Articles by "Πόντος"

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Πόντος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Με κεντρικό μήνυμα «Δεν ξεχνώ τους Πόντιους προγόνους μου¨, το 1ο, 3ο, 4ο και 6Ο Νηπιαγωγεία Θέρμης διοργάνωσαν εκδήλωση μνήμης για τα 353.000 θύματα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του
Πόντου. Τα παιδιά υπό την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών τους, απήγγειλαν ποιήματα, ξαναζωντανεύοντας μνήμες του ξεριζωμού και της Γενοκτονίας. 

Η πρόεδρος του δημοτικού Συμβουλίου Θέρμης Αθηνά Παπαδάκη κατά το σύντομο χαιρετισμό της στο πλαίσιο της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Παραμάνα, σημείωσε ότι «τιμούμε σήμερα την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων που το Μάιο του 1919 διώχθηκαν βιαίως από τους τούρκους και από τις
πατρογονικές εστίες τους. Συγχαρητήρια στις νηπιαγωγούς και σε όλους τους διοργανωτές γιατί όσο θυμόμαστε γεγονότα σαν αυτά και στηλιτεύουμε τέτοιες εγκληματικές πράξεις είναι πιο εύκολο 
να μην επαναληφθούν. 
Οι Αρμένιοι έχουν πετύχει περισσότερα από μας που και αυτοί έχουν υποστεί γενοκτονία κι εμείς όμως μαχόμαστε για την διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας των 353 Ελλήνων του Πόντου και την εκτόπιση πολλών περισσότερων από τις πατρίδες τους. 

Γενοκτονίες λαμβάνουν χώρα καθημερινά παγκοσμίως και το μήνυμα που πρέπει να περάσουμε με εκδηλώσεις σαν αυτές είναι όχι άλλες γενοκτονίες».
Ο αντιδήμαρχος Παιδείας Στυλιανός Αποστόλου τόνισε πως «όταν έχουμε τέτοιους εκπαιδευτικούς αλλά και γονείς που καταφέρνουν να εμφυσήσουν την ιστορία μας στα παιδιά δεν έχουμε να
φοβηθούμε τίποτα. Γιατί τα παιδιά πρέπει να μάθουν την ιστορία μας και εμείς οι μεγαλύτεροι να μην ξεχνούμε. 
Θέλω να συγχαρώ τα τέσσερα Νηπιαγωγεία του δήμου μας για την εξαιρετική τους πρωτοβουλία, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς τους που ανέλαβαν όλη την εκδήλωση».


Την εκδήλωση παρακολούθησαν μεταξύ άλλων η εντεταλμένη δημοτική σύμβουλος Νεολαίας Ελισσάβετ Βελονά, ο πρόεδρος της Κοινότητας Θέρμης Τριαδίου Ευστάθιος Πιστέλας και ο πρόεδρος της Δευτεροβάθμιας Σχολικής Επιτροπής Αχιλλέας Μεταλούλης.

Τις παραδοσιακές φορεσιές πρόσφερε το Σωματείο Παναγία Σουμελά Θέρμης, ενώ στα τραγούδια και το χορό των μικρών μαθητών, συνόδευσαν η Ειρήνη Χαλκίδη στο νταούλι και ο Χρήστος Βοσνακίδης στη λύρα.



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του
άρθρου

Στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, μία απομονωμένη φυλή μιλάει μέχρι και σήμερα τη διάλεκτο Romeyka (Ρωμέϊκα), που θυμίζει τα Αρχαία Ελληνικά. Οι γλωσσολόγοι διαπίστωσαν πως η διάλεκτος αυτή είναι μια ποικιλία από Ποντιακά, με δομικές ομοιότητες ως προς την Αρχαία Ελληνική γλώσσα, οι οποίες όμως δεν παρατηρούνται στα νέα Ελληνικά.


Τα Ρωμέϊκα

Η φυλή – κοινότητα των 5000 ατόμων ζει σε ένα σύμπλεγμα χωριών κοντά στην Τραπεζούντα, όπου κάποτε ήταν η περιοχή του αρχαίου Πόντου. Μιας Ελληνικής αποικίας όπου ο Ιάσωνας και οι Αργοναύτες, σύμφωνα με τον μύθο, επισκέφθηκαν κατά τη διάρκεια του επικού τους ταξιδιού από την Θεσσαλία για την ανεύρεση του Χρυσόμαλλου Δέρατος από την Κολχίδα (η σημερινή Γεωργία).

Στη κοινότητα αυτή οι άνθρωποι μιλούν τα «Ρωμέϊκα», μια διάλεκτο που οι γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι είναι η κοντινότερη – ζωντανή γλώσσα στα αρχαία Ελληνικά. Η οποία μπορεί να προσφέρει μια πρωτοφανή οπτική γωνία της γλώσσας του Σωκράτη και του Πλάτωνα και πως αυτή εξελίχθηκε.

Η Δρ. Ιωάννα Σιταρίδου, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, σημειώνει:

«Τα Ρωμέϊκα διατηρούν έναν εντυπωσιακό αριθμό γραμματικών γνωρισμάτων, τα οποία προσθέτουν ένα αρχαίο Ελληνικό άρωμα στη δομή της διαλέκτου.

Τα χαρακτηριστικά αυτά έχουν εξαφανισθεί τελείως από άλλες μοντέρνες παραλλαγές της σύγχρονης Ελληνικής γλώσσας»

«Η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί σε όλες τις άλλες γνωστές Ελληνικές διαλέκτους σήμερα. Π.χ. οι ομιλητές των νέων Ελληνικών θα έλεγαν «Δεν μπορούσα να πάω» αντί «Δεν μπορούσα πηγαίνειν». Αλλά στα Romeyka, όχι μόνο διατηρείται το απαρέμφατο, αλλά συναντάμε ιδιόρρυθμες απαρεμφατικές δομές, οι οποίες δεν έχουν παρατηρηθεί ποτέ, παρά μόνο στις λατινικές γλώσσες».

Μελέτες της γραμματικής των Romeyka έδειξαν ότι μοιράζεται έναν εντυπωσιακό αριθμό ομοιοτήτων με την δημώδη κοινή των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, η οποία ομιλούνταν κατά την ελληνική επιρροή σε όλη την Μικρά Ασία μεταξύ 4ου αιώνα. π.Χ. και 4ου αιώνα μ.Χ.. Το λεξιλόγιο της Romeyka έχει επίσης πολλούς παραλληλισμούς με την αρχαία γλώσσα.

Τα Ρωμέϊκα θεωρούνται περισσότερο μια γλώσσα κληρονομιάς παρά μια ομιλούμενη γλώσσα

Τα επαναλαμβανόμενα κύματα μετανάστευσης, η κυρίαρχη επιρροή της πλειοψηφίας στη Τουρκία και η απόλυτη απουσία της Romeyka από την κοινή γνώμη της χώρας, την έχουν τοποθετήσει στην παγκόσμια λίστα των υπό εξαφάνιση γλωσσών.

Η Δρ. Σιταρίδου επισημαίνει:

«Με μόλις 5000 άτομα να παραμένουν στη περιοχή, τα Ρωμέϊκα θεωρούνται περισσότερο μια γλώσσα κληρονομιάς, παρά μια ομιλούμενη γλώσσα. Με την εξαφάνιση της θα χαθεί μια μοναδική ευκαιρία να ξεκλειδώσουμε την εξέλιξη της Ελληνικής γλώσσας»

Οι ομιλητές της Romeyka

Οι χωρικοί που μιλούν Ρωμέϊκα, η οποία δεν έχει γραπτή μορφή, παρουσιάζουν άλλα σημάδια γεωγραφικής και πολιτισμικής απομόνωσης. Σπανίως παντρεύονται εκτός της κοινότητάς τους και παίζουν την παραδοσιακή τους μουσική με ένα ειδικό όργανο, την λύρα.

Οι ομιλητές της Romeyka σήμερα είναι ευσεβείς μουσουλμάνοι, που τους επιτράπηκε να παραμείνουν στην Τουρκία το 1923, με την συνθήκη της Λωζάνης. Με την ανταλλαγή Χριστιανικών και Μουσουλμανικών πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Η μουσική τους είναι χαρακτηριστική και δεν μπορεί να μπερδευτεί με τίποτα άλλο. Είναι πραγματικά μοναδική για τους ομιλητές της Romeyka.

Μια πιθανότητα είναι ότι οι σημερινοί ομιλητές της Romeyka είναι οι άμεσοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων που έζησαν στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας για χιλιάδες χρόνια. Ίσως από τον 6ο ή 7ο αιώνα π.Χ. όταν η περιοχή κατοικήθηκε για πρώτη φορά.

Αλλά είναι επίσης πιθανό, να είναι οι απόγονοι γηγενών πληθυσμών ή μιας φυλής μεταναστών, οι οποίοι ενθαρρύνθηκαν ή αναγκάστηκαν να μιλήσουν την γλώσσα των αρχαίων Ελλήνων εποίκων.

Μάθετε για το ερευνητικό πρόγραμμα «The Romeyka Project»

Τα παραπάνω στοιχεία δημοσιεύτηκαν στη Βρετανική εφημερίδα «Independent»





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου



Με τίτλο "Ποτέ πια γενοκτονίες" η παράταξη του Γιάννη Μαυρομάτη εξέδωσε δελτίο τύπου:

Ημέρα τιμής και μνήμης η σημερινή.

Σήμερα σκύβουμε το κεφάλι με ανείπωτη θλίψη ταπεινά σε μια ξεχωριστή φυλή.

Στον ποντιακό ελληνισμό της Ανατολίας που αντιστάθηκε, πολέμησε, ύψωσε το ανάστημα του απέναντι στις ορδές και στο φανατισμό των Νεότουρκων.

Σήμερα αποτίουμε φόρο τιμής σε όλους αυτούς που για την θρησκεία τους, την τιμή τους, την ατόφια ελληνικότητα τους σφαγιάστηκαν εν ψυχρώ.

Η γενοκτονία των Ποντίων έγινε το 1916-1923 και είναι ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ανθρωπότητας.

Τραγωδία επι 7 συνεχή χρόνια ατέρμονη και σιωπηλή.

Ο Δήμος Θερμαϊκού και η διοίκηση μας καθιέρωσε από το 2003 να τιμά τη μέρα της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.

Και δε θα σταματήσει να εξακολουθεί να καταδεικνύει την ανάγκη και τη σημασία συντήρησης της ιστορικής μνήμης, της μνήμης που γίνεται φάρος και εξελίσσει τη ζωή μας.

-Τιμή στους μάρτυρες

-Τιμή σε όλους τους Πόντιους




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Τη γενοκτονία των Ποντίων. Το ανελέητο κυνηγητό των Ποντίων. Την προσπάθεια αφανισμού των Ποντίων απο το μένος και τα συμφέροντα των Νεότουρκων.

Μια μέρα αυτή την 19η του Μάη αφιερώνουμε οι απανταχού Ελληνες για να τιμήσουμε την ράτσα την περήφανη, την ράτσα την άοκνη, τους γενναίους χριστιανούς Ποντίους του πυρρίχιου και της Σέρρας.
Μια μέρα το χρόνο. Φθάνει; Ποτέ!

Πιο Ελληνες απο τους Ελληνες, πιο πατριώτες απο τους πατριώτες.
Απο τον Μάη του 2015 θεσπίσαμε εορταστικές εκδηλώσεις στο δήμο μας.
Γιατι δρασκελιά τη δρασκελιά απο το κρυμμένο παρελθόν βρίσκεις τη γνώση που παραμέλησες και για τους Ποντίους και για όλο τον προσφυγικό Ελληνισμό των χαμένων πατρίδων.

Και πιστέψτε με, είναι πολλές αφού το σκοτάδι υπάρχει είτε το θέλεις είτε όχι. Σε μας εναπόκειται να ανάψουμε το φως.
Ξέρετε, ο πατέρας μου ήταν Ποντιος απο τα Ιμερα Τραπεζούντας και έπαιζε λύρα. Και όταν έπαιζε τη κεμετζέ και τραγουδούσε με φωνή υπέροχη αλλά τόσο νοσταλγική, πόναγα και χαιρόμουν απο παιδί και ήταν ανεξήγητο.
Περνώντας τα χρόνια με βήμα γνώσης και αναζήτησης άρχισα να αντιλαμβάνομαι το ανεξήγητο.
Ήταν ο πόνος του παρελθόντος.

Εύχομαι και σήμερα και πάντα να τιμούμε και να θυμόμαστε αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους.


* η φωτο από την περσινή εκδήλωση Μνήμης για την Γενοκτονία, στην Περαία


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Σήμερα συμπληρώνονται εκατόν ένα χρόνια από τη θλιβερή επέτειο της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου από το κεμαλικό καθεστώς. Εκατόν ένα χρόνια ανέσπερης μνήμης που, φέτος, τιμούμε σιωπηρά. Χωρίς συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις και συγχρωτισμό, αλλά δεν ξεχνούμε.

Έναν αιώνα μετά, η 19η Μαΐου είναι ορόσημο και ηχηρό μήνυμα διεκδίκησης της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου από τη διεθνή κοινότητα και κυρίως από την Τουρκία.
Είναι χρέος όλων μας να συνεχίσουμε να πιέζουμε για την αναγνώριση της μαύρης σελίδας της ιστορίας μας, που άφησε τριακόσιες πενήντα τρεις χιλιάδες και πλέον νεκρούς. Όχι μόνο για τη δικαίωση των χαμένων, βασανισμένων, ξεριζωμένων Ελλήνων, αλλά επειδή δεν πρέπει να επαναληφθεί για κανένα λαό, πουθενά στον κόσμο.
Εκατόν ένα χρόνια μετά την προσπάθεια εξόντωσης του ελληνικού στοιχείου μέσα από τη βίαιη και δολοφονική εκδίωξη των Ποντίων από τις πατρογονικές τους εστίες, τιμούμε όχι μόνο τους νεκρούς και τους εκτοπισμένους. Τιμούμε και εκείνους που άντεξαν τα δεινά και έφτασαν εδώ, στον τόπο μας, στα χωριά του Δήμου Θέρμης.
Μαζί με τις μνήμες και τον πόνο τους έφεραν τα ήθη, τα έθιμα, την πνευματική καλλιέργεια, τις τέχνες. Έδειξαν το σθένος τους, ξαναέστησαν τη ζωή τους, πρόκοψαν και όλοι οι Έλληνες γίναμε κοινωνοί του πολιτισμού και της αξιοσύνης τους .
Η ιστορική μνήμη είναι και παραμένει ζωντανή, μαζί με την τιμή και την ευγνωμοσύνη που οφείλουμε προς τον Ποντιακό Ελληνισμό.


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Αποτελεί χρέος μας να τιμούμε τη μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, να μην ξεχνάμε το προμελετημένο έγκλημα του ξεριζωμού, της εξάντλησης στις κακουχίες, των βασανιστηρίων, της πείνας και της δίψας και των στρατοπέδων θανάτου στην έρημο, της καταπάτησης της αξίας της ανθρώπινης ζωής από το τούρκικο χέρι.

Όμως, οι καταστάσεις που βιώνει η χώρα μας το τελευταίο διάστημα δεν μας επιτρέπουν να αποτίσουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους Πόντιους αδελφούς μας όπως θα το θέλαμε.

Γι’ αυτό σήμερα, Τρίτη 19-5-2020, στις 19.30΄ θα πραγματοποιηθεί Τρισάγιο και κατάθεση στεφάνου από τον Δήμαρχο στην Πλατεία Μνήμης, στην Κάτω Περαία, σύμφωνα με τις ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις για την αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του COVID-19. Έχουν κληθεί να παρευρίσκονται μόνο οι επικεφαλής των συνδυασμών.

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Ήδη αρκετοί Τούρκοι ανακαλύπτουν την ελληνική τους ταυτότητα

Συνέντευξη στον Δημοσθένη Γκαβέα, huffingtonpost.gr

Ως εξισλαμισμένος Έλληνας του Πόντου αυτοπροσδιορίζεται ο Tamer Cillingir (Ταμέρ Τσιλινγκίρ), Τούρκος συγγραφέας και ακτιβιστής ο οποίος πλέον ζει στην Ελβετία. Ο κ. Τσιλινγκίρ έπειτα από μακρά έρευνα έγραψε στα τουρκικά το βιβλίο «Pontos Gerçeği: 1914-1923 Yılları Arasında Karadeniz’de Yaşananlar, εκδ. Ragıp Zarakolu» («Η αλήθεια για τη Γενοκτονία του Πόντου») όπου σε αυτό αναφέρεται στη γενοκτονία που υπέστη ο ελληνικός πληθυσμός από τους νεότουρκους. Σε εμάς περιγράφει τα γεγονότα εκείνης της εποχής, τα ψέματα που εξακολουθεί να λέει το τουρκικό κράτος και παράλληλα τα συνδέει με το σήμερα, αφού άλλωστε πρόκειται για μια πληγή που δεν έχει επουλωθεί. Ο κ. Τσιλινγκίρ μας περιγράφει πως εκτουρκίστηκαν μετά τις σφαγές, τον εκτοπισμό και τις ανταλλαγές πληθυσμών, οι εναπομείναντες Έλληνες του Πόντου.

Τον συναντήσαμε στην Αθήνα στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου για το Έγκλημα της Γενοκτονίας που διεξήχθη στην Αθήνα στις 6-9 Δεκεμβρίου από την Παμποντιακή Ομοσπονδία με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γενοκτονία του Πόντου, στο οποίο συμμετείχε ως ένας εκ των ομιλητών.

Ο κ. Τσιλινγκίρ, με καταγωγή από τη Λιβερά της Ματσούκας, του οποίου οι παπούδες, όπως λέει εξισλαμίστηκαν, αγωνίζεται για χρόνια κατά του αυταρχισμού του τουρκικού κράτους, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα να φυλακιστεί, να βασανιστεί και να καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη. Ωστόσο κατάφερε και έφυγε στο εξωτερικό γνωρίζοντας φυσικά πως δεν πρόκειται να επιστρέψει ποτέ στην Τουρκία.

«Γεννήθηκα σε περιοχή που ανήκε σε ελληνικούς πληθυσμούς και παρότι είχαμε γίνει μουσουλμάνοι, μας είχαν εξισλαμίσει, η ελληνική κουλτούρα εξακολουθούσε να έχει μεγάλη επιρροή επάνω μου» λέει προσθέτοντας πως «είναι πολλοί αυτοί που δεν γνωρίζουν το παρελθόν και την καταγωγή τους κάτι για το οποίο φρόντισαν διαδοχικά όλες οι τουρκικές κυβερνήσεις».

Πώς γνωρίζετε ότι είστε Ελληνας;

«Εσείς πως ξέρετε ότι είστε Έλληνας;» μου ανταποδίδει την ερώτηση, χωρίς όμως να με αφήσει να απαντήσω, άλλωστε η δική του απάντηση ήταν πιο πειστική.

«Παρότι είχα βρει στοιχεία για την ελληνική μου καταγωγή, έκανα και τέστ DNA σε μια αμερικάνικη εταιρεία και το αποτέλεσμα έδειξε πως το ποσοστό DNA σαν αυτό που έχει καταγραφεί στην κεντρική Ασία, ήταν μηδενικό. Δηλαδή δεν ήμουν Τούρκος. Ωστόσο έδειξε πως είμαι Έλληνας κατά 86% και άλλο ένα 14% του DNA μου είναι ιταλικό. Όμως το σημαντικότερο δεν είναι τα γονίδια, αλλά η κουλτούρα και ο αντίκτυπος του ελληνισμού επάνω μου. Γι′ αυτό και θεωρώ τον εαυτό μου Έλληνα».

Ο κ. Τσιλιγκίρ τόσο κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, όσο και κατά την ομιλία του, έδωσε μια εικόνα του Πόντου πριν από τη Γενοκτονία. Εάν συγκρίνεται το τότε με το σήμερα, λέει, τότε θα καταλάβετε πόσο προηγμένη ήταν αυτή η κοινωνία. «Τον 19ο αιώνα ανθούσαν οι τέχνες και το επίπεδο της εκπαίδευσης ήταν ιδιαίτερα υψηλό» τονίζει και εμείς διερωτόμαστε πόσα λαμπρά μυαλά χάθηκαν στις πορείες θανάτου ή στις εν ψυχρώ εκτελέσεις.

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ Κ. ΤΣΙΛΙΝΓΚΙΡ.

Το 1912 στη Σαμψούντα υπήρχε Όπερα, νοσοκομείο με σύγχρονο για την εποχή χειρουργείο. Αντρες και γυναίκες αθλούνταν, έπαιζαν κρίκετ, γκόλφ, πράγματα ανήκουστα ακόμη και στην Κωνσταντινούπολη. Σχολεία για κωφάλαλα παιδιά. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα οι γυναίκες είχαν υψηλή θέση στην κοινωνία. Μπορούσαν να σπουδάσουν, όχι οικοκυρικά αλλά μαθηματικά, ακόμη και οικονομικά. Τέτοια σχολεία υπήρχαν και σε άλλες περιοχές του ανατολικού Πόντου. Μας μιλάει για τον δημοσιογράφο και εθνομάρτυρα τον Νίκο Καπετανίδη, ο οποίος απαγχονίστηκε από τον σφαγέα των Ελλήνων, τον Τοπάλ Οσμάν.

Ο Καπετανίδης μπορούσε να γλυτώσει, μας λέει, αλλά προτίμησε να αντιμετωπίσει πρόσωπο με πρόσωπο τον Τοπάλ Οσμάν. Όπως και να έχει το 1921 το Δικαστήριο Ανεξαρτησίας (δικαστήρια των νεότουρκων που καταδίκαζαν ανθρώπους με συνοπτικές διαδικασίες) τον καταδίκασε σε απαγχονισμό σε ηλικία 32 ετών.

Ο κ. Τσιλινγκίρ αναφερόμενος στην ελληνική παιδεία που άνθιζε στην περιοχή σχολιάζει πως πράγματι η ελληνική εκκλησία είχε ενεργή ανάμειξη στην παιδεία αλλά ο Καπετανίδης πίεζε για πιο ουδέτερη και κοσμική παιδεία.

Όπως και να έχει οι αγριότητες των νεότουρκων ήταν πέρα από κάθε φαντασία και με ηγέτη τον πατέρα του τουρκικού έθνους, τον Μουσταφά Κεμάλ, κατάφεραν να εξαλείψουν τον επί χιλιάδες χρόνια ελληνικό πολιτισμό στην περιοχή.

Ο κ. Ταμέρ Τσιλινγκίρ, επισημαίνει ότι η ιστορία που διδάσκονται τα παιδιά στην Τουρκία αποκρύπτει την αλήθεια και είναι διαστρεβλωμένη. Όταν ο Κεμάλ πήγε στην Σαμψούντα όλοι ήξεραν και η Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι Βρετανοί. Μάλιστα ο Κεμάλ Ατατούρκ, αμέσως συναντήθηκε με τους αρχηγούς των διαφόρων εγκληματικών συμμοριτών μεταξύ και αυτών με τον μεγάλο διώκτη των Ελλήνων τον Τοπάλ Οσμάν και του ζήτησε να εξοντώσει το ελληνικό στοιχείο.

Ο σφαγέας Τοπαλ Οσμάν


Οι διώξεις κατά των Ελλήνων είχαν διάρκεια. Από το 1914 μέχρι το 1923 δολοφονήθηκε μεγάλος αριθμός Ρωμιών, συνεχίζει ο κ. Τσιλιγκίρ.

«Τους έκλειναν μέσα στις εκκλησίες και τους έκαιγαν. Συγκέντρωναν τους διανοούμενους, τους αθλητές, τους καλύτερους και τους σκότωναν. Άλλους εγκλώβιζαν σε σπηλιές και μετά έβαζαν φωτιά για να τους πνίξουν οι αναθυμιάσεις. Οι μαζικές δολοφονίες, οι βιασμοί δεν είχαν τελειωμό. Τα Δικαστήρια της Ανεξαρτησίας μοίραζαν αδιακρίτως θανατικές ποινές και άνθρωποι απαγχονίζονταν. Μέχρι το 1923, 353.000 Έλληνες του Πόντου είχαν χάσει τη ζωή τους. Εκτιμάται ότι άλλοι 50.000 χάθηκαν στις πορείες θανάτου. Υπάρχει δυσκολία στην πρόσβαση των οθωμανικών αρχείων αλλά και σε αυτά της νεόδμητης τουρκικής δημοκρατίας. Ωστόσο καταφέρνουμε να αποσπάσουμε κάποια τεκμήρια και βάσει αυτών μπορούμε να εξαγάγουμε κάποια συμπεράσματα».

Όπως εξηγεί οι Πόντιοι χριστιανοί θεωρήθηκαν προδότες του έθνους και σε αρχεία που παρουσίασε και κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, υπάρχουν κάποια κείμενα τηλεγραφημάτων που είναι πολύ σημαντικά, αφού σε αυτά φαίνεται ξεκάθαρα ότι γίνεται προσπάθεια να τεκμηριωθεί αυτό ακριβώς, ότι δηλαδή οι Πόντιοι ήταν εχθροί του έθνους. Σε ορισμένα τηλεγραφήματα γίνεται λόγος για 132 άνδρες και πέντε γυναίκες, όλοι τους ορθόδοξοι, οι οποίοι παραδόθηκαν στα Δικαστήρια της Ανεξαρτησίας και βάσει μαρτυρίων καταδικάστηκαν σε απαγχονισμό στις 4 Οκτωβρίου 1919. Μαζί με αυτούς, τους ελληνοορθόξους καταδικάστηκαν και 32 γυναίκες και άνδρες μουσουλμάνοι οι οποίοι κατηγορήθηκαν πως υποστήριζαν τον αγώνα των Ποντίων.

«Πρέπει να μνημονεύουμε και τους μουσουλμάνους αδελφούς τους που τους υποστήριξαν» υπογραμμίζει.


YOUTUBE.


Στο σημείο αυτό ο Τσιλινγκίρ περιγράφει την αρχή του οριστικού τέλους του ελληνισμού στον Πόντο. Τον εκτουρκισμό.

«Με τη συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών, 1.250.00 Έλληνες εγκατέλειψαν την περιοχή όσοι έμειναν εξισλαμίστηκαν και φυσικά τα ονόματά τους εκτουρκίστηκαν. Χάθηκαν τα ίχνη της ταυτότητάς τους. Τουρκοποιήθηκαν βίαια. Τα ονόματα των πόλεων και των χωριών άλλαξαν σε τούρκικα. Το ίδιο έγινε και με τη μουσική, κράτησαν την μελωδία, όμως άλλαξαν τους στίχους. Τα ίδια με τα ανέκδοτα, τις ιστορίες… Όλες οι άλλες γλώσσες εκτός της τουρκικής απαγορεύτηκαν.

Οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούσαν να είναι αφηγητές τους παρελθόντος προς τα παιδιά τους ή τα εγγόνια τους λόγω της τρομοκρατίας που έζησαν. Κάποια παιδιά που δεν ήξεραν τουρκικά στα σχολεία επειδή δεν κατανοούσαν την τουρκική δέχονταν βαριές τιμωρίες και μάλιστα υπάρχουν καταγραφές και βασανισμό τους. Υπήρχαν και οι σπιούνοι που παρακολουθούσαν. Οι οικογένειες των παιδιών αυτών σταμάτησαν να μιλούν την ποντιακή διάλεκτο. Ακολούθησε και η καμπάνια του 1928 «Συμπολίτη Μίλα Τούρκικα». Αυτός είναι και ο λόγος που και εγώ δεν μιλάω την ποντιακή διάλεκτο. Εν τω μεταξύ η Σαμψούντα και η Τραπεζούντα, δύο από τα σημαντικότερα εμπορικά λιμάνια του Ευξείνου Πόντου, οδηγήθηκαν σε μαρασμό και η περιοχή εξέπεσε».

Όλες αυτές οι πρακτικές ισοπέδωσης και εξάλειψης τους χριστιανικού στοιχείου φαίνεται ότι δεν σταμάτησαν ποτέ.

«Μόλις πριν από λίγα χρόνια έγινε γνωστό ότι το τουρκικό κράτος είχε φακελωμένους τους εξισλαμισθέντες χριστιανούς και όχι μόνο, με έναν κωδικό αριθμό που μαρτυρούσε την πρώτη του ταυτότητα. Το νούμερο ένα για τους Έλληνες, το νούμερο 2 για τους Αρμένιους και το 3 για τους Εβραίους».

Τον ρωτώ πως ήταν στην πορεία των χρόνων που ακολούθησαν αυτοί οι εξισλαμισθέντες Έλληνες.

«Προσπάθησαν να αποδείξουν ότι ήταν οι καλύτεροι Τούρκοι, προσπαθούσαν πάντα να αποδείξουν τον εαυτό τους. Επρόκειτο ξεκάθαρα για έναν μηχανισμό επιβίωσης και το τουρκικό κράτος 100 χρόνια μετά τους φοβάται. Δεν εμπιστεύεται αυτούς τους εξισλαμισμένους πληθυσμούς, τους εξισλαμισμένους Έλληνες. Φοβάται πως μια μέρα θα μάθουν την αλήθεια και θα ξεσηκωθούν.Υπάρχουν εκατοντάδες χωριά όπου κάποια ποντιακά ακούγονται ακόμη. Αυτά που μας κρύβουν είναι καταγεγραμμένα. Το 1980 κυκλοφόρησαν κάποια πρακτικά, κρυφά αρχεία σε αρχαϊζουσα τουρκική, από συνεδριάσεις της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας. Σε αυτά καταγράφονται δηλώσεις βουλευτών της περιοχής του Πόντου που μιλούν για τη Γενοκτονία. Για παράδειγμα ο Χαμίντ Μπέι λέει πως τίποτα δεν θα εξαλείψει την ντροπή. Ο Σελαχατίν Μπέη, σχολιάζει, “πιο έθνος επαίρεται για τέτοιου είδους δολοφονίες”. Ο Ζιγιά Χουρσίτ, λέει το 1923 ότι η φλόγα του ποντιακού ελληνισμού δεν έχει ακόμη κατασβεστεί. Ο βουλευτής Ανδριανουπόλεως, ο Σερέφ Μπέη δηλώνει: “Θα λογοδοτήσουμε στην ανθρωπότητα γι′ αυτά που κάναμε”. Ο Σερέφ Μπέη πρέπει να σας πω ότι δολοφονήθηκε».

Ο Ταμέρ Τσιλινγκίρ επανέρχεται στο σήμερα και προβαίνει σε μια αποκάλυψη. Όπως ισχυρίζεται τα τελευταία 10-15 χρόνια συμβαίνει κάτι ιδιαίτερο με μια νέα γενιά, κυρίως μορφωμένων παιδιών.

«Κάποιοι προσδιορίζονται ως μουσουλμάνοι, ορισμένοι έχουν βαπτιστεί χριστιανοί, άλλοι δηλώνουν άθεοι, αλλά και οι τρεις αυτές κοινωνικές ομάδες αρχίζουν να προσδιορίζονται ως Έλληνες και ανακαλύπτουν ξανά μια ελληνική ταυτότητα. Πιστεύω ότι όλο το υλικό που υπάρχει πρέπει να αξιοποιηθεί για να οδηγηθούμε στην αλήθεια μια ημέρα. Δεν έχει να κάνει με τη δική μου καταγωγή ή ταυτότητα, πάνω απ΄όλα είμαι άνθρωπος. Ζητώ αποκατάσταση και δικαιοσύνη για όλους αυτούς που πέρασαν μέσα από την αφομοίωση και αυτήν την επώδυνη ενσωμάτωση».

Ο Ταμέρ Τσιλιγκίρ χωρίς φόβο δηλώνει ότι η Τουρκία οικοδομήθηκε μέσα από τη Γενοκτονία χριστιανικών πληθυσμών και την καλεί όχι μόνο να ζητήσει συγγνώμη αλλά και να προχωρήσει σε αποζημιώσεις.

«Όμως πρέπει και η διεθνής κοινότητα να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση» καταλήγει.


Το βιβλίο του Ταμέρ Τσιλινγκίρ – «Η αλήθεια για τη Γενοκτονία του Πόντου»


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου


Εκδηλώσεις τιμής και μνήμης πραγματοποιεί ο δήμος Θέρμης σε συνεργασία με τους ποντιακούς συλλόγους της περιοχής για τη θλιβερή επέτειο των 100 χρόνων από τη Γενοκτονία.

Από τις 11 έως τις 16 Ιουνίου 2019, θα βρεθούμε μπροστά στην ιστορία του ποντιακού ελληνισμού, 100 χρόνια μετά τη Γενοκτονία. Μια μαύρη σελίδα, με χιλιάδες νεκρούς και εκτοπισμένους, που δεν έχει κανείς δικαίωμα να ξεχάσει και που φυσικά δεν πρέπει να επαναληφθεί ποτέ και πουθενά.

Στις ξεχωριστές αυτές εκδηλώσεις που απλώνονται από τη Θέρμη στον Αγ. Αντώνη, το Μονοπήγαδο και το Κ.Σχολάρι οι ποντιακοί σύλλογοι του δήμου Θέρμης θα μας φέρουν σε επαφή με την ιστορία του Πόντου και τη μουσική του παράδοση. Στις εκδηλώσεις περιλαμβάνονται μουσικά και θεατρικά δρώμενα όπως οι “¨Μνήμες”, απαγγελίες ποιημάτων και τραγούδια, η αναπαράσταση του ξεριζωμού, ομιλίες από διακεκριμένους επιστήμονες, την προβολή του ντοκιμαντέρ “Η Μπαντα” του Νίκου Ασλανίδη, που κέρδισε το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Μέσα από τη γνωστή θεατρική παράσταση “Το σύνδρομο του επιζήσαντα” θα αισθανθούμε λίγη από την ιστορία του Πόντου μέσα από μια σπονδυλωτή ροή αφηγήσεων και ερμηνειών από αληθινές μαρτυρίες ανθρώπων που επέζησαν από την κόλαση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και της Μικρασίας, της Αρμενίας και Ασσυρίας.

Παράλληλα, οι αθλητές δίνουν το παρόν στους ποδοσφαιρικούς αγώνες βετεράνων του Απόλλωνα Πόντου Καλαμαριάς, του ΠΑΟΚ και της Θέρμης που διοργανώνονται προς τιμήν της Γενοκτονίας.

Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται με το λαϊκό δρόμο, που θα πραγματοποιηθεί στη Θέρμη με τη συμμετοχή όλων όσων επιθυμούν να τιμήσουν μέσα από μια δράση αθλητισμού τους νεκρούς της γενοκτονίας και να υπενθυμίσουν ότι δεν πρέπει να επαναληφθεί ποτέ ξανά. Την ίδια βραδιά ακολουθεί ο Πυρρίχιος Χορός Σέρρα και συναυλία με τη συμμετοχή Ποντίων καλλιτεχνών.


ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΤΡΙΤΗ 11 ΙΟΥΝΙΟΥ

Κεντρική Πλατεία του Αγ. Αντωνίου, ώρα έναρξης : 19.00

- Απαγγελίες ποιημάτων από τη χορωδία του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγ. Αντωνίου “Παναγία Σουμελά”

- Παρουσίαση του θεατρικού δρώμενου “ΜΝΗΜΕΣ” από τη χορωδία του Σωματείου “Παναγία Σουμελά Δήμου Θέρμης”

- Προβολή της αναπαράστασης του ξεριζωμού


ΤΕΤΑΡΤΗ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ

Γήπεδο του Θερμαϊκού Θέρμης, ώρα έναρξης: 19.30

Ποδοσφαιρικοί Αγώνες, συμμετέχουν οι ομάδες:

Παλαίμαχοι “Απόλλων Πόντου” Καλαμαριάς | Βετεράνοι ΠΑΟΚ | Παλλαλιακός | Βετεράνοι Θέρμης


ΠΕΜΠΤΗ 13 ΙΟΥΝΙΟΥ

Πνευματικό Κέντρο Κ.Σχολαρίου, ώρα έναρξης: 19.00

- Ομιλία από τον κ. Θεοδόση Κυριακίδη, Επιστημονικό Συνεργάτη της Επώνυμης Έδρας Ποντιακών Σπουδών Α.Π.Θ

- Παρουσίαση δρώμενου από τα παιδιά του Συλλόγου “ΑΝΕΒΖΗΓΟΣ ΑΡΟΘΥΜΙΑ” Κ. Σχολαρίου


ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ, ώρα έναρξης: 20.00

Δημοτικό Θέατρο Θέρμης του Πολιτιστικού Κέντρου Θέρμης

Θεατρική Παράσταση «Το Σύνδρομο του Επιζήσαντος»΄, κείμενα – σκηνοθεσία Γ.Συμεωνίδης.

Τα κείμενα είναι στη Νεοελληνική (είσοδος δωρεάν)


ΣΑΒΒΑΤΟ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ, ώρα έναρξης: 19.00

Μνημείο Γενοκτονίας Ποντιακού Ελληνισμού – Λαογραφικό Μουσείο Μονοπηγάδου

- Επιμνημόσυνη δέηση και καταθέσεις στεφάνων

- Ομιλία από την κ. Μυροφόρα Ευσταθιάδου, Δρ. Λαογραφίας με θέμα “Τα αληθινά σενάρια του Πόντου, χθες και σήμερα”

- Προβολή ντοκιμαντέρ “ Η μπάντα...” του κ. Ν. Ασλανίδη, δημοσιογράφου - συγγραφέα

- Προβολή της αναπαράστασης του ξεριζωμού


ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ, ώρα έναρξης: 18.30

Πλατεία Παραμάνα Θέρμης

Λαϊκός δρόμος με τη συμμετοχή εθελοντών

Πυρρίχιος χορός Σέρρα, Συναυλία με τη συμμετοχή Ποντίων καλλιτεχνών

και τη Σχολή εκμάθησης νταουλιού “Κώστας Ζώης”

Συνδιοργάνωση : Δήμος Θέρμης και τα πέντε Ποντιακά Σωματεία του Δήμου Θέρμης

- Σωματείο "Παναγία Σουμελά Δήμου Θέρμης”

- Σύλλογος Αυληαννητών Θέρμης "Ο Αγ. Παντελεήμονας”

- Πολιτιστικός Σύλλογος Αγ. Αντωνίου "Παναγία Σουμελά”

- Σύλλογος "ΑΝΕΒΖΗΓΟΣ ΑΡΟΘΥΜΙΑ" Κ. Σχολαρίου

- Πολιτιστικός Σύλλογος Μονοπηγάδου






Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Γερμανικό άγημα υποδέχεται τη σοβιετική αποστολή (Κάμενεφ, Τρότσκι) 
στο σταθμό του Μπρεστ-Λιτόφσκ

Στις 3 Μαρτίου του 1918 υπεγράφη το τρίτο μέρος της Συνθήκης του Μπρεστ-Λιτόφσκ ανάμεσα στην μπολσεβικική Ρωσία και τις Κεντρικές Δυνάμεις, τη Γερμανία και τους συμμάχους της, κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η νεοσύστατη Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία παρέδιδε στα χέρια του αντιπάλου τεράστια εδάφη.

Οι πρώτες σελίδες της Συνθήκης γραμμένες στα γερμανικά, ουγγρικά, βουλγαρικά, 
οθωμανικά τουρκικά και ρωσικά

Οι περιοχές των πόλεων της Υπερκαυκασίας Καρς και Αρνταχάν, με πολυάριθμους χριστιανικούς πληθυσμούς (κυρίως Αρμενίους, Έλληνες και Ασσυρίους), μετά από σαράντα χρόνια παραμονής στα εδάφη της Ρωσικής Αυτοκρατορίας παραδόθηκαν στους Τούρκους.

Από τον Απρίλιο του 1916, μέρος της Ρωσίας αποτελούσε και το βιλαέτι της Τραπεζούντας. Την εξουσία στην περιοχή ασκούσε ο μητροπολίτης Χρύσανθος. Ο επικεφαλής των τουρκικών δυνάμεων Τζεμάλ Αζμί, κατά την αποχώρησή του από την Τραπεζούντα θεώρησε σκόπιμο και δίκαιο να παραχωρήσει επίσημα την εξουσία στα χέρια του Έλληνα δεσπότη. Την ελληνική τοπική Αρχή την δέχτηκαν και οι Ρώσοι. Με τη Συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ η θρυλική Τραπεζούντα ξαναγύρισε στα χέρια των Τούρκων κατακτητών, όπως και όλος ο Ανατολικός Πόντος.

Η παραχώρηση των εδαφών στην Υπερκαυκασία και τον Πόντο έγινε στο πλαίσιο μιας ευρύτερης απόφασης.

Η απόφαση των Μπολσεβίκων


Με την επικράτηση των Μπολσεβίκων στην εξουσία στις 25 Οκτωβρίου (7 Νοεμβρίου) του 1917, η Ρωσία εξήλθε από την Αντάντ. Οι Γερμανοί, ενώ ηττήθηκαν από τις Δυνάμεις υπό την ηγεσία της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, έβλεπαν την αδυναμία σκληρής διαπραγμάτευσης εκ μέρους της νέας ρωσικής ηγεσίας.

Αντιπρόσωποι των Κεντρικών Δυνάμεων: ο Γερμανός στρατηγός Χόφμαν, ο υπ. Εξωτερικών της Αυστροουγγαρίας κόμης Τσέρνιν, ο εκπρόσωπος των Οθωμανών Μεχμέτ Ταλαάτ πασάς και ο Γερμανός υπ. Εξωτερικών φον Κούλμαν

Στην πρώτη φάση οι Σοβιετικοί πρότειναν στους Γερμανούς ανακωχή, η οποία και συνήφθη στις 15 Δεκεμβρίου του 1917. Το σύνθημα «Ειρήνη άνευ προσαρτήσεων, άνευ αποζημιώσεων», γινόταν πραγματικότητα μετά από τον νικηφόρο για τη Ρωσία πόλεμο. Κουρασμένος μετά από τέσσερα χρόνια, ο ρωσικός στρατός περίμενε τη διακοπή του πολέμου με οποιοδήποτε κόστος. Οι αντιπολεμικές δηλώσεις του Λένιν έσπασαν το φιλοπόλεμο ηθικό των στρατιωτών.

Ξεκίνησαν οι έφοδοι των Γερμανών σε όλο το μέτωπο. Η Ρωσία δεν μπορούσε να αντισταθεί επειδή στη χώρα επικρατούσε χάος. Μετά από δύο προσπάθειες να διαπραγματευτούν, οι εκπρόσωποι της σοβιετικής εξουσίας υπέγραψαν την παραχώρηση εδαφών άνευ όρων. Η Ρωσία παρέδιδε στις Κεντρικές Δυνάμεις την Πολωνία και τη Λιθουανία. Η Λετονία, η Εσθονία και η Φινλανδία εκκενώνονταν από τα ρωσικά στρατεύματα.

Η σοβιετική αντιπροσωπεία: α΄ σειρά Κάμενεφ, Γιόφε, Μπιτσένκο· β΄ σειρά Λίπσκι, Στούτσκα, Τρότσκι, Κάραχαν

Η τελευταία ελπίδα

Στις 3 Μαρτίου του 1918 ο ελληνισμός του Πόντου έχασε το τελευταίο του προπύργιο στην πάτρια γη. Μαζί με τα ρωσικά στρατεύματα, από τις πατρογονικές εστίες έφυγαν δεκάδες χιλιάδες Έλληνες συμπληρώνοντας τον ήδη μεγάλο αριθμό προσφύγων στον Καύκασο και τα βόρεια παράλια της Μαύρης Θάλασσας.

Η προσπάθεια της ποντιακής ηγεσίας εκείνης της εποχής να φέρει πίσω τον ελληνικό πληθυσμό είχε πρόσκαιρη και μερική επιτυχία. Το 1919, μετά την προέλαση του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία, 100.000 Πόντιοι γύρισαν στα σπίτια τους. Ο πατριωτισμός τους όμως έστειλε πολλούς από αυτούς στο θάνατο από τα χέρια των κεμαλιστών.

Το 1923, μετά τη Συνθήκη της Λοζάνης, ο εναπομείνας ελληνικός πληθυσμός του Πόντου αναγκάστηκε για πολλοστή φορά να πάρει το δρόμο της προσφυγιάς και να εγκατασταθεί στην Ελλάδα.


της Δώρας Τουρλιτάκη *
Τραπεζούντα
Η καλλίστη των πόλεων η Τραπεζούντα, που γεννά Αγίους, μάρτυρες, θρυλικούς ήρωες, ένδοξους αυτοκράτορες, σοφούς λογίους. Η αποικία της Σινώπης από τον 7ο αι. π.Χ., στο σταυροδρόμι των εμπορικών χερσαίων και θαλάσσιων δρόμων, το ορμητήριο των βυζαντινών στρατευμάτων, το κέντρο της διοικητικής περιφέρειας, το κέντρο αυτονομιστικών ποντιακών κινημάτων,η πρωτεύουσα μιας αυτοκρατορίας, η πόλη της Τραπεζούντας. "Εν τη εώα πασών αρίστη" (η καλύτερη της Ανατολής),η "καλίστη των πολεων" όπως την ονόμασε απο τον 11ον αιώνα ο πατριάρχης Ιωάννης Η' Ξιφιλίνος.
Μια τρισχιλιόχρονη πολιτεία αφήνεται στο χάδι της Μαύρης Θάλασσας, ενώ πίσω της απλώνεται η μεγαλειώδης ομορφιά των Ποντιακών Άλπεων που κρύβουν στα σωθικά τους την Παναγία Σουμελά.
«Και ήλθον επί θάλατταν εις Τραπεζούντα, πόλιν Ελληνίδα, οικουμένη εν τω Ευξείνω Πόντω, Σινωπέων αποικίαν, εν τη Κόλχων χώρα» (Ξενοφώντος «Κύρου Ανάβασις»). Κάπου εδώ κοντά στην πόλη που ιδρύθηκε το 756 π.Χ. αναφώνησαν «Θάλαττα! Θάλαττα!» οι Μύριοι. Από εδώ περνούσε, αιώνες αργότερα, ο Δρόμος του Μεταξιού. Εδώ μπαρκάρισε ο Μάρκο Πόλο για να επιστρέψει στη Βενετία μετά από 24 χρόνια στα βάθη της Ασίας. Κυρίως, όμως, εδώ έριξαν άγκυρα Έλληνες και μεγαλούργησαν για χιλιάδες χρόνια μέχρι την Ανταλλαγή των Πληθυσμών που ακολούθησε τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
Οι Πόντιοι πέρασαν από χίλια μύρια κύματα και δεν εννοούμε μόνο αυτά του αρχικώς Άξενου («αφιλόξενου») Πόντου, τον οποίο με πολύ κόπο κατόρθωσαν για μεγάλες περιόδους να μετατρέψουν σε Εύξεινο («φιλόξενο»).
Πρόκειται για το αποκορύφωμα στη μακραίωνη ιστορία μιας πόλης που έκτοτε κατέχει τον άτυπο τίτλο της «Πρωτεύουσας του Πόντου», περνώντας στη σφαίρα του μύθου για τους Πόντιους αλλά και για όλους τους Ελληνες.
Παρά τις αντιξοότητες ο Ελληνισμός της Τραπεζούντας κατόρθωσε να ανθήσει και στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ειδικά μετά το «Χάτι Χουμαγιούν» (1856), ένα διάταγμα που καθιέρωνε την ανεξιθρησκία. Τότε δεκάδες χιλιάδες κρυπτοχριστιανοί, γνωστοί ως «κλωστοί» ή «γυριστοί», επέστρεψαν φανερά στη χριστιανική πίστη.
Χιλιάδες άλλοι παρέμειναν «κλωστοί» βλέποντας τα προσκόμματα που έβαζε η οθωμανική διοίκηση στους «τενεσούρ», τους «επανακάμψαντες» χριστιανούς. Εκείνο που ένωνε τους περισσότερους ήταν αυτή η υπέροχη εκδοχή της ελληνικής γλώσσας, η ποντιακή διάλεκτος, που ομιλείται ακόμα και σήμερα σε περιοχές γύρω από την Τραπεζούντα, σε χωριά της Τόνιας (Tonya), της Ματσούκας (Macka) και του Οφεως (Of)........

Ο περικαλλής αυτοκρατορικός ναός Αγία  Σοφία  της Τραπεζούντας

Το εμβληματικότερο μνημείο του Πόντου μετά την Παναγία Σουμελά, αλλά και μεταξύ των βυζαντινών μνημείων. Είναι σύνθετος σταυροειδής εγγεγραμμένος μετά τρούλου κατά το πρότυπο της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης.
Χτισμένος έξω απο τα τείχη πάνω σε ύψωμα που ατενίζει τον Πόντο, αποδίδεται στο αυτοκράτορα Μανουήλ Α' Μέγα Κομνηνό, η τους άμεσους απογόνους του περί το 1250. Μέχρι το 2013 λειτουργούσε ως μουσείο, με τις υψηλης αισθητικής αγιογραφίες του, που αποκαλύφθηκαν ύστερα από επίπονη και εξαιρετική δουλειά του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, μεταξύ 1958-64. Απο αυτές διασώθηκαν ένα μικρο μόνο μέρος, αφού οι άλλες καταστράφηκαν από τον σοβά. Οι ιερατικές αρχές της Τουρκίας καταφεύγοντας στην δικαιοσύνη, κατήγγειλαν το υπουργείο πολιτισμού της Τουρκίας που είχε το μνημείο υπό την αιγίδα του, κερδίζοντας δε το δικαστήριο το 2013 βρέθηκε η σολωμόντεια λύση να λειτουργεί ως τζαμί το κεντρικό κλίτος και ως μουσείο τα παράπλευρα. Στο κεντρικό κλίτος έχει κατασκευασθεί μια ιδιότυπη ψευδοροφή και ο επισκέπτης στερείται ετσιθελικά, τον κεντρικό τρούλο με τον παντοκράτορα, όπως και το περίτεχνο δάπεδο με τα μωσαικά.

Τα ανάγλυφα της αψίδας του πρόναου


Οι αγιογραφίες των πλαϊνών τρούλων



Το κεντρικό κλίτος λειτουργεί ως τζαμί από το 2013. 
Η οροφή εχει καλυφθεί με μια ιδιότυπη ψευδοροφή όπως και το πάτωμα με χαλί.


Η οροφή του άλλου πλαϊνού τρούλου. Απεικονίζονται η 'Πλατυτέρα" και ο "Παντοκράτωρ"



Στο προαύλιο του ναού υπήρχαν και άλλα κτίσματα




Η έπαυλις του τραπεζίτη Κωνσταντίνου Καπαγιαννίδη στο Σοουκ Σου. Ήταν γιος του Γρηγόρη Καπαγιαννίδη του ιδρυτή της ομώνυμης τράπεζας και ευεργέτη της Τραπεζούντας. Παντρεύτηκε το 1904 την Άννα Τριανταφυλλίδου και έχτισε την έπαυλη το 1906 σε σχέδια και επίβλεψη του περίφημου τραπεζούντιου αρχιτέκτονα Κακουλίδη που κατασκεύασε και το "Φροντιστήριο". Πεθανε το 1915 πριν προλάβει να δει τα γεγονότα της γενοκτονίας του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Είχε όμως προβλέψει την επερχόμενη καταστροφή και συμβούλευε τους πολίτες να μην καταθέτουν όλα τους τα χρήματα, αν και τραπεζίτης, γεγονός που τον έφερε σε μερική πτώχευση.


Η περικαλής βίλα θεωρείται άνα από τα ωραιότερα δείγματα της "αρτ νουβό" στον κόσμο. Ευρίσκεται στον κατάφυτο λόφο Σοουκ Σου = κρύα νερά, προάστιο της Τραπεζούντας όπου ευρίσκοντο από παλιά οι εξοχικές κατοικίες των εύρωστων, οικονομικά, Ελλήνων.




Τα βυζαντινά τείχη της πόλης


Ένα ιδιαίτερο κτίριο. Κατασκευάστηκε την περίοδο του α' παγκοσμίου πολέμου από Έλληνες και Αρμένιους και προοριζόταν να στεγάσει το κοινοβούλιο της Ποντοαρμενικής Ομοσπονδίας



Η πολύβουη κεντρική πλατεία Μεϊντάν



Παλιά κτίρια της πόλης



Το αρχοντικό του τραπεζίτη Κωστάκη Θεοφύλακτου στο κέντρο της πόλης

Σχεδιάσθηκε και κατασκευάσθηκε απο ιταλούς αρχιτέκτονες με υλικά που ήρθαν απο Ιταλία. Ο Κωστάκης Θεοφύλακτος ήταν ιδρυτής και ιδιοκτήτης ενός απο τους τέσσερεις τραπεζικούς -εμπορικούς οίκους της Τραπεζούντας, και εθνικός ευεργέτης του Πόντου. Υπήρξε δήμαρχος Τραπεζούντας κατά την διετία της ρωσικής κατοχής της πόλης 1916-1918. Το 1897 μαζί με τους Βελλισαρίδη και Λεοντιάδη και τον μητροπολίτη Τραπεζούντας Κωνστάντιο πήραν την απόφαση για την εκ βάθρων ανακατασκευή του "Φροντιστηρίου" της Τραπεζούντας, το οποίο είχε θεμελιωθεί το 1883 με χρήματα απο εράνους των ελλήνων της Ρωσίας. Σήμερα στεγάζει το μουσείο της Τραπεζούντας.



Το περίφημο "Φροντιστήριο" της Τραπεζούντας, το αποκαλούμενο "Φάρος της Ανατολής". Οφείλει την ίδρυση και την φήμη του στον τραπεζούντιο δάσκαλο του γένους Σεβαστό Κυμηνήτη το 1682. Αναγνωρίσθηκε με ειδικό διάταγμα από το βασιλιά Γεώργιο τον Α ως ισότιμο με ελληνικό γυμνάσιο και λύκειο. Έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην παλινόρθωση του φρονήματος και την διατήρηση της εθνικής συνείδησης των Ελληνοποντίων. Το πρώτο κτήριο κτίσθηκε το 1887 ενώ το καινούργιο κτήριο ανακατασκευάσθηκε το 1902 με χρήματα που συγκέντρωσε η απανταχού ανά τον κόσμο ομογένεια. Είναι ένα επιβλητικό τετραώροφο συγκρότημα κτιρίων που σχηματίζουν το γράμμα Π με πίσω την μεγάλη αυλή του. Είναι κτισμένο πάνω στα βράχια της παραλίας της Τραπεζούντας, μπροστά του σήμερα περνάει ο παραθαλάσσιος αυτοκινητόδρομος και μπροστά ο Εύξεινος Πόντος.



Τα πλαϊνά κτίρια



Πανοραμική θέα της πόλης από την ερειπωμένη εκκλησία του Αγ. Ευγενίου, πολιούχου αγίου της Τραπεζούντας.


Πανευτυχής στην γενέτειρα της γιαγιάς μου Δωροθέας Τουρλιτάκη το γένος

Πέτρου και Σοφίας Καραγιαννίδου.


Η πόλη ειναι κτισμένη σε λόφους που κατεβαίνουν μέχρι την θάλασσα


Uzun Sokak. 
Πολυάνθρωπος και γεμάτος ζωή δρόμος της πόλης,
όπως γεμάτη ζωή είναι σήμερα και ήταν ανέκαθεν η Τραπεζούντα.


Δρόμοι της πόλης


Ένα μουσείο

Το κτίριο της "Μέριμνας Ποντίων Κυριών" της Τραπεζούντας 

Λειτουργεί σήμερα σαν τόπος αναψυχής της νεολαίας.Ευρισκόμενο πίσω από το "Φροντιστήριο" διαθέτει εναν κατάφυτο κήπο,με μπαρ και καφετέρια και το διαχειρίζεται ο σύλλογος Αρχιτεκτόνων της πόλης.



Η "Μεριμνα Ποντιων Κυριων" της Τραπεζούντας ιδρύθηκε το 1904 με πρωτοβουλία της Βασιλικής Ασλανίδου και την ηθική στήριξη του Μητροπολίτη Τραπεζούντος Κωνστάντιου του Β´.
 "Σκοπός της αδελφότητας είναι η διά της παροχής εργασίας υλική υποστήριξη των δεομένων αρωγής αδελφών μας" Λειτουργούσε εργαστήριο εκμάθησης κοπτικής ραπτικής και χειροτεχνίας-κοσμημάτων. Πρώτη πρόεδρος υπήρξε η Δόμνα Καπαγιαννίδου. Είχε την πλουσιότερη φιλανθρωπική δράση μέχρι το 1922, από όλα τα ποντιακά σωματεία. Ανέλαβε την διοίκηση και υλική στήριξη του ορφανοτροφείου Τραπεζούντας, περιέθαλψε πρόσφυγες από τα μέρη που εκδιώκοντο κατά τους διωγμούς από τους οθωμανούς,ανέλαβε την διανομή της αμερικανικής βοήθειας στην απαγορευμένη αρμενική παροικία. Μετά τον διωγμό επανιδρύθηκε στην Θεσσαλονίκη απο την Θάλεια Σαουλίδου και το ζεύγος Ισμήνης και Θεοφύλακτου Θεοφυλάκτου. Ετιμήθη για την δράση της από την Ακαδημία Αθηνών το 2011.


* Η Δώρα Τουρλιτάκη είναι ιατρός καρδιολόγος και ζει στα Νέα Μουδανιά.

Σχετικές αναρτήσεις:

"Οδοιπορικό στον Πόντο" (7-17 /9/2017) Μέρος 1ον