμάται σε όρους μισθών (=έτσι καταντήσαμε προτελευταίοι στο κατά κεφαλήν εισόδημα της ΕΕ), μόνο που δεν φαίνεται.
Το τρίτο απογοητευτικό μέγεθος ήταν το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μας που διαμορφώθηκε στα 10,7 δις € ή στο 4,5% του (πληθωριστικού) ΑΕΠ – χαμηλότερο μεν από τα 20,2 δις € του 2022, αλλά αφενός μεν λόγω της πτώσης των τιμών του φυσικού αερίου, αφετέρου λόγω της ανόδου των τουριστικών μας εσόδων, σχεδόν ανάλογα με το ύψος του πληθωρισμού σε σύγκριση με το 2019.
Με απλά λόγια, πολύ περισσότερα από όσα κερδίσαμε από τον τουρισμό έφυγαν στο εξωτερικό – με το υπόλοιπο αρνητικό κατά 10,7 δις €!
Εκτός αυτού, στον τουρισμό είχαμε μείωση της μέσης δαπάνης ανά τουρίστα και ζημιογόνες τιμές – με αποτέλεσμα οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου να είναι στο βαθύ κόκκινο. Όλα αυτά συνοδεύονται από την άνοδο του δημοσίου χρέους στα 406,5 δις €, αν και στον προϋπολογισμό δεν υπήρχε πρόβλεψη αύξησης του – αλλά διατήρησης του στα 401 δις €, επίσης για το 2024.
Αύξηση, παρά το ότι συνεχίσθηκε το ξεπούλημα της κρατικής περιουσίας! Εδώ δεν λαμβάνονται καν υπ’ όψιν τα κρυφά χρέη – όπως ο αναβαλλόμενος φόρος των τραπεζών περί τα 13,5 δις €, οι παγωμένοι τόκοι του EFSF ύψους 25 δις € και οι κρατικές εγγυήσεις της τάξης των 28 δις €.
Επί πλέον, το ιδιωτικό μας χρέος πλησιάζει τα 400 δις €, ενώ το εξωτερικό τα 550 δις € (=δημόσιο και ιδιωτικό μαζί, σε ξένους δανειστές) – παρά τους πλειστηριασμούς της ιδιωτικής περιουσίας των Ελλήνων.
Συμπερασματικά λοιπόν, συνεχίζεται ακάθεκτη η καθοδική πορεία της ελληνικής οικονομίας – ενώ το μοναδικό θετικό για το κράτος είναι ο πληθωρισμός που αυξάνει τα δημόσια έσοδα, ενώ μειώνει το χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ.
Βέβαια, ο πληθωρισμός εξαθλιώνει τους Έλληνες, μειώνοντας κατακόρυφα την αγοραστική αξία των μισθών και των συντάξεων – καθώς επίσης των καταθέσεων τους, προς όφελος των τραπεζών (οι απώλειες των καταθέσεων υπολογίζονται σωρευτικά στα 40 δις €, σε σχέση με το 2021).
Στην έναρξη των συνεδριάσεων της Ολομέλειας της Βουλής για την «Κύρωση του Προϋπολογισμού 2024», ο Βουλευτής Επικρατείας της Πλεύσης Ελευθερίας Αλέξανδρος Καζαμίας ανέπτυξε τους λόγους για τους οποίους η Πλεύση Ελευθερίας θα καταψηφίσει τον Προϋπολογισμό του 2024.
Ακολουθεί η εισήγηση του Αλέξανδρου Καζαμία:
«Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, σήμερα είναι η 80η επέτειος του Ολοκαυτώματος στα Καλάβρυτα, ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ναζιστικής Γερμανίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Πλεύση Ελευθερίας, εκπροσωπούμενη από την Eπικεφαλής μας, βρίσκεται σήμερα εκεί στα Καλάβρυτα. Θα ήθελα να τονίσω εξαρχής ότι θα έπρεπε να αναγράφεται στον Προϋπολογισμό του 2024 το ποσό που διεκδικεί η χώρα μας για τις γερμανικές αποζημιώσεις όπως αυτό ορίστηκε από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, βάσει του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής της Βουλής. Θεωρούμε ότι είναι μεγάλο πολιτικό σφάλμα η απουσία σχετικής πρόβλεψης από τον Προϋπολογισμό του 2024 και πιστεύουμε ότι κακώς η Κυβέρνηση υποκύπτει στις γερμανικές πιέσεις και αποσιωπά εντελώς το Εθνικό αυτό θέμα. Το σχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε πριν τρεις εβδομάδες στη Βουλή μάς δίνει έναν προϋπολογισμό λιτότητας που, εντούτοις, παρουσιάζεται από την Κυβέρνηση ως και να είναι δήθεν αναπτυξιακός. Είναι ένας περιοριστικός προϋπολογισμός, ο οποίος βυθίζει την ελληνική κοινωνία και οικονομία ακόμη πιο βαθιά στη λιτότητα που άρχισε να εφαρμόζεται μετά τη λήξη της πανδημίας του κορωνοϊού. Ο περιοριστικός χαρακτήρας του και η πολιτική λιτότητας που τον χαρακτηρίζει οφείλονται στο απλούστατο γεγονός ότι κεντρικός στόχος του Προϋπολογισμού του 2024 είναι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος της τάξης του 2,1%. Με απλά λόγια είναι ένας προϋπολογισμός που παίρνει από τους πολίτες με τη μορφή φόρων περισσότερα από όσα τους δίνει με τη μορφή δαπανών. Αυτό θα πει λιτότητα. Τούτη βεβαίως είναι μια πολιτική που επιβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το μνημονιακό καθεστώς που ακόμη καθορίζει τις τύχες της ελληνικής οικονομίας από τη δεκαετία της κρίσης 2010-2020.
Γιατί ακόμα δεν μπορούμε να ξετινάξουμε από πάνω μας το μνημονιακό καθεστώς που εδραιώθηκε μετά το 2010; Ο λόγος είναι απλός.
Η Ελλάδα ακόμη κουβαλά στις πλάτες της ένα τεράστιο δημόσιο χρέος, που αποτελεί την κύρια αιτία της διαρκούς λιτότητας που ορίζει τις τύχες της οικονομίας μας. Ταυτόχρονα το κυβερνητικό αφήγημα που συνοδεύει τον προϋπολογισμό, δηλαδή, η εισηγητική έκθεση των 234 σελίδων κάνει το παν για να ωραιοποιήσει την κατάσταση και να παρουσιάσει τον προϋπολογισμό ως δήθεν αναπτυξιακό, αποσιωπώντας – όσο βεβαίως γίνεται– τον καθοριστικό ρόλο που παίζει το τεράστιο δημόσιο χρέος στην επιβολή από την Ευρωπαϊκή Ένωση μιας σκληρής δημοσιονομικής πειθαρχίας. Αυτή η αναπτυξιακή ρητορική συντηρείται κυρίως από το γεγονός ότι, παράλληλα με ποικίλα μέτρα λιτότητας, δηλαδή αύξηση φόρων και περικοπές, ο προβλεπόμενος ρυθμός ανάπτυξης για το 2024, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, παρουσιάζεται ως σχετικά ψηλός. Σε αυτό συμβάλει κυρίως η σχετική αύξηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων ιδίως του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης που έχουν βελτιώσει κάπως τις δημόσιες επενδύσεις, αν και αυτές βεβαίως παραμένουν αρκετά χαμηλότερες από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κάτω από τα επίπεδα προ της κρίσης του 2008 για την Ελλάδα.
Στον χρόνο που έχω θα παρουσιάσω την κριτική της Πλεύσης Ελευθερίας στον προϋπολογισμό σε τρία επίπεδα.
Πρώτον, θα αναφερθώ στον αντιαναπτυξιακό χαρακτήρα του προϋπολογισμού μέσα από μία μακροοικονομική αποτίμηση. Δεύτερον, θα μιλήσω για τα έσοδα και τους κοινωνικά άδικους φόρους. Και τέλος θα μιλήσω για τα έξοδα του προϋπολογισμού και πώς αυτά προάγουν τους μηχανισμούς καταστολής, δηλαδή την αστυνομία, τους εξοπλισμούς και την κρατική προπαγάνδα και πως καθιστούν το κοινωνικό μας κράτος τον μεγάλο ασθενή της Ευρώπης.
Από μακροοικονομική σκοπιά πρέπει, κατ’ αρχήν, να παρατηρήσω ότι η Πλεύση Ελευθερίας με μεγάλο ενδιαφέρον είδε ότι η πρόβλεψη του προϋπολογισμού για την ανάπτυξη το 2024 αναθεωρήθηκε προς τα κάτω από 3% που προέβλεπε τον Οκτώβριο το προσχέδιο προϋπολογισμού στο 2,9% τώρα. Υπενθυμίζω ότι στην εισήγησή μου στις 18 Οκτωβρίου, την οποία καταθέτω τώρα στα Πρακτικά, σας είχαμε προειδοποιήσει λέγοντας τα εξής: «Η Πλεύση Ελευθερίας αμφισβητεί καταρχήν τις φιλόδοξες προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ του χρόνου στο 3%. Οι εκτιμήσεις είναι ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα κινηθεί», είχα πει, «πολύ χαμηλότερα από 3%».
Αυτές οι εκτιμήσεις βεβαίως δεν είναι μόνο δικές μας. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η εκτίμηση για την ανάπτυξη του χρόνου είναι στο 2,3% σημαντικά χαμηλότερη από αυτή που προβλέπει ο προϋπολογισμός. Το καταθέτω στα Πρακτικά. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ η πρόβλεψη για το ρυθμό ανάπτυξης του χρόνου είναι στο 2%, ακόμη πιο χαμηλά και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αρκετά πιο χαμηλά από αυτό που προβλέπει ο Προϋπολογισμός. Καταθέτω και αυτό στα Πρακτικά. Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχουμε πάλι πρόβλεψη στο 2%. Καταθέτω στα Πρακτικά. Και σύμφωνα με την τράπεζα HSBC, που είχε πέσει αρκετά κοντά στις φετινές προβλέψεις της, η ανάπτυξη και το 2024 έχει προβλεφθεί στο 1,3%. Από άρθρο του Οικονομικού Ταχυδρόμου. Το καταθέτω στα Πρακτικά.
Από πού, λοιπόν, προέκυψε, κυρίες και κύριοι της Κυβέρνησης, ότι θα έχουμε ανάπτυξη 3% του χρόνου ή έστω 2,9%, τη στιγμή που έχουμε ένα διεθνές κλίμα ύφεσης και έναν προϋπολογισμό λιτότητας, μια αλήθεια που κρύβεται πίσω από τα επιλεκτικά σας στοιχεία; Φυσικά, η προς τα κάτω αναθεώρηση της πρόβλεψης για ανάπτυξη από 3% στο 2,9% είναι μικρή –κάπου 250 εκατομμύρια ευρώ– όμως είναι πολύ σημαντική, διότι έγινε ενώ ακόμη δεν έχει ξεκινήσει το 2024. Είμαστε βέβαιοι ότι θα υπάρξουν και άλλες, διότι αυτό που δεν παραδέχεστε, αλλά έρχονται τα ίδια τα νούμερα για να σας διαψεύσουν, είναι ότι εφαρμόζετε έναν Προϋπολογισμό λιτότητας και ας μιλάτε για - δήθεν - θεαματικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτό που συγκρατεί την ανάπτυξη χαμηλά, είναι το τεράστιο δημόσιο χρέος, το οποίο για μας δεν είναι μόνο παράνομο, αλλά είναι και μη βιώσιμο. Αυτό το χρέος είναι που γεννά τους προϋπολογισμούς λιτότητας και δεν επιτρέπει στην οικονομία μας να αναπτυχθεί με υψηλότερους ρυθμούς. Ο Προϋπολογισμός καυχιέται ότι το χρέος μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 159% ενώ από το 2019 ως τώρα στην πραγματικότητα το χρέος έχει αυξηθεί, από 356 δισεκατομμύρια στα 402 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού. Η λεγόμενη μείωση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ οφείλεται στο ότι το ΑΕΠ αυξήθηκε και ο κύριος λόγος γι’ αυτό είναι, κυρίως, ο υψηλός πληθωρισμός. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και ως ποσοστό του ΑΕΠ, έχουμε το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην Ευρώπη και αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο από εκείνο που είχαμε όταν μπήκαμε το 2010 στα μνημόνια. Γι’ αυτό, ας λέμε την αλήθεια όλη και να μην καυχιόμαστε γι’ αυτήν την καταστροφή, την οποία φορτώσατε και εσείς και οι κύριοι του ΠΑΣΟΚ στον ελληνικό λαό για πολλές γενιές. Καταθέτω εδώ πέρα από την EUROSTAT στοιχεία για το πού βρίσκεται το δημόσιο χρέος, σε σχέση με τα άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εδώ θα αναφερθώ συνοπτικά στις προβλέψεις της εισηγητικής έκθεσης για τον πληθωρισμό, που βλέπει ότι αυτός θα κατέβει από 3,9%, στο 2,6% το 2024, προβλέψεις που θεωρούμε ότι είναι ρεαλιστικές, διότι ο Προϋπολογισμός στην πραγματικότητα είναι υφεσιακός. Αυτή η μείωση, όμως, δεν λύνει το μεγάλο πρόβλημα της ακρίβειας στα τρόφιμα, ιδίως, για τα μεσαία και ασθενέστερα στρώματα. Η καταπολέμηση της ακρίβειας στο εξής απαιτεί πιο τολμηρές κυβερνητικές παρεμβάσεις για την πάταξη της αισχροκέρδειας. Έκπληξη, επίσης, προκαλούν οι προβλέψεις για την ανεργία που, σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό, θα μειωθεί κατά μόλις 0,6%, από 11,2% δηλαδή στο 10,6% του χρόνου. Από το 2015 η ανεργία μειώνεται ετησίως κατά 2%, χωρίς να μετράμε το 1 εκατομμύριο που εσείς, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ στείλατε στο εξωτερικό, το λεγόμενο brain drain και έτσι τα νούμερα της ανεργίας φαίνονται αρκετά χαμηλότερα. Μας ανησυχεί, όμως, ότι ο Προϋπολογισμός του 2024 δείχνει ότι η πτώση της ανεργίας θα είναι, πλέον, στο εξής πολύ αργή. Αυτό είναι ένα σοβαρό πρόβλημα διότι συνεχίζουμε να έχουμε τη δεύτερη υψηλότερη ανεργία στην Ευρώπη μετά την Ισπανία και απέχουμε πολύ από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που είναι 6%.
Περνώ τώρα, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, στο δεύτερο μέρος της εισήγησής μου που αφορά τα έσοδα του Προϋπολογισμού. Συνολικά τα έσοδα του Προϋπολογισμού του 2024 ανέρχονται σε 65 δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτά, τα μισά είναι έμμεσοι φόροι, κυρίως ΦΠΑ και ειδικός φόρος κατανάλωσης. Οι έμμεσοι φόροι είναι κοινωνικά άδικοι διότι είναι οι ίδιοι για τους φτωχούς και οι ίδιοι για τους πλούσιους. Αν ένα άπορο παιδί και ένα παιδί ενός εκατομμυριούχου αγοράσουν ένα αναψυκτικό και οι δύο θα πληρώσουν 24% ΦΠΑ, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η τεράστια κοινωνική ανισότητα μεταξύ τους. Τώρα, η αναλογία συμμετοχής των έμμεσων και άμεσων φόρων στον Προϋπολογισμό είναι η μοναδική στην Ευρώπη υπέρ των άδικων έμμεσων φόρων, όπως συχνά τονίζουν και οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Όμως, αυτό που υπενθυμίζουμε στους Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ είναι ότι αυτή η κατάσταση εδραιώθηκε, κυρίως, από τα τρία μνημόνια, τα οποία ψήφισαν και εκείνοι με πάθος, αυτοί οι κύριοι που σήμερα διαμαρτύρονται για το γεγονός ότι ο ΦΠΑ καλύπτει το 35% των εσόδων του Προϋπολογισμού και μαζί με τον ειδικό φόρο κατανάλωσης καλύπτουν μαζί το 50% των εσόδων. Μαζί τα κάνατε αυτά, και οι κύριοι του ΠΑΣΟΚ και βεβαίως της Νέας Δημοκρατίας, του ΣΥΡΙΖΑ και φοβάμαι και της Νέας Αριστεράς και ο λαός το ξέρει και δεν το ξεχνά. Την ίδια στιγμή που οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι συμμετέχουν στο μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του Προϋπολογισμού και μετά το πρόσφατο φορολογικό νομοσχέδιο, όπου πρόκειται να επιβαρυνθούν και οι μικροί αυτοαπασχολούμενοι, δείτε τι μερίδιο επί των κρατικών εσόδων έχουν οι ευπορότερες τάξεις: Με βάση τα επίσημα στοιχεία του Προϋπολογισμού, οι δασμοί επί των εισαγωγών –ακριβά αυτοκίνητα, μηχανήματα, υπολογιστές κ.λπ.– καλύπτουν μόλις το 0,5% των εσόδων του Προϋπολογισμού, 5 ‰ δηλαδή, ενώ οι φόροι στα κεφάλαια, τη στιγμή που οι τράπεζες έχουν υπερκέρδη, καλύπτουν μόλις το 0,3% των εσόδων του Προϋπολογισμού -αυτά είναι 3‰. Καταθέτω εδώ έναν πίνακα του ΟΟΣΑ, ο οποίος δείχνει ότι για το 2021 οι φόροι στα κέρδη των επιχειρήσεων στην Ελλάδα ήταν στο μισό των αντίστοιχων των κρατών μελών του ΟΟΣΑ:
10% των εισοδημάτων των κρατών μελών του ΟΟΣΑ από φόρους προέρχονται από φόρους στις επιχειρήσεις, ενώ 5% συνολικά, από τις μεγάλες και τις μικρότερες επιχειρήσεις, προέρχονται για τα έσοδα του Προϋπολογισμού του ελληνικού. Αυτό μας βάζει στην 36η θέση, πάρα πολύ κοντά στο τέλος των κρατών μελών του ΟΟΣΑ. Όλα αυτά γίνονται τη στιγμή που οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι καλύπτουν με τον φόρο εισοδήματος το 20% των εσόδων και, όπως είπαμε, οι οριζόντιοι φόροι -ΦΠΑ και ειδικός φόρος κατανάλωσης- καλύπτουν το 50%. Πιο άδικη, πιο ταξική και πιο αντιλαϊκή φορολόγηση ούτε ο σερίφης του Νότιγχαμ δεν θα μπορούσε να επινοήσει. Όσο για τη φορολογία της σιδηράς κυρίας Θάτσερ, την οποία έζησα ως φοιτητής στη Βρετανία, αυτή μοιάζει με σοσιαλιστικό παράδεισο μπροστά στο δικό σας φορολογικό σύστημα που κατατίθεται στον Προϋπολογισμό.
Περνώ τώρα στο τρίτο μέρος της εισήγησής μου, που αφορά τις δαπάνες. Προηγουμένως, όμως, πρέπει να τονίσουμε ότι αναμένουμε, όπως και κάθε χρόνο, πολλές από τις δαπάνες του Προϋπολογισμού να αναθεωρηθούν προς τα πάνω ή προς τα κάτω, μια κακή πρακτική που έχει πλέον καταντήσει ρουτίνα. Εν πάση περιπτώσει, με βάση την εικόνα που έχουμε τώρα –διότι ο προϋπολογισμός, εν τέλει, αυτό είναι, μια υπόσχεση που συνήθως δεν τηρείται– αυτήν την εξιδανικευμένη εικόνα που έχουμε μπροστά μας, ο Προϋπολογισμός του 2024 διατείνεται ότι θα υπάρξουν κάποιες αυξήσεις στην παιδεία και στην υγεία. Αυτό οπωσδήποτε δεν είναι αλήθεια για την περίπτωση της υγείας. Σε πραγματικές τιμές, δηλαδή αν αφαιρέσουμε τον πληθωρισμό, σε σύγκριση με τον απολογισμό του 2021 -που είναι ο πιο πρόσφατος απολογισμός του «τι πραγματικά έγινε» που έχουμε στα χέρια μας- οι δαπάνες για το Υπουργείου Υγείας ανέρχονται από 5,3 δισεκατομμύρια το 2021, στα 6 δισεκατομμύρια το 2024. Έχουμε, δηλαδή, μια αύξηση της τάξης του 13% - 14%, που σημαίνει ότι οι δαπάνες στην υγεία θα παραμείνουν στα ίδια ακριβώς επίπεδα αν αφαιρέσουμε τον προϋπολογισμό των ετών που μεσολάβησαν. Αυτό, όμως, συμβαίνει παρά το γεγονός ότι στο μεταξύ η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε αυτά τα χρόνια, συσσωρευτικά, κατά 8,5% του ΑΕΠ. Με άλλα λόγια, από τον νέο πλούτο που δημιούργησε η ανάπτυξη των τελευταίων δύο ετών, απολύτως τίποτα δεν πάει στην υγεία. Γι’ αυτό ως ποσοστό του ΑΕΠ τα κρατικά έξοδα για την υγεία παραμένουν στάσιμα και βρίσκονται σημαντικά χαμηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ. Καταθέτω εδώ στοιχεία της EUROSTAT που δείχνουν την Ελλάδα, τουλάχιστον, δύο ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά τις δαπάνες για την υγεία. Όσον αφορά τώρα την παιδεία, εκεί έχουμε εκ πρώτης όψεως μια καθαρή αύξηση για το 2024 που υπερβαίνει λίγο τα επίπεδα του πληθωρισμού, από 5 δισεκατομμύρια το 2021, τα έξοδα για την παιδεία ανέρχονται, στον Προϋπολογισμό τουλάχιστον, στα 6,5 δισεκατομμύρια για το 2024, δηλαδή μια καθαρή αύξηση της τάξεως του 15% αν αφαιρέσουμε τον πληθωρισμό. Αυτή η άνοδος, όμως, προορίζεται σχεδόν στο σύνολό της να καλύψει μισθολογικές αυξήσεις καθηγητών που προβλέπεται να ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2024 και που αποτελούν, όπως λέει το σχέδιο του Προϋπολογισμού, τα 3/4 των δαπανών που δίνονται στο Υπουργείο Παιδείας. Με άλλα λόγια, οι υποδομές, τα κτίρια, ο εξοπλισμός των σχολείων και της γενικότερης εμπειρίας των μαθητών και φοιτητών, δεν προβλέπεται να λάβουν αυξημένα κονδύλια σε πραγματικές τιμές. Γι’ αυτό τα έξοδα για την παιδεία θα παραμείνουν το 2024 κοντά στο 3% του ΑΕΠ, κρατώντας έτσι τη χώρα μας σε μία από τις χαμηλότερες θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27. Καταθέτω στα Πρακτικά πίνακα με στοιχεία της EUROSTAT για το 2021, που δείχνει ότι η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα από το τέλος στα έξοδα της Κυβέρνησης για την παιδεία ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος. Ένας άλλος τομέας του κοινωνικού κράτους, το Υπουργείο Πολιτισμού, υποβάλλεται από τον Προϋπολογισμό του 2024 σε καθαρή μείωση δαπανών που κινούνται αρκετά κάτω από το ύψος του πληθωρισμού. Το Υπουργείο από 375 εκατομμύρια ευρώ το 2022, λαμβάνει 400 εκατομμύρια το 2024. Δηλαδή, υπάρχει αύξηση μόλις 7%, τη στιγμή που πληθωρισμός στην περίοδο αυτή ήταν 14% και οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων που εργάζονται στο Υπουργείο θα είναι, επίσης, από του χρόνου αυξημένοι. Κατά τα άλλα, δεν χάνετε ευκαιρία να αποκαλείτε τον πολιτισμό τη βαριά βιομηχανία της χώρας. Όμως, με 2‰ του ΑΕΠ και υποστελεχωμένες υπηρεσίες, στα μουσεία ιδιαίτερα, ούτε ελαφρά βιομηχανία δεν νοείται με αυτό το ποσό. Σε αντίθεση με τους τομείς του κοινωνικού κράτους, τα Υπουργεία που διατηρούν εύρωστους προϋπολογισμούς ή λαμβάνουν αυξήσεις, είναι εκείνα που αφορούν τους λεγόμενους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους, δηλαδή η άμυνα και η δημόσια τάξη. Τα έξοδα του Υπουργείου Αμύνης και οι εξοπλισμοί εμφανίζουν, είναι αλήθεια, σχετική μείωση -προς το παρόν- σε σύγκριση με το 2021 από 6,4 δισεκατομμύρια τότε σε 6,1 δισεκατομμύρια σήμερα.
Όμως, ο απολογισμός του έτους 2021 δείχνει πως στο τέλος εκείνης της χρονιάς ξοδεύτηκαν τελικά 7 δισεκατομμύρια για την άμυνα, μια απόκλιση που επαναλήφθηκε και το 2020. Γι’ αυτό αναμένουμε πως οι δαπάνες για την άμυνα, μάλλον, θα υπερβούν ξανά το ποσό που προβλέπεται και για τον Προϋπολογισμό του 2024, με αναθεωρήσεις φυσικά. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θα συνεχίσει και του χρόνου να ξοδεύει κοντά στο 3% του ΑΕΠ για την άμυνα, δηλαδή μιάμιση φορά παραπάνω από τον στόχο του 2% που θέτει το ΝΑΤΟ για τα κράτη μέλη του. Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη –το πρώην Δημόσιας Τάξης, δηλαδή- παρουσιάζει μεγάλη αύξηση, αρκετά πάνω από τον πληθωρισμό, από 1,9 δισεκατομμύρια το 2021, με βάση τον απολογισμό του έτους εκείνου, σε 2,3 δισεκατομμύρια το 2024. Η μερίδα του λέοντος από τα χρήματα αυτά πηγαίνει στην αστυνομία, η οποία λαμβάνει σχεδόν 2 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με το σχέδιο του Προϋπολογισμού, δηλαδή σχεδόν το 1% του ΑΕΠ. Πρόκειται για τεράστιο ποσοστό που πλησιάζει εκείνα των χωρών που βρίσκονται σε εμφύλιο πόλεμο. Αν αναλογιστεί κανείς ότι ο μέσος όρος των δαπανών για την άμυνα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 1,5% του ΑΕΠ, εμείς ξοδεύουμε 1% για την αστυνομία. Γιατί; Μήπως η Κυβέρνηση πολεμά, όπως έκανε και τη δεκαετία του 1950, έναν εσωτερικό εχθρό και δεν το λέει; Η χώρα μας, σύμφωνα με τα στοιχεία του Προϋπολογισμού, έχει πενήντα χιλιάδες αστυνομικούς. Σύμφωνα με την Eurostat, αυτό αναλογεί σε πεντακόσιους είκοσι πέντε αστυνομικούς ανά εκατό χιλιάδες κατοίκους. Είναι αριθμός σχεδόν διπλάσιος από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκρίσιμος με τους αστυνομικούς που έχουν κράτη όπως η Τουρκία και το Μαυροβούνιο, δηλαδή δύο από τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης. Δεν είμαστε σίγουροι αν εσείς θεωρείτε αυτές τις τεράστιες δαπάνες για την αστυνομία ως ένδειξη εκσυγχρονισμού, πάντως οι ευρωπαίοι τις θεωρούν λίγο πιο γνώρισμα υπανάπτυξης. Καταθέτω στα Πρακτικά πίνακα της Eurostat για το 2022 που δείχνει ότι οι πιο σύγχρονες χώρες της Ευρώπης έχουν μεταξύ του ενός τρίτου και του μισού του αριθμού των αστυνομικών ανά εκατό χιλιάδες κατοίκους από ότι έχει η χώρα μας. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Προεδρίας λαμβάνει αύξηση κοντά στο 25% σε σχέση με τον απολογισμό του 2021, από 33 σε 43 εκατομμύρια ευρώ. Από αυτά, τα μισά προορίζονται για την επικοινωνία και ενημέρωση όπου εργάζονται δύο χιλιάδες διακόσια πενήντα άτομα. Αυτά είναι σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού, ειδικά στα νούμερα αυτά, δηλαδή σχεδόν τα τρία τέταρτα του προσωπικού όλου του Υπουργείου. Αυτά τα ποσά ξέρετε δεν πέρασαν απαρατήρητα από τον Τύπο. Έχουν υπάρξει δημοσιεύματα τα οποία ήδη σχολιάζουν το μέγεθος της παρέμβασης που κάνει η Κυβέρνηση στη χειραγώγηση και τη διακίνηση της πληροφορίας, δηλαδή σε αυτό που λέμε εμείς προπαγάνδα. Εκείνο που ο Τύπος ενδεχομένως να μην γνωρίζει, αλλά τους το λέμε εμείς τώρα, είναι ότι στον πρόσφατο απολογισμό του 2021 η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης του Υπουργείου Προεδρίας έλαβε στο τέλος του έτους τετραπλάσια κονδύλια από εκείνα που αρχικά προβλέπονταν στον Προϋπολογισμό. Πιστεύουμε ότι το ίδιο τρικ θα επαναληφθεί και στον Προϋπολογισμό του 2024. Κρίνοντας από το γεγονός ότι ο Προϋπολογισμός του 2021 αναθεωρήθηκε τέσσερις φορές στη διάρκεια του έτους εκείνου και εκείνος της προηγούμενης χρονιάς, του 2020, αναθεωρήθηκε έξι φορές, είμαστε σχεδόν βέβαιοι ότι ο Προϋπολογισμός του 2024 παρουσιάζει και αυτός σοβαρές αποκλίσεις από την πραγματικότητα. Αυτό μας βάζει την έντονη υποψία ότι, μάλλον, συζητάμε σήμερα ξανά άλλον έναν εικονικό Προϋπολογισμό, μέσα από τον οποίο παρουσιάζετε στους πολίτες τα όνειρά σας για το 2024 και όχι την πραγματικότητα που πρόκειται να διαχειριστείτε. Ελλείψει πιο ρεαλιστικών προτάσεων εκ μέρους της Κυβέρνησης, είμαστε υποχρεωμένοι να ασκήσουμε κριτική στην ωραιοποιημένη εικόνα της οικονομίας που μας παρουσιάζετε σήμερα στα χαρτιά. Όμως, γνωρίζουμε καλά ότι η πραγματικότητα που βιώνουν κάθε μέρα οι περισσότεροι πολίτες στους χώρους εργασίας τους και στην αγορά, είναι πολύ σκληρή και η Πλεύση Ελευθερίας πάντα βρίσκεται και θα βρίσκεται στο πλευρό των πολλών.
Κλείνοντας, κύριε Πρόεδρε, πρέπει να τονίσουμε ότι για την Πλεύση Ελευθερίας ο Προϋπολογισμός του 2024 είναι κοινωνικά άδικος, διότι συνεχίζει να αντλεί περισσότερα έσοδα από τα μεσαία και ασθενέστερα στρώματα, ιδίως τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, καθώς και από έμμεσους οριζόντιους φόρους που επιβαρύνουν το ίδιο τους φτωχούς όσο και τους πλούσιους. Δημοσιονομικά είναι ένας Προϋπολογισμός σκληρής λιτότητας, ο οποίος επαναφέρει τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, διότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμη απαλλαγεί από το καθεστώς των μνημονίων και ιδίως του τρίτου μνημονίου του 2015 που καθιέρωσε τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα ως ένα μόνιμο δομικό χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας για όλη την επόμενη γενιά, εξαιτίας, βεβαίως, της κρίσης χρέους που μας κληροδότησαν οι παλαιότερες Κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ. Τέλος, ο Προϋπολογισμός του 2024 συντηρεί τις δομές ενός απαρχαιωμένου κρατικού μηχανισμού, καθώς και υπερβολικά ψηλές δαπάνες στους τομείς της άμυνας και της δημόσιας τάξης. Υπό την έννοια αυτή, είναι ένας Προϋπολογισμός που -για να παραφράσω τη γνωστή ρήση από τον Επιτάφιο του Περικλή- εξυπηρετεί τους λίγους και όχι τους πολλούς. Είναι, με άλλα λόγια, ένας Προϋπολογισμός που ενισχύει τις αυταρχικές και κατασταλτικές δομές του κράτους και συντηρεί ένα καθεστώς υποχρηματοδότησης της κοινωνικής πολιτικής και του κράτους πρόνοιας. Γι’ αυτούς τους λόγους, η Πλεύση Ελευθερίας θα καταψηφίσει τον Προϋπολογισμό.
Ευχαριστώ».
Δείτε την εισήγηση του Αλέξανδρου Καζαμία στον παρακάτω σύνδεσμο: https://www.youtube.com/
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Μια μέρα εμφανίσθηκε σε ένα χωριό ένας άνδρας με γραβάτα. Ανέβηκε σε ένα παγκάκι και φώναξε σε όλο τον τοπικό πληθυσμό ότι θα αγόραζε όλα τα γαϊδούρια που θα του πήγαιναν, έναντι 100 ευρώ και μάλιστα μετρητά. Οι ντόπιοι το βρήκαν λίγο περίεργο, αλλά η τιμή ήταν πολύ καλή και όσοι προχώρησαν στην πώληση γύρισαν σπίτι με το τσαντάκι γεμάτο και το χαμόγελο στα χείλη. Ο άνδρας με τη γραβάτα επέστρεψε την επόμενη μέρα και πρόσφερε 150 ευρώ για κάθε απούλητο γάιδαρο, κι έτσι οι περισσότεροι κάτοικοι πούλησαν τα ζώα τους. Τις επόμενες ημέρες προσέφερε 300 ευρώ για όσα ελάχιστα ζώα ήταν ακόμα απούλητα με αποτέλεσμα και οι τελευταίοι αμετανόητοι να πουλήσουν τα γαϊδούρια τους. Μετά συνειδητοποίησε ότι στο χωριό δεν έμεινε πια ούτε ένας γάιδαρος και ανακοίνωσε σε όλους ότι θα επέστρεφε μετά από μια εβδομάδα για να αγοράσει οποιοδήποτε γάιδαρο έβρισκε έναντι 500 ευρώ! Και αποχώρησε.
Την επόμενη μέρα ανέθεσε στον συνέταιρό του το κοπάδι των γαϊδάρων που είχε αγοράσει και τον έστειλε στο ίδιο χωριό με εντολή να τα πουλήσει όλα στην τιμή των 400 ευρώ το ένα. Οι κάτοικοι βλέποντας την δυνατότητα να κερδίσουν 100 ευρώ την επόμενη εβδομάδα, αγόρασαν ξανά τα ζώα τους 4 φορές πιο ακριβά από ότι τα είχανε πουλήσει, και για να το κάνουν αυτό, αναγκάστηκαν να ζητήσουν δάνειο από την τοπική τράπεζα.
Όπως φαντάζεστε, μετά την συναλλαγή οι δύο επιχειρηματίες έφυγαν διακοπές σε έναν φορολογικό παράδεισο της Καραϊβικής, ενώ οι κάτοικοι του χωριού βρέθηκαν υπερχρεωμένοι, απογοητευμένοι, και με τα γαϊδούρια στην κατοχή τους που δεν άξιζαν πλέον τίποτα.
Φυσικά οι αγρότες προσπάθησαν να πουλήσουν τα ζώα για να καλύψουν τα χρέη. Μάταια. Η αξία τους είχε πατώσει. Η τράπεζα λοιπόν κατάσχεσε τα γαϊδούρια και εν συνεχεία τα νοίκιασε στους πρώην ιδιοκτήτες τους.
Ο τραπεζίτης όμως πήγε στον δήμαρχο του χωριού και του εξήγησε ότι εάν δεν ανακτούσε τα κεφάλαια που είχε δανείσει θα κατέρρεε και αυτός, και κατά συνέπεια θα ζητούσε αμέσως το κλείσιμο της ανοικτής πίστωσης που είχε με τον δήμο.
Πανικόβλητος ο δήμαρχος και για να αποφύγει την καταστροφή, αντί να δώσει λεφτά στους κατοίκους του χωριού για να καλύψουν τα χρέη τους, έδωσε λεφτά στον τραπεζίτη, ο οποίος παρεμπιπτόντως ήταν κουμπάρος του δημοτικού συμβούλου.
Δυστυχώς όμως ο τραπεζίτης αφού ανέκτησε το κεφάλαιό του, δεν έσβησε το χρέος των κατοίκων, και ούτε το χρέος του δήμου, ο οποίος φυσικά βρέθηκε ένα βήμα πριν την πτώχευση.
Βλέποντας τα χρέη να πολλαπλασιάζονται και στριμωγμένος από τα επιτόκια, ο δήμαρχος ζήτησε βοήθεια από τους γειτονικούς δήμους. Αυτοί όμως του έδωσαν αρνητική απάντηση, γιατί όπως του είπαν είχαν υποστεί την ίδια ζημιά με τους δικούς τους γαιδάρους!!…
Ο τραπεζίτης τότε έδωσε στον δήμαρχο την «ανιδιοτελή» συμβουλή / οδηγία να μειώσει τα έξοδα του δήμου: λιγότερα λεφτά για τα σχολεία, για το νοσοκομείο του χωριού, για την δημοτική αστυνομία, κατάργηση των κοινωνικών προγραμμάτων, της έρευνας, μείωση της χρηματοδότησης για καινούρια έργα υποδομών. Αυξήθηκε η ηλικία συνταξιοδότησης, απολύθηκαν οι περισσότεροι υπάλληλοι του δημαρχείου, έπεσαν οι μισθοί και αυξήθηκαν οι φόροι.
Ήταν έλεγε αναπόφευκτο, αλλά υποσχόταν με αυτές τις διαρθρωτικές αλλαγές «να βάλει τάξη στη λειτουργία του δημοσίου, να βάλει τέλος στις σπατάλες» και να ηθικοποιήσει το εμπόριο των γαϊδάρων.
Η ιστορία άρχισε να γίνεται ενδιαφέρουσα όταν μαθεύτηκε πως οι δυο επιχειρηματίες και ο τραπεζίτης είναι ξαδέρφια και μένουν μαζί σε ένα νησί κοντά στις Μπαχάμες, το οποίο και αγόρασαν με τον ‘ιδρώτα’ τους.
Ονομάζονται οικογένεια Χρηματοπιστωτικών Αγορών, και με μεγάλη γενναιότητα προσφέρθηκαν να χρηματοδοτήσουν την εκλογική εκστρατεία των δημάρχων των χωριών της περιοχής. Σε κάθε περίπτωση η ιστορία δεν έχει τελειώσει γιατί κανείς δεν γνωρίζει τι έκαναν μετά οι αγρότες. Εσύ τι θα έκανες στην θέση τους; Τι θα κάνεις εσύ;
(Μετάφραση από το ιταλικό κείμενο το οποίο ήταν μετάφραση του γαλλικού και πάει λέγοντας. Φυσικά τα κείμενα αυτά είναι μεταφρασμένα σε όλες τις γλώσσες γιατί ως γνωστό στην ιστορία αυτή εμπλέκονται επιχειρηματίες, τραπεζίτες, δημοτικές αρχές και φουκαράδες χωρικοί όλου του κόσμου καθώς όλος ο πλανήτης υπόκειται στους «κανόνες της αγοράς» … των γαιδάρων.)
Με εκπλήσσει το γεγονός ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να μην μπορούν να καταλάβουν τι συμβαίνει. Το 2022 υποτίθεται ότι θα ήταν η χρονιά που η Αμερική θα εισερχόταν σε μια νέα χρυσή εποχή ευημερίας, αλλά αυτό δεν συνέβη. Αντιθέτως, ήταν μια πλήρης και απόλυτη καταστροφή. Οι τιμές των μετοχών έπεσαν περισσότερο από ό,τι έχουμε δει από το 2008, ο κλάδος των κρυπτονομισμάτων διαλύθηκε, ο πληθωρισμός εκτοξεύτηκε σε παράλογα ύψη και οι πωλήσεις κατοικιών συνέχισαν να μειώνονται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Χωρίς αμφιβολία, το 2022 αποτέλεσε ένα σημαντικό σημείο καμπής. Οι Αμερικανοί έχουν ήδη χάσει συλλογικά τρισεκατομμύρια δολάρια και πολλοί ειδικοί μας λένε ότι το 2023 θα είναι ακόμη χειρότερο.
Προειδοποιούσαμε ξανά και ξανά ότι το πάρτι στη Wall Street θα έφτανε τελικά σε ένα πολύ πικρό τέλος, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ήθελαν να ακούσουν.
Λοιπόν, το πάρτι έχει πλέον τελειώσει και οι απώλειες στο χρηματιστήριο που παρατηρήσαμε τους τελευταίους 12 μήνες ήταν απολύτως συγκλονιστικές....
Κατά τη λήξη της συνεδρίασης το βράδυ της Παρασκευής, ο βιομηχανικός μέσος όρος Dow Jones σημείωσε πτώση σχεδόν 3. 500 μονάδων από την αρχή του έτους, δηλαδή πτώση 9,4%.
Ο S&P 500 σημείωσε επίσης πτώση 957 μονάδων φέτος, με τον δείκτη που είναι βαρύς με την τεχνολογία να υποχωρεί κατά σχεδόν 20 τοις εκατό, επισφραγίζοντας μια βίαιη χρονιά για την τεχνολογική βιομηχανία.
Εν τω μεταξύ, ο Nasdaq βυθίστηκε κατά περισσότερες από 5. 600 μονάδες, δηλαδή σχεδόν 34% πτώση το 2022.
Περισσότερο από το ένα τρίτο της συνολικής αξίας του Nasdaq έχει ήδη χαθεί.
Απλά σκεφτείτε το.
Φυσικά, ορισμένες μετοχές επλήγησαν πολύ περισσότερο από άλλες.
Η Tesla έχει υποχωρήσει περίπου 70 τοις εκατό από την κορυφή και ο Elon Musk "έγινε ο πρώτος άνθρωπος που έχασε ποτέ 200 δισεκατομμύρια δολάρια από την καθαρή του αξία". .
Ο διευθύνων σύμβουλος της Tesla και επικεφαλής του Twit Elon Musk έγινε ο πρώτος άνθρωπος που έχασε ποτέ 200 δισεκατομμύρια δολάρια από την περιουσία του, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.
Ο Μασκ, 51 ετών, έγινε προηγουμένως ο δεύτερος άνθρωπος που συγκέντρωσε περιουσία άνω των 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων τον Ιανουάριο του 2021, μετά τον ιδρυτή της Amazon Τζεφ Μπέζος. Ο Μασκ είδε τον πλούτο του να πέφτει στα 137 δισεκατομμύρια δολάρια μετά την πρόσφατη πτώση των μετοχών της Tesla.
Ο Μασκ είδε την περιουσία του να κορυφώνεται τον Νοέμβριο του 2021, φτάνοντας τα 340 δισεκατομμύρια δολάρια, και κατείχε τον τίτλο του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο μέχρι τον περασμένο μήνα. Ο Μασκ τελικά ανατράπηκε από τον θρόνο από τον Μπερνάρ Αρνό, τον διευθύνοντα σύμβουλο του γαλλικού γίγαντα πολυτελείας LVMH.
Πρέπει να του αναγνωρίσετε ότι άντεξε τόσο καλά κάτω από αυτές τις συνθήκες.
τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια είναι ένα χρηματικό ποσό τόσο μεγάλο που είναι σχεδόν αδιανόητο.
Το Facebook επίσης σφυροκοπήθηκε κατά τη διάρκεια του 2022. Σε αυτό το σημείο, η μετοχή του Facebook έχει πέσει πάνω από 64% από το σημείο στο οποίο βρισκόταν τον περασμένο Ιανουάριο. .
Κατά την τελευταία ημέρα διαπραγμάτευσης του τρέχοντος έτους, η μετοχή της Meta σημείωσε πτώση άνω του 64% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο, με τις τιμές να βυθίζονται από τα 338 δολάρια ανά μετοχή στα 120 δολάρια ανά μετοχή.
Η εταιρεία έχει χάσει περισσότερα από 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε αποτίμηση, καθώς ξόδεψε δισεκατομμύρια για να κάνει το αμφιλεγόμενο άλμα στην εικονική πραγματικότητα με το Metaverse, με τις προσπάθειες να συνεχίζουν να αποτυγχάνουν.
Ίσως το Facebook δεν θα έπρεπε να καταβάλει τόση προσπάθεια για να απαγορεύσει και να λογοκρίνει εκατομμύρια από τους καλύτερους χρήστες του.
Τι απίστευτα ηλίθιο πράγμα να κάνεις.
Όταν μπαίνω στο Facebook αυτές τις μέρες, το αισθάνομαι τόσο απίστευτα νεκρό.
Υπάρχουν ακόμα μερικοί σκληροπυρηνικοί χρήστες που παραμένουν εκεί, αλλά συνολικά είναι απλά ένα αξιολύπητο κούφιο κέλυφος μιας πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης σε αυτό το σημείο.
Μιλώντας για καταρρεύσεις, το 2022 ήταν μια απόλυτη καταστροφή για τη βιομηχανία κρυπτονομισμάτων. Η ακόλουθη σύνοψη των όσων είδαμε τους τελευταίους 12 μήνες προέρχεται από το Zero Hedge. .
Ανάμεσα σε όλο το χάος και την πτώση πολλών ανταλλακτηρίων κρυπτογράφησης και κορυφαίων εταιρειών επιχειρηματικών κεφαλαίων, οι μεγαλύτεροι χαμένοι είναι οι επενδυτές κρυπτογράφησης. Αν δεν ήταν αρκετό το κάψιμο της bear market, εκατομμύρια επενδυτές κρυπτογράφησης που είχαν τα κεφάλαιά τους στο FTX έχασαν τις οικονομίες τους μέσα σε μια νύχτα.
Η Terra ήταν κάποτε ένα οικοσύστημα 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το εγγενές token του, το LUNA - τώρα γνωστό ως Terra Classic (LUNC) - ήταν ένα από τα πέντε μεγαλύτερα κρυπτονομίσματα με βάση την κεφαλαιοποίηση της αγοράς. Με εκατομμύρια πελάτες να έχουν επενδύσει στο οικοσύστημα, η κατάρρευση μηδένισε την επένδυσή τους μέσα σε λίγες ώρες. Μετά την κατάρρευση της Terra, οι επενδυτές κρυπτογράφησης έχασαν τα κεφάλαιά τους σε μια σειρά από κεντρικά ανταλλακτήρια και πλατφόρμες στοιχηματισμού, όπως οι Celsius, BlockFi και Hodlnaut. Οι επενδυτές κρυπτογράφησης έχασαν επίσης σημαντικά στην αγορά των nonfungible token, με την τιμή πολλών δημοφιλών συλλογών να υποχωρεί κατά 70%. Συνολικά, οι επενδυτές κρυπτογράφησης συγκαταλέγονται μεταξύ των μεγαλύτερων χαμένων της χρονιάς.
Η συνολική αξία όλων των κρυπτονομισμάτων ξεπέρασε τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια στην κορύφωση της αγοράς.
Τώρα η συνολική αξία όλων των κρυπτονομισμάτων έχει πέσει σε λιγότερο από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια.
Ελπίζω να βγήκατε πριν συμβεί το δυστύχημα.
το 2022 ήταν επίσης ένα έτος κατά το οποίο βιώσαμε έναν πολύ οδυνηρό πληθωρισμό.
Οι τιμές των τροφίμων, οι τιμές της ενέργειας και οι τιμές των οχημάτων πήγαν στα ύψη και πολλοί συνέκριναν αυτό που περνούσαμε με την εποχή του Τζίμι Κάρτερ τη δεκαετία του 1970.
Αλλά αυτό δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη για κανέναν μας. Ξεκινώντας από το 2020, οι ηγέτες μας πλημμύρισαν το σύστημα με νέα μετρητά και το μέγεθος της προσφοράς χρήματος εκτοξεύτηκε.
Η τόσο δραματική αύξηση της προσφοράς χρήματος θα προκαλούσε αναπόφευκτα την έξαρση των τιμών, και όποιος πίστευε το αντίθετο δεν ήταν ορθολογικός.
Σε μια απελπισμένη προσπάθεια να καταπολεμήσουν το τέρας του πληθωρισμού που συνέβαλαν στη δημιουργία του, οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ αύξησαν επιθετικά τα επιτόκια σε μεγάλο μέρος του 2022.
Ως αποτέλεσμα, βρισκόμαστε τώρα εν μέσω ενός ακόμη τρομακτικού κραχ της αγοράς ακινήτων. Οι αξίες των κατοικιών υποχωρούν πλέον σταθερά σε όλη τη χώρα και οι πωλήσεις κατοικιών μειώνονται μήνα με το μήνα.
Οι πωλήσεις κατοικιών έχουν ήδη μειωθεί κατά περισσότερο από το ένα τρίτο.
Πόσο πιο χαμηλά μπορούν να πέσουν
Δεν ξέρω, αλλά μας προειδοποιούν να προετοιμαστούμε για πιο δύσκολους καιρούς.
Στην πραγματικότητα, ακόμη και το ΔΝΤ παραδέχεται δημοσίως ότι "τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη". .
"Τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα και για πολλούς ανθρώπους το 2023 θα μοιάζει με ύφεση", δήλωσε το ΔΝΤ τον Οκτώβριο, σημειώνοντας ότι η επιβράδυνση "θα είναι ευρείας βάσης" και μπορεί να "ανοίξει εκ νέου οικονομικές πληγές που μόνο εν μέρει επουλώθηκαν μετά την πανδημία"
Μακάρι να ήξεραν.
Δεν οδεύουμε απλώς προς μια προσωρινή οικονομική ύφεση. Τελικά, ολόκληρο το σύστημα αρχίζει να καταρρέει γύρω μας και τα επόμενα χρόνια θα είναι εξαιρετικά δύσκολα.
Οι ηγέτες μας κάνουν το ένα λάθος μετά το άλλο εδώ και δεκαετίες, και τώρα πληρώνουμε το τίμημα.
Οπότε, δέστε τις ζώνες σας και κρατηθείτε γερά, γιατί το 2023 δεν θα είναι καθόλου ευχάριστο.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
