Περισσότεροι από 100.000 ουκρανοί στρατιώτες έχουν κατηγορηθεί βάσει των νόμων περί λιποταξίας
Η λιποταξία στερεί από τον ουκρανικό στρατό το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό και παραλύει τα σχέδια μάχης του σε μια κρίσιμη στιγμή στον πόλεμο με τη Ρωσία.
Αντιμέτωποι με πολλά προβλήματα, δεκάδες χιλιάδες ουκρανοί στρατιώτες, εξαντλημένοι, έχουν εγκαταλείψει τα πόστα τους, σύμφωνα με στρατιώτες, δικηγόρους και ουκρανούς αξιωματούχους. Ολόκληρες μονάδες έχουν εγκαταλείψει τις θέσεις τους, αφήνοντας τις αμυντικές γραμμές ευάλωτες και επιταχύνοντας τις εδαφικές απώλειες, σύμφωνα με στρατιωτικούς διοικητές και στρατιώτες.
Κάποιοι παίρνουν αναρρωτική άδεια και δεν επιστρέφουν ποτέ, στοιχειωμένοι από τα τραύματα του πολέμου και αποθαρρυμένοι από τις ζοφερές προοπτικές νίκης. Άλλοι συγκρούονται με τους διοικητές και αρνούνται να εκτελέσουν διαταγές, μερικές φορές εν μέσω πυρών.
"Πρόκειται για ένα κρίσιμο ζήτημα", δήλωσε ο Ολεξάντρ Κοβαλένκο, στρατιωτικός αναλυτής με έδρα το Κίεβο. "Διανύουμε το τρίτο έτος του πολέμου και το πρόβλημα θα διογκωθεί".
 |
| Ένας Ουκρανός στρατιώτης της ταξιαρχίας Αζόφ βρίσκεται στο σημείο σταθεροποίησης μετά την άφιξή του από την πρώτη γραμμή, κοντά στο Τόρετσκ, στην περιοχή του Ντονέτσκ, 24 Σεπτεμβρίου 2024Evgeny Maloletka: All rights reserved |
Παρόλο που η Μόσχα έχει εντοπίσει ζητήματα λιποταξίας, οι απουσίες των ουκρανών στρατιωτών έχουν αποκαλύψει τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα που ταλανίζουν τον στρατό τους και τον τρόπο με τον οποίο το Κίεβο διαχειρίζεται τον πόλεμο, από την ελαττωματική κινητοποίηση μέχρι την οργάνωση των μονάδων της πρώτης γραμμής. Την ίδα ώρα οι ΗΠΑ παροτρύνουν την Ουκρανία να επιστρατεύσει περισσότερους στρατιώτες και να επιτρέψει την επιστράτευση ατόμων ηλικίας 18 ετών.
Τι λένε οι λιποτάκτες
Το Associated Press μίλησε με δύο λιποτάκτες, τρεις δικηγόρους και δώδεκα Ουκρανούς αξιωματούχους και στρατιωτικούς διοικητές. Οι αξιωματούχοι και οι διοικητές μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας για να αποκαλύψουν απόρρητες πληροφορίες, ενώ ένας λιποτάκτης το έκανε επειδή φοβόταν τη δίωξη.
"Ειλικρινά μιλώντας, πλέον είναι ξεκάθαρο, οι άνθρωποί μας έχουν δώσει τα πάντα", δήλωσε αξιωματικός της 72ης Ταξιαρχίας, ο οποίος σημείωσε ότι η λιποταξία ήταν ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η Ουκρανία έχασε την πόλη Βουχλεντάρ τον Οκτώβριο.
Περισσότεροι από 100.000 στρατιώτες έχουν κατηγορηθεί βάσει των νόμων περί λιποταξίας από την ημέρα όπου έγινε εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, σύμφωνα με τη Γενική Εισαγγελία της χώρας.
Σχεδόν οι μισοί έχουν αποχωρήσει μόνο τον τελευταίο χρόνο, αφότου το Κίεβο ξεκίνησε μια επιθετική και αμφιλεγόμενη εκστρατεία κινητοποίησης που κυβερνητικοί αξιωματούχοι και στρατιωτικοί διοικητές παραδέχονται ότι έχει αποτύχει σε μεγάλο βαθμό.
Πρόκειται για έναν συγκλονιστικά υψηλό αριθμό με οποιοδήποτε μέτρο, καθώς υπολογίζεται ότι υπήρχαν 300.000 Ουκρανοί στρατιώτες που συμμετείχαν σε μάχες πριν ξεκινήσει η επιστράτευση. Και ο πραγματικός αριθμός των λιποτακτών μπορεί να είναι πολύ υψηλότερος. Ένας βουλευτής με γνώση των στρατιωτικών θεμάτων εκτίμησε ότι μπορεί να φτάνει τους 200.000.
Πολλοί λιποτάκτες δεν επιστρέφουν από τις ιατρικές άδειες τους. Κουρασμένοι από τον ατελείωτο πόλεμο, είναι ψυχολογικά και συναισθηματικά τραυματισμένοι. Αισθάνονται ενοχές, θυμό και απογοήτευση για τον τρόπο που το Κίεβο αντιμετωπίζει την κατάσταση.
"Το να σιωπούμε για ένα τεράστιο πρόβλημα μόνο κακό κάνει στη χώρα μας", δήλωσε ο Σερχί Χνεζντιλόφ, ένας από τους λίγους στρατιώτες που μίλησαν δημόσια για την επιλογή του να λιποτακτήσει. Του απαγγέλθηκαν κατηγορίες λίγο μετά τη συνέντευξη που έδωσε στο AP τον Σεπτέμβριο.
Ένας άλλος λιποτάκτης δήλωσε ότι αρχικά εγκατέλειψε τη μονάδα πεζικού του με άδεια επειδή χρειαζόταν χειρουργική επέμβαση. Μέχρι να λήξει η άδειά του, δεν μπορούσε να επιστρέψει.
Στρατιωτικοί γιατροί παρέχουν πρώτες βοήθειες σε έναν τραυματισμένο Ουκρανό στρατιώτη σε ένα ιατρικό σημείο σταθεροποίησης κοντά στο Chasiv Yar, περιοχή του Ντόνετσκ, Ουκρανία, στις 9 Ιουλίου 2024, Oleg Petrasiuk/Press service of 24 Mechanised brigade
Βλέπει ακόμα εφιάλτες, τους συντρόφους που είδε να σκοτώνονται.
"Ο καλύτερος τρόπος για να το εξηγήσω είναι ο εξής, φαντάζομαι ότι κάθομαι κάτω από τα πυρά. Από τη δική τους (ρωσική) πλευρά έρχονται προς το μέρος μου 50 οβίδες, ενώ από τη δική μας πλευρά εκτοξεύεται μόνο μία. Τότε βλέπω πώς οι φίλοι μου γίνονται κομμάτια και συνειδητοποιώ ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να συμβεί και σε μένα", είπε.
"Εν τω μεταξύ, Ουκρανοί στρατιώτες 10 χιλιόμετρα μακριά σε διατάζουν στον ασύρματο: 'Εμπρός, ετοιμαστείτε. Όλα θα πάνε καλά", είπε.
Ο Χνεζντιλόφ έφυγε επίσης για να αναζητήσει ιατρική βοήθεια. Πριν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, ανακοίνωσε ότι λιποτακτεί. Είπε ότι μετά από πέντε χρόνια στρατιωτικής θητείας, δεν έβλεπε καμία ελπίδα να αποστρατευθεί ποτέ, παρά τις προηγούμενες υποσχέσεις της ηγεσίας της χώρας.
"Αν δεν υπάρχει προθεσμία λήξης (της στρατιωτικής θητείας), αυτή μετατρέπεται σε φυλακή - γίνεται ψυχολογικά δύσκολο να βρει κανείς λόγους να υπερασπιστεί αυτή τη χώρα", δήλωσε.
Η λιποταξία είναι ένας μεγάλος πονοκέφαλος για τους στρατιωτικούς διοικητές.
Το AP έμαθε για περιπτώσεις στις οποίες οι αμυντικές γραμμές τέθηκαν σε σοβαρό κίνδυνο επειδή ολόκληρες μονάδες αψήφησαν τις διαταγές και εγκατέλειψαν τις θέσεις τους.
"Εξαιτίας της έλλειψης πολιτικής βούλησης και της κακής διαχείρισης των στρατευμάτων, ειδικά στο πεζικό, σίγουρα δεν κινούμαστε προς την κατεύθυνση να υπερασπιστούμε σωστά τα εδάφη που ελέγχουμε τώρα", δήλωσε ο Hnezdilov.
Ο στρατός της Ουκρανίας κατέγραψε έλλειμμα 4.000 στρατιωτών στο μέτωπο τον Σεπτέμβριο λόγω κυρίως θανάτων, τραυματισμών και λιποταξιών, σύμφωνα με νομοθέτη. Οι περισσότεροι λιποτάκτες ήταν μεταξύ των πρόσφατα στρατολογηθέντων.
Ο επικεφαλής της νομικής υπηρεσίας μιας ταξιαρχίας, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την επεξεργασία των υποθέσεων λιποταξίας και την προώθησή τους στις διωκτικές αρχές, δήλωσε ότι είχε πολλές από αυτές.
"Το κυριότερο είναι ότι εγκαταλείπουν θέσεις μάχης κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών και οι σύντροφοί τους πεθαίνουν εξαιτίας αυτού. Είχαμε αρκετές περιπτώσεις όπου μονάδες έφυγαν, μικρές ή μεγάλες. Εξέθεσαν τα πλευρά τους και ο εχθρός ήρθε σε αυτά τα πλευρά και σκότωσε τους αδελφούς τους στα όπλα, επειδή αυτοί που βρίσκονταν στις θέσεις δεν γνώριζαν ότι δεν υπήρχε κανείς άλλος τριγύρω", δήλωσε ο αξιωματικός.
Έτσι χάθηκε μέσα σε λίγες εβδομάδες τον Οκτώβριο το Βούχλενταρ, μια πόλη στην κορυφή ενός λόφου που η Ουκρανία υπερασπιζόταν για δύο χρόνια, δήλωσε ο αξιωματικός της 72ης Ταξιαρχίας, ο οποίος ήταν από τους τελευταίους που αποσύρθηκαν.
Η 72η ταξιαρχία ήταν ήδη καταπονημένη τις εβδομάδες πριν από την πτώση της Βουλχεντάρ. Μόνο ένα τάγμα γραμμής και δύο τάγματα τυφεκιοφόρων κρατούσαν την πόλη κοντά στο τέλος, και οι στρατιωτικοί ηγέτες άρχισαν ακόμη και να αποσύρουν μονάδες από αυτά για να υποστηρίξουν τα πλάγια, είπε ο αξιωματικός. Θα έπρεπε να υπήρχαν 120 άνδρες σε κάθε λόχο του τάγματος, αλλά οι τάξεις ορισμένων λόχων έπεσαν σε μόλις 10 λόγω θανάτων, τραυματισμών και λιποταξιών, είπε. Περίπου το 20% των στρατιωτών που έλειπαν από αυτούς τους λόχους είχαν αυτομολήσει.
"Το ποσοστό αυτό αυξάνεται εκθετικά κάθε μήνα", πρόσθεσε.
 |
| Ουκρανός πεζοναύτης τρέχει μέσα από τα κατοικημένα μπλοκ στην πρώτη γραμμή της πόλης Vučekar, Ουκρανία, 25 Φεβρουαρίου 2023. (AP Photo/Evgeniy Maloletka, File)Evgeniy Maloletka/Copyright 2020 The AP. All rights reserved |
Οι ενισχύσεις στάλθηκαν μόλις η Ρωσία αντιλήφθηκε την αποδυναμωμένη θέση της Ουκρανίας και επιτέθηκε. Αλλά στη συνέχεια και οι ενισχύσεις έφυγαν, είπε ο αξιωματικός. Εξαιτίας αυτού, όταν ένα από τα τάγματα της 72ης Ταξιαρχίας αποσύρθηκε, τα μέλη του πυροβολήθηκαν επειδή δεν ήξεραν ότι κανείς δεν τους κάλυπτε, είπε.
Παρόλα αυτά, ο αξιωματικός δεν τρέφει κακή διάθεση προς τους λιποτάκτες.
"Σε αυτό το στάδιο, δεν καταδικάζω κανέναν από τους στρατιώτες του τάγματός μου και άλλους. Επειδή όλοι είναι απλώς πολύ κουρασμένοι", δήλωσε.
Οι εισαγγελείς και ο στρατός προτιμούν να μην απαγγέλλουν κατηγορίες σε στρατιώτες που έχουν αυτομολήσει και το κάνουν μόνο αν δεν καταφέρουν να τους πείσουν να επιστρέψουν, σύμφωνα με τρεις αξιωματικούς του στρατού και έναν εκπρόσωπο του Κρατικού Γραφείου Ερευνών της Ουκρανίας. Ορισμένοι λιποτάκτες επιστρέφουν, μόνο και μόνο για να φύγουν ξανά.
Το Γενικό Επιτελείο Στρατού της Ουκρανίας δήλωσε ότι οι στρατιώτες λαμβάνουν ψυχολογική υποστήριξη, αλλά δεν απάντησε σε ερωτήσεις που εστάλησαν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σχετικά με το τίμημα που έχουν οι λιποταξίες στο πεδίο της μάχης.
Μόλις ασκηθούν κατηγορίες στους στρατιώτες, η υπεράσπισή τους είναι δύσκολη, δήλωσαν δύο δικηγόροι που αναλαμβάνουν τέτοιες υποθέσεις. Επικεντρώνονται στην ψυχολογική κατάσταση των πελατών τους όταν έφυγαν.
"Οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν ψυχολογικά την κατάσταση στην οποία βρίσκονται και δεν τους παρέχεται ψυχολογική βοήθεια", δήλωσε η δικηγόρος Τατιάνα Ιβάνοβα.
Οι στρατιώτες που αθωώνονται για λιποταξία λόγω ψυχολογικών λόγων δημιουργούν επικίνδυνο προηγούμενο, διότι "τότε σχεδόν όλοι δικαιολογούνται (να φύγουν), επειδή δεν έχουν απομείνει σχεδόν καθόλου υγιείς άνθρωποι (στο πεζικό)", δήλωσε η ίδια.
Στρατιώτες που σκέφτονται να λιποτακτήσουν έχουν ζητήσει τη συμβουλή της. Αρκετοί είχαν σταλεί για να πολεμήσουν κοντά στο Βουλχεντάρ.
"Δεν θα έπαιρναν το έδαφος, δεν θα κατακτούσαν τίποτα, αλλά κανείς δεν θα επέστρεφε", είπε.
Του Fahd Bahady, Γερμανία
