Ο Σύλλογος Προσφύγων Ανατολικής Θράκης Αγίας Τριάδας με μεγάλη χαρά σας προσκαλεί και φέτος στη «Γιορτή του Τρύγου 2024», ένα τριήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων γεμάτο μουσικές, παραδοσιακούς χορούς και μπόλικο κέφι! Σας περιμένουμε στην πιο ζωντανή και κεφάτη καλοκαιρινή διοργάνωση του Δήμου Θερμαϊκού! Και πάντα με ελεύθερη είσοδο!
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
Μέρα 1η - Σάββατο 27 Ιουλίου 2024, ώρα έναρξης 8:30 μ.μ.
"ΝΕΡ ΚΙ ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΚΑΝΕΙ ΤΗ ΧΑΡΑ" - ΧΟΡΕΥΤΙΚΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ
Το τριήμερο ξεκινάει με τη συνάντηση τριών εξαιρετικών χορευτικών τμημάτων που θα παρουσιάσουν ένα εκλεκτό πρόγραμμα παραδοσιακών χορών από πολλές περιοχές της Ελλάδας.
➡ Χορευτικό Τμήμα του Συλλόγου Προσφύγων Ανατολικής Θράκης Αγίας Τριάδας, με την επιμέλεια της χοροδιδασκάλου Σοφίας Καπετανγιάννη
➡ Σύλλογος Βλάχων Νομού Σερρών «Γεωργάκης Ολύμπιος», με την επιμέλεια του χοροδιδασκάλου Στέργιου Βάκουλη
➡ Χορευτικό Τμήμα του Συλλόγου Δράσεων & Πολιτισμού «Η Χαλάστρα», με την επιμέλεια του χοροδιδασκάλου Άκη Ταβλαρίδη
Η θρυλική Μπέσσυ Αργυράκη επιστρέφει στην παραλία της Αγίας Τριάδας για να ξορκίσει το κακό και να ολοκληρώσει το χαμό που προκάλεσε πέρσι με την ενέργεια και το κέφι της! Μαζί της η Σαμπρίνα, ένα από τα μεγαλύτερα είδωλα της ελληνικής ποπ των 90s και 00s!
Ο «Τρύγος 2024» ολοκληρώνεται ιδανικά την τρίτη μέρα με τα ΜΠΡΑΤΙΜΙΑ, που θα μας ξεσηκώσουν με τις μελωδίες και τους χορούς τους! Σας περιμένουμε όλους να χορέψουμε και να τραγουδήσουμε παρέα!
ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ! ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΤΡΥΓΟΥ 2024!
Όχι δεν την ήξερα την Έφη Θώδη, από πού να την ξέρω; Δεν πήγαινα σε πανηγύρια. Όχου μην φωνάζετε μωρέ. Απλά δεν πήγαινα σε πανηγύρια. Ήμουν και μπούμερ και αντιπανηγυρτζού, διότι δεν προλάβαινα ρε παιδιά, δεν είχα ποτέ άπλα χρόνου.... Όμως την ήξερε η μεγάλη η κόρη μου, 14 ετών πρέπει να ήταν τότε. Και βλέπει στην Κυπαρισσία διαφημιστική αφίσα ότι η Θώδη θα τραγουδάει σε πανηγύρι σ' ένα χωριό πιο πέρα, νομίζω το Διαβολίτσι, δεν είμαι και σίγουρη, πάντα τα μπέρδευα τα χωριά εκεί. Όμως την επομένη του πανηγυριού εμείς θα ξεκινούσαμε αχάραγα για Θεσσαλονίκη, μεγάλο ταξίδι, 8ωρο μες τη ζέστη. Αλλά επειδή του τα έκανε του μαύρου τούμπανο η μικρή της υποσχέθηκε ότι θα μας πάει. Δυστυχώς παραμονή της φυγής μας, έπρεπε να πάμε από βραδύς να χαιρετήσουμε την πεθερά μου και τον αείμνηστο κουνιάδο μου. Φορτώσαμε το 7θέσιο αυτοκίνητο μέχρι πάνω, μην σας πω ότι και από πάνω, μέχρι και στα σωληνάκια χώσαμε πράγματα για το ταξίδι και ήμασταν έτοιμοι να πάμε να χαιρετήσουμε την πεθερά και τον κουνιάδο, να πάμε και στο πανηγύρι και σε λίγες ώρες να ξεκινήσουμε το ταξίδι. Έλα όμως που η πεθερά είχε στήσει τραπέζι να τσιμπήσουμε λέει. Και κατά διαβολική σύμπτωση, το λέω επειδή γενικότερα εκεί μαγειρεύουν μάπα, να έχει φτιάξει τα ωραιότερα γεμιστά που έχω φάει στη ζωή μου ever and ever and never again και μια εκπληκτική σπανακόπιτα με διάφορα ακόμα χορταρικά μέσα και ξύσμα πορτοκαλιού, μπουκιά και κόλαση (πρέπει να είχε τσακίρ κέφια που θα την κοπανούσαμε και θα μας ξεφορτώνονταν οι άνθρωποι απ' τη γειτονία) και φασολάκια μακρόστενα μπαστούνια αχνιστά σκέτα με γιαούρτι και μπόλικο τριμμένο σκόρδο. Και ζυμωτό ψωμί, σ' αυτό ήταν κορυφή. Τι να κάνω; Άνθρωπος είμαι. Με το φαγάκι τα πάω περίφημα, αγαθό του Θεού βλέπετε. Είπα βράδυ είναι θα φάω ελαφρά γιατί έχω και ταξίδι μπροστά. Παίρνω μια μεγάλη πιπεριά γεμιστή, πέφτω κάτω απ' τη γεύση. Παίρνω μια ντομάτα γιατί στα γεμιστά προτιμώ τη ντομάτα. Τρώω και φέτα. Τρώω και φέτα ψωμάκι με τα γεμιστά. Κόλαση ήταν. Παίρνω άλλη μια πιπεριά. Τρώω φασολάκια με μπόλικο γιαουρτοσκόρδιον, μετά τραβούσε άλλη μια ντομάτα γεμιστή με φέτα, την παίρνω και αυτήν και απλά έκανα σκόντο λόγω έλλειψης χώρου και έφαγα μόνο τρία κομμάτια σπανακοχορτόπιτα από πάνω. Ήπια και τρία τέσσερα ποτηράκια κρασί να μην χαλάσω χατίρι τον κουνιάδο. Ήρθα και ήθελα γερανό να με σηκώσουν να πάμε στο πανηγύρι. Τελικά με τα πολλά με σήκωσαν. Πάμε στο πανηγύρι, φορτωμένοι σαν τους γύφτους, μόλις βρίσκουμε να αφήσουμε το αμάξι, πέφτει το παράθυρο του συνοδηγού και δε σηκώνεται με τίποτα. Χάλασε ο μηχανισμός. Τούρκος ο μαύρος. Ποιος είδε το Θεό και δε φοβήθηκε. Αφού έβρισε θεούς και δαίμονες, ημίθεους και θεότητες όλων των θρησκειών όλων των λαών όλων των φυλών και εθνικοτήτων του πλανήτη και περίλαβε και τις θεότητες των υπολοίπων πλανητών, οπότε κατάλαβα ότι δεν πρόκειται να κάνει τίποτα για το πρόβλημα παρά να βρίζει την τύχη του μέχρι τη δευτέρα παρουσία και περισσότερο, του λέω βάλε μια σφήνα να κρατηθεί κλειστό να πάμε στο πανηγύρι και βλέπουμε αύριο, το πολύ πολύ να ταξιδέψουμε με ανοιχτό παράθυρο, καλοκαίρι είναι δε θα πεθάνουμε. Τελικά αποφασίζουμε να αφήσουμε το αυτοκίνητο και πάμε στο πανηγύρι όπου δεν πέφτει καρφίτσα, είναι αδύνατον να πλησιάσουμε την πίστα, έχει κατέβει όλη η Πελοπόννησος μαζί με τα σόγια τους απ' την Αθήνα. Η μικρή απογοητεύεται. Λέει αμάν ήρθαμε για τη Θώδη και δεν πρόκειται να την δούμε. Αλλά μεγάλη μούρη ο μαύρος, γνωστός και μη εξαιρετέος, αγαπητός και φόβος και τρόμος συνάμα, κάνει μια γυροβολιά και έρχεται και μας παίρνει ο υπεύθυνος του πανηγυριού απ' το χέρι, παραμερίζει όλους τους επισήμους και VIPS, μας πάει μπροστά στην πίστα, φέρνουν ένα τραπέζι και αφού τους σπρώχνουν όλους, στήνουν το τραπέζι δίπλα στης Θώδη μπροστά μπροστά στην πίστα και μας βάζουν να καθίσουμε. Και εκεί που είπα άντε πάμε να πιούμε καμιά σόδα στο πανηγύρι να χωνέψουμε, λέει ο μαύρος "Τι; Θα γίνουμε ξεφτίλα; Μας έβαλαν πρώτο τραπέζι και δε θα παραγγείλουμε; Φέρε αγόρι μου κανα δυο κιλά γουρουνοπούλα και καναδυο μερίδες πατάτες και μια σαλάτα και μπύρες και κοκα κόλες για το παιδί" και μας τα φέρνουν και ήταν ντροπή. Τι; Να μην φάω; Να με λένε η ακατάδεκτη; Σιχαίνεται να φάει στο πανηγύρι; Ό μη γένοιτο! Και κάνω κουράγιο και τρώω κανα κιλό γουρουνοπούλα με τηγανητές πατάτες (την λυπόμουν να την πληρώσουμε και να μην την φάμε - το έχω αυτό το σύνδρομο άμα δεν τελειώσουν όλα στο τραπέζι ο σερβιτόρος δε μαζεύει, αμαρτία να το πληρώνεις και να πάει για πέταμα) και λίγη ντοματούλα να κατεβαίνει η γουρουνοπούλα, πίνω και τις μπύρες πάνω απ' τα κρασιά να σπρώξω το φαγητό να κατέβει γιατί δεν είχε χώρο και είχε φρακάρει όλος ο οισοφάγος.... όλα καλά. Δεν πέθανα. Δεν έσκασα απ' το πολύ φαϊ. Ζούσα αλλά οριακά το λες. ΕΠικίνδυνα. Φλερτάρωντας με το θάνατο απ' την πολλή μάσα. Σκληρό καρύδι όμως το άντεξα. Πιάνουμε και κουβέντα με τη Θώδη και το σωματοφύλακά της. Ωραίος τύπος. Γλυκιά, απλή, ανθρώπινη, πλακατζού. Σηκώνεται να τραγουδήσει. Λέει η μικρή "μαμά πάμε. Μπρος στην πίστα να χορέψουμε". Παίζει αυτή η φράση να είναι μέχρι σήμερα μακράν η πιο εφιαλτική και απειλητική που έχω ακούσει στη ζωή μου. Εγώ να ζω μετά βίας και το μικρό να θέλει να χορέψουμε. Βύρων ρε ίδιος. Μην ακούσει κλαρίνα και τζερτζελέ πρώτη πανηγυρτζού. Σ' όλους τους γάμους πρώτη στην πίστα το νιάνιαρο. Εγώ. Ούτε για αστείο. Να την έχω κάνει θεά. "Αγάπη μου η μανούλα δε χορεύει ποτέ τέτοιους χορούς. Γενικά η μανούλα μόνο τραγουδάει, δε χορεύει, πήγαινε εσύ, τόσος κόσμος χορεύει, πιάσου στη σειρά". Αποκλείεται! Το σκατό να έχει πεισμώσει και να λέει "ας μου το έλεγες ότι θα μου το χαλούσες. Και ούτε για χατίρι μου ρε μαμά" και να κάνει εκείνα τα μάτια που κάνουν στα παιδικά που γίνονται οι κόρες τούμπανο απ' την παράκληση και χύνονται τα δάκρυα βροχή. Οπότε ναι. Σαν τον Κούρκουλο, σηκώνομαι, πετάω πίσω την καρέκλα (χέστηκε ο μαύρος πάνω του) και λέω : "πάω να χορέψω" ! Εεεε ναι, έκανα πομπώδη ανακοίνωση γιατί αυτά τα πράγματα μία φορά συμβαίνουν. Και δώστου να χορεύουν και εγώ που είμαι σαν ετοιμόγεννη απ' τη μάσα να έχω γονατίσει (χωρίς να το δείχνω) και το smartwatch να χτυπάει σαν τρελό γιατί είχα πιάσει τους 220 παλμούς το δευτερόλεπτο απ' το ζόρι. Όχι δεν έκανα εμετό στη σκηνή. Ο καλός ο μύλος όλα τα χωνεύει. Αλλά θυμάμαι τον ιδρώτα και το ζόρι. Τέλοσπάντων. Η Έφη, παιδιά, να είναι στα κέφια της και να δίνει πόνο. Εγώ μέσα μου να λέω "σταμάτα μωρή χοντρή να πάρω μια ανάσα, με πέθανες" αλλά εκείνη δώστου να δίνει πιο πολύ πόνο. Επέζησα. Έκτοτε δεν πάω σε πανηγύρια! Αλλά η Θώδη, φίλοι μου, κορυφή. Αποθεώθηκε και δικαίως. Ήταν πάρα πολύ καλή στη δουλειά της, της το δίνω με 10! Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Στην αρχαία Ελλάδα οι μεγαλύτερες εορτές του έτους ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες με τις τροπές του Ηλίου, όπως και οι σημερινές χριστιανικές.
Για τους αρχαίους Έλληνες ο Ήλιος, ως πηγή της ζωής, εικονοποιήθηκε στο πρόσωπο του Φοίβου Απόλλωνος. Προς τιμήν του καθιέρωσαν περίφημες και πολλές εορτές μία εκ των οποίων εκείνη που λάμβανε χώρα προς το τέλος του χειμερινού ηλιοστασίου (6 Ιανουαρίου), και ήταν η μεγάλη εορτή της Θεοφανίας ή της Θεοξενίας ή της Επιφάνιας του θεού Απόλλωνος.
Είναι το σημείο από το οποίο η Γή ξεκινάει το ταξίδι της, από το περιήλιο (την πιο κοντινή απόσταση από τον ήλιο) και οδεύει προς το αφήλιο (Θερινό ηλιοστάσιο 21-Ιουνίου). Είναι η ημέρα κατά την οποία, ο αναγεννημένος Ήλιος, κάνει την μεγαλοπρεπή του επανεμφάνιση στον ουρανό, αφήνοντας πίσω το σκοτεινό 15 ήμερο του χειμερινού ηλιοστασίου (21 Δεκεμβρίου).
Είχαμε την «ΘΕΟΦΑΝΙΑ= θεός-φανήναι», ΘΕΟΞΕΝΙΑ= υποδοχή του θεού», «ΕΠΙΦΑΝΙΑ= εμφάνιση, εκ νέου φανέρωση, αίφνης φαίνομαι».
Η εορτή τελείτο σε όλες τις πόλεις της Αρχαίας Ελλάδος. Η επιφανέστερη ήταν τα εν Δελφοίς Θεοφάνια. Κατά τον Πλούταρχο εις την εορτή εκαλούντο επίσημα πρόσωπα διαφόρων πόλεων, όπως ο ευλαβής εις τους θεούς Πίνδαρος τον οποίον τιμούσαν εν όσω ήτο εν ζωή αλλά και τους απογόνους του μετά τον θάνατόν του.
Εις την εορτή αυτή εκφράζετο η χαρά των κατοίκων δια την επανεμφάνιση του Ηλίου (Επιφάνια του θεού Απόλλωνος) ο οποίος απουσίαζε κατά τους χειμερινούς μήνας (ότε γίνετο αφανής ήλιος). Υπήρχαν και τα αντίστοιχα ονόματα όπως Θεοφάνης, Θεοφάνιος αλλά και γυναικεία όπως Θεοφάνη κλπ.
* Αρχιτέκτων Μηχανικός-Τρίκκη
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Τα κάλαντα ως έθιμο μας έρχονται από την εποχή του Ομήρου, στην ρωμαϊκή εποχή απέκτησαν το όνομά του από τις “καλένδες” που τραγουδιόταν στην αρχή κάθε μήνα και στη βυζαντινή περίοδο ενσωματώθηκαν στον χριστιανισμό, διατηρήθηκαν κι έφτασαν στις μέρες μας. Σε κάθε περιοχή αναλόγως με τις ιδιαιτερότητές της, τα κάλαντα διαφοροποιούνται τόσο στο στίχο όσο και στη μουσική.
Στην παρούσα ανάρτηση, ενδεικτικά παρουσιάζουμε πρωτοχρονιάτικα κάλαντα περιοχών της Καππαδοκίας, του Πόντου, της Θράκης, της Κρήτης, της Μακεδονίας, της Χίου, και της Ικαρίας
Καππαδοκία
Άρχιν, άρχιν τα κάλαντα κι άρχιν κάλα χρόνια
τα πουλιά λαλούν και χερολόνια πάλι κράζνε.
Άγιον Βασίλειον καλόν ζευγάρι λάμνει
καλόν εν’ αφέντημ, καλόν κι ευλογημένον
Έχει και τα βόδια του, παράδεισου πουλίτσι έχει και το τσίφτσι του παν όλιομ παλικάρι.
Έχει και τ’ αλέτιρι τ’ σάγχου βουτημένο έχει και το γύνι του σ’ ασήμι κονωμένο
καλόν εν’ αφέντημ, καλόν κι ευλογημένον
Έχει και το βέρκενι τ’ κιπριγιού καλέμι, έχει και τα ζεύγουλα τ’ κοκιά μαργαριτάρια
έχει και τα ράματα τ’ ξανά κλωστιά μετάξια, καλόν εν’ αφέντημ, καλόν κι ευλογημένον
Στον ξερόν το πέτρα εσπείρα πολύ φακουδίτσι δώκεν ο Θεός κι εγένεν παρουρίτσι
ήρθεν ‘να πουλίτισι το ‘κα τσακωσα το κίτσι τ’ ήρθεν μαυρομάνα τ,
κλαίγ’ και καμουρίτσει ήρθεν μαυροκάκα τ, κλαίγ’ και καμουρίτσει.
Άκουτα νουνάκα μ’ αν κείσαι κι αν κοιμάσαι
ύψε το τσιρέκι σ' και σέμα σο κελάρι σ' σέμα στο κελάρι σ’ και φώτ΄σε το φενέρι σ’
φώτ’σε το φενέρ μας κι όλη τη γενιά μας, φώτ’σε το φενέρ μας κι ας ‘σε φωτισ' Θέ(γ)ος. Και του χρον’
Πόντος
Αρχή κάλαντα κι αρχή του χρόνου κι αρχή του χρόνου.
Πάντα κάλαντα, πάντα του χρόνου πάντα του χρόνου.
Αρχή μήλον εν κι αρχή κυδών εν κι αρχή κυδών εν
Κι αρχή βάλσαμον το μυριγμένον το μυριγμένον.
Εμυρίστεν ατό ο κόσμος όλον ο κόσμος όλον.
Για μύριστ ατό και εσύ αφέντα καλέμ αφέντα.
Έρθαν καλά παιδία ‘ς σην πόρτα σ’ και ξαν’ ‘ς σην πόρτα σ’, άψον το κερί κι έλα σην πόρτα σ’.
Δέβα σο ταρέζ κι έλα σην πόρταν δόσ’ μας ούβας και λεφτοκάραια…κι αν ανοί’εις μας χαρά σην πόρτας!
Λύσον την κεσέ σ και δος παράδας και δος παράδας. Κι αν ανιοιείς μας χαράν σην πόρτας σ χαράν σην πόρτας σ.
Ευχές Χρόνια Πολλά, πάντα και του χρόνου Καλή χρονία και σ όλα τα σπίτ(ι)α υείαν κι ευλοίαν
Θράκη
Π' αρχοντικό κι αν βγήκαμε σ' αρχοντικό θα πάμε.
Θα πάμε στον Αφέντη μας τον πολυχρονισμένο.
Που'χει τα σπίτια τα ψηλά τα μαρμαροστρωμένα,
που'χει κι κόρη έμορφη λιγνή και μαυρομάτα.
Άνοιξε πόρτα μ' άνοιξε, πόρτα της μαυρομάτας,
έχω δυο λόγια να σου πω κι εκείνα ζαχαράτα.
Δε φταίει αφέντη μ' το κρασί δε φταίει το ποτήρι
μον’ φταίει η θυγατέρα σου που΄ναι στο παραθύρι.
Σ' αυτό το σπίτι που' ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει, κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χίλια χρόνια να ζήσει.
και του χρόν' καλύτερα.
Κρήτη
Ταχιά ταχιά ν’ αρχιμενιά ταχιά ν’ αρχή του χρόνου. Αρχή που βγήκεν ο Χριστός στη Γη να πορπατήξει
και βγήκε και χαιρέτηξε ούλους τσί ζευγολάτες κι ο πρώτος που τ’ απάντηξε ήταν Άγιος Βασίλης
Άγιε Βασίλη δέσποτα καλό ζευγάριν έχεις. Καλό το λέω αφέντη μου καλό και βλοημένο
Απού το βλόησε ο Χριστός με το δεξιό του χέρι
Με το δεξιό με το ζερβό με το μαλαματένιο
Να σε ρωτήξω δέσποτα πόσα μουζούρια σπέρνεις, μετά χαράς αφεντη μου να σου το μολοήσω
σπέρνω σταράκι δώδεκα κριθάρι δεκαπέντε, ταϊ και ρόβι δεκοχτώ και από νωρίς στο σταύλο
Ασήμι να ’ν τ ’αλέτρι σου χρουσάφι ο ζυγός. Ως και το βουκεντράκι σου τ’ Αγιοργιού κοντάρι
Κι η χέρα απού το κρατεί χρουσό μαργαριτάρι. Ξύπνησε αφέντη ξύπνησε να φάμε και να πιούμε
Κι ακόμα δεν τον ηύρηκες το μάνταλο ν’ ανοίξεις, να μας εβάλεις τίβοτσι κι ύστερα να σφαλίξεις.
Και φέρε και τον πετεινό και φέρε και την όρθα, κι αν είναι από τη γαλανή κιανένα αυγουλάκι
Κι αν είναι από την κόκκινη ας είν` και ζευγαράκι, κι απού το λαδοπύθαρο κιαμιά σταλιά λαδάκι
Κι αν και περισσότερο βαστούμε εμείς τ’ ασκάκι, κι αν είναι με το θέλημα χρύση μου περιστέρα
Ανοίξετε την πόρτα σας να πούμε καλησπέρα, επά που καλαντήσαμε καλά μας επλερώσαν
Καλά να ’ναι τα έχει τών και τα αποδοματά των κι απού ’χει θηλυκό παιδί χρυσή μοίρα να κάμει
Πάλι και αν είναι αρσενικό στη σέλα καβαλάρης να σιέται να λυγίζεται να πέφτει το λογάρι
Να το μαζώνει η μάνα του να ’χει χαρά μεγάλη. Κι εις έτη πολλά.
Μακεδονία
Ήρθε πάλι νέο έτος εις την πρώτη του μηνός,
ήρθα να σας χαιρετήσω, δούλος σας ο ταπεινός.
Ο Βασίλειος ο Μέγας, ιεράρχης θαυμαστός,
εις την οικογένειά σας να ‘ναι πάντα βοηθός.
Με αγάπη και ειρήνη όλη την αρχιχρονιά
να περάσετε και φέτος δίχως να’ χετε ζημιά
Τα παιδιά εις το σχολείο να πηγαίνουμε συχνά,
να μαθαίνουμε το βίο, της πατρίδας τα ιερά.
Δώστε μας τώρα την κότα δώστε μας και αυγά και κανένα ταληράκι ο Θεός να σας βλογά
Και για τους ξενιτεμένους έχω να σας πω πολλά, σας αφήνω «καληνύχτα», και του χρόνου με υγειά.
Χίος
Καλησπερίζω φέρνοντας αγέρα μυρωμένο απ' τ' αφρισμένα κύματα χιλιοτραγουδισμένο.
Σ΄αυτό το σπίτι πούρθαμε πέτρα να μη ραγίσει κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει.
Άγιε μου Βασιλάκη μου και Άγιε μου Νικόλα
προστάτευε τους ναυτικούς την ώρα του κυκλώνα.
Χρόνια πολλά να 'στε καλά και σεις και οι δικοί σας
να 'ρθουνε τα ξενάκια σας κι όλοι οι ναυτικοί σας.
Σε όλους σας ευχόμαστε αγάπη ειρήνη υγεία, καλή καρδιά χαμόγελο και θεία ευλογία.
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψιλή μου δεντρολιβανιά
κι αρχή κι αρχή του Γεναρίου του Μεγά του Μεγάλου Βασιλείου
Βασίλη μ' από πού 'ρχεσαι κι από κι από πού κατεβαίνεις και βαστάς- και βαστάς ρόδα και ραίνεις.
Κάτσε να φας κάτσε να πιείς κάτσε τον πόνο σου να πεις, κάτσε να τραγουδήσεις και να μας καλωσορίσεις.
Κι έβγα να μας κεράσεις που να ζεις που να ζεις και να γεράσεις. Και του χρόνου!
Ικαρία
Άγιος Βασίλης έρχεται πο πίσω απ' το καμάρι
βαστά μυζήθρες και τυριά βαστά κι ένα γκινάρι.
Φέρτε μας κρασί να πιούμε και του χρόνου να σας πούμε.
Σ' αυτό το σπίτι που 'ρθαμε τα ράφια είν' ασημένια
του χρόνου σαν και σήμερα να ναι μαλαματένια.
Σένα σου πρέπ' αφέντη μου καρέκλα καρυδένια
για ν' ακουμπάει η μέση σου η μαργαριταρένια.
Πολλά 'παμε τ'αφέντη μας ας πούμε της κυράς μας
Κυρά ψηλή κυρά λιγνή κυρά μαυροματούσα.
Κι αν έχεις κόρη έμορφη βάλτη μας κεράσει να ευχηθούμε όλοι μας να ζήσει να γεράσει.
Κι αν έχεις γιο στα γράμματα βαλ' τονε στο ψαλτήρι και ν' αξιώσει ο Θεός να βάλει πετραχήλι.
Σ' αυτό το σπίτι που 'ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνους πολλούς να ζήσει.
Ερυθραίας 1. (Μελί, Καράμπουρνα κ.α.)
Βασίλης βόσκει πρόβατα, Βασίλης βόσκει γίδια, στο ’να μαντρί τυροκομά, στ’ άλλο στερφοχωρίζει,
στ’ άλλο χύνει το τσίρο του (τυρόγαλα), να μην πνιγούν τ’ αρνιά του,
Κλέφτες τον απαντήσανε, σαράντα Σαϊμτζήδες (αρματωμένοι κλέφτες)!
-Βασίλη δέσε τα σκυλιά να μη μας χαραμίσουν.
-Πως να τα δέσω τα σκυλιά, που είστε χαραμτζήδες (κλέφτες-φονιάδες);
και μένα θα σκοτώσετε, να πάρετε τα γίδια!
-Στη πίστη μας, στο λόγο μας, Βασίλη στ’ άρματα μας.
Πιάνει και δένει τα σκυλιά, με δεκαοκτώ αλυσίδες!
Δένει τη σκύλα την κακιά και την ανθρωποφάγα,
και το τρεμολοκούλουκο (μαύρο κουτάβι), με δεκαοχτώ αλυσίδες,
παίρνει και πα’ και δένει τα, σ’ ενά ξερό πηγάδι!
Οι κλέφτες τον συλλάβανε, πισθάγκωνα τον δένουν! -Βασίλη πού ‘ναι τα χρυσά και πού ‘ναι τα φλουριά σου;
-Τα πρόβατα, τα κτήματα, τα γίδια, τα φλουριά μου. Περικαλώ σας βρε παιδιά, περικαλιά μεγάλη, για λύστε μου το χέρι μου να παίξω το παγιαύλι (φλογέρα), ν’ αφήκω γεια στα πρόβατα και γεια εις τα καλά μου, και γεροσύνη (υγεία) και χαρά ν΄αφήκω στα παιδιά μου!
Και το παγιαύλι ήλεγε, ανθρώπινη μιλίτσα (ομιλία):
- Για λύσου βρε σκύλα τζουβεργκιά (αιμοβόρα) και συ ανθρωποφάγα, και συ τρεμηλοκούλουκο, σπάσε τις αλυσίδες!
Και λύσαν όλα τα σκυλιά και τους εχαραμίσαν!
Χρόνια Πολλά!!! Και του χρόνου!!!
Ερυθραίας 2. (Τσεσμέ-Κρήνης κ.α)
Αρχιμηνιά κερά κι αρχιχρονιά, κι αρχή καλός μας χρόνος, κι εκεί που βγήκε κερά μου ο Χριστός, τριώ χρονών παιδάκι, όλο τον κόσμο κερά μου γύρισε, σαν το καλογεράκι!
Κι εκεί που περιπάτησε, χρυσή μηλίτσα βγήκε, και μες τα φύλλα κερά μου της μηλιάς, δυό μήλα χρυσομήλα, οποιός τα πάρει κερά μου χρύσωσε, ο ήλιος της ημέρας, το φεγγαράκι κερά μου της νυκτός, που βγαίνει την εσπέρα!
Σ' αυτά τα σπίτια κερά μου τα ψηλά, τα μαρμαροχτισμένα, που 'ναι οι πέτρες κερά μου μάλαμα, το χώμα με ασήμι, και μεσ' τη μέση κερά μου του σπιτιού, κοιμάται Άγιος Βασίλης!
Ποιός είναι άξιος κερά μου και αρκετός, να πα τον εξυπνήσει, εγώ είμαι άξιος κερά μου και αρκετός, να πα τον εξυπνήσω, δω μου και μήλα κερά μου δώδεκα, κυδώνια δεκαπέντε, και μια φασκιά κερά μου απ' το νερό, να πα τον εξυπνήσω!
Ξύπνα αφέντη, τσ' αφεντιάς, και μη πολυκοιμάσαι, γιατί ο ύπνος κερά μου ο πολύς, μαραίνει και χαλάσε. Σ' αυτό το σπίτι κερά μου που 'ρθαμε, τα ράφια είναι ξυλένια, του χρόνου σα ξανάρθωμε, να 'ναι μαλαματένια!
Για σφάξε τε κερά τον πετεινό, σφάξε τε και τη κότα, δω μας και μας κερά τον κόπο μας, να πάμε σ' άλλη πόρτα! Και εις έτη πολλά!!!
Κύπρος
Πάλι ακούσετε άρκοντες τζι' ήρταμεν να σας πούμεν πως αύριον είναι γιορτή τζιαί πρέπει να χαρούμεν
Αύριον εν Αρχιχρονιά πρώτη Ιανουαρίου όπου γιορτάζεται παντού τ ' Αγίου Βασιλείου
Ζητώ χάρην που τον Θεόν τα λόγια μου να δέσω τον Άγιον Βασίλειον να σας, να σας τον επαινέσω
Που τον αφέντην τον Θεόν ήτανε φωτισμένος τζι στων γραμμάτων την σπουδήν, σοφίαν πλουμισμένος
Γέννημαν της Καισσάρειας βλαστός Καππαδοκίας τζιαί ποιητής θεόπνευστος της θείας λειτουργίας
Πρωτομηνιά, Πρωτoχρονιά τζιαί πάλ ' αρχή του Λόγου τζιαί ' μεις καλός σας ήβραμεν, να ζιείτε τζιαί του χρόνου
Για τα κάλαντα Χριστουγέννων και Θεοφανείων βλ. στους παρακάτω συνδέσμους αντίστοιχα:
Από τις πιο γλυκιές εικόνες που έχω ως παιδί είναι αυτές που παραμονές Χριστουγέννων η σοφή γιαγιάκα μου, που πρόσφατα μας άφησε....καθοταν στην πολύχρωμη πολυθρόνα της δίπλα στο τζάκι κι εγώ γονατιστή μπροστά της να ακουμπώ τα γόνατα της και να περιμένω με λαχτάρα να ακούσω τις πάμπολλες ιστορίες της, που τέτοιες μέρες ήταν αφιερωμένες στους καλικάντζαρους ....Ναι, καλά καταλάβατε αυτά τα μικρά μαύρα πλασματάκια που κάνουν της εμφάνιση τους τετοιες μερες, τις μέρες του 12ημέρου( από αύριο καλή ώρα έως τις 6 Ιανουαρίου), προξενώντας ζημιές και καταστροφές στους ανθρώπους και στις περιουσίες τους. Από τις περιγραφες της από παιδί τους φανταζόμουν με όψη πάντα αποκρουστική, με δόντια μεγάλα, με αυτιά μυτερά και την ουρά τους όμοια με αυτή του διαβόλου. Συνήθως εμφανίζονταν κατά τη γιαγιά μου, να τριγυρνούν γυμνά και πεινασμένα, ή να φορούν κουρέλια προσπαθώντας να κρύψουν το ασθενικό τους σώμα. Οι αληθινες ιστοριες λοιπόν της γιαγιας Κατερινας αναφέρονται στα καρκατζέλια, όπως τα έλεγε, με υπερβολικό φόβο! Κι επειδή τις περισσότερες από αυτές τις έχω καταγράψει θα μοιραστώ κάποιες απόψε μαζι σας, μέρα που είναι ..... (να μη τις θυμάμαι και φοβάμαι μόνη μου είναι η αλήθεια αλλά μην το κανετε θέμα), να γυρίσουμε λίγο πίσω το χρόνο σε εκείνα τα ομορφα αγνά αθωα γεμάτα αγάπη παιδικά μας χρόνια.... Έλεγε που λέτε η γιαγιά ....: -Ένα βράδυ έπιασαν έναν χωριανό μας στο δρόμο, λίγο έξω από το χωριό, που γύριζε από το χωράφι του, και όλη τη νύχτα τον έβαζαν να χορεύει. Μόνο όταν ακούστηκε ένα κοκόρι απ το χωριό τον άφησαν να φύγει. -Έναν άλλον τον βρήκαν πάνω στο κάρο του να γυρνάει στο σπίτι του. Τα βόδια του απ το φόβο τους σταμάτησαν να περπατάνε και έπεσαν στη γη. Τα κέντριζαν τα καρκατζέλια όλη νύχτα με τα κεντριά τους μέχρι που ψόφισαν τα καημένα. Αυτόν τον έβαλαν να χορεύει και όταν σταματούσε τον κέντριζαν και αυτόν. -Ένα σούρουπο είδα μία μαυροντυμένη τσιγγάνα, έλεγε η γιαγιά, να μπαίνει στην αυλή του σπιτιού μου, ήταν καμπουριασμένη με άσπρα μαλλιά και μπαστούνι, εγώ ήμουν μέσα στο σπίτι και την είδα από το παράθυρο. Είπα να της δώσω κάτι να φάει γιατί είναι αμαρτία τέτοιες μέρες να μην δώσεις σε όποιον ζητήσει. Μόλις βγήκα από το σπίτι άκουσα ένα πολύ δυνατό γέλιο και είδα ένα καρκατζέλι να τρέχει. Πρόλαβα και το είδα καλά γιατί απ τον φόβο μου λιποθύμησα. Ήταν μικρό και μαύρο με ουρά. Έτρεχε μπροστά και κοιτούσε πίσω σ εμένα και με κορόιδευε. -Ένας φίλος του μπαμπά μου, του προπάππου μου δηλαδή , έχει πολλά χρόνια που πέθανε, τα είδε μέσα στο σπίτι του. Μπήκαν από την καμινάδα πριν τα ξημερώματα γιατί είχε σβήσει η φωτιά και ανακάτευαν το σπίτι και σκορπούσαν κάτω το αλεύρι. Φώναξε να τα διώξει και αυτά του πήραν την λαλιά. Μίλησε τα φώτα πάλι μόλις ήπιε αγιασμό και μας είπε σε όλους τι έπαθε. Άτιμα αυτά τα καρκατζέλια, όλο τον κόσμο έβλαπταν. Συμπέρασμα σημερα το τζάκι δε σβήνει κι ας χρειαστεί να μείνω ξύπνια ως το πρωί....και προχωράμε: -Μία γυναίκα χήρα είχε το μωρό στην κούνια και κοιμόταν. Μπήκαν μέσα στο σπίτι πολλά καρκατζέλια, την ξύπνησαν και άρχισαν να την τρυπάνε με τα κεντριά τους. Της τρυπούσαν όλη τη νύχτα, μαύρη την έκαναν την καημένη. Το μωρό δεν το πείραζαν όμως και το κουνούσαν όταν έκλαιγε. Έφυγαν όταν λάλησαν τα κοκόρια. -Εμείς είχαμε κάνει χαλβά μια χρονιά και τον είχαμε στο ταψί. Το βράδυ τα ακούσαμε που μπήκαν και εγώ και τα αδέρφια μου. Όλοι μαζί κοιμόμασταν. Δεν μίλησε κανένας μας, τα ακούγαμε να χτυπάνε το ταψί, να γελάνε και να τρώνε. Δεν μίλαγαν Ελληνικά αυτά. Μόνο κάτι τσιριχτά λόγια έλεγαν και γελούσαν σιγά μην τα καταλάβουμε, δεν ήξεραν ότι τα καταλάβαμε και δεν κοιμόμαστε. Ήρθαν και πάνω απ τα κεφάλια μας και μας κοίταξαν. Μύριζαν σαν το γουρούνι αλλά δεν φανερωθήκαμε ότι είμαστε ξύπνιοι. Έφαγαν όλο το χαλβά και στο τέλος έριξαν το νερό της στάμνας κάτω και έφυγαν. Το τελευταίο που πρόλαβα και είδα ήταν κανένα μέτρο ύψος. Μαύρο πολύ με μια ουρά σαν της γάτας. -Έξω από την πόρτα μας βάζαμε ένα κομμάτι ύφασμα ξεφτισμένο, να έχει πολλά κρόσσια να κρέμονται δηλαδή. Κάθε χρόνο το κάναμε αυτό γιατί έλεγαν ότι άμα έχει αυτό η πόρτα και έρθουν τα καρκατζέλια, πρώτα τους αρέσει να μετράνε πόσα κρόσσια έχει και μετά να μπαίνουν στο σπίτι. Μια χρονιά ήρθαν και τα μετρούσαν. Τα ακούγαμε από έξω να μιλάνε σιγανά και να γελάνε. Η μάνα μου μας είπε να μην μιλήσει κανένας μέχρι να φύγουν. Έμειναν εκεί πολλές ώρες θυμάμαι, εγώ ήμουν 8-9 χρονών αλλά θυμάμαι τις φωνές τους σαν να τις άκουσα εχθές. Μάλωσαν αναμεταξύ τους λίγο πριν ξημερώσει και έφυγαν. Το βάζω στην πόρτα μου αυτό το ξεφτισμένο πανί ακόμα και τώρα.....συνέχιζε η γιαγιάκα μου! -Εγώ τα είδα μόνο μία φορά. Ήμουν δεν ήμουν 15 -16 χρονών. Έκανε πολύ κρύο εκείνο το χειμώνα και είχε ρίξει πολύ χιόνι. Εμείς τα ξύλα τα στοιβάζαμε στην αυλή. 2-3 μέρες μετά την πρωτοχρονιά πήγα να πάρω την νύχτα ξύλα για τη φωτιά από την αυλή. Μόλις άνοιξα την πόρτα για να βγω τα είδα να περνάνε από το δρόμο. Χοροπηδούσαν πάνω στο χιόνι και γέλαγαν. Δεν είχε φώτα τότε στα χωριά τις νύχτες αλλά απ το χιόνι έβλεπες καλά. Φοβήθηκα πολύ, πάγωσε το αίμα στις φλέβες μου και ούτε ξέρω πως μπόρεσα να μπω πάλι στο σπίτι και να ασφαλίσω την πόρτα. Το πρωί είδα και τα σημάδια τους πάνω στο χιόνι. Σε όλους τα έδειξα θυμάμαι. Σαν μωρού παιδιού ήταν, μικρά αλλά με μεγάλα δάχτυλα. Δεν θυμάμαι πόσα δάχτυλα είχαν όμως. Και άντε τώρα μετά από όλα αυτά να τολμήσω να ρωτήσω : Μύθος λοιπόν φίλοι μου οι καλικάντζαροι ή πλάσματα που όντος υπήρχαν και χάθηκαν στις μέρες μας; Φαντασιώσεις ή αληθινά βιώματα; Οι παλαιότεροι τα έβλεπαν, τα φοβόντουσαν και πρόσεχαν να μην συναντηθούν μαζί τους. Ο φόβος και ο τρόμος προσωποποιημένος. Εμείς πάλι, τα εξορίσαμε ακόμη και από το μυαλό μας, με την σύγχρονη ορθολογιστική σκέψη μας τα μετατρέψαμε σε παιδιακίστικο παραμύθι. Οι ήρωες αυτού του παραμυθιού όμως, αφού γαλούχησαν πολλές γενιές “αγνών” ανθρώπων, ίσως και να αποφάσισαν από μόνοι τους να μας εγκαταλείψουν στον τεχνολογικά τέλειο γκρίζο κόσμο μας. ΥΓ Οι μαρτυρίες για τους καλικάντζαρους αποτελούν μέρος του αρχείου μου από τις διηγήσεις της γιαγιουλας μου και δεν ξέρω γιατί, τις μοιράζομαι για πρώτη φορά. Καταγράφηκαν σε διάστημα αρκετών ετών οπως καταλάβατε μέσω προσωπικής επικοινωνίας με τη γιαγιά μου και δυστυχως δε ζει για να έχω και τη σύμφωνη γνώμη της γι αυτή τη δημοσίευση !!! Ξέρετε όμως κάτι ;;; Έστω για λίγο, για οση ώρα γράφω αυτές τις αράδες.....την ξαναέφερα δίπλα μου, κοντά μου κι αυτό μου φτάνει . Να τη νιώθω και πάλι εδώ, δίπλα στο τζάκι που με έμαθε να αγαπω τόσο πολύ και να το συνδυάσω ίσως με τις ωραιότερες αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας. Να στε περήφανοι αν είχατε τη χαρά να ζήσετε όμορφα αθώα γεμάτα αναμνήσεις παιδικά χρόνια..... Να τα αγαπάτε και να τα μοιράζεστε ..... Με ή χωρίς καλικαντζαράκια λοιπόν, να σας παιδεύουν, εύχομαι να περάσετε τα ωραιότερα Χριστούγεννα της ζωή σας .... Καλό βράδυ παντού
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Χρονια πολλα απο την εορταζουσα κωμοπολη των Ν.Μουδανιων. Να μας γνωρισουν και οι εκτος Χαλκιδικής παροικουντες .
Εορταστικη η ατμοσφαιρα σημερα για την κωμόπολη μας , χθες λιτανεία και σήμερα αργια .Μαζι με την ευρυτερη περιοχη τιμουμε την Παναγία Κορυφινή την εκ της νησου Καλολιμνου της Προποντιδας καταγομενη - διαβαζει ο ιερεας στην παρακληση - τροφό και προστάτη του χωριου μας δια χειρος ευαγγελιστη Λουκα ζωγράφισμενη . Ταυτισμένη με τις παραδοσεις του τοπου μας η γιορτη από την στιγμή που στήθηκε ο οικισμός των Νέων Μουδανιών το 1923 ,καθως η Παναγία Κορυφινή ταξιδευσε μαζι με τους προσφυγες Καλολιμνιώτες από απέναντι, κατοίκους της νήσου Καλολίμνου της θαλασσας του Μαρμαρά ( σημερινο Ιμραλι οπου στεγαζονται φυλακές υψίστης ασφαλείας). Οι Καλολιμνιώτες, μαζί με τους Μουδανιώτες και τους Λιγουμιτες (εκ των Ελιγμων), υπήρξαν οι κτήτορες της νέας πατρίδας.
Στην Καλόλιμνο - Χρονια πολλα απο την εορταζουσα κωμοπολη των Ν.ΜοΧρονια πολλα απο την εορταζουσα κωμοπολη των Ν.Μουδανιων. Για να μας γνωριζουν και οι εκτος Χαλκιδικής παροικουντες . "
Εορταστικη η ατμοσφαιρα σημερα για την κωμόπολη μας , χθες λιτανεία και σήμερα αργια .Μαζι με την ευρυτερη περιοχη τιμουμε την Παναγία Κορυφινή την εκ της νησου Καλολιμνου της Προποντιδας καταγομενη - διαβαζει ο ιερεας στην παρακληση - τροφό και προστάτη του χωριου μας δια χειρος ευαγγελιστη Λουκα ζωγράφισμενη . Ταυτισμένη με τις παραδοσεις του τοπου μας η γιορτη από την στιγμή που στήθηκε ο οικισμός των Νέων Μουδανιών το 1923 ,καθως η Παναγία Κορυφινή ταξιδευσε μαζι με τους προσφυγες Καλολιμνιώτες από απέναντι, κατοίκους της νήσου Καλολίμνου της θαλασσας του Μαρμαρά ( σημερινο Ιμραλι οπου στεγαζονται φυλακές υψίστης ασφαλείας). Οι Καλολιμνιώτες, μαζί με τους Μουδανιώτες και τους Λιγουμιτες (εκ των Ελιγμων), υπήρξαν οι κτήτορες της νέας πατρίδας. Στην Καλόλιμνο - αρχαια Βεσβικος το ονομα του νησιου - η εικόνα είχε την στεγη της στην κορυφή του νησιού για αυτό και λεγόταν Κορυφινή. Στην κορυφή άλλωστε και της νέας πατρίδας εγκαταστάθηκε. Ο Γιώργος Γιαγκάκης, νησιολόγος αναφέρει Στή μικρη μονογραφια του με τίτλο «Μνήμη Καλολίμνου Προποντίδος» για τον ναό στην Καλόλιμνο. «…Μοναστήρι της Παναγίας Κοριφινής. Στον ομώνυμο λόφο, σε απόσταση μιάς ώρας τουλάχιστον από την πολίχνη. Ονομάζεται Κοριφινή(=Κορυφινή), επειδή ήταν στην κορυφή..... το εκκλησάκι ήταν μικρό, 5χ6 (μ) αλλά αρχαίο, όπως και η εικών . Ο Απόστ. Τσακάλογου αναφέρει ότι, στο Μοναστήρι αυτό, το καλοκαίρι λειτουργούσαν κάθε βδομάδα τα κορίτσια που δούλευαν στην Πόλη, κοντινη η αποσταση και επεστρεφαν με το καικι, το Μονάστηρι είχε ένα εκκλησάκι με πολύ θαυματουργή εικόνα και ότι σ’ ένα μικρο κελλι έμενε ένας καλόγηρος και ¨νοιαζόταν ότι έπρεπε¨. Εόρταζε πανηγυρικώς στα Γενέθλια της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου με την συμμετοχή των κατοίκων της Καλολίμνου αλλά και φιλέορτων από γειτονικά χωριά, οι οποίοι ήρχοντο με καΐκια. Την τιμούσαν ιδίως οι ναυτικοί. Οι εγκατασταθεντες στα Ν.Μουδανια προσφυγες κατασκευασαν εκει επι λοφου προχειρο ναισκο στο ονομα της ο οποιος το 1940 βελτιωθηκε και επεκταθηκε κλπ….». "Στηκετε και κρατειτε τας παραδοσεις " την μνημη ετσι αναζωογονουμε .
Με ριζες εκ Καλολιμνου κι εγω απο τους γονεις της μητερας μου ευχομαι Χρόνια μας πολλά...Και του χρονου!υδανιων. Για να μας γνωριζουν και οι εκτος Χαλκιδικής παροικουντες . "
Εορταστικη η ατμοσφαιρα σημερα για την κωμόπολη μας , χθες λιτανεία και σήμερα αργια .Μαζι με την ευρυτερη περιοχη τιμουμε την Παναγία Κορυφινή την εκ της νησου Καλολιμνου της Προποντιδας καταγομενη - διαβαζει ο ιερεας στην παρακληση - τροφό και προστάτη του χωριου μας δια χειρος ευαγγελιστη Λουκα ζωγράφισμενη . Ταυτισμένη με τις παραδοσεις του τοπου μας η γιορτη από την στιγμή που στήθηκε ο οικισμός των Νέων Μουδανιών το 1923 ,καθως η Παναγία Κορυφινή ταξιδευσε μαζι με τους προσφυγες Καλολιμνιώτες από απέναντι, κατοίκους της νήσου Καλολίμνου της θαλασσας του Μαρμαρά ( σημερινο Ιμραλι οπου στεγαζονται φυλακές υψίστης ασφαλείας). Οι Καλολιμνιώτες, μαζί με τους Μουδανιώτες και τους Λιγουμιτες (εκ των Ελιγμων), υπήρξαν οι κτήτορες της νέας πατρίδας. Στην Καλόλιμνο - αρχαια Βεσβικος το ονομα του νησιου - η εικόνα είχε την στεγη της στην κορυφή του νησιού για αυτό και λεγόταν Κορυφινή. Στην κορυφή άλλωστε και της νέας πατρίδας εγκαταστάθηκε. Ο Γιώργος Γιαγκάκης, νησιολόγος αναφέρει στο μικρη μονογραφια του με τίτλο «Μνήμη Καλολίμνου Προποντίδος» για τον ναό στην Καλόλιμνο. «…Μοναστήρι της Παναγίας Κοριφινής. Στον ομώνυμο λόφο, σε απόσταση μιάς ώρας τουλάχιστον από την πολίχνη. Ονομάζεται Κοριφινή(=Κορυφινή), επειδή ήταν στην κορυφή..... το εκκλησάκι ήταν μικρό, 5χ6 (μ) αλλά αρχαίο, όπως και η εικών . Ο Απόστ. Τσακάλογου αναφέρει ότι, στο Μοναστήρι αυτό, το καλοκαίρι λειτουργούσαν κάθε βδομάδα τα κορίτσια που δούλευαν στην Πόλη, κοντινη η αποσταση και επεστρεφαν με το καικι, το Μονάστηρι είχε ένα εκκλησάκι με πολύ θαυματουργή εικόνα και ότι σ’ ένα μικρο κελλι έμενε ένας καλόγηρος και ¨νοιαζόταν ότι έπρεπε¨. Εόρταζε πανηγυρικώς στα Γενέθλια της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου με την συμμετοχή των κατοίκων της Καλολίμνου αλλά και φιλέορτων από γειτονικά χωριά, οι οποίοι ήρχοντο με καΐκια. Την τιμούσαν ιδίως οι ναυτικοί. Οι εγκατασταθεντες στα Ν.Μουδανια προσφυγες κατασκευασαν εκει επι λοφου προχειρο ναισκο στο ονομα της ο οποιος το 1940 βελτιωθηκε και επεκταθηκε κλπ….». "Στηκετε και κρατειτε τας παραδοσεις " την μνημη ετσι αναζωογονουμε .
Με ριζες εκ Καλολιμνου κι εγω απο τους γονεις της μητερας μου ευχομαι Χρόνια μας πολλά...Και του χρονου! Βεσβικος το ονομα του νησιου - η εικόνα είχε την στεγη της στην κορυφή του νησιού για αυτό και λεγόταν Κορυφινή. Στην κορυφή άλλωστε και της νέας πατρίδας εγκαταστάθηκε. Ο Γιώργος Γιαγκάκης, νησιολόγος αναφέρει στο μικρη μονογραφια του με τίτλο «Μνήμη Καλολίμνου Προποντίδος» για τον ναό στην Καλόλιμνο. «…Μοναστήρι της Παναγίας Κοριφινής. Στον ομώνυμο λόφο, σε απόσταση μιάς ώρας τουλάχιστον από την πολίχνη. Ονομάζεται Κοριφινή(=Κορυφινή), επειδή ήταν στην κορυφή..... το εκκλησάκι ήταν μικρό, 5χ6 (μ) αλλά αρχαίο, όπως και η εικών . Ο Απόστ. Τσακάλογου αναφέρει ότι, στο Μοναστήρι αυτό, το καλοκαίρι λειτουργούσαν κάθε βδομάδα τα κορίτσια που δούλευαν στην Πόλη, κοντινη η αποσταση και επεστρεφαν με το καικι, το Μονάστηρι είχε ένα εκκλησάκι με πολύ θαυματουργή εικόνα και ότι σ’ ένα μικρο κελλι έμενε ένας καλόγηρος και ¨νοιαζόταν ότι έπρεπε¨. Εόρταζε πανηγυρικώς στα Γενέθλια της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου με την συμμετοχή των κατοίκων της Καλολίμνου αλλά και φιλέορτων από γειτονικά χωριά, οι οποίοι ήρχοντο με καΐκια. Την τιμούσαν ιδίως οι ναυτικοί. Οι εγκατασταθεντες στα Ν.Μουδανια προσφυγες κατασκευασαν εκει επι λοφου προχειρο ναισκο στο ονομα της ο οποιος το 1940 βελτιωθηκε και επεκταθηκε κλπ….».
"Στηκετε και κρατειτε τας παραδοσεις " την μνημη ετσι αναζωογονουμε .
Με ριζες εκ Καλολιμνου κι εγω απο τους γονεις της μητερας μου ευχομαι Χρόνια μας πολλά...Και του χρονου!
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος "ΝΕΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ" και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θρακικών Σωματείων διοργανώνουν, υπό την αιγίδα του ΔΗΠΠΑΚΥΘ Δήμου Θερμαϊκού και με τη στήριξη του Ιδρύματος Κεραμέως, το 2ο Πανελλήνιο Παιδικό Πανθρακικό Αντάμωμα.
Οι πολιτιστικοί και λαογραφικοί θρακικοί σύλλογοι, θεματοφύλακες και συνεχιστές της θρακιώτικης κουλτούρας, θα σμίξουν δίπλα στη θάλασσα, δημιουργώντας ένα πολύχρωμο σύνολο από περίτεχνες φορεσιές με μελίσματα και τραγουδίσματα στη θρακιώτικη ντοπιολαλιά από το μουσικό σχήμα Θρακόμελο.
Το 2ο Πανελλήνιο Παιδικό Πανθρακικό Αντάμωμα, που θα πραγματοποιηθεί στους Νέους Επιβάτες του Δήμου Θερμαϊκού, δίπλα στη Θεσσαλονίκη, το Σάββατο 17 Ιουνίου 2023, προσδοκούμε να αποτελέσει μια μεγάλη γιορτή της θρακικής παράδοσης για τα παιδιά και τους εφήβους.
Καλώς να ανταμώσουμε!
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Ο Ιούνιος με τα κεράσια, με τα βελούδινα βερίκοκα και ροδάκινα, ο μήνας της θεάς Ήρας που στα λατινικά ονομαζόταν Juno. Ο Θεριστής, που θερίζει ώριμα τα δημητριακά, ο Κερασάρης για τα Γρεβενά. Σχεδόν σε κάθε μέρος της Ελλάδας ο Ιούνιος έχει από μια ιδιαίτερη ονομασία. Ο Κερασινόν των Ποντίων, ο Ορνιαστής ή Ερινιαστής λόγω του «ερινασμού» ή «ορνιασμού» των σύκων για την Άνδρο. Αλυθτσεστής στην Κάλυμνο, Ρινιστής στην Πάρο και Απαρνιαστής για διάφορα άλλα μέρη. Ο μήνας με τη μεγαλύτερη μέρα, την 21η του... Λιοτρόπης, που απαντάται στη λαογραφία πολλών περιοχών της χώρας. Ο μήνας του Αϊ-Γιαννιού του Κλήδονα με το πανάρχαιο έθιμο της φωτιάς.
Όταν ήμουν παιδί θυμάμαι ότι τηρούσαμε το έθιμο. Περιμέναμε τις 23 Ιουνίου να μαζευτούμε όλοι απο τη γειτονιά για να ανάψουμε φωτιές να κάψουμε τα πρωτομαγιάτικα στεφάνια που κρεμότουσαν στις εξώπορτες μέχρι εκείνη την ημέρα. Οι πιο τολμηροί περνούσαν πάνω από τη φωτιά. Εγω θυμάμαι πάντα να το τολμάω κρατώντας το χέρι της θείας μου σφιχτά και να περνάμε μαζί.
Σύμφωνα με το έθιμο, όταν άναβε η φωτιά εμφανιζόταν στις ελεύθερες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. "...και φωτιές ανάβανε στους απάνω δρόμους τ' Άη Γιάννη θα 'τανε θαρρώ..."
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το παραδοσιακό έθιμο της λαγάνας παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Η λαγάνα είναι άζυμος άρτος, που σημαίνει ότι παρασκευάζεται χωρίς προζύμι και φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε από τους Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο, υπό την καθοδήγηση του Μωυσή. Έκτοτε, επιβαλλόταν από τον Μωσαϊκό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.
Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει «Λαγάνα πέττεται», ενώ ο Οράτιος στα κείμενά του, αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών».
Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και να καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής.
Όσο για τον λόγο για τον οποίο η συγκεκριμένη Δευτέρα λέγεται «Καθαρά», αναφέρεται ότι η ονομασία προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα κάθαρσης». Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους, όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης, κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο, έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και -φυσικά- λαγάνα.
Ποιός είναι ο συμβολισμός του χαρταετού
Ο χαρταετός που πετάμε την Καθαρά Δευτέρα, δεν είναι απλώς ένα ακόμα παιχνίδι, που ίπταται στον αέρα εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Το πέταγμά του στα ύψη και ο χορός του με τον άνεμο, ψηλά στον καταγάλανο ουρανό, υποδηλώνει την ανάταση, την κάθαρση της ψυχής μετά το διονυσιακό ξεφάντωμα της Αποκριάς. Μολονότι ο χαρταετός πρωταγωνιστεί στα δικά μας Κούλουμα, θα πρέπει να θυμηθούμε ότι πατρίδα του είναι η μακρινή Ανατολή.
Η ιστορία του χαρταετού έχει βαθιές ρίζες στην αρχαία Κίνα ξεπερνώντας τα 2.400 χρόνια ζωής. Αρχικά, βέβαια, υλικό κατασκευής των χαρταετών δεν υπήρξε το χαρτί, αλλά το ξύλο. Οι λαοί της Ανατολής χρησιμοποιούσαν τους χαρταετούς σε μαγικές τελετές, θρησκευτικές εκδηλώσεις και σε τελετουργίες για τον εξορκισμό του κακού. Πίστευαν ότι όσο ψηλότερα ανεβεί ο αετός τόσο πιο τυχεροί θα είναι.
Ο αυτοκράτορας της Κίνας Γουέν Χσουν έκανε πειράματα πτήσεων με αετούς φτιαγμένους από μπαμπού, χρησιμοποιώντας για επιβάτες τους κρατούμενούς του. Οι τυχεροί που επιζούσαν κέρδιζαν την ελευθερία τους.
Μια από τις πιο εντυπωσιακές γιορτές με χαρταετούς που ‘‘χορεύουν’’ στους αιθέρες πραγματοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Βόρεια Ινδία, για την υποδοχή της άνοιξης, με εντυπωσιακές τελετές που έχουν τις ρίζες τους στην ινδουιστική μυθολογία. Για τον ίδιο λόγο, στη Λαχώρη του Πακιστάν κάθε Φεβρουάριο γίνονται πανηγυρικές εκδηλώσεις, που επανα- φέρουν στη μνήμη παγανιστικές συνήθειες του παρελθόντος.
Αλλά και στην ελληνική αρχαιότητα, ο χαρταετός δεν ήταν άγνωστος. Αναφέρεται ότι ο αρχιμηχανικός Αρχύτας του Τάραντα -4ος αι. π. Χ.- χρησιμοποίησε στην αεροδυναμική του τον αετό, ενώ υπάρχει και ελληνικό αγγείο της κλασικής εποχής με παράσταση κόρης, η οποία κρατά στα χέρια της μια μικρή λευκή σαΐτα (είδος αετού) με το νήμα της, έτοιμη να την πετάξει.
Πιθανότατα βέβαια, τα πειράματα ή τα παιχνίδια των Αρχαίων Ελλήνων με τους “αετούς” θα πρέπει να γίνονταν με πανί τουλάχιστον ως το Μεσαίωνα, καθώς η χώρα μας δεν διέθετε σε αφθονία το χαρτί.
Πολύ αργότερα ο Μάρκο Πόλο γυρίζοντας από τα ταξίδια του, φέρνει το χαρταετό στην Ευρώπη του Μεσαίωνα, όπου τον περιγράφει και για τις επικίνδυνες επανδρωμένες πτήσεις του.
Τα νεότερα χρόνια, πολλές λεπτομέρειες για την παρουσία του χαρταετού στη Γηραιά Ήπειρο έχουμε το 1450 στη Γερμανία και το 1606 στην Ισπανία. Στη δεύτερη περίπτωση, ένας κληρικός αναφέρει στο ημερολόγιό του ότι χρησιμοποιούσαν τον χαρταετό σαν παιχνίδι χαράς την ημέρα του Πάσχα.
Ακολουθούν οι χρόνοι της επιστημονικής χρησιμοποίησης των χαρταετών (ή και υφασματαετών) ώσπου το 1752 στην Αμερική ο Βενιαμίν Φραγκλίνος εκτέλεσε το διάσημο πείραμά του, διαπιστώνοντας με τεχνητό αετό τον ηλεκτρισμό της ατμόσφαιρας και του κεραυνού, οπότε και κατασκεύασε το αλεξικέραυνο. Το 1880 ο Αυστραλός Hargrave σχεδίασε έναν τεράστιο αετό για μετεωρολογικές παρατηρήσεις.
Υπάρχει προφορική παράδοση που αγγίζει τα όρια του μύθου, ότι τη μεγάλη γέφυρα του Νιαγάρα την άρχισαν, ρίχνοντας απέναντι με χαρταετό το πρώτο σχοινί.
Ο Χαρταετός έφθασε στην Ελλάδα πρώτα από τα λιμάνια Ανατολής (Σμύρνη-Χίο-Κωνσταντινούπολη), τα λιμάνια της Επτανήσου, της Σύρας, των Πατρών και ακολούθησαν τα αστικά κέντρα, όπου μπορούσε κανείς να αγοράσει σπάγκο και χρωματιστό χαρτί. Η κατασκευή ενός χαρταετού σήμερα είναι σχετικά εύκολη υπόθεση καθώς υπάρχουν όλα τα τεχνικά μέσα.
Απαιτείται βέβαια κοφτερό μυαλό από τον κατασκευαστή, επιδέξια χέρια και φυσικά φαντασία! Ο χαρταετός στη μακραίωνη ιστορία του χρησιμοποιήθηκε με διάφορους τρόπους, για τη μέτρηση της θερμοκρασίας και της ταχύτητας των ανέμων, για μελέτες της ατμόσφαιρας και του ηλεκτρισμού, αλλά ακόμα και για αεροφωτογραφίσεις.
Για το πέταγμα του χαρταετού πρέπει με προσοχή να επιλέγουμε ανοιχτούς χώρους χωρίς ηλεκτροφόρα καλώδια. Ακόμη να είναι μακριά από γκρεμούς και ποτέ σε ταράτσες, εξ αιτίας των δυστυχημάτων από τις πτώσεις. Πάντως, είτε ως άθυρμα ή συνήθεια του χθες, του σήμερα αλλά και του αύριο, έχει τη δύναμη, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους για κάθε χώρα, να ξεσηκώνει όλο τον κόσμο, μικρούς και μεγάλους και να τους παρασύρει σ’ ένα διαφορετικό παιχνίδι, επίπονο και επίμονο, αγωνιώδες και πολύχρωμο, με επιτυχίες ή απογοητεύσεις, αλλά πάντοτε ένα πανηγύρι συγκινήσεων, συναγωνισμού και χαράς.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Υποσχέθηκα τη συνταγή και τον τρόπο παρασκευής των ψωμιού. Μας έπιασε όμως η Καθαρά Δευτέρα και σκέφτηκα να σας δώσω πρώτα τη συνταγή και τις οδηγίες για την λαγάνα του παραδοσιακού φούρνου της οικογένειας (που βέβαια από χρόνια δεν υπάρχει αλλά οι συνταγές όπως και οι μνήμες παραμένουν πάντα ζωντανές). Καλή επιτυχία και "Ψηλά τον αετό σας" και στις εκλογές που έρχονται!!!
Υλικά
500 γρ. αλεύρι (προτιμώ ολικής - μαλακό και σκληρό)
1,5 φακελάκι ξερή μαγιά ή 13 γρ. νωπή
ένα κουταλάκι γλυκού αλάτι
ενάμισο κουταλάκι γλυκού ζάχαρη
330 ml νερό χλιαρό (όχι καυτό)
σουσάμι ή μαυροσούσαμο ή παπαρουνόσπορο
Τρόπος παρασκευής
Σε μια λεκανίτσα ρίχνουμε το νερό χλιαρό, το αλάτι, τη ζάχαρη και ανακατεύουμε μέχρι να διαλυθούν τα υλικά στο νερό που θα αλλάξει χρώμα (θα γίνει περίπου καφετί από τη μαγιά).
Προσθέτουμε το αλεύρι (κατά προτίμηση αλεύρι Πανομής ολικής, ανάμεικτο σκληρό και μαλακό) και συνεχίζουμε να γυρνάμε τα υλικά με ένα πηρούνι μέχρι να αρχίζει να χάνεται η υγρασία του μίγματος και να παίρνει μορφή το ζυμάρι μας. Τότε ζυμώνουμε με το χέρι για λίγα λεπτά μέχρι η ζύμη μας να γίνει ελαστική, λεία και μαλακή, που δεν θα κολλάει στα χέρια μας. Πιθανότατα θα χρειστεί να προσθέσουμε λίγο αλευράκι αν είναι υγρή ή λίγο χλιαρό νερό αν είναι σφιχτή.
Όταν έχουμε τη ζύμη μας έτοιμη κάνουμε μία ή δύο μπαλίτσες (αν θέλουμε μια μεγάλη ή δύο μικρότερες λαγάνες), τις σκεπάζουμε με πετσέτες και τις αφήνουμε για 5 -10 λεπτά να ξεκουραστούν.
Απλώνουμε λαδόκολα στο ταψί του φούρνου μας.
Βάζουμε στο ταψί τη μία ή τις δύο μπαλίτσες μας, πατάμε με την παλάμη μας να ανοίξουν και να απλωθούν στο ταψί και όταν τις ανοίξουμε τόσο ώστε το πάχος τους να είναι περίπου ένα εκατοστό τις πιέζουμε με τα δάχτυλά μας έτσι ώστε να πάρουν τη μορφή της λαγάνας. Δώστε ότι σχήμα θέλετε, οβάλ ή στρογγυλό.
Σκεπάζουμε τη λαγάνα με μια πετσέτα και περιμένουμε να φουσκώσει ελαφρά, αφού φροντίσουμε να είναι σε ζεστό μέρος για περίπου 30 λεπτά. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180° C.
Ξαναπιέζουμε με τα δάχτυλά μας τη λαγάνα (ή τις λαγάνες). Θα πρέπει να έχουν καταλάβει όλη σχεδόν την επιφάνεια του ταψιού.Σε ένα φλυτζανάκι έχουμε ήδη βάλει τρεις κουταλιές της σούπας χλιαρό νερό, ανακατεύουμε ένα κουταλάκι της σούπας αλεύρι και μισό κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη για να γίνει ένα ομοιόμορφο παχύρρευστο μείγμα (θυμάμαι πως το λέγαμε στον οικογενειακό φούρνο "μπουλαμάτσι" - δεν ξέρω την προέλευση της λέξης).
Την αλείφουμε με το μπουλαμάτσι, την πασπαλίζουμε με σουσάμι ή μαυροσούσαμο ή παπαρουνόσπορο. Βάζουμε το ταψί στη δεύτερη θέση του φούρνου, την ψήνουμε στον αέρα για περίπου 30-35 λεπτά, μέχρι να πάρει το ρόδινο χρώμα αλλά χωρίς να ξεροψηθεί.
Ελέγχουμε, ανασηκώνοντάς την απαλά, αν έχει ψηθεί καλά και από κάτω, αλλιώς την αφήνουμε για περίπου άλλα 5 λεπτά.
Βγάζουμε τη λαγάνα από τον φούρνο και την τοποθετούμε σε σχάρα ή σε πετσέτα ώστε να μην "ιδρώσει" από το κάτω μέρος της.
* Κροπάρισα την φωτο γιατί η μισή λαγάνα φαγώθηκε μόλις βγήκε ....
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Σύμφωνα με την παράδοση είναι 18. Κανείς δεν μοιάζει με τον άλλο και έχει ο καθένας ένα χαρακτηριστικό και ένα κουσούρι. Αρχηγός τους θεωρείται από πολλούς ο Μαντρακούκος που είναι κουτσός κι άγριος και ο πιο επικίνδυνος απ’ όλη την ομάδα. Του αρέσει να πειράζει τις γυναίκες στους δρόμους. Δεξί του χέρι ο Μαγάρας, με την τεράστια κοιλιά του, ο οποίος μαγαρίζει όλα τα φαγητά και τα γλυκά. Μετά ακολουθούν οι εξής: Ο Μαλαγάνας ξεγελάει τα παιδιά με γλυκόλογα και έτσι καταφέρνει να τους παίρνει τα γλυκά. Ο Τρικλοπόδης έχει χταποδίσιο χέρι που το χώνει παντού και σκουντουφλάνε πάνω του οι άνθρωποι. Ο Πλανήταρος από την άλλη κοροϊδεύει τους ανθρώπους γιατί μπορεί να μεταμορφώνεται σε ζώο ή σε κουβάρι. Ένας από τους πιο «ζωηρούς» είναι ο Μαλαπέρδας ο οποίος θέλει να ουρεί μέσα στα φαγητά. Για αυτό και η παράδοση θέλει τις ημέρες του Δωδεκαημέρου οι μάγειρες και οι μαγείρισσες να κλείνουν οπωσδήποτε τις κατσαρόλες με τα φαγητά. Ο Καταχανάς τρώει διαρκώς και τα πάντα. Ρεύεται και μυρίζει απαίσια. Αυτός κάνει παρέα με τον Περίδρομο ο οποίος είναι ο άλλος φαταούλας της παρέας. Ο Κουλοχέρης είναι σαραβαλιασμένος, μ’ ένα χέρι κοντό κι ένα μακρύ, κι όλο μπερδεύεται και πέφτει κάτω. Ο Παρωρίτης από την άλλη έχει μύτη σαν προβοσκίδα και κάνει εμφανίσεις λίγη ώρα πριν λαλήσει ο πετεινός και παίρνει τις φωνές των ανθρώπων. Ο Γουρλός με τα τεράστια μάτια του παρακολουθεί τα πάντα ενώ ο κουτσός και καμπούρης Κοψομεσίτης τρελαίνεται για τηγανίτες. Ένας από τους πιο περίεργους είναι ο Σταβολαίμης που γυρνάει σαν σβούρα ενώ ίσως ο πιο «αθυρόστομος» είναι ο Κοψαχείλης ο οποίος τα έχει βάλει με τους παπάδες. Ο Κωλοβελόνης θεωρείται ο τρίτος στην ιεραρχία των καλικάντζαρων. Είναι μακρύς σαν μακαρόνι κι έτσι μπορεί εύκολα να περνάει από τις κλειδαρότρυπες κι από τις τρύπες του κόσκινου. Είναι ιδιαίτερα σβέλτος και γρήγορος στις κινήσεις του. Ο Κατσικοπόδαρος είναι αυτό που λέει το όνομά του: Άσχημος, καμπούρης, ελεεινός και γρουσούζης. Όπου μπει το κακορίζικο ποδάρι του έρχεται η καταστροφή.
Οι τελευταίοι της ομάδας είναι ο τεράστιος και βατραχόμορφος, Βατρακούκος καθώς και ο Παγανός. Ο Παγανός είναι κουτσός. Λατρεύει τη στάχτη και γι’ αυτό τρυπώνει από τις καμινάδες. Φοβάται όμως πιο πολύ απ’ όλους τους Καλικάντζαρους τη φωτιά και γι’ αυτό οι νοικοκύρηδες φροντίζουν να μη σβήσει κατά τη διάρκεια του δωδεκαήμερου.
Ποιά είναι τα ήθη και τα έθιμα του 12ημέρου; Πόσοι από εμάς γνωρίζουμε, ή έστω τα θυμόμαστε;
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος "ΝΕΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ" υπόσχεται να μας τα θυμίσοει σε μια εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί αύριο Τετάρτη στις 7 το απόγευμα στο ΚΑΠΠΑ.
Όσοι βρεθούν εκεί θα παρακολουθήσουν και μια ιδιαίτερη και κλασσική Χριστουγεννιάτικη ιστορία. Πρόκειται για την θεατρική απόδοση της "Χριστουγεννιάτικης Ιστορίας" του Ντίκενς. Μια θεατρική παράσταση που θα μας χαρίσουν οι μαθητές του ΓΕΛ Ν. Μηχανιώνας.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Με άφθονα κάστανα, εδέσματα, κρασί, χορό και γλέντι, πραγματοποιείται φέτος στο Λιβάδι του δήμου Θέρμης, η γιορτή του κάστανου, μετά από δύο χρόνια, την οποία διοργανώνουν η Κοινότητα και ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Λιβαδιωτών με τη συνεργασία του δήμου Θέρμης.
Στο πλαίσιο της γιορτής θα πραγματοποιηθεί οδοιπορία από εθελοντές επισκέπτες στην κορυφή του «Καλογερικού» (ύψους 970 μ.), κατά τις ώρες 09:00- 12:00.
Στη συνέχεια θα ξεκινήσουν οι εκδηλώσεις στην κεντρική πλατεία του χωριού «τα Πλατάνια».
Η «Παναγία Μηχανιώτισσα» μεταφέρθηκε από τους ευσεβείς Μηχανιώτες στο νέο τόπο εγκατάστασής της. Παρά τα βάσανα και τις στερήσεις τους δεν άργησαν να αναγείρουν,στην Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης, ένα Ιερό Ναό.
H φήμη της θαυματουργού εικόνος της Παναγίας Φανερωμένης είναι πανελλήνια και έχει φτάσει και έξω από τα όρια της Ελλάδος. Η ετήσια πανήγυρις, με την οποία κάθε χρόνο στις 23 Αυγούστου γιορτάζονται τα εννιάμερα της Παναγίας, καθιερώθηκε στα 1927.
Για να τιμήσουν την Παναγία τη Μηχανιώτισσα, να την προσκυνήσουν και να ζητήσουν τη χάρη της, καταφθάνουν κάθε χρόνο τέτοια εποχή δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες. Eίναι οι χριστιανοί που προσέρχονται στη χάρη της, ταπεινοί προσκυνητές και ικέτες,από όλα τα μέρη της Μακεδονίας και μακρύτερα ακόμη, από όλες τις περιοχές της Ελλάδος.
Ιστορία της εικόνας
Ένα μεγάλο τμήμα των ξεριζωμένων από τις πατρογονικές εστίες Ελλήνων της χερσονήσου της Κυζίκου (1922-23) και ιδίως αυτοί που κατοικούσαν στην ιστορική Μηχανιώνα, ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή όπου σήμερα ανθεί η Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης.
Φεύγοντας από εκεί, παρά την πίεση των πραγμάτων, τις δυσκολίες και την αγωνία τους, οι ευσεβείς Μηχανιώτες πρόσφυγες πήραν μαζί τους την προστάτιδα, χαριτόβρυτη και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης και την έφεραν στην Ελλάδα.
Στην χερσόνησο της Κυζίκου υπήρχαν δύο εικόνες με την προσωνυμία Φανερωμένη, που οι χριστιανοί τις αποκαλούσαν <αδελφές>. Η μία, της Κυζίκου, γνωστή απλώς ως <Φανερωμένη>, η άλλη <Παναγία η Μεγάλη> ανήκε στη Μηχανιώνα.
Όταν έγινε η μεγάλη Καταστροφή του Μικρασιατικού, του Ποντιακού και του Θρακικού Ελληνισμού, η μικρότερη εικόνα της Φανερωμένης Κυζίκου μεταφέρθηκε στην Πόλη. Παραδόθηκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και σήμερα βρίσκεται στο ναό του Αγίου Γεωργίου.Η <Μεγάλη Παναγία> μεταφέρθηκε από τους ευσεβείς Μηχανιώτες. Η χήρα Κατίγκω Μαουτσίδου, που ήταν καντηλανάφτρα της Εκκλησίας της Παναγίας Φανερωμένης, πήρε τον Κώστα Καματάκη και τον Γρηγόρη Μπογάκη που ήταν 15 ετών, και πήραν την Εικόνα μαζί τους μέσα σ΄ ένα πάπλωμα) στο νέο τόπο εγκατάστασής της. Παρά τα βάσανα και τις στερήσεις τους δεν άργησαν να αναγείρουν,στην Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης, ένα μικρό Ιερό Ναό, ρυθμού βασιλικής. Στον οποίο τοποθέτησαν την <Φανερωμένη> Παναγία τους.Ενδόμυχος όμως πόθος τους ήταν να αξιωθούν μια μέρα να την ενθρονίσουν σε Nαό ανταξιό της.
Τα εννιάμερα της Παναγίας
15χρόνια μέτρησε η Παναγία, Αγία Μητέρα απανταχού των χριστιανών μετά την απώλεια έστω και υπό θεϊκή καθοδήγηση και υπόσταση του Υιού της Ιησού. Η Κοίμηση της ωστόσο υπενθύμισε τη θνητή της πλευρά που όμως καθαιρέθηκε σχεδόν αυτόματα εννέα μέρες μετά.
Γι' αυτό το λόγο η Εκκλησία γιορτάζει με ευλάβεια και μεγαλοπρέπεια τα λεγόμενα “Εννιάμερα της Παναγίας” που στην ουσία αποτελούν τη λήξη της εορτής της Κοιμήσεως. Τελευταίος γήινος προορισμός της Παναγίας αποτέλεσε το χωριό Γεσθημανή και στο οποίο οι περίοικοι Την αντιμετώπιζαν ως πνευματική καθοδηγήτρια. Εκεί η ίδια εκοιμήθη.
Οι γραμμές της Αγίας Γραφής αναφέρονται εξονυχιστικά στην μετά από λίγες ημέρες αποκάλυψη της αναλήψεως του σώματος Της στους ουρανούς καθώς και στον τρόπο που μεσολάβησε υπό τη Θεία Χάρη για να αποκαλυφθεί το μεγαλείο της αναστάσεως Της.
Ο λεγόμενος άπιστος Θωμάς αποδείχθηκε και ασυνεπής καθώς δεν μπόρεσε να παραβρεθεί στην τελετή ταφής της Παναγιάς αργώντας τρεις μέρες. Ωστόσο όταν κατέφθασε ζήτησε να του ανοίξουν τον τάφο για να προσκυνήσει το σώμα της Θεοτόκου. Μόλις όμως εγένετο έτσι οι παρευρισκόμενοι είδαν την Παναγία να ανεβαίνει στον Ουρανό αφού έλυσε πρώτα τη ζώνη Της δίνοντας την στον Απόστολο Θωμά.
Πρόκειται φυσικά για την Τίμια Ζώνη η παράδοση της οποίας γιορτάζεται στις 31 Αυγούστου. Μαζί με την Αγία Ζώνη διεσώθηκαν ο χιτώνας και το πέπλο του κεφαλιού Της γνωστό ως μαφόριο ή εσθήτα.
Η φήμη της θαυματουργού εικόνος της Παναγίας Φανερωμένης είναι πανελλήνια και έχει φτάσει και έξω από τα όρια της Ελλάδος. Γι’αυτό και χιλιάδες είναι οι χριστιανοί που προσέρχονται στη χάρη της, κατά την περίοδο του Δεκαπενταυγούστου και την ημέρα της πανηγύρεως της (23 Αυγουστου).
Δεν ήταν καμιά τρομερή ανακάλυψη. Οι ιδιότητες και η θεραπευτική δύναμη του φυτού υπερικόν ήταν γνωστά από την αρχαία Ελλάδα. Το πρότειναν οι θεραπευτές της εποχής (Ιπποκράτης, Διοσκουρίδης, Πλίνιος, Γαληνός, Παράκελσος κ.α.) για την αντιμετώπιση πλήθους ασθενειών. Η ονομασία σπαθόχορτο, που ανάγεται στην αρχαία Ελλάδα και αποτέλεσε το περίφημο ίαμα των αρχαίων Σπαρτιατών, προέρχεται από τις λέξεις σπαθί και χόρτο, γιατί με αυτό θεράπευαν τις πληγές από τα σπαθιά και τις λόγχες στις μάχες, καθώς το χρησιμοποιούσαν ως επουλωτικό.
Εγώ όμως το πρωτοσυνάντησα σε ένα από τα πρώτα περιστατικά που κλήθηκα να βοηθήσω ως νέος φυσικοθεραπευτής. Ο ασθενής, μακροχρόνια κατακεκκλιμένος μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο με εγκατεστημένη ημιπληγία, είχε διάσπαρτες βαθιές κατακλίσεις. Ανοιχτές πληγές που ειδικά στην λεκάνη και στος πτέρνες είχαν φτάσει στο οστό. Τρόμαξα, ζήτησα την βοήθεια χειρουργού για τον επιβάλλοντα καθαρισμό.
Η σύζυγος όμως του ασθενή με μια ανεξήγητη για μένα ψυχραιμία με καθησύχασε δείχνοντάς μου ένα βαζάκι που περιείχε μια ανοιχτόχρωμη αλοιφή. Αλοιφή από σπαθόλαδο, βαλσαμοαλοιφή όπως μου είπε με σιγουριά θα επουλώσει τις βλάβες.
Ήταν μια έκπληξη για μένα, καθώς από τις επόμενες μέρες οι αλλαγές στάσης του αρρώστου σε συνδιασμό με την θαυματουργή αλοιφή οδήγησαν σε μια αποκατάσταση των κατακλίσεων. Και ο παππούς με ενδυνάμωση και κλείσιμο των πληγών του κατάφερε να σηκωθεί, να σταθεί και να περπατήσει με το ιδιότυπο βάδισμα του ημιπληγικού.
Από τότε δεν έλειψε ποτέ από το σπίτι μου το σπαθόλαδο ή βαλσαμέλαιο ή υπερικόν.
Γιατί σας τα λέω όλα αυτά;
Για να σας παρακινήσω να βγείτε στα χωράφια, να μαζέψετε σπαθόχορτο - είναι η εποχή του - και να φτάξετε το θαυματουργό σας φάρμακο, που δεν έχει χρησιμότητα μόνο στην επούλωση επιφανειακών πληγών, δερματικών ερεθισμών, ηλιακών ή ελαφρών εγκαύματα αλλά βοηθάει στην αποκατάσταση ελκών στο στομάχι . Δεν θα απαριθμήσουμε από εδώ την πληθώρα των παθήσεων τις οποίες αναχαιτίζει ή δρα επικουρικά (πχ σημαντική συνεισφορά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης). Μπορείτε να ανατρέξετε στο διαδίκτυο και να βρείτε πλήθος χρήσεών του.
Πού το βρίσκουμε;
Οπουδήποτε, στις άκρες των αγροτικών δρόμων, στα χέρσα χωράφια, ανάμεσα σε καλλιεργημένα κτήματα. Είναι μικρός θάμνος που μπορεί να φτάσει έως 70 ή 80 εκατοστά ύψος. Ξεχωρίζει από τα χρυσοκίτρικα ανθάκια του που βρίσκονται στις άκρες των κλαδιών του που αποτελούνται από πρασινοκίτρινα φύλλα που φέρουν ημιδιαφανή στίγματα που δίνουν την εντύπωση ότι είναι διάτρητα (εξού και η άλλη ονομασία του, Υπερικόν το διάτρητον).
Το φυτό ανθίζει από τον Ιούνιο έως και τον Σεπτέμβριο, ανάλογα με το υψώμετρο που το συναντάμε και τα άνθη του συλλέγουμε κυρίως τον Ιούλιο και Αύγουστο.
Πως παρασκευάζουμε σπαθόλαδο;
Αφού συλλέξουμε ικανή ποσότητα ανθέων, κόβοντας τις κορυφές του φυτού (και χωρίς να το ξεριζώνουμε για να μπορέσει να πολλαπλασιαστεί) γεμίζουμε με αυτά ένα βάζο το οποίο συμπληρώνουμε με αγνό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Το κλείνουμε και το τοποθετούμε στον ήλιο για δύο έως τρεις ημέρες. Σ' αυτό το χρόνο το ελαιόλαδο θα αλλάζει χρώμα και θα γίνεται κοκκινωπό. Τότε το μεταφέρουμε σε σκιερό και δροσερό μέρος. Το σπαθόλαδό μας θα είναι έτοιμο σε 30 έως 40 μέρες. Το σουρώνουμε με διπλό τούλι σε σκουρόχρωμο μπουκάλι και το διατηρούμε αποθηκευμένο σε σκιερό μέρος, σε ντουλάπι που δεν θα έχει υγρασία και πολλή ζέστη.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Μέρα 1η - Σάββατο 27 Ιουλίου 2024, ώρα έναρξης 8:30 μ.μ.
27, 28, 29 Ιουλίου 2024
Πλατεία Οικονομείου, Παραλία Αγίας Τριάδας
Ώρα έναρξης 8:30 μ.μ., Είσοδος ελεύθερη
