Ακτιβιστής: 1821

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα 1821. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Μιλά ο Καραϊσκάκης! "Γνωρίζω τον αίτιον..."

Ακτιβιστής στις 24.4.23 0

Στις 23 Απρίλη 1827, ανήμερα της ονομαστικής του γιορτής, αφήνει την τελευταία του πνοή ο αρχιστράτηγος της επανάστασης, o παλιός συμμαχητής του Κατσαντώνη και πρώην οπλαρχηγός Αγράφων Γιώργης Καραϊσκάκης, μετά από θανατηφόρο τραύμα που δέχθηκε στη βουβωνική χώρα καθώς προσπαθούσε να ελέγξει μία ανούσια μεμονωμένη συμπλοκή μεταξύ Κρητικών και Τούρκων στο Φάληρο.

Το βόλι βρήκε τον καπετάνιο τη στιγμή που "βρισκόταν στο κέντρο της καβαλαρίας μας και ενώ ήταν περιτριγυρισμένος ολούθε... από δικούς μας" (καταγραφή Δ. Φωτιάδη)! Επιπλέον και η ίδια η φορά της δολοφονικής σφαίρας, από τα πλάγια κι εμπρός και από πάνω προς τα κάτω, μάλλον "μιλάει" και φανερώνει πάρα πολλά!

Οι εμφανώς ύποπτες συνθήκες θανάτου του Γ. Καραϊσκάκη σε συνδυασμό και με τη γνωστή κόντρα του με το μαφιόζικο σύστημα του Μαυροκορδάτου, έθεταν, από παλιά μέχρι σήμερα, ένα επίμονα διαχρονικό και βασανιστικό ερώτημα: από τι χέρι να πήγε άραγε ο "γιος της καλογριάς" και... ποιος το όπλισε;

Σημαίνοντες ιστοριογράφοι ερευνητές, λόγιοι και καταξιωμένοι συγγραφείς (βλ. Φωτιάδης, Βλαχογιάννης, Σταμέλος, Κορδάτος κ.ά) υποστηρίζουν ότι πλήθος στοιχείων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο Καραϊσκάκης δεν πρέπει να λαβώθηκε από τον εχθρό αλλά από "προδοτικό βόλι" κάποιου πληρωμένου μπράβου της συνασπισμένης κλίκας του εγγλεζόδουλου Μαυροκορδάτου και των ξένων αφεντικών του, Κόχραν και Τσώρτς.

Εκείνοι επιζητούσαν να εξοντώσουν τον ενοχλητικό Καραϊσκάκη αφενός γιατί είχε έρθει σε ρήξη μαζί τους αντιδρώντας έντονα στα στρατιωτικά βρετανικά σχέδια που αποδείχθηκαν καταστροφικά (όπως φάνηκε στη συνέχεια με την ήττα στη μάχη του Ανάλατου) και αφετέρου διότι θεωρούσαν τον ανυπότακτο αγωνιστή ως "εν δυνάμει κίνδυνο" για το βρόμικο διπλωματικό παιχνίδι τους.

Η Αγγλική πολιτική, με μακρύ της χέρι τον Μαυροκορδάτο, επεδίωκε, σε εκείνη τη χρονική συγκυρία, να τελειώσει η επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα, αποβλέποντας σε ένα ισχνό και ημιανεξάρτητο μεσογειακό ναυτικό κρατίδιο, που θα περιορίζονταν μόνο στο Μοριά και στις Κυκλάδες, και το οποίο, κάτω από τον απόλυτο έλεγχό της, θα εξυπηρετούσε μελλοντικά τα γεωστρατηγικά της συμφέροντα στην περιοχή!

Ο γραμματικός και βιογράφος του Καραϊσκάκη Δ. Αινιάν γράφει ότι ο ετοιμοθάνατος καπετάνιος εμπιστεύτηκε στους Χατζηπέτρο και Γρίβα πως : "...επληγώθη από το μέρος των Ελλήνων, ότι εγνώριζε τον αίτιον και ότι, αν ήθελε ζήση, ήθελε τον κάμει γνωστόν και εις το στρατόπεδον"!

Επίσης, σύμφωνα και με τον αγωνιστή του '21 Νικόλαο Κασομούλη, ο Καραϊσκάκης άφησε να εννοηθεί πως ήξερε τους φονιάδες του. Είναι δε χαρακτηριστικά τα τελευταία λόγια του προς τους συναγωνιστές του λίγο πριν ξεψυχήσει:

"Γνωρίζω τον αίτιον, και αν ζήσω παίρνομεν όλοι το χάκι (σ.σ.εκδίκηση), ειδέ και πεθάνω, ας μου κλάσει τον πούτζον και αυτός".

πηγή: ΕΥΡΙΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ
*****************************
Μελετώντας τον Καραϊσκάκη
1. Ο Κύπριος που είδε τον δολοφόνο του Καραϊσκάκη
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1415839028601456
2. Η βιογραφία του στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη
Υπό του ιδιαιτέρου γραμματέως του Δ. Αινιάνος.
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1417443561774336
3. ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΚΑΙ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ - ΓΑΖΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1416592845192741
4. Η παιδική ηλικία του Καραϊσκάκη
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1013815558803807
5. Ο θάνατος του Καραϊσκάκη.
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1041963719322324
6. Δίκη και αφορισμός του Καραϊσκάκη
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/799995370185828
7. Ο Καραϊσκάκης και το βρακί της Κατερίνας!
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1022715361247160
8. Ἀπέθανεν ἡ σύζυγός μου
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/915539331964764
9. Ο θάνατος του Καραϊσκάκη - Συμπτωματικό γεγονός ή οργανωμένη δολοφονία; Δημήτρη Σταμέλου
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1023257291192967
10. Ιωάννης Σταυριανός – Ο Κύπριος που είδε τον δολοφόνο του Καραϊσκάκη
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1147487792103249
11. Η Δίκη του Καραϊσκάκη
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/631739923678041
12. Καραϊσκάκης, του Δημήτρη Αλεξ. Φωτιάδη
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1185791028272925
13. ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ ΚΑΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ !
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/487366784782023
14. «Τώρα θα σε δω, Μαυρομάτα»
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/690194641165902
15. Όταν ο Καραϊσκάκης έριξε τους Οθωμανούς στα νερά του Αχελώου
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1545127345672623
16.Kόχραν και Τσωρτς : Ο τρομερός Απρίλης του 1827.
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1611410305710993
17. Ο Καραϊσκάκης και η άγνωστη μάχη της Βράχας.
https://www.facebook.com/fotodoths/posts/1615084418676915

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

1821 Αρθρογραφία Ιστορικά θέματα Οι Bloggers σχολιάζουν Πιπερόπουλος ΡΟΗ

25η Μαρτίου 1821: Ανδρεία, Αυτοθυσία, Διχασμός & Διχόνοια!…

Ακτιβιστής στις 23.3.23 0

Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος*

Επέλεξα για τίτλο τα 4 αυτά γνώριμα, και τολμώ να γράψω ίσως αναπόσπαστα από τoDNA της φυλής μας χαρακτηριστικά, επειδή επιθυμώ να επισημάνω τη διαχρονική σημασία της κοινωνικής ψυχολογίας ηγετών και αγωνιστών στους χρόνους της Εθνικής Επανάστασης του 1821 τη στιγμή που εσείς και εγώ όπως και οι απανταχού της γης Έλληνες θα αποτίνουμε το Σάββατο 25η Μαρτίου 2023, τον πρέποντα φόρο τιμής στους γνωστούς και τους άγνωστους αγωνιστές της Εθνικής μας Επανάστασης.

Το μάθημα της ιστορίας ήταν και παραμένει σαφές: εμείς οι Έλληνες κάθε φορά που κατορθώσαμε να παραμερίσουμε τις εθνικές αδυναμίες του διχασμού και της διχόνοιας μεγαλουργήσαμε σε συλλογικό ΕΘΝΙΚΟ επίπεδο δείχνοντας πρωτόγνωρες για το ανθρώπινο γένος εκφάνσεις ανδρείας και αυτοθυσίας!…

Από το 1821 μέχρι και σήμερα, (τώρα βιώνουμε προεκλογική περίοδο με εμφανή ένταση εξαιτίας της τραγωδίας των Τεμπών και με πολιτικές αντιπαραθέσεις και αντιδικίες που πλησιάζουν σε επίπεδα σχεδόν εθνικού διχασμού διχασμού) κάθε φορά που επιτρέψαμε στους εαυτούς μας την πολυτέλεια να λησμονήσουμε τα διδάγματα της εθνικής μας ιστορίας δυστυχώς ξαναζήσαμε οδυνηρά τα αιώνια πάθη και μίση και τα πληρώσαμε με βαρύ φόρο αλληλοσπαραγμών.

Το σημείωσε με πικρό λυρισμό ο εθνικός μας ποιητής:

«η διχόνοια που βαστάει ένα σκήπτρο η δολερή/
καθενός χαμογελάει πάρτο λέγοντας και σύ…»

Ποιος άλλος λαός στον πλανήτη, και το ρωτάω χωρίς να διακατέχομαι από εθνικοπατριωτικό παραλήρημα. έχει να επιδείξει συμπυκνωμένη μέσα σε τόσο μικρά χρονικά περιθώρια τέτοιες εκφάνσεις ηρωισμού, ανδρείας και αυτοθυσίας όση οι Έλληνες με Αρκάδι, Κάσο, Ζάλογγο, Αραπίτσα, Χίο, Ψαρά και άλλα τόσα; Ποιο άλλο εθνικό-απελευθερωτικό κίνημα είδε τους πρωταγωνιστές του να πέφτουν στα πεδία της μάχης μαζί με τους αφανείς αγωνιστές τους χωρίς να περιμένουν να «εισπράξουν» την επιβράβευση του αγώνα μετά τη δικαίωσή του και την επικράτηση της Επανάστασης;

Βαρύ το τίμημα…

Από τις πρώτες μέρες του ξεσηκωμού φάνηκε ότι ο δρόμος για τη Λευτεριά θα ήταν βαμμένος με αίμα, πόνο και δάκρυα ξεκινώντας με τη σφαγή του «Ιερού Λόχου» στη Μολδοβλαχία μέχρι την προδοσία του Υψηλάντη, από τη θυσία του Γεωργάκη Ολύμπιου μέχρι τον πνιγμό του Καρπενησιώτη στον Προύθο, από τον ανασκολοπισμό του Θανάση Διάκου, στη σφαγή του επισκόπου Σαλώνων Ησαΐα!

Στη Νάουσα ο Ζώτος βάζει μπουρλότο στο μπαρούτι και γίνεται κομμάτια, ο Μάρκος Μπότσαρης πέφτει στο κεφαλόβρυσο του Καρπενησίου, ο Παπαφλέσσας θανατώνεται στο Μανιάκι, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος αφήνει την τελευταία του πνοή στον ιερό λόφο της Ακρόπολης όπου πέφτει και ο Γιώργος Καραϊσκάκης.

Τα παραπάνω είναι μικρά μόνο δείγματα ανδρείας και αυτοθυσίας που μας καλούν, τις δύσκολες μέρες που περνάμε με τους γείτονες και «συμμάχους» (έστω και αν ξαφνικά με σεισμούς, Τέμπη και «οφίκια στον ΟΗΕ» βιώνουμε ξαφνικά μια απροσδόκητη «ηρεμία») , να σκύψουμε ευλαβικά πάνω στα ιστορικά κείμενα και χωρίς φόβο και πάθος να αναπλάσουμε τα διδακτικά παραδείγματα εκείνων των ανδρών και γυναικών.

Και τούτο επειδή πιστεύω, καθώς μας έρχεται το Άγιο Πάσχα, ότι μόνο εάν ψηλαφίσουμε ως σύγχρονοι άπιστοι Θωμάδες «τους τύπους των ήλων» επί του σώματος της μητέρας μας Ελλάδας θα θυμηθούμε και θα μάθουμε έτσι ώστε να μην… ξανά-πάθουμε!…

Τρεις περίοδοι του αγώνα

Την 25η Μαρτίου 1821 στη Μονή της Αγίας Λαύρας ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε τα παλικάρια και ο αγώνας ξεκίνησε και σύμφωνα με μια προσεκτική προσέγγιση μπορεί να διαχωρισθεί σε τρεις σημαντικές περιόδους:

Στην πρώτη περίοδο (1821-1825) κυριάρχησε ο ενθουσιασμός, καταγράφηκαν απερίγραπτου μεγαλείου πράξεις ανδρείας και αυτοθυσίας, βοήθεια από φιλέλληνες της Δύσης και Ανατολής αλλά κόντεψε να χαθούν τα πάντα όταν ενεπλάκησαν σε εμφύλιο σπαραγμό Ρουμελιώτες και Μοραΐτες!

Στη δεύτερη περίοδο (1825 – 1827) η Επανάσταση έφτασε στα πρόθυρα της καθολικής κατάρρευσης όταν ο Αντιβασιλέας της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή ήρθε να ενισχύσει το Σουλτάνο με χερσαίες και ναυτικές δυνάμεις έχοντας επικεφαλής τον γαμπρό του στρατηγό Ιμπραήμ.

Στην τρίτη περίοδο (1827 – 1829) με την επιλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας με επταετή θητεία γεννήθηκε το μικρό ελεύθερο ελληνικό Κράτος με Βόρεια σύνορα μέχρι τη Θεσσαλία και την Άρτα…

Ας σκύψουμε ευλαβικά…

Σκύβοντας στις 25 Μαρτίου 2023 ευλαβικά πάνω από τις ιστορικές μνήμες εκείνων των ανδρών και γυναικών, εκείνων των γεγονότων ας σίγουρα θα βρούμε αμέτρητα δείγματα ανδρείας και αυτοθυσίας, θα βρούμε και αρνητές της θυσίας της ζωής τους για κάποιο ιδεώδες που δεν είχε για αυτούς αμοιβή χειροπιαστή, άγγιγμα σαρκικό.

Θα βρούμε ανεξίτηλα σημάδια, επίσης, διχασμού και διχόνοιας όπως και σημάδια πράξεων έμπνευσης και ομόνοιας προερχόμενα όχι μόνο από Έλληνες αλλά και από κάθε εθνότητας φιλέλληνες.

Τα 4 χαρακτηριστικά της ανδρείας, της αυτοθυσίας του διχασμού και της διχόνοιας είναι, όπως έγραψα παραπάνω, κοινά γνωρίσματα του DNAτης ελληνικής φυλής όπως και μέλη αναπόσπαστα από την συμβολική σάρκα και υπόσταση του Έθνους ήταν οι ηγέτες και αγωνιστές της Επανάστασης του 1821.

Υπάρχουν, δυστυχώς, οι συνεχιζόμενες μεγάλες οικονομικές επιπτώσεις που ξεκίνησαν το 2010 με το πρώτο Μνημόνιο, εντάθηκαν με την πανδημίαcovid-19 και συνεχίζουν ως παράπλευρες επιπτώσεις του Πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας …

Ως πανεπιστημιακός δάσκαλος, που είχα την τιμή να διδάξω αμέτρητες χιλιάδες παιδιών μας στα αμφιθέατρα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης διαπιστώνω ότι ακόμη και σήμερα στην εποχή του άκρατου ατομικισμού, των επιδερμικών μας διαπροσωπικών σχέσεων και της έλλειψης οραμάτων και αφοσίωσης σε ιδεώδη δεν έπαψαν να υπάρχουν ανάμεσά μας, εδώ στην Πατρίδα μας Ελλάδα, άνδρες γυναίκες και παιδιά που τρέχουν ΠΡΟΣ την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ την ίδια ώρα που πολλοί Λαοί εγκλωβισμένοι στην ευδαιμονία αποφεύγουν τις ευθύνες που συνεπάγεται η βίωση της Ελευθερίας…

Γονατίζοντας ταπεινά, με ευσέβεια και ευλάβεια, μπρος στις ιερές μνήμες επώνυμων ηγετών και αφανών αγωνιστών που υπάρχουν στο συλλογικό ελληνικό μας υποσυνείδητο τολμώ κλείνοντας να σας προτρέψω, να σας παρακαλέσω:

Το Σάββατο 25η Μαρτίου 2023, Ελληνίδες, Έλληνες, Ελληνόπουλα εντός συνόρων σε κάθε χωριό και κάθε πόλη της Πατρίδας μας Ελλάδας και εκτός συνόρων σε ολάκερη την Υφήλιο να βγούμε στα μπαλκόνια και κρατώντας τη γαλανόλευκη να βροντοφωνάξουμε:

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821 – Ζήτω το απανταχού της Γης ΕΘΝΟΣ των Ελλήνων!..

----------------------------------

*O Γιώργος Πιπερόπουλος, Δρ Κοινωνιολογίας - Ψυχολογίας, είναι Επίτιμος Καθηγητής Μάνατζμεντ και Μάρκετινγκ στο Βρετανικό Πανεπιστήμιο Durham, συνταξιούχος καθηγητής Μάνατζμεντ, Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων και πρώην Πρόεδρος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

1821 Ελλάδα Κωνσταντοπούλου ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΡΟΗ

Το μήνυμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου και της Πλεύσης Ελευθερίας για την Εθνική Επέτειο της 25ης Μαρτίου

Ακτιβιστής στις 25.3.22 0

Απ´τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά
Και σαν πρώτα ανδρειωμένη
Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά

Τιμή στους ηρωικούς προγόνους μας, που ξεσηκώθηκαν ενάντια στον οθωμανικό ζυγό, ενάντια σε κάθε πρόγνωση και συσχετισμό, για την Ελευθερία.

Ως απόγονοί τους, να σταθούμε αντάξιοι του αγώνα και της θυσίας τους, και να δώσουμε στην Ελευθερία που μας κληροδότησαν πραγματικό περιεχόμενο ζωής!

Χρόνια πολλά!

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

1821 Αρθρογραφία Ιστορικά θέματα Περσία ΡΟΗ Τουρκία

Ο «άγνωστος» οθωμανοπερσικός πόλεμος του 1821-1823

Ακτιβιστής στις 26.3.21 0

Περσικό ιππικό στον Καύκασο

Του Χρόνη Βάρσου *

Μια άγνωστη πτυχή της Επανάστασης του 1821 αποτελεί και η παράλληλη εμπλοκή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τα πρώτα δύο κρίσιμα χρόνια του Αγώνα, στα ανατολικά της σύνορα, με τον παραδοσιακό της αντίπαλο: τη σιιτική Περσία του 48χρονου σάχη Φαθ Αλή Σαχ (1797-1834) της νέας, τουρκοαζερικής προέλευσης, δυναστείας των Κατζάρων (1794-1925) που διαδέχθηκε εκείνες των Σαφαβιδών, των Αφσαριδών και των Ζαντ. Ο οθωμανοπερσικός πόλεμος που ξέσπασε από τον Οκτώβριο του 1820 έως τον Ιούλιο του 1823 ήταν ο 9ος κατά σειράν από το 1514, όταν συγκρούστηκε για πρώτη φορά ο σουλτάνος Σελήμ Α΄ (Γιαβούζ) με τον σάχη με ελληνικές ρίζες, Ισμαήλ Α΄ των Σαφαβιδών, στο Τσαλντιράν. Ακολούθησαν άλλοι 7 πόλεμοι (1532-35, 1578-90, 1603-18, 1623-39, 1730-36, 1743-46, 1775-76), με τα σύνορα των δύο δυνάμεων να βρίσκονται το 1820 εκεί περίπου που σήμερα ορίζονται τα αντίστοιχα του Ιράν με την Τουρκία και το Ιράκ. Την περίοδο 1804-1813 η Περσία των Κατζάρων, ηττήθηκε από τη Ρωσική Αυτοκρατορία στον 4ο κατά σειράν ρωσοπερσικό πόλεμο και απώλεσε με τη συνθήκη του Γκιουλιστάν (12/24 Οκτωβρίου 1813) το σύνολο σχεδόν των εδαφών της στον Καύκασο (όλο το σημερινό ρωσικό Νταγκεστάν, όλη την ανατολική Γεωργία με την Τιφλίδα, τη βόρεια Αρμενία και το μεγαλύτερο μέρος του Αζερμπαϊτζάν με το Μπακού). Αν και σύμμαχος με τους Οθωμανούς εναντίον των Ρώσων (παράλληλος ρωσοτουρκικός πόλεμος το 1806-1812), η Περσία ετοιμάστηκε για την επόμενη σύγκρουση με τον σουλτάνο εκσυγχρονίζοντας τα επόμενα χρόνια τον στρατό της με δυτική και ρωσική βοήθεια.

Η αφορμή ξεκίνησε από τη Βαγδάτη. Από το 1704 η οθωμανική Μεσοποταμία, υπό τη δυναστεία των Μαμελούκων της Βαγδάτης (στρατιωτική κάστα μουσουλμάνων της Γεωργίας), ήταν ουσιαστικά ημιαυτόνομη. O νέος πασάς της Βαγδάτης, Νταούτ (1816/17-1831), ήταν φιλικά προσκείμενος στον σουλτάνο, με τη βοήθεια του οποίου κατέλαβε την εξουσία σκοτώνοντας τον γαμπρό και προκάτοχό του Σαΐντ (1813-1817), εχθρό της Πύλης. Ο αδελφός του, Σαδίκ μπέης, κατέφυγε τον Απρίλιο του 1820 για προστασία στην Περσία των Κατζάρων. Η σύγκρουση ξεκίνησε όταν, τον Ιούλιο του 1820, ο νέος κυβερνήτης του Ερζερούμ, Μεχμέτ Χοσρέφ πασάς (ο μετέπειτα Καπουδάν πασάς στην Ελληνική Επανάσταση), συνέλαβε, με τη σύμφωνη γνώμη του Νταούτ, τον Σαδίκ μπέη και τον εκτέλεσε με την κατηγορία ότι οργάνωνε την ένοπλη ανατροπή του πασά της Βαγδάτης, υποκινούμενος από την Περσία. Παράλληλα τον Οκτώβριο άρχισαν σοβαρά ένοπλα επεισόδια, όταν ο πασάς του Βαν ενίσχυσε τις αντιπερσικές κουρδικές συνοριακές φυλές Σίπκι και Χαϊνταρανλού, γεγονός που προκάλεσε μικρής κλίμακας εισβολή του περσικού στρατού από το Ερεβάν, η οποία όμως απωθήθηκε από τους Τούρκους.
Το καλοκαίρι του 1821, ο σουλτάνος ήταν ήδη σε πόλεμο με τον Αλή Πασά και η Ελληνική Επανάσταση που είχε ξεσπάσει πετύχαινε τις πρώτες νίκες της. Ταυτόχρονα όμως η Οθωμανική Αυτοκρατορία τελούσε και υπό την απειλή ενός νέου ρωσο-τουρκικού πολέμου μετά τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με την Πετρούπολη λόγω του απαγχονισμού του Πατριάρχη και των σφαγών στην Κωνσταντινούπολη. Έτσι, εκμεταλλευόμενος τη δεδομένη συγκυρία και ενθαρρυμένος από τη ρωσική διπλωματία, ο περσικός στρατός, τέλη Αυγούστου 1821, εισέβαλε από την Ταυρίδα και το Ερεβάν στην οθωμανική Ανατολία.

Αμπάς Μιρζά

Επικεφαλής του εκσυγχρονισμένου περσικού στρατεύματος δυνάμεως 50.000 ανδρών (εκ των οποίων 12.000 τακτικό πεζικό ευρωπαϊκού τύπου) τέθηκε ο 32χρονος γιος του σάχη και Πρίγκιπας του Αζερμπαϊτζάν, Αμπάς Μιρζά μαζί με τον Χουσεΐν Χαν Γκαζβινί του Ερεβάν. Του οθωμανικού στρατού (60.000 άνδρες) στο βόρειο μέτωπο ηγούνταν ο Χοσρέφ πασάς του Ερζερούμ, σερασκέρης της Ανατολής από τον Οκτώβριο του 1820, ενισχυόμενος από την Κωνσταντινούπολη μέσω Τραπεζούντας, ενώ στο νότιο μέτωπο (σύνορα Μεσοποταμίας-Περσίας) την ηγεσία ανέλαβε ο Νταούτ πασάς της Βαγδάτης με 35.000 στρατό, βοηθούμενος μέσω Ντιγιαρμπακίρ και Χαλεπίου.

Μέχρι τον Σεπτέμβριο, ο Αμπάς Μιζρά νικώντας τον οθωμανικό στρατό κατέλαβε το Τοπράκαλε (Ελεσκίρτ), το Ματζικέρτ και το Βαν. Τέλη Οκτωβρίου έπεσε και το φρούριο του Μπαγιεζίντ, ενώ εντός Νοεμβρίου 1821 κατελήφθησαν το Μυς, το Αχλάτ και το Μπιτλίς, δυτικά της λίμνης Βαν. Ο ηττημένος οθωμανικός στρατός υποχώρησε στο Ερζερούμ ενώ ο αποτυχημένος Χοσρέφ αντικαταστάθηκε από τον πρώην Μ. Βεζύρη, Μεχμέτ Εμίν Ρεούφ πασά.

Στο νότιο μέτωπο της Μεσοποταμίας εισέβαλε τέλη Σεπτεμβρίου 1821, επικεφαλής 40.000 περσικού στρατού, ο συνομήλικος αδελφός του, Μουχαμέντ Αλί Μιρζά. Αφού κατέλαβε τη Σουλεϋμανίγια, το Κιρκούκ και τη Σαμάρα, στο σημερινό βόρειο Ιράκ, πολιόρκησε ανεπιτυχώς τον Νταούτ πασά στη Βαγδάτη. Ο θάνατός του όμως στην Κτησιφώντα στις 22 Νοεμβρίου από χολέρα διέκοψε τις επιχειρήσεις του περσικού στρατού στα τέλη του 1821.
Αρχές Μαΐου του 1822 εκδηλώθηκε η οθωμανική αντεπίθεση στο Τοπρακάλε, 120 χλμ δυτικά του Ερζερούμ, από 60.000 στρατό υπό τον νέο σερασκέρη Μεχμέτ Εμίν Ρεούφ. Η συντριπτική ήττα όμως που υπέστη εκεί από τον Αμπάς Μιρζά, οδήγησε τον Ιούνιο στην κατάληψη από τους Πέρσες και του ισχυρού φρουρίου του Καρς. Στις αρχές Αυγούστου ο Αμπάς Μιρζά νίκησε για άλλη μια φορά τον οθωμανικό στρατό έξω από το Ερζερούμ αλλά ανέκοψε την προέλασή του λόγω επιδημίας χολέρας.
Η γραμμή Ερζερούμ-Μυς αποτέλεσε και το δυτικότερο όριο προώθησης του περσικού στρατού μέχρι το φθινόπωρο του 1822.

Οι δύο αντίπαλοι, εξαντλημένοι πλέον, ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις ειρήνευσης που κατέληξαν στη συνθήκη του Ερζερούμ στις 16/28 Ιουλίου 1823, που σφράγισε τον οθωμανοπερσικό πόλεμο και επανέφερε τα σύνορα στην προ του 1821 κατάσταση.

Η σχεδόν τριετής εμπλοκή του σουλτάνου στα ανατολικά του σύνορα με την Περσία των Κατζάρων, χωρίς βέβαια τη διάρκεια και την ένταση των προηγούμενων οθωμανοπερσικών πολέμων, συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στη στερέωση της Ελληνικής Επανάστασης την κρίσιμη περίοδο 1821-1823. Καθώς ενέπλεξε και απασχόλησε για μεγάλο χρονικό διάστημα πολυάριθμες οθωμανικές δυνάμεις άνω των 100.000 ανδρών, που θα μπορούσαν ασφαλώς να αποδεσμευτούν και να σταλούν στα πολεμικά μέτωπα της επαναστατημένης Ελλάδας, προσέφερε εμμέσως πολύτιμη υπηρεσία στον Αγώνα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
-Serkan Kececi, The Grand Strategy of the Russian Empire in the Caucasus against Its southern Rivals (1821-1833), London, 2016
-Kaveh Farrokh, Iran at War 1500-1988, N. York, 2011

* Ο Χρόνης Βάρσος είναι φιλόλογος και ιστορικός ερευνητής

πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

1821 Αφιερώματα Ελλάδα Έρευνα Ιστορικά θέματα ΡΟΗ

Πότε άρχισε η Επανάσταση του 1821;

Ακτιβιστής στις 25.3.19 0

του Β. Δρακόπουλου

Από τον Σεπτέμβριο του 1814 η Φιλική Εταιρεία, δημιούργημα των Αθανασίου Τσακάλωφ, Εμμανουήλ Ξάνθου και Νικολάου Σκουφά, είχε αναλάβει την προετοιμασία του ξεσηκωμού – γράφει το Νational Geographic.
Οι ιδρυτές της επέλεξαν την Οδησσό ως βάση της Εταιρείας γιατί σε αυτήν υπήρχε ακμάζον από το εμπόριο ελληνικό στοιχείο, ήταν ασφαλής πόλη για τους ομογενείς, μια και ανήκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία, και τέλος γιατί βρισκόταν κοντά στον ευρύτερο ελληνικό χώρο.

Οι Φιλικοί στην Οδησσό της Ουκρανίας ορκίζονταν στον

ελληνικό ναό της Αγίας Τριάδας που λειτουργεί και σήμερα

Οι τρεις φίλοι δημιούργησαν πέντε βαθμούς μελών και αργότερα πρόσθεσαν και δύο στρατιωτικούς βαθμούς. Δημιούργησαν, για λόγους ασφαλείας, ένα κρυπτογραφικό σύστημα αναγνώρισης και ονόμασαν Αρχήν την ανώτατη, αλλά ανύπαρκτη ακόμη, εξουσία του απελευθερωτικού κινήματος. Γύρω από την Αρχή σκόπιμα είχαν δημιουργήσει μιαν ατμόσφαιρα μυστηρίου και άφηναν να πλανάται η εντύπωση πως ίσως ήταν ο τσάρος. Η Εταιρεία σύντομα απέκτησε χιλιάδες μέλη, αποστόλους της ιδέας της επανάστασης. Η ορκωμοσία των πρώτων Φιλικών στην Οδησσό γινόταν στην ελληνική εκκλησία της Αγίας Τριάδας που λειτουργεί ακόμη και σήμερα.

Τον Φεβρουάριο του 1820 προτάθηκε στον ίδιο τον Καποδίστρια, υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, να αναλάβει την αρχηγία της Εταιρείας, αλλά αυτός αρνήθηκε γιατί δεν πίστευε πως ο καιρός ήταν κατάλληλος για επαναστάσεις. Αντίθετα ο πρίγκιπας Αλέξανδρος Υψηλάντης, γιος του ηγεμόνα της Βλαχίας και της Μολδαβίας και υπασπιστής του τσάρου Αλεξάνδρου Α΄, ενθουσιώδης πατριώτης και ρομαντικός, δέχθηκε.

Ο ναός των Τριών Ιεραρχών στο Ιάσιο της Ρουμανίας
όπου ο Υψηλάντης κήρυξε την Επανάσταση
την 26η Φεβρουαρίου 1821

Λίγο μετά ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, επικεφαλής πλέον της Εταιρείας, επισπεύδει την εφαρμογή του επαναστατικού σχεδίου το οποίο είχε κυρίως χαρακτήρα αντιπερισπασμού, ώστε η επανάσταση στη Νότια Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο να εξελιχθεί χωρίς την πίεση ισχυρών τουρκικών στρατευμάτων.

Ετσι, στις 26 Φεβρουαρίου του 1821 στην εκκλησία των Τριών Ιεραρχών του Ιασίου, ετελέσθη δοξολογία στη διάρκεια της οποίας ο Μητροπολίτης Βενιαμίν ευλόγησε την ελληνική σημαία και ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ξεκίνησε την Επανάσταση.

Δυστυχώς, όμως, η άδεια την οποία παραχώρησε ο τσάρος για την είσοδο τουρκικών στρατευμάτων στις αποστρατιωτικοποιημένες ηγεμονίες οδήγησε στις 6-7 Ιουνίου του 1821 στη δραματική μάχη του Δραγατσανίου. Εκεί παρά τον ηρωικό αγώνα των Ιερολοχιτών τα επαναστατικά στρατεύματα ηττήθηκαν. Ο Υψηλάντης στη συνέχεια κατέφυγε στην Αυστρία όπου τον συνέλαβαν οι αυστριακές αρχές και τον φυλάκισαν ως το 1827. Εναν χρόνο μετά την απελευθέρωσή του πέθανε.

Το μνημείο στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου της Πάτρας,
όπου στις 23 Μαρτίου 1821 ο Παλαιών Πατρών
Γερμανός ευλόγησε τη σημαία των επαναστατών

Στην Πελοπόννησο, ήδη από την 21η Μαρτίου, οι επαναστάτες κατέλαβαν τα Καλάβρυτα, στις 22 Μαρτίου ο Ανδρέας Λόντος ύψωσε τη σημαία της επανάστασης στη Βοστίτσα, το σημερινό Αίγιο, ενώ στις 23 Μαρτίου η φλόγα της επανάστασης ανάβει και στην Πάτρα. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στήνει στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου μια κόκκινη σημαία με μαύρο σταυρό και ορκίζει τους αγωνιστές. Την ίδια ημέρα ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, επικεφαλής πολλών άλλων αγωνιστών, απελευθέρωσαν την Καλαμάτα και κήρυξαν την επανάσταση στον ναό των Αγίων Αποστόλων.

Ασφαλώς φαίνεται περίεργο το γεγονός της αναφοράς της 25ης Μαρτίου ως αρχής της επανάστασης στην Αγία Λαύρα και, μάλιστα, συνδυασμένης με την ευλογία του λαβάρου από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό. Το ίδιο λάβαρο που χρησιμοποίησε ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος στις συγκεντρώσεις που αφορούσαν τις ταυτότητες και το οποίο ουδεμία σχέση έχει ακόμη και με το λάβαρο των επαναστατών που ευλόγησε στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου των Πατρών ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Το οποίο ήταν κόκκινο με μαύρο σταυρό στη μέση. Αλλωστε στην ίδια πλατεία υπάρχει και μνημείο που αφορά την εν λόγω εκδήλωση. Φαίνεται, πάντως, ότι η 25η Μαρτίου δεν ορίστηκε χωρίς να υπάρχει κάποιος λόγος, πέρα από τον συνδυασμό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία σχετίζονται με τους αρχικούς σχεδιασμούς του Υψηλάντη η έναρξη της επανάστασης στην Πελοπόννησο είχε σχεδιαστεί για την 25η Μαρτίου.

Στο κοιμητήριο του Δραγατσανίου στη Ρουμανία υπάρχει το Μνημείο των Πεσόντων Ιερολοχιτών

Στις 23 Μαρτίου o Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης
κήρυξαν την Επανάσταση στην Καλαμάτα στον ναό των Αγίων Αποστόλων,
που εξακολουθεί να λειτουργεί και σήμερα

πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου