[Μετά την χθεσινή άκρως κατατοπιστική ανάλυση από
τον πανεπιστημιακό Αλή Μπαϊράμογλου της κατάστασης που επικρατεί στο εσωτερικό
των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, με τις εκκαθαρίσεις, την αναδιάρθρωση και την
αποστρατικοποίηση της ανωτάτης διοίκησής τους, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα
του Ιουλίου, το σημερινό άρθρο, έμπειρου Τούρκου στρατιωτικού αναλυτή, έρχεται
να συμπληρώσει, κατά κάποιο τρόπο, την εικόνα των εσωτερικών προβλημάτων αμύνης
και ασφαλείας της Τουρκίας, παρέχοντας έτσι και χρήσιμα πληροφοριακά στοιχεία
σε γείτονες υποκείμενους στους συνεχείς
τραμπουκισμούς της. Προσφέρει έτσι τροφή για σκέψεις και ίσως και για γόνιμες
ιδέες…]
΄Αν με ρωτούσατε προ πενταετίας να αποκαλύψω τα όπλα που διέθεταν οι ομάδες μάχης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (ΡΚΚ), θα ανέφερα το ΑΚ-47 Καλάσνικωφ ως το ατομικό τουφέκι γενικής χρήσεως, το πολυβόλο BKC (Bixi), το τουφέκι ελεύθερων σκοπευτών SVD Dragunov, μερικά αμερικανικά τουφέκια Α2/Α4, αντιαρματικά όπλα περιορισμένα σε εκτοξευτές βλημάτων RPG-7, καθόλου αντιαρματικούς πυραύλους, εξαιρετικά περιορισμένη πρόσβαση σε MANPADS και φορητούς αντιαεροπορικούς πυραύλους. Η ίδια μονάδα του ΡΚΚ θα χρησιμοποιούσε για τις επικοινωνίες της ραδιοτηλέφωνα Yaesu του εμπορίου, δεν θα διέθετε οπτικό εξοπλισμό νυκτός και πηγών θερμότητας και θα προμηθευόταν τις στολές της τοπικά. Κοντολογίς θα ήταν εξοπλισμένη για μακράς χρονικής περιόδου και χαμηλής εντάσεως συγκρούσεις σε αγροτικό έδαφος.
Τώρα όμως, λόγω των πολέμων στο Ιράκ και τη Συρία, με τον προηγμένο εξοπλισμό που χρησιμοποιούν οι αντίπαλοι, το ΡΚΚ έχει γίνει μια εξελιγμένη δύναμη, διευρύνοντας την ποικιλία των όπλων, των πυρομαχικών και του εξοπλισμού της. Οι Τούρκοι στρατιωτικοί παρατηρούν ότι το ΡΚΚ και ο βόρειο-συριακός συναγωνιστής του, οι Μονάδες Λαϊκής Προστασίας (ΥΡG) βαθμιαία γίνονται περισσότερο ένας τακτικός στρατός, βελτιώνοντας συνεχώς τις συμβατικές ικανότητές τους, όπως τακτικές θωρακισμένης μονάδας, υποστήριξη πυροβολικού και πυραύλων χωρίς διαθεσιμότητα ευθείας ορατότητας, μεγάλης εκτάσεως μετακινήσεις επιμελητείας, συντονισμός στενής αεροπορικής υποστήριξης, επιτήρηση και αναγνώριση με ανεπάνδρωτα εναέρια οχήματα (UAV) και αστικές εχθροπραξίες.
Σήμερα, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις μαθαίνουν επί του πεδίου, στις συγκρούσεις του Αλ Μπαμπ πόσο σκληρός μπορεί να είναι ο νέας γενεάς πόλεμος οδομαχιών με το Ισλαμικό Κράτος. Ο τουρκικός στρατός αντιμετωπίζει μείζονες δοκιμασίες απέναντι στο σύστημα αμύνης που ανέπτυξε το Ι.Κ. με τον πόλεμο στα τούνελ, τους αντιαρματικούς πυραύλους και τους αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς επί αυτοκινήτων, που χρησιμοποιούνται με θανάσιμη αποτελεσματικότητα στις μάχες εντός πόλεως. Η ΄Αγκυρα εξετάζει τώρα σοβαρά εάν το ΡΚΚ θα αποκτήσει τώρα την στρατιωτική τεχνολογία και την σύγχρονη στρατιωτική ικανότητα επιπέδου του Ι.Κ.
Είδαμε προηγουμένως πως το ΡΚΚ έχει αναπτύξει το εύρος του οπλοστασίου, των πυρομαχικών και του εξοπλισμού μέσα στον περιχαρακωμένο πόλεμο με τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας στη Σίζρε, τη Σιλόπι, το Σιλβάν, το Σουρ/ Ντιγιαρμπακίρ, τη Γιουκσέκοβα και τέλος το Νουσαϊμπίν. Τα όπλα και ο εξοπλισμός που κατέλαβαν οι τουρκικές δυνάμεις προσφέρουν οδυνηρήν απόδειξη ότι η προσπάθεια του ΡΚΚ για τη διεύρυνση και την εκσυγχρονιστικήν αναβάθμιση του οπλοστασίου του συνεχίζεται ακατάσχετη.
Σύμφωνα με έναν αμυντικόν αναλυτή, που μας μίλησε στην ΄Αγκυρα αλλά δεν επιθυμεί την αναφορά του ονόματός του, η διεύρυνση της ποικιλίας του οπλοστασίου του ΡΚΚ είναι πιο έκδηλη στους αντιαρματικούς πυραύλους, στις χειροβομβίδες και στα αντιαρματικά κατευθυνόμενα βλήματα (ΑΤGMs). Η πηγή μας εδήλωσε: «Στο παρελθόν το ΡΚΚ συνήθιζε να στηρίζεται κυρίως σε πυραύλους PG-7 RPG-7. Τώρα χρησιμοποιούν πυραύλους RPG-7VM, PG-7ML, DZGI-40 και ΗΕΙ-ΑΡ. Υπάρχει υπολογίσιμη αύξηση των αποθεμάτων τους σε χειροβομβίδες γερμανικής παραγωγής DM41 DM51, Νότιο-Κορεατικής παραγωγής K-413 και αμερικανικές M26/61 και M67.
Παρακολουθήσαμε επίσης στο Guerilla TV –που θεωρείται το στρατιωτικό δίκτυο του ΡΚΚ- και στις ιστοσελίδες τους να χρησιμοποιούν αντιαρματικούς πυραύλους Métis και Fagot εναντίον τουρκικών στρατιωτικών στόχων. Σε μια καταγραφή βίντεο της 10 Απριλίου 2016, στο Ουλούντερε, της επαρχίας Σιρνάκ και στις 26 Ιουνίου 2016, πάλι στο Σιρνάκ, τους είδαμε να εκτοξεύουν κατευθυνόμενους αντιαρματικούς πυραύλους MILAN.
Από φωτογραφίες που μοίρασαν οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) ένας κύλινδρος εκτοξευτήρα 9Μ113 Konkurs καταλήφθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2016 στο όρος Κιούντι και ένας άλλος στις 27 Σεπτεμβρίου στο Σεμντιλί, της επαρχίας Χακάρι. Επίσης στο όρος Κιούντι βρέθηκαν τέσσερεις πύραυλοι M7 Osa όπως και ένας κύλινδρος πυραύλου από φάϊμπεργκλας, στη Σιλόπι, στην επαρχία Σιρνάκ.
Η ΄Αγκυρα ανησύχησε ιδιαίτερα με την κατάληψη φορητών αντιαεροπορικών πυραύλων 9438 Igla ( Grouse στην κωδική ονομασία του ΝΑΤΟ) στη Σασόν της επαρχίας Μπάτμαν. Υπενθυμίζεται ότι στις 13 Μαΐου 2016 ένα ελικόπτερο ΑΗ-1W των ΤΕΔ καταρρίφθηκε από τον ίδιο τύπο φορητού πυραύλου.
Το 2016 οι Τούρκοι στρατιωτικοί παρατήρησαν μιαν απότομη αύξηση των όπλων ιρανικής κατασκευής στο εξοπλισμό του ΡΚΚ. Για παράδειγμα στις 3 Δεκεμβρίου 2016 κατασχέθηκαν ιρανικοί εκτοξευτήρες πυραύλων M57, RPG-7, PG7-A και PG-7-AT, καθώς και βλήματα όλμων NR431A των 60mm. Στις 6 Οκτωβρίου, στη Κουκουρτσά, της επαρχίας Χακάρι βρέθηκαν βλήματα όλμου Ν62Ρ8 των 120 mm. παραγωγής της σερβικής εταιρείας Krusij.
Σημαντική ένδειξη των προσπαθειών του ΡΚΚ να διευρύνει την ποικιλία των αντιαρματικών όπλων του ήταν η κατάληψη στις 1 Ιουνίου 2013 ενός σουηδικού αντιαρματικού όπλου Saab-Bofors ΑΤ484.
Η Τουρκία σημείωσε επίσης την αύξηση των αριθμών αμερικανικών τουφεκιών Μ16Α2 και Μ16Α4, τουφεκιών FN FAL5O, σερβικών τυφεκιο-βομβίδων Μ08-40 των 40 mm και πιστολιών Glock για την ηγεσία. Επίσης σημειώθηκαν οι προσπάθειες του ΡΚΚ για την βελτίωση της ευστοχίας του τη νύχτα και σε συνθήκες χαμηλής ορατότητας με την προσθήκη θερμικών καμερών Specter στα τουφέκια Μ16Α2.
Το τουφέκι ελεύθερης σκόπευσης κατά υλικού –το Kord 12,7 mm ( ή το τροποποιημένο μοντέλο του Zagros)- που πρώτη φορά επισημάνθηκε στα χέρια του ΡΚΚ το 2012, έχει γίνει τώρα βασικό όπλο. Είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό για την καταπόνηση ελικοπτέρων και θωρακισμένων οχημάτων.
Το ΡΚΚ χρησιμοποιεί βαρέα πολυβόλα DHSK-Kord για την προστασία των μονίμων βάσεών του. Για την προστασία αυτών των βαρέων πολυβόλων από αεροπορικές επιθέσεις το ΡΚΚ ανέπτυξε ένα σύστημα μετακίνησής τους με ράγες σε σπηλιές.
Το ΡΚΚ εργάζεται για την ενίσχυση της αναγνωριστικής ικανότητάς του με ανεπάνδρωτα εναέρια οχήματα (drones) και οι ΤΕΔ έχουν μέχρι τώρα κατασχέσει αμερικανικής κατασκευής RQ20 Puma και το ιδιωτικό μοντέλο DJI Phantom από το ΡΚΚ.
Το ερώτημα που γεννάται έτσι είναι πως το ΡΚΚ προμηθεύεται τόση μεγάλη ποικιλία προηγμένων οπλικών συστημάτων και εξοπλισμού. Εδώ η σκληρή πραγματικότητα που είναι γνωστή σε όλους αλλά για την οποία κανείς δεν μιλάει είναι η μαύρη αγορά όπλων που ανθεί στη Συρία και στο Ιράκ, όπου μπορεί κανείς να αγοράσει η να νοικιάσει οποιοδήποτε οπλικό σύστημα, ακόμη και τανκς και πολύκαννους εκτοξευτήρες πυραύλων.
Ιδιαίτερα εξαπλωμένη στη Συρία είναι η πώληση στα παζάρια όπλων και πυρομαχικών, σταλμένων σε ένοπλες ομάδες της αντιπολίτευσης, ή οι ανταλλαγές με άλλες ομάδες. Αμερικανικά, ευρωπαϊκά και ιρανικά όπλα που στάλθηκαν στους Κούρδους Πεσμέργκα του Ιράκ, στον ιρακινό στρατό και στις σιϊτικές πολιτοφυλακές μεταφέρονται κάποτε στο ΡΚΚ ή πουλιούνται στην αγορά. Δεν πρέπει βέβαια να αγνοούνται και τα πολεμικά λάφυρα των ΡΚΚ/YPG σε όπλα και εξοπλισμό –ειδικότερα στις συγκρούσεις τους με το Ι.Κ.
Μια ακόμη ανώνυμη πηγή μας είπε: « Αντίθετα με την κυρίαρχη αντίληψη, τα περισσότερα από τα όπλα που χρησιμοποιεί το ΡΚΚ στην Τουρκία δεν προέρχονται από τη βόρειο Συρία αλλά από το βόρειο Ιράκ. Αυτό σημαίνει πως στάλθηκαν ή πουλήθηκαν στους Πεσμέργκα (Κούρδους μαχητές του Ιράκ), στους σιίτες πολιτοφύλακες και στον ιρακινό στρατό. Υπάρχει τώρα μια πολύ κερδοφόρα περιφερειακή μαύρη αγορά όπλων, που τροφοδοτείται επιπλέον από τις συγκρούσεις στη Λιβύη και στην Ουκρανία. Για παράδειγμα ξέρω πως ορισμένες αραβικές χώρες εισάγουν όπλα από τα Βαλκάνια και τα στέλνουν στο Ιράκ»
Μπορεί η ΄Αγκυρα να θέσει τέρμα σ’ αυτό το φαινόμενο; Δυστυχώς, αυτό είναι πρακτικά αδύνατο, καθώς οι αριθμοί σειράς και στοιχεία του κατασκευαστή σβήνονται από τους κατευθυνόμενους αντιαρματικούς πυραύλους ATGMs και τους φορητούς αντιαεροπορικούςMANPADS. Επιπλέον τα συνεχιζόμενα προβλήματα της ΄Αγκυρας με τη Δαμασκό και την Βαγδάτη και η συνεχιζόμενη αδυναμία της κεντρικής εξουσίας στις δυο αυτές χώρες, ευνοούν την άνθηση της μαύρης αγοράς όπλων και την ατιμώρητη λειτουργία τους.
Αυτό που πάντως είναι δύσκολο ν’ αγνοηθεί είναι ότι οι κρίσεις στη Συρία και στο Ιράκ πλουτίζουν μη κρατικούς παράγοντες όπως το ΡΚΚ και ενισχύουν το πολεμικό τους οπλοστάσιο, αυξάνοντας τις απειλές ασφάλειας κρατών όπως η Τουρκία.
* Ο Metin Gursan είναι σχολιογράφος. ΄Εχει υπηρετήσει στο Αφγανιστάν, στο Καζακστάν, στο Κιργκιστάν και στο Ιράκ ως Τούρκος στρατιωτικός σύμβουλος μεταξύ 2002-2008, παραιτήθηκε από το στρατό και εργάζεται τώρα ως ανεξάρτητος αναλυτής ασφαλείας στην Κωνσταντινούπολη. Απέκτησε τον Μάϊο 2016 πανεπιστημιακό δίπλωμα PhD με πραγματεία περί των αλλαγών στις ΤΕΔ την τελευταία δεκαετία. ΄Εχει γράψει βιβλία για τα αίτια της αποτυχίας στο Αφγανιστάν και για την αντιτρομοκρατία σε αγροτικό μουσουλμανικό περιβάλλον.