Κορίτσι ξένο σαν ίσκιος / Πλανιέται μονάχο στην γη
Χωρίς ντροπή αναζητεί / Τον ήλιο που έχει χαθεί
Στα σκοτάδια να βρει
Μπορεί να το ‘χουν πλανέψει / ΑΚΡΟΓΙΑΛΙΕΣ ΔΕΙΛΙΝΑ
Και σκλαβωμένη για πάντα /Κρατούνε την δόλια καρδιά
Μπορεί ακόμα μπορεί / Να έχει πια τρελαθεί
Και τότε ποιος θα ρωτήσει/ Να μάθει ποτέ το γιατί
(Βασίλης Τσιτσάνης, Ακρογιαλιές Δειλινά, ηχογράφηση 1948)
[…] Μπορεί να με πλανέψουν κι άλλες / ΑΚΡΟΓΙΑΛΙΕΣ ΔΕΙΛΙΝΑ
κι αγάπες να ‘βρω πιο μεγάλες, / σκλάβα σ’ αυτές παντοτεινά.
Όμως μπορεί ναρθώ και πάλι, / με πληγωμένη την καρδιά,
στη στοργική σου μεσ’ αγκάλη, / σαν τ’ άσωτα τρελλά παιδιά.
(Ανθούλα Σταθοπούλου, Μπορεί… Νύχτες Αγρύπνιας, 1932)
Οι στίχοι του Τσιτσάνη, εμπνευσμένοι από το ποίημα της Ανθούλας Σταθοπούλου-Βαφοπούλου (κατά τον ποιητή Μάρκο Μέσκο), μπορεί να αναφέρονται στη σύντομη ζωή της (κατά τον Διονύση Στεργιούλα). Η ζωή της τελείωσε στο Σανατόριο Ασβεστοχωρίου, στο ίδιο δωμάτιο όπου προηγουμένως είχε πεθάνει η αδελφή της, τελευταία από μια σειρά απώλειες που βίωσε και συμπεριλάμβαναν τον αδελφό και τη μητέρα της.
Η απόστασή της από την Αθήνα, το ανυπότακτο του χαρακτήρα της δεν βοήθησαν στην αναγνώρισή της, κάτι που προσπαθούν να αλλάξουν τεκμηριωμένα οι μελετητές της, ο ποιητής Διονύσης Στεργιούλας και η συγγραφέας Έλενα Χουζούρη. Μ.Φ.Π.
Στο τέρμα της ζωής μου έχω φτάσει,/κατάκοπη απ’ την πορεία τη δεινή.
Μια νύχτα με κυκλώνει σκοτεινή,/ που το φτωχό κορμί θα ξαποστάση.
Την πόρτα του θανάτου ηύρα κλειστή / και μάταια χτυπώ το μάνταλό της.
Θέλω η ψυχή μου εκεί να δροσιστή / απ’ το πικρότατο μαρτύριό της.
Άλικο αίμα πια δε μου έχει μείνει / για να ξαναγυρίσω πίσω στη ζωή.
Στους ζωντανούς γυρίζω μια νεκρή, / δίχως του τάφου νάχω τη γαλήνη.
(Ανθούλα Σταθοπούλου, Στο Τέρμα, Νύχτες Αγρύπνιας, 1932)
Κάτω από τη φεγγερή σου νύχτα, ήπια τα δάκρυα της δυστυχίας μου, ω πόλις των πικρών απογοητεύσεών μου.
Ανάμεσα στα μέγαρά σου, έσυρα την άτρωτην υπερηφάνειά μου
από τα βέλη του πλούτου.
Η θαυμαστή δύση του ήλιου σου λίκνισε την ψυχή μου στην έκσταση του ονείρου.
Το ερωτικό μου παράπονο η θάλασσά σου το συνεπήρε.
Με γνώρισες με όλες τις ανθρώπινες συγκινήσεις και σ’ αγάπησα σε όλες τις αποχρώσεις σου. Όμως το χώμα σου αιχμαλώτισε ό,τι προσφιλέστερο είχα, ω πατρίδα του πόνου μου.
Κάτω από το φέγγος των άστρων σου, ήπια τα δάκρυα της δυστυχίας μου.
Ανάμεσα στα μέγαρά σου, έσυρα την άτρωτην υπερηφάνειά μου
από τα βέλη του πλούτου.
Η θαυμαστή δύση του ήλιου σου λίκνισε την ψυχή μου στην έκσταση του ονείρου.
Το ερωτικό μου παράπονο η θάλασσά σου το συνεπήρε.
Με γνώρισες με όλες τις ανθρώπινες συγκινήσεις και σ’ αγάπησα σε όλες τις αποχρώσεις σου. Όμως το χώμα σου αιχμαλώτισε ό,τι προσφιλέστερο είχα, ω πατρίδα του πόνου μου.
Κάτω από το φέγγος των άστρων σου, ήπια τα δάκρυα της δυστυχίας μου.
(Ανθούλα Σταθοπούλου, Θεσσαλονίκη, Νύχτες Αγρύπνιας, 1932)
* H Ανθούλα Σταθοπούλου-Βαφοπούλου γεννήθηκε το 1908 στη Θεσσαλονίκη, και φοίτησε στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο και τη Γαλλική Σχολή Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε για μικρό διάστημα στον Δήμο Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια εγγράφηκε στην Δραματική Σχολή του Ωδείου της πόλης. Άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα σε λογοτεχνικά περιοδικά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και το 1932 εξέδωσε την πρώτη (και τελευταία) της ποιητική συλλογή, Νύχτες αγρύπνιας. Έγραψε επίσης έργα για το θέατρο με τίτλους Ντίνα Πέλλη και Την τελευταίαν στιγμήν, τα οποία παρουσιάστηκαν στην Δραματική Σχολή του Ωδείου Θεσσαλονίκης με σκηνοθέτη τον Τάκη Μουζενίδη. Ήταν μόλις 27 ετών όταν απεβίωσε, λόγω φυματίωσης, το 1935. Τα έργα της συγκεντρώθηκαν σε τόμο με τίτλο Έργα, που εξέδωσε ο σύζυγός της Γεώργιος Βαφόπουλος και προλόγισε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Απαγχονισμοί Αρμενίων στα Αδανα. «Οι Αρμένιοι στην Τουρκία πριν από 100 χρόνια» του Orlando Carlo Calumeno
Οι πρώτοι ξεριζωμένοι από το Ζεϊτούν (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)
24 Απρίλη 1915, οι κρεμάλες στην Κωνσταντινούπολη. Η γενοκτονία των Αρμενίων είχε αρχίσει… (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)
Μεταφορά Αρμενίων κατοίκων σε άγνωστους και θανατηφόρους προορισμούς. (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)
Δεκάδες χιλιάδες οικογένειες Αρμενίων ξεριζωμένοι από τα σπίτια τους βαδίζουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων μέσα στην έρημο της Συρίας. (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)
Προσφυγικός καταυλισμός Αρμενίων στην Αϊντάμπ (σημερινό Γκαζίαντεμπ). φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο