Δύο ελληνικές περιφέρειες συμπεριλαμβάνονταν στις περιφέρειες των κρατών μελών της ΕΕ όπου οι κάτοικοί τους αντιμετώπιζαν κίνδυνο για φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό το 2023, με ποσοστό άνω του 35% των πολιτών τους, ενώ σε πέντε περιφέρειες περίπου 1 στους 3 πολίτες βρίσκεται σε τέτοιον κίνδυνο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που έδωσε την Τρίτη στη δημοσιότητα η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία, Εurostat.
Όταν για τη χρονιά αυτή, κατά μέσο όρο, το 21,4% του πληθυσμού της ΕΕ – ή περίπου 94,6 εκατομμύρια άνθρωποι – διέτρεχε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, στην Ελλάδα, η Πελοπόννησος με 35,7% (στη 17η θέση όλης της ΕΕ) και η Δυτική Ελλάδα με 35,2% συγκαταλέγονταν στην έκτη και χειρότερη κλίμακα της ΕΕ με τις περιφέρειες όπου οι πολίτες τους αντιμετωπίζουν τέτοιους κινδύνους σε ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο από το 35%.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για το 2023 που δόθηκαν την Τρίτη (15/10) στη δημοσιότητα, 94,6 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ (21,4% του πληθυσμού) διέτρεχαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, δηλαδή αντιμετώπιζαν τουλάχιστον έναν από τους τρεις κινδύνους: φτώχεια, σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση, διαβίωση σε νοικοκυριό με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας. Το ποσοστό μειώθηκε ελαφρώς σε σύγκριση με το 2022 (95,3 εκατομμύρια, 22% του πληθυσμού).
Σε εθνικό επίπεδο, τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό, καταγράφηκαν στη Ρουμανία (32%), στη Βουλγαρία (30%), στην Ισπανία (26,5%) και στην Ελλάδα (26,1%).
Σε περιφερειακό επίπεδο, τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό, καταγράφηκαν στις υπερπόντιες περιφέρειες της Γαλλίας, στη νότια Ιταλία και στην αγροτικές περιοχές της Ρουμανίας.
Το 2023, οι άνθρωποι που ζούσαν στις πρωτεύουσες ορισμένων χωρών της ΕΕ ήταν γενικά λιγότερο πιθανό να διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Αυτή η διαφορά ήταν πιο έντονη στη Ρουμανία, όπου το εθνικό ποσοστό ήταν 32%, σε σύγκριση με μόλις 12,3% στο Βουκουρέστι. Ομοίως, στην Πολωνία, το εθνικό ποσοστό ήταν 16,3%, ενώ στην περιφέρεια της Βαρσοβίας ήταν μόνο 8,9%. Στην Κροατία, ο εθνικός δείκτης ήταν 20,7%, ενώ στο Ζάγκρεμπ ήταν 11,9%.
Η αντίθετη τάση παρατηρήθηκε στο Βέλγιο και την Αυστρία, όπου το ποσοστό των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό στις περιφέρειες των Βρυξελλών (37,6%) και της Βιέννης (29,5%) ήταν σημαντικά υψηλότερο από τους εθνικούς μέσους όρους 18,6% και 17,7%, αντίστοιχα.
Στην Ελλάδα, τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων που βρίσκονται αντιμέτωπα με τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού, καταγράφηκαν το 2023 στην Πελοπόννησο (35,7%), στη Δυτική Ελλάδα (35,2%), στη Δυτική Μακεδονία (32,7%), στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (31,9%) και στο Βόρειο Αιγαίο (30,4%). Στην Αττική το αντίστοιχο ποσοστό ήταν στο 22,7%.
Φτώχεια και δείκτης SMSD
Το ποσοστό σοβαρής υλικής και κοινωνικής στέρησης (SMSD) είναι ένας δείκτης EU-SILC που δείχνει την επιβεβλημένη έλλειψη απαραίτητων και επιθυμητών αντικειμένων για μια επαρκή ζωή. Ο δείκτης, που υιοθετήθηκε από την Υπο-ομάδα δεικτών (ISG) της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας (SPC), κάνει διάκριση μεταξύ ατόμων που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά ένα συγκεκριμένο αγαθό, υπηρεσία ή κοινωνικές δραστηριότητες. Ορίζεται ως το ποσοστό του πληθυσμού που βιώνει αναγκαστική έλλειψη σε τουλάχιστον 7 από τα 13 είδη στέρησης (6 σχετίζονται με το άτομο και 7 σχετίζονται με το νοικοκυριό).
Σε επίπεδο νοικοκυριού, λαμβάνονται υπόψη δυνατότητες όπως η αντιμετώπιση απροσδόκητων εξόδων, η πληρωμή ετήσιων διακοπών μιας εβδομάδας μακριά από το σπίτι, η αντιμετώπιση καθυστερήσεων πληρωμών (υποθηκών ή ενοικίων, λογαριασμών κοινής ωφελείας, δόσεις δανείων), η οικονομική δυνατότητα για ένα γεύμα με κρέας, κοτόπουλο, ψάρι ή χορτοφαγικό ισοδύναμο κάθε δεύτερη ημέρα, η θέρμανση του σπιτικού, η πρόσβαση σε αυτοκίνητο/βαν για προσωπική χρήση και η αντικατάσταση φθαρμένων επίπλων.
Σε ατομικό επίπεδο λαμβάνονται υπόψη η δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο, η δυνατότητα αντικατάστασης φθαρμένων ρούχων και παπουτσιών, οι δραστηριότητες αναψυχής, η συνάντηση με φίλους/οικογένεια για ποτό/γεύμα τουλάχιστον μία φορά το μήνα.
